Την πρώτη Σεπτεμβρίου, αρχή της Ινδίκτου, δηλαδή του νέου εκκλησιαστικού έτους.

«Εὐλόγησον τὸν στέφανον τοῦ ἐνιαυτοῦ τῆς χρηστότητός σου, Κύριε».
Στερέωσον ἀγαθέ, ἣν κατεφύτευσε πόθῳ, ἐπὶ τῆς γῆς ἡ δεξιά σου, κατάκαρπον ἄμπελον, φυλάττων σου τὴν Ἐκκλησίαν Παντοδύναμε.

  

 ᾨδὴ γ’, τῆς Ἰνδίκτου, Ἦχος α΄ 

Μήνας Σεπτέμβριος, ο οποίος έχει τριάντα ημέρες. Η ημέρα φτάνει τις δώδεκα ώρες και η νύχτα επίσης τις δώδεκα ώρες.

Η Ινδικτιών ευλογεί για μας τον Νέο Χρόνο,

Εσύ που είσαι και παλαιός, και για τους ανθρώπους νέος (δηλαδή, εσύ Χριστέ).

Πρέπει να γνωρίζουμε, αδελφοί, ότι η Αγία Εκκλησία του Θεού γιορτάζει σήμερα την Ινδικτιώνα για τρεις λόγους.

Πρώτον, γιατί αυτή είναι η αρχή του χρόνου. Γι’ αυτό και κοντά στους παλιούς Ρωμαίους ετιμάτο πολύ από αρχαιότατους χρόνους. «Ινδικτιών» στη ρωμαϊκή, δηλαδή λατινική γλώσσα, σημαίνει «ορισμός».

Δεύτερον, γιορτάζει η Εκκλησία σήμερα, επειδή την ίδια ημέρα πήγε ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός μέσα στη Συναγωγή των Ιουδαίων, και Του δόθηκε το βιβλίο του Προφήτη Ησαΐα, όπως γράφει ο Ευαγγελιστής Λουκάς (Λουκ. δ΄). Ανοίγοντας ο Κύριος το βιβλίο, ω του θαύματος, βρήκε αμέσως τον τόπο εκείνο, δηλαδή την αρχή του 61ου κεφαλαίου του Ησαΐα, όπου είναι γραμμένα γι’ Αυτόν τα εξής λόγια:

«Πνεύμα Κυρίου είναι επάνω μου, γιατί με έχρισε, με έστειλε να ευαγγελιστώ στους φτωχούς, να γιατρέψω αυτούς που έχουν συντριμμένη την καρδιά, να κηρύξω στους αιχμαλώτους την απελευθέρωση και στους τυφλούς το φως, να ελευθερώσω τους καταπιεσμένους και να κηρύξω τον ευπρόσδεκτο χρόνο του Κυρίου».

Αφού διάβασε αυτά τα λόγια που μιλούσαν για τον Ίδιο, έκλεισε το βιβλίο και το έδωσε στον υπηρέτη. Έπειτα κάθισε και είπε στον λαό: «Σήμερα εκπληρώθηκαν τα λόγια αυτής της προφητείας στα αυτιά σας». Και ο λαός, ακούγοντάς τα, θαύμαζε για τα χαριτωμένα λόγια που έβγαιναν από το στόμα Του, όπως γράφει ο ίδιος Ευαγγελιστής Λουκάς.

Τρίτος λόγος για τον οποίο η Εκκλησία του Χριστού κάνει σήμερα ανάμνηση της Ινδίκτου και γιορτάζει την αρχή του νέου χρόνου, είναι για να γίνει ο Θεός, μέσω των ύμνων και των δεήσεων που Του προσφέρουμε σε αυτή τη γιορτή, ελεήμων σε μας, να ευλογήσει τον νέο χρόνο, να μας τον χαρίσει ευτυχισμένο και γεμάτο από όλα τα σωματικά αγαθά. Και ακόμη να φωτίσει τον νου μας ώστε να περάσουμε όλον τον χρόνο καθαρά, με αγαθή συνείδηση, ευαρεστώντας τον Θεό με την τήρηση των εντολών Του, ώστε να αξιωθούμε να λάβουμε και τα αιώνια αγαθά στον Ουρανό.

Σημειώσεις

1. Η Ινδικτιών διαρκεί δεκαπέντε χρόνια και μετά ξαναρχίζει από την πρώτη. Η Ινδικτιών της Κωνσταντινούπολης άρχισε στις 24 Σεπτεμβρίου του έτους 327 μ.Χ., δηλαδή στον καιρό της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου στη Νίκαια. Ο Συμεών Λογοθέτης στο Χρονικό λέει ότι «Ινδικτιών» σημαίνει «Επινέμησις», δηλαδή διαίρεση του χρόνου. Ό,τι δηλώνει η Ινδικτιών στα λατινικά, το ίδιο δηλώνει και η λέξη «Επινέμησις» στα ελληνικά.

Γιατί όμως η Ινδικτιών έχει διάρκεια μόνο δεκαπέντε χρόνων και ξαναγυρίζει πάλι; Και τι δηλώνουν αυτοί οι δεκαπέντε χρόνοι; Και γιατί η Ινδικτιών, σε αντίθεση με άλλους κύκλους (σελήνης, ήλιου, εβδομάδας), δεν συμφωνεί με αυτούς; Σίγουρη απάντηση δεν βρέθηκε. Ο Κύριος Ματθαίος λέει πάντως ότι ο λόγος που η Ινδικτιών περιορίζεται στα δεκαπέντε χρόνια είναι επειδή κάθε δεκαπενταετία αλλάζουν σημαντικά οι ηλικίες των ανθρώπων:

στα 15 αρχίζει ο άνθρωπος να τριχοφυεί,

στα 30 (δύο φορές 15) φτάνει στο τέλειο της ηλικίας,

στα 45 γίνεται μεσήλικας,

στα 60 γκριζάρει,

στα 75 γίνεται γέροντας,

και στα 90 φτάνει στο ύστατο γήρας.

Λέγεται ακόμη ότι κάποιος μοναχός Πανόδωρος (ή άλλος) ανακάλυψε πως μετά από 7980 χρόνια η Ινδικτιών συμφωνεί με τους κύκλους του ήλιου και της σελήνης: τότε δηλαδή και ο ήλιος και η σελήνη και η Ινδικτιών βρίσκονται στον πρώτο τους κύκλο. Το ίδιο θα συμβεί και στη συντέλεια του κόσμου.

2. Μερικοί λένε ότι ο Κύριος διάβασε τη συγκεκριμένη περικοπή του Ησαΐα στη Συναγωγή των Ιουδαίων το δεύτερο έτος του κηρύγματός Του, μετά το θαύμα της Κανά και τη συνομιλία με τη Σαμαρείτισσα. Τότε, επιστρέφοντας στη Γαλιλαία, κήρυττε το Ευαγγέλιο, έκανε θαύματα στην Καπερναούμ και μετά πήγε στη Ναζαρέτ, όπου και μπήκε στη Συναγωγή.

3. Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος έχει δύο πανηγυρικούς λόγους για την αρχή της Ινδίκτου: ο ένας αρχίζει με τα λόγια «Θαυμαστές των Ορθοδόξων οι πανηγύρεις» και ο άλλος με τα λόγια «Σημάδι συνεχές από τον Δεσπότη Χριστό είναι η βροχή των αγαθών».

 

(Πηγή: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου, Συναξαριστής των δώδεκα μηνών, Τόμος Α΄, Δόμος 2005)