Παρασκευή 8 Αυγούστου 2025

Στὴν Παναγία τὴ Σαλονικιὰ

 αρχείο λήψης (42)

Στὸ κέντρον τῆς ἐπάνω πόλεως

μὲ τὸ καμπαναριό της, ποὺ εἲν’ ἕνα στολίδι

τοῦ λιμένος καὶ τῆς προσόψεως,

στέκει ὁ ναὸς τῆς Παναγίας.

 

Ὡραῖος ὁ ναός, τὸ τέμπλο ὡραῖο,

ὡραία τὰ λαμπρὰ τὰ εἰκονίσματα,

ὡραῖες κι οἱ νορίτισσες ποὺ ἐκκλησιάζονται,

ὅλα ὡραῖα.

 

Στολισμένο τὸ τέμπλο με χρυσὲς ποδιές,

στολισμένος ὁ χορός καὶ τὰ στασίδια μὲ μυρτιὲς καὶ δάφνες,

στολισμένες κι οἱ κόρες ποὺ πηγαίνουν

νὰ ἐκκλησιασθοῦν στὴν Παναγία.

Ἀριστερὰ στὸ τέμπλο στέκεται

ἡ εἰκόνα σου ἡ μεγάλη θεόρατη

ὅλη ἀσημένια ὅλη, Παναγία μου,

μὲ τ’ ἀσημοκάντηλά της.

 

Ἀπάνω στὴν εἰκόν’ ἀφιερώματα

κρέμονται, καραβάκια, γολετίτσες,

καΐκια, βάρκες, μπάρκα τριοκάταρτα,

ὂλ’ ἀφιερώματα τῶν πλοιάρχων.

 

Κι οἱ καπεταναῖοι οἱ παλαιοὶ

καθένας ἔχει στὸ ναὸ βαλμένο

ἀπὸ ἕνα λίθο· καὶ καθένας ἔχει

ἕνα στασίδι γύρω γύρω στο δεσποτικὸ

καὶ γύρω γύρω στο παγκάρι ὅλοι τους.

 

Τάζουν στὴν Παναγία καὶ τοὺς δίνει

καλὰ ταξίδια, γαληνιάζ’ ἡ θάλασσα

ὅταν στὸ πέλαγο τὴν ἐπικαλεσθοῦν

τὴν Παναγία τὴν Σαλονικιά.

Ἄμποτε νά ’σαι βοηθός, Παρθένα μου,

κι εἰς τοὺς χειμαζομένους εἰς τοῦ βίου

τὰ βάσανα καὶ τᾶς ἀνάγκας, ἄμποτε

νὰ εἶσαι βοηθὸς καὶ σωτηρία.

 

 Άπαντα, τόμ. 5, Δόμος

.

  Το ποίημα γράφτηκε στα τελευταία χρόνια της ζωής του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη και αναφέρεται σε μια εκκλησία της Σκιάθου. Βρισκόταν για πολλές δεκαετίες στο αρχείο του φίλου του Κώστα Φαλτάιτς και δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά από το Ν.Δ. Τριανταφυλλόπουλο το 1983. Διαπνέεται από θρησκευτική γαλήνη και ηρεμία.

.

*νορίτισσες: ενορίτισσες *χρυσές ποδιές: χρυσοκέντητα διακοσμητικά υφάσματα, που σαν ποδιά τοποθετούνται στη βάση των εικόνων του τέμπλου *χορός: το μέρος των ψαλτών *γολετίτσες: μικρά σκάφη *μπάρκα τριοκατάρτα: ιστιοφόρα πλοία με τρία κατάρτια *δεσποτικό: στο θρόνο του αρχιερέα, στο δεξιό μέρος της εκκλησίας *παγκάρι: το ξύλινο έπιπλο με τα κεριά κοντά στην είσοδο της εκκλησίας *γαληνιάζ’ (γαληνιάζει): ηρεμεί *άμποτε: μακάρι *εις τους χειμαζομένους: στους ταλαιπωρημένους

.

(η φωτο είναι από το Κάστρο της Σκιάθου)

Δεν υπάρχουν σχόλια: