ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΜΕΤΑ ΠΡΩΤΕΙΟΜΑΝΟΥΣ ΤΟ ΟΥΚΡΑΝΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΚΑΙ Η ΔΙΑΚΟΠΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΚΑΙ “ΤΡΙΤΗΣ» ΡΩΜΗΣ (Γ)

πρώτο μέρος

η συνέχεια από το δεύτερο μέρος

Γεώργιου Ιωάννου Καραλή

ΠΡΩΤΕΙOΜΑΝΗΣ Δεν γνώριζα αυτήν την λεπτομέρεια. Αυτό βέβαια είναι αντικανονικό και αντιτίθεται στην αρχαία παράδοση. Ούτε ο πάπας της Ρώμης που θεωρείται ο παγκόσμιος πρώτος δεν εκλέγεται με αυτόν τον τρόπο αλλά από τους καρδιναλίους οι οποίοι είναι και ο κλήρος της Ρώμης. Ο Κληρος της Ρώμης, οι καρδινάλιοι, εκλέγουν τον επίσκοπο της Ρώμης, το πάπα. Και ως επίσκοπος Ρώμης είναι ο καθολικός πρώτος. Εδώ έχουμε ένα πρωτοφανή τρόπο εκλογής Πατριάρχου Μόσχας. Αλλά γιατί μου λές ότι μόνο μονομερώς θα συμφωνήσεις μαζί μου. Σε ποιό σημείο διαφωνείς;

ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ Μπορούμε να δούμε τις παρεκτοπές του Πατριαρχείου της Μόσχας και από πού πηγάζουν θεολογικώς, αλλά είσαι σίγουρος ότι η συμπεριφορά του Πατριαρχείου της Κωσταντινουπόλεως δεν προέρχεται από εσφαλμένη θεολογική θεώρηση της οικουμενιστικής θεολογίας του προσώπου που οδηγεί σ᾽έναν καθολικό πρώτον γιατί κατά τα λεγόμενα του Μητροπολίτου Ζηζιούλια η ορθόδοξος Εκκλησία έχει ανάγκη εκ του καθολικού πρώτου;

ΠΡΩΤΕΙOΜΑΝΗΣ θα ήθελα να συζητήσουμε πιο προσεκτικά το θέμα. Εγώ πιστεύω ότι μόνο με ένα κέντρο αντιεθνικό και οικουμενικό, όπως αυτό του Πατριαρχείου, θα μπορέσει η ορθοδοξία να ξεπεράσει τον εθνικισμό της και βέβαια να προχωρήσει σε ένωση με τους υπολοίπους χριστιανούς.

ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ Σίγουρα ο εθνικισμός εντός της ορθοδοξίας είναι ένα μεγαλο πρόβλημα. Είναι μεν καταδικασμένο από πανορθόδοξη σύνοδο[2] αλλά το ζούμε πολύ έντονα στις μέρες μας. Ιδιαίτερα ο πανσλαβιστικός εθνικισμός που δημιούργησαν οι σλάβόφιλοι είναι επικίνδυνος για την ορθοδοξία.

ΠΡΩΤΕΙΟΜΑΝΗΣ Συγνώμη που σε διακόπτω, αλλά πριν συνεχίσεις θα ήθελα να μου εξηγήσεις γιατί αναφέρεσαι σε εθνικισμό των σλαβοφίλων. Εγώ προσωπικά πιστεύω ότι οι σλάβόφιλοι ήταν ένα παραδοσιακό ορθόδοξο ρεύμα που δημιουργήθηκε για να σώσει την Ρωσία από τον εκδυτικισμό της.[3] Εσύ εδώ μιλάς ότι είναι μία καθαρή αίρεση. Θα πρέπει και να το αποδείξεις.

ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ Οι παλαιοί σλαβόφιλοι φαντάζονται ότι, η εφαρμογή των αρχών της ορδοδοξίας μπορούν να εφαρμοστούν από άτομα που ανήκουν σ᾽ένα έθνος και γι᾽αυτό δημιουργούν μια φιλοσοφία ρωσο–χριστιανική. Δεν επεξεργάζονται μια θεολογία που να αναλύει την πάλη κατά του διαβόλου, του θανάτου και της φθοράς. Εξ᾽αιτίας αυτού η εκκλησιολογία τους ξέχασε το πατερικό δόγμα της Εκκλησίας η οποία είναι ενότης εν Χριστώ, με διπλό σκοπό, την επικοινωνία με την θεία ζωή και την καταστροφή των δυνάμεων του σκότους και του διαβόλου, του πνεύματος της εποχής. Αντί να στηρίξουν την θεολογία τους στην πατερική σωτηριολογία, στην Χριστολογία, βασίζονται στην σύγχρονη γερμανική φιλοσοφία της κοινωνικής ζωής, σαν οργάνωση και σκεφτήκανε ότι οι ρώσοι χωριάτες είναι οι κατ᾽εξοχήν ορθόδοξοι (par excellence) επειδή ακριβώς ανήκουν στο ρωσικό έθνος.[4] Γι᾽αυτό δεν υπαρχει καμμιά δυνατότητα για ένα σλάβο να μην είναι ορθόδοξος. Αυτοί που είναι άθεοι και ετερόδοξοι, παίρνουν αυτά τα μικρόβια από την δύση. Έτσι η δύση γίνεται αρνητική, γιατί δεν χρησιμοποιεί την σωστή πνευματική διάσταση, μόνο στην ανατολική παράδοση διασώζονται τα στοιχεία της ανιδιοτελούς αγάπης ως οργανικής ενότητος, και από όλη την ανατολική παράδοση η σλαβική ορθοδοξία είναι κάτι το ανώτερο: η κατ᾽εξοχή ορθοδοξία. Κατά συνέπεια όλοι οι σλάβοι θα πρέπει απαραιτήτως να ανήκουν μόνο στην ρωσική ορθοδοξία. Φτάνουμε δηλαδή σ᾽έναν πανσλαβισμό, ο οποίος συναγωνίζεται την “ελληνική» οικουμενικότητα του παριαρχείου της Κωσταντινούπολης.” Η Μόσχα είναι η Τρίτη Ρώμη. Η Τρίτη Ρώμη δεν θα πέσει ποτέ σε αίρεση στον αιώνα του αιώνος, γιατί αυτό είναι το θέλημα του θεού! Στην σημερινή εποχή, μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και της απώλειας του πολιτικού πρωτείου που είχε η Ρωσία, αρχίζουν να αναβιώνουν οι παλαιές τάσεις των σλαβοφίλων που βλέπουν τους ρώσους σαν τους κατ᾽εξοχήν ορθοδόξους και την Μόσχα να παίζει τον ρόλο της Τρίτης Ρώμης της μόνης ικανής να διατηρήσει αμόλυντη την ορθοδοξία. Δεν θα πρέπει ποτέ να ξεχνάμε ότι αυτές οι τάσεις στην σημερινή εποχή κατοχυρώθηκαν και ενισχύθηκαν από την θεολογία του προσώπου την οποίαν πρώτοι οι Ρώσοι της διασποράς[5] καλλιέργησαν και μετέφεραν στην Ελλάδα μέσω του κυρίου Γιαννναρά και του Μητροπολίτου Περγάμου. Η Θεολογία του προσώπου κατοχυρώνει και ενισχύει τον πανσλαβικό εθνικισμό των σλαβοφίλων, γιατί μην ξεχνάμε ότι είναι ο εν πτώση άνθρωπος δια του γνωμικού θελήματος που δημιουργεί τον εθνικισμό και επειδή το πρόσωπο κατά τους προσωποκράτες οικουμενιστάς προηγείται οντολογικά της κοινής ουσίας, ο εθνικισμός που γνωμικά (προσωπικά) κατασκευάζεται γίνεται πρωταρχικός και απαραίτητος για την σωτηρία. Αν οι ρώσοι θέλουν να σωθούν πρέπει απαραιτήτως να ανήκουν στην τρίτη Ρώμη η οποία δεν μπορεί να πέσει σε αίρεση .

ΠΡΩΤΕΙΟΜΑΝΗΣ Όπως λοιπόν θα βλέπεις και μόνος σου η ορθοδοξία έχει ανάγκη από ένα υπερεθνικό κέντρο για να αναδείξει την σωστή πνευματικότητα και να οδηγηθεί με ασφαλή τρόπο προς την αλήθεια η οποία έχει απόλυτη ανάγκη από έναν πρώτον φυσικά για να διαφυλαχθεί η ενότης, και να μην πέσουμε θύματα εθνικιστικών ιδιαιτεροτήτων.

ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ Αν η θεολογία του προσώπου γιγαντώνει και ενισχύει τον πανσλαβισμό των ρώσων πώς μπορείς να ισχυρίζεσαι ότι το Πατριαρχείο της Κωσταντινουπόλεως μπορεί να παίξει τον ρόλο ενός υπερεθνικού κέντρου χρησιμοποιώντας την ίδια θεολογία η οποία ιδιώτυπα αννανέωσε τον Πανσλαβισμό των ρώσων; Μην ξεχνάς ότι ο Μητροπολίτης του Πατριαρχικού θρόνου κκ Ζηζιούλιας επεξεργάσθηκε την θεολογία του προσώπου στην Ελλάδα, και εξελίσσοντάς την, φαντάσθηκε την εκκλησία σαν κοινωνία προσώπων υπό ενός πρώτου. Ισχυρίσθηκε ότι όπως η Παναγία Τριάς είναι μία προσωπική κοινωνία υπό τον πρώτον, που είναι ο Πατήρ, κατά τον ίδιον τρόπον και η εκκλησία δεν μπορεί να υπάρξει σαν κοινωνία προσώπων άνευ πρώτου. Επομένως η Εκκλησία έχει ανάγκη εκ του πρωτείου για να διαφυλαχθεί η ενότης που μόνο στο πρόσωπο του πρώτου σώζεται. Ξέχασε όμως να μας αναφέρει ότι και αυτός ο πρώτος, ενισχύει τον εθνικισμό στην Ουκρανία. Πώς λοιπόν θα βοηθήσει την κοινωνία των προσώπων να απελευθερωθεί από τον πανσλαβισμό; Κάνοντας τον σλάβο έλληνα; Πώς θα μπορέσει να γίνει ένα υπερεθνικό κέντρο που θα δώσει μια οικουμενικότητα στην ορθοδοξία και ποιά θα είναι αυτή η οικουμενικότητα; Οικουμενικό κέντρο τύπου “παλαιάς» Ρώμης;

ΠΡΩΤΕΙΟΜΑΝΗ Ένα λεπτό αγαπητέ. Απλοποιείς πολύ το ζήτημα. Το πρόβλημα λύνεται εύκολα αν αναλύσουμε την ιστορικότητα της ενσάρκωσης. Θα ήθελα να χρησιμοποιήσω την δική σου μέθοδο και να σου απευθύνω ορισμένες ερωτήσεις

ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ Πολύ ευχαρίστως ακούω.

ΠΡΩΤΕΙΟΜΑΝΗΣ Ο Χριστός αγαπητέ όταν εισήλθε στην ιστορία δεν προσέλαβε την κουλτούρα του εβραϊκού λαού δεν ήταν εβραίος;

ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ Μάλιστα ήταν εβραίος, αλλά αν θέλουμε να κυριολεχτούμε δεν ήταν κάποιο είδος εθνικιστή Εβραίου. Μάλιστα οι σημερινοί σιωνιστές και εθνικιστές εβραίοι ανάμεσα στ᾽άλλα τον κατηγορούν και γι᾽αυτή του την έλλειψη.

ΠΡΩΤΕΙΟΜΑΝΗΣ Είχε όμως μια ιδιαιτερότητα. Ήταν εβραίος. Επομένως αυτή η ιδιαιτερότης του Χριστού είναι μία παραλαβή που κάνει ο Χριστός. Παραλαμβάνει την εβραϊκή κουλτούρα και σκέψη. Και ο κάθε άνθρωπος ο οποίος γεννιέται σε μία κοινωνία παραλαμβάνει μία ξεχωριστή κουλτούρα, γίνεται έλληνας ρώσος ή εβραίος. Ο Πατριάρχης της Κωσταντινουπόλεως είναι τούρκος υπήκοος, ελληνικής καταγωγής όπως ο Χριστός και ο κάθε άνθρωπος. Όμως όπως ο Χριστός, αν και ήταν εβραίος, είναι αυτός που ενώνει όλους τους ανθρώπους, το ίδιο μπορεί να κάνει και ο Πατριάρχης της Κωσταντινουπόλεως. Το σώμα του Χριστού, η Εκκλησία, στην ιστορική φάση της εποχής των Πατέρων παραλαμβάνει ελληνική κουλτούρα, ελληνικό τρόπο ζωής. Αυτή η παραλαβή του σώματος του Χριστού δηλαδή της εκκλησίας είναι οικουμενική. Όπως ιχυρίζεται και ο Φλωρόσκυ Θεολογία και καθολικότητα, ελληνισμός και οικουμενικότητα αποτελούν τις σύζυγες όψεις ενός μοναδικού και αδιαιρέτου δεδομένου, [6]γιατί αν για την έκθεση και διατύπωση της χριστιανικής θεολογίας χρησιμοποιήθηκαν από την αρχή κατηγορίες σκέψεις ελληνικές αυτό έγινε ενεκεν του οικουμενικού χαρακτήρα του ελληνισμού και της θεολογίας. Αυτή λοιπόν την ελληνική οικουμενική θεολογία χρησιμοποιεί το Πατριαρχείο της Κωσταντινουπόλεως και όχι τον εθνι(κιστι)κό ελληνισμό. Την ίδια ελληνική οικουμενική θεολογία το Πατραρχείο της Κωσταντινουπόλεως μετέδωσε στους Ρώσους οι οποίοι, αν θέλουν να συνεπείς με την ορθοδοξία, θα πρέπει πιστά να ακολουθήσουν. Ιστορικά η Κωσταντινούπολις είναι η μητέρα εκκλησία όλων των ορθοδόξων χριστιανών και το κατ᾽εξοχήν κέντρο που μπορεί να εκπροσωπήσει αυτόν τον ελληνικό ορθόδοξο οικουμενισμό που παρέλαβε η εκκλησία του Χριστού και όχι βέβαια κάποιον εθνικιστικό ελληνισμό.

ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ: Απλοποιείς πολύ το ζήτημα. Κατά πρώτον θα πρέπει να αποδείξεις ότι το Πατριαρχείο της Κωσταντινουπόλεως παραμένει πιστό στους Πατέρες της εκκλησίας, πράγμα που δεν μου προκύπτει γιατί ακολουθεί την αντιπατερική θεολογία του προσώπου που αρχικά οι ρώσοι της διασποράς μετέφεραν στην ορθοδοξία. Γιατί αγαπητέ δεν θα πρέπει ποτέ να ξεχνάμε ότι η “θεολογία» του προσώπου είναι μία μοντέρνα οντολογία, δηλαδή φιλοσοφία. Επίτρεψέ μου να χρησιμοποιήσω κι᾽εγώ τον δικό σου τρόπο σκέψης για σου θυμίσω ότι η μοντέρνα αυτἠ οντολογία προσπαθεί να αφελληνίσει την θεολογία των Πατέρων. Αν οι Πατέρες εκφραστήκανε χρησιμοποιώντας ελληνική φιλοσοφική ορολογία όπως φύση, ουσία και υπόσταση για να εκφράσουν ένα μυστήριον η “θεολογία» του προσώπου χρησιμοποιώντας τον Martin Heidegger, απορρίπτει τον όρον ουσία και φύση θεωρώντας τους ως ουσιοκρατία και κατάλοιπο της ελληνικής σκέψης! Ποιά λοιπόν οικουμενική ελληνική θεολογία χρησιμοποιεί το Πατριαρχείο της Κωσταντινουπόλεως σήμερα;

