ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΑΙ ΠΙΣΤΗ

Ο κορυφαίος γενετιστής, Francis Collins (γεν. 1950), είναι Διευθυντής Προγράμματος Ανθρωπίνου Γονιδιώματος, διευθυντής του National Institutes of Health των Η.Π.Α. πρώην αγνωστικιστής, είναι σήμερα πιστός χριστιανός.

Η ομολογία του Collins

Αναφέρει ο ίδιος για τον εαυτό του:

"Είμαι επιστήμονας και πιστός, και δεν βρίσκω καμία σύγκρουση μεταξύ αυτών των δύο.

Ως διευθυντής του Προγράμματος Ανθρώπινου Γονιδιώματος, έχω ηγηθεί συνεργασίας επιστημόνων για να διαβάσουμε τα 3,1 δισεκατομμύρια γράμματα του ανθρωπίνου γονιδιώµατος, του βιβλίου εντολών του DNA .

Ως χριστιανός βλέπω το DNA, κέντρο πληροφοριών όλων των ζώντων οργανισμών, σαν τη γλώσσα του Θεού, και την κομψότητα και την πολυπλοκότητα των ίδιων των σωμάτων μας και της υπόλοιπης φύσης, ως αντανάκλαση του σχεδίου του Θεού.

Ως μεταπτυχιακός φοιτητής στη φυσικοχημεία τη δεκαετία του 1970, ήμουν άθεος, μη βρίσκοντας λόγο να υποθέσω την ύπαρξη οποιασδήποτε αλήθειας έξω από τα Μαθηματικά, τη Φυσική και τη Χημεία. Στη συνέχεια, όμως, πήγα στην Ιατρική Σχολή και εκεί αντιμετώπισα θέματα ζωής και θανάτου στο προσκέφαλο των ασθενών μου. Κάποτε, μια ασθενής μου με ρώτησε «Εσείς σε τι πιστεύετε, γιατρέ;». Αυτό με προβλημάτισε και άρχισα να ψάχνω για απαντήσεις.

Αναγκάστηκα να παραδεχτώ ότι η επιστήμη, που αγαπούσα τόσο πολύ, ήταν ανίκανη να απαντήσει σε ερωτήματα όπως «Ποιο είναι το νόημα της ζωής;» «γιατί είμαι εδώ;» «γιατί τα μαθηματικά λειτουργούν, έτσι κι αλλιώς;» «Αν το Σύμπαν έχει αρχή, ποιος το δημιούργησε;» «Γιατί οι φυσικές σταθερές στο Σύμπαν είναι τόσο λεπτά ρυθμισμένες, ώστε να επιτρέπουν τη δυνατότητα των σύνθετων μορφών ζωής;» «Γιατί οι άνθρωποι έχουν την αίσθηση της ηθικής;» «Τι συμβαίνει όταν πεθαίνουμε;».

Είχα υποθέσει ότι η πίστη βασίζεται σε συναισθηματικά και παράλογα επιχειρήματα, και έμεινα έκπληκτος όταν ανακάλυψα, ότι μπορεί κάποιος να αναπτύξει πολύ ισχυρά επιχειρήματα για την πιθανότητα ύπαρξης του Θεού πάνω σε ένα αποκλειστικά λογικό υπόβαθρο.

Η αρχική αθεϊστική μου βεβαιότητα, πως «ξέρω ότι δεν υπάρχει Θεός», αναδύθηκε τότε ως η πιο αβάσιμη εκδοχή.

Καθώς εύστοχα έχει παρατηρήσει ο Άγγλος συγγραφέας G. K. Chesterton, «ο αθεϊσμός είναι το πιο τολμηρό δόγμα, γιατί είναι η υποστήριξη μιας καθολικής άρνησης».

Αλλά η λογική από μόνη της δεν μπορεί να αποδείξει την ύπαρξη του Θεού.

Η Πίστη είναι λογική συν αποκάλυψη, και αυτή η αποκάλυψη απαιτεί σκέψη τόσο με το πνεύμα όσο και με το μυαλό.

Πρέπει να ακούσει κανείς τη μουσική, δεν φτάνει να διαβάσει μόνο τις νότες στο πεντάγραμμο.

Τελικά, ένα άλμα πίστης είναι απαραίτητο.

Για μένα, αυτό το άλμα ήρθε στο 27 έτος της ηλικίας μου, όταν η αναζήτηση για να μάθω περισσότερα για τον Θεό με οδήγησε στον Ιησού Χριστό.

Εδώ παρουσιαζόταν ένα πρόσωπο με ισχυρότατες ιστορικές μαρτυρίες για τη ζωή του, το οποίο έκανε εκπληκτικές δηλώσεις σχετικά με την αγάπη προς τον πλησίον,

οι δε ισχυρισμοί του, ότι ήταν γιος του Θεού, απαιτούσαν να πάρω μια απόφαση, για το αν ήταν πλανεμένος ή ήταν όντως ο γιος του Θεού. Μετά από αντίσταση σχεδόν δύο χρόνων, έγινα ακόλουθος του Ιησού.

Ορισμένοι με ρώτησαν:

"Δεν έχει εκραγεί το μυαλό σου; Μπορείς να αναζητείς το πώς λειτουργεί η ζωή, χρησιμοποιώντας τα εργαλεία της γενετικής και της μοριακής βιολογίας, και συγχρόνως να λατρεύεις ένα δημιουργό Θεό;

Δεν είναι η εξέλιξη και η πίστη στο Θεό ασυμβίβαστες;

Μπορεί ένας επιστήμονας να πιστεύει σε θαύματα όπως η ανάσταση;"

Στην πραγματικότητα, δεν βρίσκω καμία σύγκρουση σ’ αυτά, και το ίδιο συμβαίνει με το 40% των ενεργών επιστημόνων που δηλώνουν ότι είναι πιστοί. …

Αλλά γιατί δεν θα μπορούσε η εξέλιξη να είναι το σχέδιο του Θεού για τη δημιουργία;

Είναι αλήθεια, ότι αυτό είναι ασυμβίβαστο με μία κατά γράμμα ερμηνεία της Γένεσης, αλλά ακόμη και ο Ιερός Αυγουστίνος, δεν ήταν σίγουρος για την ακριβή ερμηνεία της καταπληκτικής αυτής ιστορίας της δημιουργίας.

Το να προσκολληθεί κανείς σε κατά γράμμα ερμηνείες … δεν είναι σοφό ούτε αναγκαίο…[1]."

* * *

Εντυπωσιακή η ομολογία του Collins. Ακόμη και μέσα απ’ τα επιστημονικά οχυρά της αθεΐας, αναδεικνύει η Αγαθότητα του Θεού επιστήμονες, οι οποίοι διακηρύττουν περίτρανα την πίστη τους!

Θα ήταν ίσως χρήσιμο να γίνουν δύο σχόλια.

A. Ο Collins, όπως φαίνεται και στο βιβλίο του «Η γλώσσα του Θεού…»[2] αποδέχεται πλήρως τη θεωρία της εξελίξεως [3].

Ακριβώς λόγω της τοποθετήσεώς του αυτής, η ομολογία του κορυφαίου γενετιστού εκθέτει ανεπανόρθωτα όσους χρησιμοποιούν τη θεωρία της εξελίξεως σαν επιχείρημα εναντίων της πίστης.

B. Το βιβλίο της Γενέσεως περιγράφει γεγονότα, τα οποία, σύμφωνα με τις σύγχρονες αντιλήψεις, συνέβησαν σε διάστημα 14 δισεκατομμυρίων ετών.

Το ιερό κείμενο αφιερώνει λίγες μόνο σελίδες για τα γεγονότα αυτά και η αφήγηση υπευθύνεται σε ανθρώπους κάθε εποχής, μορφώσεως και ηλικίας. Και ενώ το βιβλίο είναι Θεόπνευστο και η κάθε του λέξη έχει σημασία, δεν αποτελεί επιστημονικό εγχειρίδιο, παρ’ ότι περιέχει εντυπωσιακές επιστημονικές αλήθειες [4].

Η άπειρη Σοφία του Θεού δεν μας έδωσε έτοιμες επιστημονικές απαντήσεις, μας έδωσε όμως την ικανότητα και τις αφορμές για επιστημονική διερεύνηση: «…πολλά ἀπεσιώπησεν, τόν ἡμέτερον νοῦν γυμνάζουσα πρός ἐντρέχειαν (ευστροφία), ἐξ ὀλίγων ἀφορμήν παρεχομένη ἐπιλογίζεσθε (από λίγες αφορμές να συμπεράνουμε τα υπόλοιπα)…» γράφει ο Μ. Βασίλειος, (ΕΠΕ 4, 72/4).

Το μέλλον, θα δείξει τι οδό ακολούθησε η Πανσοφία του Θεού για τη δημιουργία της ζωής και του ανθρώπου.

Ένα είναι σίγουρο.

