ΥΠΑΡΧΕΙ ΑΜΕΡΙΚΗ;

 

Τὸ μεγάλο διακύβευμα τοῦ τραμπισμοῦ δὲν εἶναι νὰ κάνει ξανὰ τὴν Ἀμερικὴ μεγάλη, ὅπως διατείνεται, ἀλλὰ ἁπλῶς βιώσιμη. Ὁπότε τὸ πραγματικὸ έρώτημα δὲν εἶναι ἄν ἡ Ἀμερικὴ μπορεῖ νὰ γίνει ξανά «μεγάλη» (ὄχι δὲν μπορεῖ), ἀλλὰ ἄν μπορεῖ νὰ γίνει βιώσιμη ὡς κοινωνία καὶ ὡς χώρα. Κι αὐτὸ δὲν εἶναι καθόλου αὐτονόητο. Ἡ Ἀμερικὴ δὲν εἶναι ἡ μετακομμουνιστικὴ Ρωσσία.

Εἴκοσι ἕνα (21) ἑκατομμύρια εἶναι ὁ ἀριθμὸς τῶν παράνομων μεταναστῶν στὶς ΗΠΑ. Πολλοὶ ἀπὸ τοὺς γνωστοὺς μπαχαλάκηδες ποὺ ἀντιτίθενται στὶς ἀπελάσεις κατὰ τὶς ταραχὲς ποὺ ἔχουν προκαλέσει στὸ Λὸς Ἄντζελες -καὶ ἑτοιμάζονται νὰ προκαλέσουν σὲ ὁλόκληρη τὴν χώρα- ἀνεμίζουν τὴν σημαία τοῦ Μεξικοῦ, μαζὶ μὲ τὴν ἀμερικανικὴ σημαία κρεμασμένη ἐπίτηδες ἀνάποδα. Αὐτὸ δὲν εἶναι λεπτομέρεια. Οὔτε ὀφείλεται (διόλου αὐτονόητα) στὴν καταγωγὴ πολλῶν λαθρομεταναστῶν ἀπὸ τὸ Μεξικό. Εἶναι ἡ συμβολικὴ ἀποτύπωση τῆς βαθιᾶς ἀμερικανικῆς παρακμῆς. Καὶ ἐπιβεβαιώνει παράλληλα τὸν χαρακτηρισμό τους ὡς εἰσβολεῖς.

Τὸ ἱστορικὸ φαινόμενο τῆς μετανάστευσης στὶς ΗΠΑ δὲν εἶχε καμία σχέση μὲ τὴν Εὐρώπη. Ἄν εἶχε, οἱ ΗΠΑ θὰ εἶχαν καταρρεύσει σχεδὸν ἀπὸ τὴν ἵδρυσή τους. Στὶς ἐποχὲς ποὺ ἔθαλε ἀκόμη τό «ἀμερικανικὸ ὄνειρο» οἱ οἰκονομικοὶ μετανάστες ἐπιθυμοῦσαν νὰ γίνουν Ἀμερικανοὶ πολῖτες, ποὺ σήμαινε νὰ ἀφομοιωθοῦν στὸν πολιτισμικὸ ἱστὸ μιᾶς χώρας ποὺ δημιούργησαν μετανάστες μὲ συγκεκριμένη ταυτότητα. Σὲ ἐκείνους τοὺς καιροὺς οἱ παράνομοι μετανάστες θὰ διαδήλωναν μὲ ἀμερικανικὲς σημαῖες γιὰ νὰ διατρανώσουν τὴν ἐπιθυμία τους νὰ γίνουν κι αὐτοὶ Ἀμερικανοί. Οἱ σημερινοὶ μισοῦν τὴν Ἀμερική. Θέλουν νὰ ζοῦν στὴν Ἀμερικὴ χωρὶς νὰ εἶναι Ἀμερικανοί.

Τὸ μεταναστευτικὸ ζήτημα στὶς ΗΠΑ δὲν εἶναι πρωτίστως ἕνα ἐσωτερικὸ οἰκονομικὸ ζήτημα («πόσους ἀντέχει ἡ οἰκονομία»). Εἶναι κατὰ βάση ἕνα πολιτισμικὸ ζήτημα. Εἶναι ἡ πρὸ πολλοῦ ἐξαφάνιση τῆς ἰθύνουσας τάξης ποὺ μποροῦσε νὰ ἐγγυηθεῖ τὴν ἐπιτυχία τοῦ «ἀμερικανικοῦ ὀνείρου» καὶ μποροῦσε νὰ θέσει ὑπὸ τὴν αἰγίδα της ὅλους τοὺς μεταναστευτικοὺς πληθυσμούς: οἱ Λευκοί, Ἀγγλοσάξωνες, Προτεστάντες (WASP). Ἀκόμη καὶ τὰ πολυεθνικὰ πειράματα προϋποθέτουν ἕναν ἰθύνοντα πολιτιστικὸ ἀστερισμό (εἴτε αὐτὸς μᾶς ἀρέσει εἴτε ὄχι -δὲν μᾶς ἀρέσει!).

Ὁ θάνατος τοῦ ἀμερικανικοῦ προτεσταντισμοῦ, ποὺ οἱ ἀξίες καὶ ἡ νοοτροπία του δημιούργησαν τὸν ἀμερικανικὸ ὑπερδυναμικὸ καπιταλισμὸ εἶναι ἡ ριζικὴ αἰτία τῆς σημερινῆς ἀμερικανικῆς κατάρρευσης. Τὴν σκυτάλη μετὰ τὸν πόλεμο πῆραν οἱ νέες ἰθύνουσες τάξεις ποὺ ἐναγκαλίστηκαν σταδιακὰ τὸν ἀξιακὸ μηδενισμό, ἀπὸ τήν «σεξουαλικὴ ἐπανάσταση» μέχρι τὴν παγκοσμιοποίηση. Καὶ ὁ ἀξιακὸς μηδενισμὸς ἐπηρεάζει εὐθέως καὶ τὴν οἰκονομία (τί εἶναι ἐργασία; τί σημαίνει παραγωγή; ἀπὸ ποῦ ἀντλεῖται τὸ κέρδος). Εἶναι γνωστὴ ἡ κοινωνιολογία τοῦ Μᾶξ Βέμπερ ποὺ ἀπέδωσε τὸν καπιταλισμὸ στὶς προτεσταντικὲς ἀξίες.

Δὲν ὑπάρχει πιὰ ἀμερικανικὴ ταυτότητα. Τὸ νὰ εἶσαι σήμερα Ἀμερικανὸς δὲν σημαίνει κατ' οὐσίαν τίποτα. Καὶ αὐτὸς ὁ ἀξιακὸς μηδενισμὸς εἶναι ὁ σημερινὸς κοινὸς παρονομαστὴς τῆς Δύσης. Πόσο βιώσιμη εἶναι μία χώρα χωρὶς ταυτότητα;

 

 Τὸ Ἔνζυμο