Κατά δεύτερον δεν θα πρέπει ποτέ να ξεχνάμε ότι η εποχή των Πατέρων θεωρείται ως οικουμενική ορθοδοξία και μόνο η ορθοδοξία είναι ικανή να σώσει τον άνθρωπον. Αυτό σημαίνει ότι: oι Πατέρες της Εκκλησίας δεν ήταν έλληνες με την έννοια που δίνουμε σήμερα: Άλλοι ήταν εβραϊκής καταγωγής, άλλοι ερχόντουσαν από την Αίγυπτο, Συρία, άλλοι Λατίνοι όπως ο Αμβρόσιος του Μιλάνου, γενικά από όλες τις επαρχίες της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας που εκτεινόταν σε δύση και Ανατολή. Αργότερα όταν κατάρρευσε η δυτική ρωμαϊκή αυτοκρατορία και δημιουργήθηκε το σχίσμα της παπικής εκκλησίας οι Πατέρες περιορίσθησαν γεωγραφικά στην Ανατολική ρωμαϊκή επικράτεια. Χρησιμοποίησαν μεν την ελληνική φιλοσοφική γλώσσα η οποία ήταν η επίσημη κουλτούρα και γλώσσα του ρωμαϊκού κράτους, όχι για να επαναδιατυπὠσουν τον λόγον του Πλάτωνος, του Σωκράτους, ή του Αριστοτέλους, αλλά για να εκφράσουν με κατάλληλους (ελληνικούς) φιλοσοφικούς όρους την μετοχή που είχαν στην Άκτιστον Βασιλεία του Θεού. Όμως όπως πολύ καλά καταλαβαίνεις στην άκτιστον Βασιλεία του Θεού, που είναι η ίδια η ζωή του Θεού, δεν υπάρχει ελληνική οικουμενική παιδεία, κουλτούρα και πολιτισμός, γιατί όλα αυτά ανήκουν στον κτιστό φθαρτό κόσμο και ως φθαρτά παρέρχονται. Έπειτα μεταξύ κτιστού και Ακτίστου δεν υπάρχει καμμία αναλογία entis ή ομοιότης ή εικονικότης. Καμμία ανθρωπίνη κοινωνία, ή κουλτούρα (όσο ανώτερη και είναι από τις υπόλοιπες), ή συνέλευση ανθρώπων, κανένα Sobor (στα ρωσικά σύναξη,κοινωνία) μπορεί ποτέ να κατανοήσει και να εικονίσει την Παναγία Τριάδα, γιατί η κοινωνία φύσεως της Παναγίας Τριάδος δεν είναι προσωπική κοινωνία ανθρώπων που καλούνται επί το αυτό υπό ένός πρώτου. Ούτε βέβαια η κοινωνία φύσεως της Παναγίας Τριάδος είναι ένας κοινωνικός τρόπος ζωής που είχαν ανέκαθεν οι έλληνες οι οποίοι τον εκδήλωναν με το να δημιουργούν εκκλησία δηλαδή δημοκρατική συνέλευση προσώπων καλεσμένων επί το αυτό από μία πόλη, σαν την πόλη της Αθήνας. Εις δε την Άκτιστον Βασιλείαν ενός τρισυποστάτου Θεού που δωρίζεται κατά χάριν σε εμάς δεν θα μπορούν ποτέ να υπάρχουν δομές. Επομένως η πίστη ότι Θεολογία και καθολικότητα, ελληνισμός και οικουμενικότητα αποτελούν τις σύζυγες όψεις ενός μοναδικού και αδιαιρέτου δεδομένου είναι αντιορθόδοξη και αιρετική, γιατί συγχέει το κτιστό με το Άκτιστο. Η Ορθοδοξία μας είναι η Καθολική αλήθεια γιατί εκφράζει την μετοχή των Πατέρων στην άκτιστον Βασιλεία του Θεού, αλήθεια που δεν παρέρχεται, αλλά η γλώσσα που αυτή η αλήθεια πρωταρχικά εκφράστηκε δεν μπορεί ποτέ να θεωρηθεί αναντικατάστατη και υποχρεωτική για τους πάντες[7], γιατί ανήκει σ´εναν φθαρτό κόσμο που παρέρχεται. Βέβαια κατά τον ίδιον τρόπον αιρετικός και αντιορθόδοξος θεωρείται και ο εθνικιστικός ελληνισμός, μέσα στην ορθόδοξον εκκλησίαν. Κατά δεύτερον θα πρέπει να πούμε περισσότερα πράγματα για να εξηγήσουμε με πατερικό τρόπο τον εθνικισμό που επικρατεί στις μέρες μας. Άλλο πράγμα είναι το να γεννιέται κάποιος εβραίος, ή έλληνας, ή ρώσος και να αγαπάει την πατρίδα και την κουλτούρα του και άλλο πράγμα να είναι πρώτα έλληνας, ρώσος , εβραίος και μετά χριστιανός και να θεωρεί την εβραϊκή, ελληνική, ή ρωσική κουλτούρα ανώτερη από τις άλλες τόσο πολύ που χωρίς αυτήν δεν θα μπορούσε να επιτευχθεί η σωτηρία εν Χριστώ.[8] Ο Κάθε άνθρωπος λοιπόν με την γέννησή του παραλαμβάνει διαφορετική εθνικότητα και αυτό είναι αποτέλεσμα της πτώσεως. Εξ αιτίας της πτώσεως ο άνθρωπος παραλαμβάνει μία διαφορετική εθνικότητα. Η εθνικότης δεν σημαίνει απαραιτήτως και εθνικισμό. Πότε λοιπόν μετατρέπεται σε εθνικισμό; Όταν χρησιμοποιηθεί γνωμικά. Κατά τον ίδιο τρόπο ο Χριστός γεννιέται εβραίος, αλλά επειδή δεν έχει γνωμικό θέλημα δεν γίνεται εθνικιστής εβραίος . Το ίδιο ακριβώς έκαναν και οι Πατέρες της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Χρησιμοποίησαν την ελληνική κουλτούρα αλλά δεν ισχυρίσθηκαν ότι πρώτα είναι έλληνες ή ρωμαίοι και μετά χριστιανοί. Οι περισσότεροι Πατέρες έγραφαν λόγους κατά των ελλήνων όταν έβλεπαν ότι οι έλληνες έμεναν ειδωλολάτρες, χωρίς την ορθόδοξον πίστη.

