Πίστη και λογική.

 

Οι συνειδητοί άθεοι ισχυρίζονται ότι η ύπαρξη του Θεού αντιτίθεται στη λογική τους. Πρόκειται για τη βασική θέση του ορθολογισμού, στον οποίον η αθεΐα εξακολουθεί να εμμένει. Μέσα μου, όμως, κάτι μου λέει πως μάλλον το αντίθετο συμβαίνει, ότι δηλαδή η αθεΐα είναι αντίθετη προς τη λογική. Αυτό θα σας το αποδείξω με έναν απλό τρόπο. Η λογική επιτάσσει στον άνθρωπο να επιδιώκει και να πράττει πάντοτε εκείνο το οποίο είναι το συμφέρον γι' αυτόν σε κάθε περίπτωση. Γι' αυτό εκείνον ο οποίος πράττει εναντίον των συμφερόντων του, όποια κι αν είναι αυτά, τον λέμε στο τέλος παράλογο. Η πίστη στον Θεό είναι πάντα συμφέρουσα στον άνθρωπο ακόμη και με την απλή συλλογιστική του συνοικιακού παντοπώλη, ο οποίος λογαριάζει κατεβάζοντας το μολύβι από το αυτί ως εξής: Αν υπάρχει Θεός και πιστεύω σ' Αυτόν, δεν έχω να χάσω τίποτε• και αν η πίστη μου είναι όπως πρέπει, όπως δηλαδή θέλει Εκείνος, τότε έχω και κέρδος, την ανταμοιβή μου στην άλλη ζωή. Αν όμως δεν πιστεύω, τότε θα βγω ζημιωμένος, γιατί θα τιμωρηθώ για την απιστία μου. Επομένως το συμφέρον μου επιτάσσει να πιστεύω, διότι πιστεύοντας δεν έχω να χάσω τίποτε, αν τελικώς αποδειχθεί στην άλλη ζωή ότι δεν υπάρχει Θεός, ενώ θα είμαι κερδισμένος αν αποδειχθεί ότι υπάρχει. Όπως και να 'χει λοιπόν το πράγμα, το συμφέρον μου, δηλαδή η λογική, μου επιβάλλει την πίστη!

Η λογική όμως μας επιβάλλει να πιστέψομε και για έναν άλλο λόγο. Δική της είναι η αρχή σύμφωνα με την οποία όλα τα φαινόμενα, φυσικά και μη, έχουν αιτία, η οποία είναι καθολικής ισχύος. Επομένως ισχύει πρωτίστως για το σύμπαν ολόκληρο, συνεπώς δε και για τον άνθρωπο. Έχει λοιπόν κι ο άνθρωπος αιτία. Ποιά όμως είναι η αιτία του ανθρώπου; Επ' αυτού έχουν διατυπωθεί πολλές απόψεις. Κατά την αρχαία ελληνική φιλοσοφία, η επικρατέστερη άποψη ήταν του Αριστοτέλη, σύμφωνα με την οποία αιτία των πάντων, συνεπώς και του ανθρώπου, είναι «το πρώτον κινούν αίτιον». Ποίον όμως είναι αυτό το πρώτον κινούν αίτιον δεν προσδιορίζεται από την ελληνική φιλοσοφία. Κατά την χριστιανική διδασκαλία το πρώτον κινούν αίτιον είναι ο Θεός! Κατά δε τους αθέους πρώτον κινούν αίτιον των πάντων είναι το «μηδέν». Που λοιπόν βρίσκεται η αλήθεια στο τεράστιο αυτό ζήτημα σύμφωνα πάντα με τη λογική; Το πρώτον κινούν αίτιον της ελληνικής φιλοσοφίας είναι απροσδιόριστο, όπως είπαμε. Παραπέμπει αορίστως σε κάτι το οποίον κείται εκτός του ανθρώπου, το «άνωθεν ενεργούν», το οποίον ως απροσδιόριστο είναι ακατάληπτον και γι' αυτό απορρίπτεται από τη λογική. Το «μηδέν» των αθέων, σύμφωνα με τα όσα είπαμε ήδη στα προηγούμενα, δεν θεωρείται παράγων δημιουργίας και γι' αυτό απορρίπτεται κι αυτό από τη λογική μας. Άλλωστε και οι ίδιοι οι άθεοι βρίσκονται επ' αυτού σε πλήρη σύγχυση όπως προκύπτει και από την γνωστή ρήση του Νίτσε: «Ο άνθρωπος σύντομα θα προτιμήσει το μηδέν από το τίποτα!» Τι απομένει λοιπόν; Να αποδεχθεί η λογική μας ως πρώτον κινούν αίτιον των πάντων μόνον τον Θεό! Δυστυχώς όμως οι άθεοι φαίνεται ότι στερούνται κι αυτής ακόμη της απλής λογικής, κι ας λένε πως είναι τάχα ορθολογιστές.

(Βασίλειος Ευτ. Νικόπουλος, Πρόεδρος Αρείου Πάγου ε.τ. Δ.Ν., "Η δυστυχία του να είσαι άθεος", εκδ.Αρμός, σελ.30-32)