Ο Θεός δεν απειλείται απ’ τις επιστημονικές ανακαλύψεις! «Οὐ γάρ ἐλαττοῦται ἡ ἐπί τοῖς μεγίστοις ἔκπληξις ἐπειδάν ὁ τρόπος καθ’ ὅν γίνεταί τι τῶν παραδόξων ἐξευρεθῇ» (δεν μειώνεται ο θαυμασμός μας για τα μεγαλεία της δημιουργίας όταν ανακαλυφθεί ο τρόπος με τον οποίο έγιναν) λέγει ο Μ. Βασίλειος, Εις την Εξαήμερον, Ομιλία Α’, 10.

Αυτό που δοκιμάζεται, είναι οι απλουστευμένες και ανθρωπομορφικές αντιλήψεις μας περί των ενεργειών του Θεού.

Κάθε νέα ανακάλυψη αποτελεί και αποκάλυψη μιας νέας πτυχής της απρόσιτης Σοφίας του Δημιουργού και αυτό θα πρέπει να μας οδηγεί σε θαυμασμό και δοξολογία [5].

* * *

«… Έχω βρει ότι υπάρχει μία θαυμάσια αρμονία στις συμπληρωματικές αλήθειες της επιστήμης και της πίστης. Ο Θεός της Βίβλου είναι επίσης ο Θεός του γονιδιώματος.

Ο Θεός μπορεί να βρεθεί στον καθεδρικό ναό ή στο εργαστήριο. Ερευνώντας τα μεγαλειώδη και θαυμάσια δημιουργήματα του Θεού, η επιστήμη μπορεί να γίνει ένα μέσο λατρείας», καταλήγει ο Collins.

[1] Η συνέντευξη δόθηκε τον Απρίλιο του 2007. Χάρη στον Collins τα αποτελέσματα της μνημειώδους έρευνας στο ανθρώπινο γονιδίωμα διατέθηκαν ελεύθερα στη διεθνή κοινότητα.

Ο Collins (60 ετών σήμερα και πολυβραβευμένος) είναι διευθυντής του Εθνικού Ινστιτούτου Υγείας (NIH) των Η.Π.Α..

[2] Στο βιβλίο «Η γλώσσα του Θεού, ένας επιστήμονας δίνει μαρτυρία για την πίστη» (Ελληνική έκδοση Παπαζήση) ο Collins κάνει εκτενέστατη ομολογία πίστης.

[3] Οι τοποθετήσεις των πιστών επιστημόνων στο θέμα αυτό ποικίλλουν.

Μερικοί υποστηρίζουν κατά γράμμα ερμηνεία της Γενέσεως (δημιουργιστές),

άλλοι δέχονται περιορισμένη ισχύ της εξελίξεως και επέμβαση του Θεού σε διάφορα στάδια της ζωής (ευφυής σχεδιασμός) και άλλοι, όπως ο Collins, πιστεύουν, ότι ο Θεός προίκισε εξ αρχής τη Δημιουργία με όλες τις δυνάμεις για τη γένεση και εξέλιξη της ζωής.

Υπάρχουν φυσικά και ενδιάμεσες απόψεις. Στο βαθμό που οι τοποθετήσεις αυτές είναι επιστημονικές υποθέσεις εργασίας, είναι θεμιτές και σεβαστές.

[4] Ο Arno A. Penzias (βραβείο Νόμπελ 1978) είχε δηλώσει στους New York Times: «Τα καλύτερα στοιχεία που έχουμε (για τη μεγάλη έκρηξη) είναι ακριβώς ίδια με αυτά, που θα είχα προβλέψει, εάν δεν είχα τίποτε άλλο στην διάθεσή μου παρά μόνο τα βιβλία του Μωυσή, τους Ψαλμούς, τη Βίβλο στο σύνολό της».

[5] «Όταν π.χ. … νόμιζα ότι ο ήλιος γυρίζει γύρω από τη γη, πίστευα ότι έτσι είχε τάξει ο Δημιουργός…

Τώρα που έμαθα το σωστό, χάρηκα περισσότερο και Τον δοξάζω για την καινούργια και πιο σωστή γνώση μου. Το επιστημονικό λάθος μου… δεν με εμπόδιζε να πιστεύω στον Δημιουργό.

Η διόρθωσή του… δεν με εξωθεί να Τον αρνηθώ. Αντίθετα, ψηλαφώ τώρα πιο πολύ και πιο καλά τα ίχνη Του πάνω στη Δημιουργία…», Ιερομονάχου Λουκά Γρηγοριάτου, «Πνευματικές προϋποθέσεις για την προσέγγιση της θεωρίας της εξελίξεως», 26 Ιουλίου 2009.

 tideon.org