Χρήστος Γιανναράς_"Η απανθρωπία του δικαιώματος"

 Εν όψει της έντονης συζήτησης που διεξάγεται στη δημόσια σφαίρα σχετικά με την επικείμενη νομοθέτηση του γάμου ομοφυλοφίλων ζευγαριών και της τεκνοθεσίας εκ μέρους αυτών, ο Χρήστος Γιανναράς παραχώρησε συνέντευξη στον Βασίλη Μπούτο. Ο καθηγητής έχει ασχοληθεί επισταμένως με το δικαιωματοκεντρικό μοντέλο του νομικού πολιτισμού, έχοντας συγγράψει σε ανύποπτο χρόνο την μνημειώδη μελέτη του "Η απανθρωπία του δικαιώματος".

  

Ερωτήσεις -Ποιές ανάγκες γέννησαν το νεωτερικό ατομικό δικαίωμα στην Δύση; -Αυτές οι ανάγκες δεν υπήρχαν, άραγε, στο πλαίσιο της Δημοκρατίας της αρχαίας (κλασσικής) Αθήνας; -Πως εξηγείται το γεγονός, ότι δεν συναντάται κατ’ αυτήν η έννοια του ατομικού δικαιώματος; -Το περίφημο "δικαίωμα στην διαφορά", στο πλαίσιο της περιβόητης αρχής του πλουραλισμού, επάγεται μία τέτοια αυτονόμηση του ατόμου, προς τον σκοπό θωράκισής του, ώστε να άγει εν τέλει σε μία θεσμοποιημένη άρνηση της πραγματικότητας; -Το δικαιωματοκεντρικό πολιτισμικό μας παράδειγμα, ταυτίζοντας απολύτως την επιθυμία με το δικαίωμα και περιορίζοντας τον σχετικό προβληματισμό αποκλειστικώς στο τί θέλει και τί νοιώθει το «εγώ», οικοδομεί πλέον μία νέα «ηθική»; -Αυτή η αυτονομημένη «ηθική», η αποκομμένη από οποιονδήποτε άξονα αναφοράς που να υπερβαίνει το «εγώ», ισούται τελικώς με μία καθαρή «θέληση για δύναμη»; -Το κατά φύσιν ανέφικτό δύναται να καταστεί κατά σύμβασιν εφικτό; Μπορείτε να μας διαγράψετε κάποια κριτήρια, βάσει των οποίων δύναται να υπάρξει θεμιτή και γόνιμη        «μ ί μ η σ η» της φύσεως στο θεσμικό - συμβατικό - νομικό πεδίο; - Υπάρχει περίπτωση μία ανάλογη μίμηση να οδηγεί σε ανθρωπολογική αλλοτρίωση; - Πόσο μπροστά από την εποχή μας ακούγεται σήμερα η ρήση του Αγίου Βασιλείου: "Αλλήλων ισόδουλοι, αλλήλων κύριοι"; - Μπορούμε να ψηλαφίσουμε ιστορικούς εθισμούς στην ελληνική κοινωνία, που απηχούν μια έμπρακτη, μάλλον ανεπίγνωστη και ανορθολογική αποστασιοποίηση - αντίσταση έναντι της ατομοκεντρικής λογικής του δικαιώματος; Πού μαρτυρούν έναν άλλο τρόπο ύπαρξής, ελεύθερο από τον εγκλωβισμό στο ατομικό συμφέρον;