Παρασκευή 29 Νοεμβρίου 2024

«Ανατρεπτικός» Κωνσταντίνος Καβάφης!

 Μπορεί να είναι εικόνα 1 άτομο και κείμενο


Στην μοναδική ποίησή του ως οικουμενικός Έλληνας ποιητής με παγκόσμια εκτίμηση, προέβλεψε τον σύγχρονο κόσμο με στίχους που και σήμερα εξακολουθούν να «λειτουργούν εμπνευστικά»!
Εδώ, σ΄ ένα από τα «κρυμμένα» (ανέκδοτα) ποιήματά του, γραμμένο το 1903 : «Δινάμωσις»! Ένα διαχρονικά «ανατρεπτικό» ποίημα σε πολύ «ρευστούς καιρούς» που επιβεβαιώνει και την άποψη του Μεγάλου Αλεξανδρινού « … και θα με καταλάβουν το πληρέστερον, απ΄ όσα αρνήθηκα».
 
Βασίλης Στοϊλόπουλος

11 σχόλια:

Καλλιόπη είπε...

τὶ νὰ διδαχθῇ κανεὶς ἀπὸ ταῖς ἠδοναῖς;; τὴν ματαιότητα;;

Εμμανουήλ είπε...

Η αγάπη στις επίγειες ηδονές, είναι ΜΕΤΑ-πτωτικό φαινόμενο, δηλαδή άρρωστο και αφύσικο για την ΥΓΙΗ προ-πτωτική ανθρώπινη φύση.
Το ΜΟΝΟ που θα διδαχθεί κάποιος κυνηγώντας τις επίγειες ηδονές, είναι η επίγεια πρόγευση της αιώνιας μεταθανάτιας κόλασης.

ἐμπεσῶν εἰς λάκκον τις είπε...

... μόνο, μην ζώντας μέσα
στών δυτικοθρεμμένων εύπορων παλιών αστών
τον ψεύτικο τον κόσμο,

αλλότριοι, αλλά συμφώνως με τον νόμο...
αργυριολάτρες "καθώς πρέπει" κι εξουσιόφιλοι μετά μανίας,

αλλά... κάπως ενάρετοι
μέσα στα σώβρακά τους...

καθώς... καλά το ξέρουν
πόσο τα σαρκικά μπορούν να καταντήσουν
μαλθακό τον άνθρωπο...
(σαν τον ... μεμέτη
που τον έχουν χρόνια τώρα πιά υποτελή τους
και τους παλιούς αριστοκράτες τους, που τούς καρατομήσαν
μιά χαρά σαν τα κοτόπουλα...
παίρνοντας την αρχή στα χέρια τους...)

κι έχοντας σιχαθεί την τόση υποκρισία τους
τούς τρόπους τους τούς ψεύτικους
την νοθευμένη τους κουφια ζωη την χωρις νοημα,

αναζητήσεις λύσεις

αλίμονο

μέσα στής παρακμής την λάσπη και την κοπριά... !

Θαλασσινός είπε...

Καλλιόπη, πολύ δύσκολη και ιδιαίτερη περίπτωση ο Καβάφης, που για να τον καταλάβουμε, θα έπρεπε να ζούμε στην εποχή του, με το πάθος του. Παρόλα αυτά νομίζω πως αυτή η "δυνάμωσης", περιγράφει τον εαυτόν του, το πάθος του, μέσα από τον εξωραϊσμό και την εξιλέωση, όπως το αναλύω παρακάτω, τοποθετούμενο απέναντι στον υποκριτικό καθωσπρεπισμό τής εποχής τους, εκείνους τούς υποκριτικά δήθεν καθαρούς χριστιανούς, που με την σημαία του χριστιανού Φαρισαϊκά, ελέγχουν τους πάντες και τα πάντα και ιδιαίτερα ένα τόσο φοβερό πάθος, όπως τού Καβάφη.

Και τι θέλει να πει εδώ ο Καβάφης;

"Όποιος το πνεύμα του ποθεί να δυναμώσει" :
εννοεί την δική του εσωτερικότητα απέναντι στον Φαρισαίϊσμό των Χριστιανών που ελέγχουν τους πάντες, και κατακρίνουν και τον ίδιο στον κοινωνία, από την θέση τού Τελωνη πλέον.

"Να βγει απ’ το σέβας κι από την υποταγή" :
Πρόσεξε, σέβας και υποταγή δεν εννοεί την αληθινή Πίστη, διότι η Πίστις είναι ελευθερία, εννοεί το ψεύτικο σέβας και την υποταγή στα άρρωστα κακέπτυπα της Αλεξανδριανής κοινωνίας, αυτά που τον ξεβρακώνουν και ελέγχουν για το πάθος του.

