Η ιστορία της Πρωτοχρονιάτικης Συναυλίας της Φιλαρμονικής της Βιέννης

 

Πώς μια σκοτεινή προπαγανδιστική επινόηση των Ναζί γιγαντώθηκε σε μια πρωτοχρονιάτικη συναυλία-θεσμό που κάνει κάθε πρώτη του έτους από τηλεοράσεως ποδαρικό σε περισσότερες από 90 χώρες του κόσμου.Ακούγεται αξιοπερίεργο αν όχι οξύμωρο. Όμως η Πρωτοχρονιάτικη Συναυλία της Φιλαρμονικής Ορχήστρας της Βιέννης καταφέρνει κάθε χρόνο να ενδιαφέρει, να συγκινεί ή τουλάχιστον να ερεθίζει την περιέργεια ακόμα και κοινών με μηδαμινή έως ανύπαρκτη παράδοση στη λεγόμενη κλασική μουσική. Όπως για παράδειγμα στη χώρα μας, όπου η ζωντανή μετάδοσή της, που θα γίνει και φέτος από την ΕΡΤ1 στις 12.15μ.μ., καταφέρνει να συγκεντρώνει διψήφια ποσοστά τηλεθέασης, με άλλα λόγια ευμεγέθη και σίγουρα όχι συνήθη για τα προγράμματα της δημόσιας τηλεόρασης.

Το παραπάνω μαζί με την πληροφορία ότι η συναυλία μιας από τις αρχαιότερες και κυρίως τις αρτιότερες ορχήστρες του κόσμου αναμεταδίδεται τηλεοπτικά σε 90 χώρες του κόσμου και μόνο πέρσι, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της EBU, προσέλκυσε μπρος στη μικρή οθόνη περισσότερους από 46 εκατομμύρια τηλεθεατές επαληθεύει τις διαστάσεις θεσμού που έχει λάβει η πρωτοχρονιάτικη παράσταση της βιεννέζικης ορχήστρας, η οποία το 2025 θα συμπληρώσει αισίως 182 χρόνια ζωής και δράσης.

Άρτος & ακροάματα

Η αλήθεια είναι βέβαια πως παρά την ιστορία σχεδόν δύο αιώνων της Φιλαρμονικής και μολονότι οτιδήποτε συνδεδεμένο με την πρωτεύουσα της Αυστρίας είναι τόσο παλιό, ώστε να λογίζεται ως κλασικό, η Πρωτοχρονιάτικη συναυλία είναι μια συγκριτικά όψιμη παράδοση. Και μάλιστα η ιδέα για την πραγματοποίησή της κάθε χρόνο στο μεταίχμιο της αλλαγής του έτους γεννήθηκε τρεις μήνες έπειτα από την εισβολή της Γερμανίας στην Πολωνία, η οποία έγινε η θρυαλλίδα για το ξέσπασμα του Β Παγκόσμιου Πολέμου, και εργαλειοποιήθηκε από το ναζιστικό καθεστώς.

Η πρώτη συναυλία πραγματοποιήθηκε όχι ανήμερα αλλά την παραμονή της Πρωτοχρονιάς του 1940 και μεταδόθηκε ραδιοφωνικά στις χώρες του Ράιχ. Ήταν μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για την τόνωση του φρονήματος αλλά και τη διασκέδαση των μαζών. Άλλωστε γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο επιλέχθηκαν έργα της μεγάλης των Στράους σχολής (Γιόχαν, Γιόχαν νεότερου, Γιόζεφ και Έντουαρντ), τα οποία έως τότε οι μουσικοί της Φιλαρμονικής της Βιέννης αρνούνταν ή έστω απέφευγαν να ερμηνεύουν, λόγω της ελαφράδας και της εύπεπτης αισθητικής τους.

Μόλις 700 από τα συνολικά δύο χιλιάδες και κάτι εισιτήρια – 1744 καθήμενων και 300 ορθίων- διατίθενται κάθε χρόνο προς πώληση, αφού τα υπόλοιπα προορίζονται για επισήμους, χορηγούς και λοιπές ευγενείς φυλές.

Βεβαίως από τα τέλη του 19ου αιώνα τα εκλεκτά μέλη της ορχήστρας είχαν αρχίσει να ρίχνουν νερό στο κρασί τους, αναθεωρώντας την ελιτίστικη προς την οικογένεια Στράους άποψή τους χάρη στη συνεργασία τους με τον Γιόχαν τον νεότερο. Μάλιστα, ο τελευταίος λέγεται πως αρρώστησε από πνευμονία σε συναυλία της φιλαρμονικής, την οποία ο ίδιος διεύθυνε το 1899, και άφησε τον μάταιο τούτο κόσμο λίγες εβδομάδες αργότερα.

η συνέχεια...

Η  ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΤΙΚΗ ΣΥΝΑΥΛΙΑ