ΠΡΩΤΕΙΟΜΑΝΗΣ Δηλαδή αν κατάλαβα καλά κατ᾽εσένα και το πατριαρχείο της Μόσχας και το Πατριαρχείο της Κωσταντινουπόλεως χρησιμοποιούν την ίδια θεολογία του προσώπου η οποία ευθύνεται και για το ουκρανικό σχίσμα

ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ Το Πατριαρχείο της Μόσχας πιστεύει ότι η Μόσχα είναι εκ Θεού η τρίτη Ρώμη γιατί ο Πατριάρχης της Μόσχας είναι ο πρώτος του σλαβικού στοιχείου το οποίο έχει διατηρήσει αμόλυντη την ορθοδοξία. Χωρίς την κοινωνία όλων των σλάβων (κοινωνία προσώπων) δεν μπορεί να υπάρξει και Τρίτη Ρώμη με τον πρώτο της και χωρίς τον πρώτον της Τρίτης Ρώμης δεν μπορεί να υπάρξει και κοινωνία σλάβων. Άνευ πρώτου δεν υπάρχει κοινωνία προσώπων (Ζηζιουλισμός). Το Πατριαρχείο της Κωσταντινουπόλεως από την άλλη μεριά πιστεύει ότι όλοι οι ορθόδοξοι λαμβάνουν την εκκλησιαστική τους υπόσταση από το Πατριαρχείο της Κωσταντινουπόλεως και άνευ του καθολικού πρώτου δεν θα μπορέσει ποτέ να υπάρξει μια κοινωνία προσώπων, δηλαδή καθολική ορθόδοξος εκκλησία. Άνευ οικουμενικού πρώτου δεν υπάρχει καθολική εκκλησία, δεν υπάρχει κοινωνία προσώπων και δεν θα μπορέσει ποτέ να εικονισθεί η Παναγία Τριάδα – κοινωνία προσώπων υπό του πρώτου που είναι ό Πατήρ -.(Ζηζιουλισμός) Και το Πατριαρχείο της Μοσχας και αυτό της Κωσταντινουπόλεως χρησιμοποιούν την ίδια μοντέρνα “θεολογία». Πώς είναι δυνατόν να μην συγκρουστούν μεταξύ τους και να δημιουργήσουν σχίσματα και διαιρέσεις;

ΠΡΩΤΕΙΟΜΑΝΗΣ: Εντελώς ιδιότυπα ερμηνεύεις το ουκρανικό σχίσμα. Είναι πρώτη φορά που ακούω ότι η θεολογία του προσώπου οδηγεί τους ρώσους στο να εμμένουν στον μύθο της τρίτης Ρώμης και ότι ο πασλαβισμός έχει ανάγκη ενός καθολικού πρώτου για να διατηρηθεί η κοινωνία των ρώσων, δηλαδή των προσώπων που ανήκουν σ᾽ένα έθνος. Δεν ήταν αυτός ο σκοπός της θεολογίας του προσώπου. Σκοπό είχε ενώνοντας όλα τα ανθρώπινα πρόσωπα να δημιουργήσει μία κοινωνία η οποία θα ξεπερνά πολιτικές σκοπιμότητες και εθνικισμούς. Καταλαβαίνω ότι οι ρώσοι παρερμήνευσαν την θεολογία του προσώπου και εμποδίζουν το πατριαρχείο της Κωσταντινουπόλεως να ασκήσει τα δικαιώματα που οι ιερείς κανόνες του έδωσαν, επειδή μόνο ο προκαθήμενός του είναι ο καθολικός πρώτος στην ανατολική ορθόδοξον παράδοση βέβαια.   Για την παγκόσμιον εκκλησία όμως, που είναι η συνάθροισις όλων των επιμέρους τοπικών ή περιφερειακών εκκλησιών της Ανατολής και Δύσης υπάρχει ένας και μόνος καθολικός πρώτος που είναι ο πάπας της Ρώμης. Ιδιαίτερα σήμερα στην δύση που το παπικό πρωτείο βρίσκεται σε κρίση, η θεολογία του προσώπου όπως εξελίχθηκε από τον Μητροπολίτη Περγάμου προσφέρει ένα μεγάλο χέρι βοηθείας.

ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ: Ευτυχώς αγαπητέ μου που για τους παπικούς εγένετο άνθρωπος απεσταλμένος παρά Θεού, όνομα αυτώ Ιωάννης (Ζηζιούλιας) [9]. Ούτος ήλθεν εις μαρτυρίαν περί του πρωτείου, ίνα πάντες πιστεύσωσι αυτώ. Εγώ όμως παρατηρώ ότι όπου στην εκκλησία προβλήθηκε η θεολογία του παπικού πρωτείου, δημιούργησε σχίσματα και διαιρέσεις. Ο Παπισμός είναι μία μεγάλη αίρεση. Ίδιον της αιρέσεως είναι το σχίσμα και η απώλεια της ενότητος. Εξ᾽αιτίας του παπικού πρωτείου δημιουργήθηκε το 1054 το αποκαλούμενο σχίσμα της παπικής εκκλησίας. Αλλά και αυτή η ίδια παπική εκκλησία εξ᾽αιτίας του πρωτείου δημιούργησε το σχίσμα των προτεσταντών στην δύση. Στον ορθόδοξον παράδοση είχαμε ξεπεράσει την παπική αίρεση. Ξέραμε ότι οι παπικοί και οι προτεστάντες ήταν αιρετικοί. Τεράστια ορθόδοξη βιβλιογραφία το αποδείκνύει ακράδαντα. Τα τελευταία χρόνια η θεολογία του πρωτείου που καλλιεργήθηκε μέσω της θεολογίας του προσώπου κατάφερε, χρησιμοποιώντας το στόμα του Μητροπολίτου Περγάμου, να επανατοποθετήσει την παπική αίρεση μέσα στους κόλπους της Ορθοδόξου Καθολικής Εκκλησίας και να της δώσει τριαδολογική και χριστολογική έκφραση. Η εκκλησία ισχυρίζεται ο Μητροπολίτης είναι κοινωνία προσώπων υπό τον καθολικόν πρώτον. Η Καθολική Εκκλησία έχει ανάγκη εκ του πρωτείου, και το χάσιμο του πρωτείου ήταν μεγάλη απώλεια για τους ορθοδόξους. (εκκλησιολογία) Οι ορθόδοξοι έχουν ανάγκη εκ του πρωτείου γιατί δεν μπορούν να εικονίσουν την Παναγία Τριάδα η οποία είναι κοινωνία προσώπων υπό τον πρώτον που είναι ο Πατήρ πηγή και ενότης των άλλων προσώπων. (Τριαδολογία) Ο Χριστός είναι το κατ᾽εξοχήν πρόσωπον, η κατά τον γ. Σωφρόνιο υποστατική αρχή που προσλαμβάνει σάρκα, εισέρχεται στην ιστορία, σταυρώνεται και ανασταίνεται, για να δείξει ότι η υποστατική αρχή προηγείται της ουσίας, της αναγκαστικής φύσης (χριστολογία). Ακολουθώντας τον Χριστό ο κάθε πιστός ελευθερώνεται από την κακή και αναγκαστική φύση και εισέρχεται σε κοινωνία και σχέση απ᾽ευθείας με τα υπόλοιπα ανθρώπινα πρόσωπα, ακόμη και με τα Άκτιστα θεία πρόσωπα. Η άσκηση χρησιμεύει για να μπορέσει ο άνθρωπος να ενεργοποιήσει την υποστατική αρχή και να βρεθεί σε προσωπική σχέση και κοινωνία με τα κτιστά και άκτιστα πρόσωπα, άνευ φύσεως και ενεργειών αυτής. (Σωφρονιανισμός)

Όπως βλέπεις αυτό που οι ορθόδοξοι το θεωρούσαν παλαιά αίρεση τώρα μπαίνει δια της θεολογίας του προσώπου μέσα στους κόλπους της ορθοδόξου καθολικής εκκλησίας. Άμεσο αποτέλεσμα είναι η δημιουργία σχίσματος με τους ρώσους που και αυτοί ακολουθούν την ιδια θεολογία.

συνεχίζεται..