"Από τους νόμους μερικούς θα τους φυλάξει",
Εδώ εννοεί τον εαυτόν του, ρεαλιστικά πλέον γυμνώνεται τή αληθεία,

"αλλά το περισσότερο θα παραβαίνει",
πάλι εξομολόγηση τού δικού του κόσμου,

"και νόμους κ’ έθιμα κι απ’ την παραδεγμένη
και την ανεπαρκούσα ευθύτητα θα βγει".
Πάλι η εξομολόγηση τού εαυτού του στην εξωβέλεια του πάθους του, και λέει ανεπαρκούσα διότι δεν μπορεί να ξεφύγει από το πάθος του,

"Από τες ηδονές πολλά θα διδαχθεί":
Ναι, όπως κάθε εμπειρία στη ζωή έχει θετικά και αρνητικά, και μέσα από το πάθος παρατηρεί τα νύχια και τα δόντια των συνανθρώπων του στο κορμί του, στην ψυχή του,

"Την καταστρεπτική δεν θα φοβάται πράξι"·
Πλέον όταν έχει ισοπεδωθεί η εικόνα του στην κοινωνία, ένα με τον βούρκο την βρώμα και την λάσπη, κάπως σαν να τον βλέπουν στο δρόμο και να τον χλευάζουν ή και να φεύγουν μακρυά, δακτυλοδεικτούμενος ως η μισητή πλέμπα από τους "ενάρετους φιλήσυχους πολίτες" που τους χαλάει την εικόνα της κοινωνίας στο Θεό και στους ανθρώπους, ο πούστης ο Καβάφης,
τι άλλο πλέον θα μπορούσε να φοβηθεί από αυτή την ισοπέδωση της εικόνας του;

"το σπίτι το μισό πρέπει να γκρεμισθεί".
Εννοεί τον δικό εσωτερικό του σπίτι της ψυχής του

"Έτσι θ’ αναπτυχθεί ενάρετα στην γνώσι".
Εννοεί βέβαια πως ύστερα από όλη το φτύσιμο της κοινωνίας πάνω του, μην έχοντας πλέον κερί και βήμα βοηθείας από αυτήν, αφιερώνεται ως άλλη Πηνελόπη στον Οδυσσέα του, το άλλο πάθος, αυτό της γραφής του. Το "ενάρετα στη γνώση " θεωρώ πως είναι παράφραση, διότι η γνώση δεν είναι αρετή, άλλωστε η γνώση κατά τον Απόστολο Παύλο φυσιεί, που σημαίνει η γνώση εγωπαθεί. Το ενάρετα στη γνώση, δηλώνει κατά την άποψή μου, μεγάλη αφοσίωση στη γραφή του, όπως αφοσιώνεται ο Χριστιανός στον Νόμο,
αλλά ταυτόχρονα και με μεγάλη ταπείνωση από τον εξευτελισμό και το μπούλιγκ που δέχεται από την κοινωνία.
Άρα το εναρετα έχει διττή σημασία, λέει εσείς οι πολίτες που Φαρισαίϊκα με καταγγέλεται και εγώ που πλέον έχω γκρεμιστεί ολόκληρος δις, και από το πάθος μου και από εσάς, ως άλλος ληστής αντικρίζω έλεος και πορεύομαι στον δρόμο μου...

ORTHODOXIA ORTHO είπε...

Μάλλον θέλει να πει οτι η πτώση θα φέρει τη γνώση.
Η πτώση να φέρει τη μετάνοια,διαφορετικά ρώτησε τον εαυτόν του ποια γνώση επιζητεί;
Διότι οταν πέφτει από γκρεμό σε γκρεμό ,προφασίζεται τη γνώση .
Αυτή είναι η γνώση,η μετάνοια!

ἐμπεσῶν εἰς λάκκον τις είπε...

... πάντως ο Καβάφης ό,τι έκανε

άν το έκανε...
και .. δεν ήτανε τού μυσλου του ιστορίες...

τόκανε στα πολυύ κρυφά
έτσι ωστε η κοινότητα τών Ρωμηών,
μεσα στην οποία και πολιτευότσν

χαμπάρι δεν είχε πάρει...

το μαρτυρεί ο Χατζηφωτης
που ήταν Αλεξανδρινος κι ήξερε προσωπα και πράγματα

και τέτοιου είδους φημη,
δεν υπήρχε συμφωνα με τα λεγόμενά του

για τον Κωνσταντίνο Καβάφη...

ORTHODOXIA ORTHO είπε...

Μελετάμε το ποίημα όχι τον άνθρωπο.
Είναι σαν αυτό που λέγαν οι σύγχρονοι γέροντες ,ότι δλδ μισούμε την αμαρτία ,όχι τον αμαρτωλό.
Απλά το ποίημα βγάζει κάποια συμπεράσματα.
Μακάρι να είναι έτσι εμπεσων!!Διότι η εποχή ήταν σαφώς καλύτερη!!

Θαλασσινός είπε...

https://www.tovima.gr/2014/09/13/books-ideas/o-omofylofilos-kabafis-kai-i-politiki-toy-erwta/

Αδελφέ, εμπεσών εις λακκον τις, μακάρι να μην ήταν ομοφυλόφιλος, αλλά υπάρχουν πολλές πηγές που τον πιστοποιούν. Βέβαια πολλοί σύγχρονοι εγκεκριμένοι της ελίτ της λογοτεχνίας προσπαθούν να μην το παραδέχονται, ακριβώς για να μην μειώνουν την υπόληψη τού ποιητή για να κρατήσουν υψηλό αξιακό υπόβαθρο που τόσα πολλά πρόσφερε στην λογοτεχνία και στον Ελληνισμό με την ποίηση Καβάφη.

Προσωπικά δεν με απασχολεί, ο,τι και νά ήταν, χαίρομαι που έγινε φάρος Ελληνισμού στην υψηλή κοινωνία της πλούσιας Αλεξάνδρειας.
Ωστόσο η γνώμη μου είναι πως ήταν, και κάποια στιγμή λυτρώθηκε, και το έκανε γνωστό στην τότε δική του κοινωνία με το παρακάτω ποίημα.

“Che fece …il gran rifiuto”

Σε μερικούς ανθρώπους έρχεται μια μέρα
που πρέπει το μεγάλο Ναι ή το μεγάλο το Οχι
να πούνε. Φανερώνεται αμέσως όποιος τόχει
έτοιμο μέσα του το Ναι, και λέγοντάς το πέρα
πηγαίνει στην τιμή και στην πεποίθησί του.
Ο αρνηθείς δεν μετανοιώνει. Αν ρωτιούνταν πάλι,
όχι θα ξαναέλεγε. Κι όμως τον καταβάλλει
εκείνο το όχι — το σωστό — εις όλην την ζωή του.

Κωνσταντίνος Καβάφης


Μέσα από αυτό το μεγάλο Όχι, νομίζω πως έβαλε τέλος στο πάσχων πάθος του και ανέτρεψε όλη την δυσάρεστη πνοή προς το όνομά του.

Βέβαια μην περιμένεις στις μέρες μας που η ομοφυλοφιλία θέλει να βρίσκει άρμα με στρατιώτες υποτελείς του που την υπηρέτησαν για να έχουν εργαλείο για να καυχάται πως δήθεν κάτι πρόσφερε κάτι προσφέρει, στον πολιτισμό της γης, πώς θα παραδεχτούν πως το πάθος του κάποτε έσβησε, όπως η φλόγα στην ορμή της βροχής της Χάριτος.


ἐμπεσῶν εἰς λάκκον τις είπε...

... τόγραψα αὐτό σκεπτόμενος κυρίως

πὼς ὅτι κι ἄν συνέβει στὴν ζωή
τοῦ κεκοιμημένου πλέον Κωνσταντίνου,
ποὺ ὁ Ἑλύτης ἔχει πεῖ γι αὐτὸν πῶς... εἶχε τὸ... ἐλάττωμα,
νὰ μὴν σκίζει τίποτα ἀπό τὰ γραϕόμενά του (!)

μὲ πόση πιά χαρά οἱ... ὁπαδοί...
τὸν ἔκαναν...

τ έ τ ο ι α ... σημαῖα τους

καὶ ἀν καὶ δὲν τοῦ ἐχαρίσθη ἕνα νόμπελ,
ποὺ ἄλλωστε ἴσως θά ξεθώριαζε... καὶ... κάπως

τὸν ἀντεργκράουντ χαρακτῆρα,
τοῦ προωθούμενου... προϕάϊλ του(..)

βρίσκεται νἄναι μὲ τεράστια διαϕορά,
ὁ πιό πολυμεταϕρασμένος παγκοσμίως ποιητής μας,

μ'αὐτὴν τὴν γλῶσσα του...
τὴν ὅλο νόημα

ποὺ λέει τόσα ἀπό μόνη της, γιὰ τὴν Ἑλληνική μας γλῶσσα,
ποὺ δὲν μπαίνει σὲ προκάτ καλούπια

κι ἄντε τώρα νὰ μεταϕράσεις τέτοιο... ἰ δ ί ω μ α

σὲ ἄλλη γλῶσσα... !

Καλλιόπη είπε...

Σὲ εὐχαριστῶ Θαλασσινὲ γιὰ τὴν ἀνἀλυση, ὑποψιἀζομαι πὼς ἔτσι ὅπως τὰ λὲς εἶναι καὶ χαίρομαι γιὰ ὅλους γιὰ τὸ ἐπίπεδο καὶ τὴν ἐπικέντρωση στὸ θέμα.Σᾶς εὐχαριστῷ.Ὅσο γιὰ τὸν φιλόσοφο ποιητή μας, καλὸ Παράδεισο
νὰ ἔχει ποὺ τυρανίστηκε μᾶλλον καὶ δὲν ἐνέδωσε μὲ ψευτοπερηφάνεια στὰ πάθη του.

Θαλασσινός είπε...

Καλλιόπη, εγώ θά πρέπει να σε ευχαριστήσω, γιατί έπιασες μία βαθιά ουσία και έθεσες ένα πολύ σπουδαίο ερώτημα, το οποίο ούτε εγώ το είχα προσέξει.
Το πρωτόλειο σχόλιό σου με προβλημάτισε πολύ και με έβαλε σε πολλές σκέψεις για να μπορέσω όλα να τα τακτοποιήσω και να καταλήξω σε ευκρινές συμπέρασμα.
Να είσαι πάντα καλά!