Αγίου Σωφρονίου Ιεροσολύμων, Λόγος στον Σταυρό και την Ανάσταση ( εγκαίνια του Ναού).
Ναι, χαρά για τον Σταυρό: γιατί όταν υψώθηκε στον Γολγοθά, με καρφωμένο πάνω του τον Δημιουργό του κόσμου, έσχισε το γραμμάτιο του χρέους μας, το οποίο είχε υπογράψει ο προπάτορας Αδάμ, όταν παρέβη τις εντολές του Θεού. Έτσι, ο Σταυρός μάς ελευθέρωσε από τα δεσμά της αμαρτίας, κάνοντάς μας να αναπηδούμε σαν μοσχάρια που λύθηκαν από το ζυγό. Διότι όπου περίσσεψε η αμαρτία, εκεί περίσσεψε ακόμη περισσότερο η χάρη του Θεού.
Και για την Ανάσταση, γέλιο χαράς: γιατί αυτή έδιωξε τη φθορά του θανάτου, εξόρισε το σκοτάδι του Άδη και ανέστησε τους νεκρούς από τους τάφους. Σκούπισε το δάκρυ από κάθε πρόσωπο, όπως λέει ο προφήτης, και χάρισε σε κάθε άνθρωπο την αληθινή και ατελείωτη χαρά. Και πράγματι, το δώρο της Ανάστασης δεν χαρίστηκε σε λίγους, ούτε πραγματοποιήθηκε μόνο για κάποιους. Γιατί Εκείνος που με το ανθρώπινο σώμα Του γνώρισε τον θάνατο και την Ανάσταση, ήταν ο ίδιος ο Θεός όλου του κόσμου, ο οποίος δεν δίνει τα δώρα Του σε λίγους ούτε κάνει διακρίσεις. Δείχνοντας έτσι ότι είναι ο αληθινός Θεός όλων, προσφέρει τη σωτηρία σε όλους τους ανθρώπους, δείχνοντας έλεος στην ίδια Του την εικόνα και ανακαινίζοντάς την, αφού κάθε άνθρωπος πλάστηκε «κατ’ εικόνα Θεού».
Η επέτειος του Σταυρού ανατέλλει! Και ποιος να μην σταυρώσει τον εαυτό του; Διότι ο Σταυρός θεωρεί αληθινό προσκυνητή Του μόνο εκείνον που σταυρώνεται ως προς τον κόσμο και αποδεικνύει έμπρακτα ότι είναι γνήσιος φίλος Του.
Η Ανάσταση φανερώνεται! Και ποιος πιστός δεν θα ανακαινιστεί, διώχνοντας τον θάνατο των παθών και ντυνόμενος την αφθαρσία της ψυχής; Γιατί άλλο είναι ο θάνατος του σώματος, που είναι νόμος της φύσης, και άλλο ο θάνατος της ψυχής, που τον γεννά η αμαρτία. Από την παράβαση της θείας εντολής αυτό δόθηκε στον άνθρωπο ως συνέπεια.
Ο Σταυρός υψώνεται! Και ποιος δεν θα υψωθεί μυστικά από τη γη; Γιατί όπου υψώνεται ο Λυτρωτής, εκεί βρίσκεται και ο λυτρωμένος, επιθυμώντας να είναι πάντα με τον Σωτήρα του και να αντλεί από Εκείνον τη δύναμη που δεν φθείρεται.
Σήμερα λάμπει η Ανάσταση και φωτίζει τα πάντα. Αύριο προβάλλει ο Σταυρός και μοιράζει τα δώρα Του στους πιστούς προσκυνητές Του.
Η Ανάσταση καταργεί τη φθορά· ο Σταυρός συντρίβει τα τάγματα των δαιμόνων. Η Ανάσταση διακηρύσσει ότι ο θάνατος νικήθηκε· ο Σταυρός φανερώνει σε όλους ότι έσβησε η κακουργία των δαιμόνων.
Ω του θαύματος! Τι να πω για αυτό το μυστήριο; Παλιότερα προπορευόταν ο Σταυρός και ακολουθούσε η Ανάσταση. Τώρα προπορεύεται η Ανάσταση και ακολουθεί ο Σταυρός. Τι θαυμαστή εναλλαγή! Έτσι εκπληρώνεται ο λόγος του Χριστού: «Οι έσχατοι θα γίνουν πρώτοι και οι πρώτοι έσχατοι».
Και ίσως οι Πατέρες της Εκκλησίας να έκαναν αυτήν την αλλαγή για να διευκολύνουν τον κόσμο, που έρχεται από τα πέρατα της γης να προσκυνήσει: πρώτα να χαρεί την Ανάσταση και ύστερα να δει την Ύψωση του Σταυρού, παίρνοντας μαζί του στον δρόμο την πανίσχυρη συνοδεία Του, που προστατεύει παντού και χαρίζει σωτηρία.
Τι ανώτερο υπάρχει από αυτές τις δύο εορτές; Τι ιερότερο από αυτές τις πανηγύρεις; Η Ανάσταση που μας δίνει τη ζωή και ο Σταυρός που μας χαρίζει τη λύτρωση! Αυτά τα δύο είναι τα τρόπαια της σωτηρίας μας.
Γι’ αυτό, γνωρίζοντας τη μυστική τους δύναμη και τα αγαθά που μας χάρισαν, ας τα εορτάζουμε με ευλάβεια· όχι με αμαρτίες, φιλονικίες και αδικίες, αλλά με καθαρότητα και ειρήνη. Γιατί αλλιώς, δεν τα τιμούμε, αλλά τα προσβάλλουμε.
Ας αλλάξουμε λοιπόν και εμείς τον τρόπο ζωής μας· ας αφήσουμε πίσω τον παλιό άνθρωπο και ας ζήσουμε τη νέα ζωή της Ανάστασης. Ας συσταυρώσουμε τα γήινα πάθη μας, ώστε να μπορούμε να πούμε μαζί με τον Απόστολο Παύλο: «Σταυρώθηκα μαζί με τον Χριστό· δεν ζω πια εγώ, αλλά ζει μέσα μου ο Χριστός».
Ας έχουμε ειρήνη με όλους και ας αποκτήσουμε τον αγιασμό, γιατί χωρίς αυτά κανείς δεν θα δει τον Κύριο. Ο Χριστός είναι και ειρήνη μας και αγιασμός μας· Αυτός μας λύτρωσε από τους δαίμονες και τα πάθη και φύτεψε μέσα μας την αγιότητά Του.
Ας τα αποκτήσουμε λοιπόν όλα αυτά με ζήλο, για να ενωθούμε με τον Χριστό. Και έτσι, κερδίζοντας Αυτόν, να απολαύσουμε την αιώνια ζωή και τη βασιλεία των ουρανών, μαζί με τον Θεό και Σωτήρα μας, στον οποίο ανήκει η δόξα, μαζί με τον Πατέρα και το Άγιο Πνεύμα, τώρα και πάντοτε και στους αιώνες των αιώνων.
Αμήν.
