Διακόνου Μιχαήλ Πόποβιτς :Η επιρροή των αγίων Μαξίμου του Ομολογητή, Συμεών του Νέου Θεολόγου και Γρηγορίου του Παλαμά στη θεολογία του 20ού αι. στο ρουμανικό χώρο

H παρούσα εργασία ασχολείται με τρεις μεγάλους Πατέρες της Εκκλησίας, τους, Μάξιμο τον Ομολογητή, Συμεών τον Νέο Θεολόγο και Γρηγόριο τον Παλαμά. Είναι η πρώτη εργασία στην οποία ερευνάται επιστημονικώς η επίδραση αυτών των τριών αγίων Πατέρων στη θεολογική σκέψητης ορθόδοξης Ρουμανίας του 20ου αιώνα. 

Μέσα από την αναφορά στις εργασίες ή τις μεταφράσεις που αναπτύσσονται εκτενώς στα κεφάλαια της διατριβής ο αναγνώστης μπορεί να διακριβώσει, πώς εξελίχθηκε και εμπλουτίσθηκε ο θεολογικός ρουμανικός λόγος, υπό την επίδραση των τριών σπουδαίων Θεολόγων. Η θεολογία και η βιοτή τους απετέλεσαν μια νέα “ανακάλυψη” κατά τον 20ό αι, στον ορθόδοξο θεολογικό-επιστημονικό χώρο της Ρουμανίας, η οποία επέδρασε στις πνευματικές, εκκλησιαστικές και κοινωνικές αναζητήσεις των θεολόγων αλλά καί του σύνολου ρουμανικού λαού. Επισημαίνονται κατά συγκεκριμένες κατηγορίες, ποια είναι τα σημαντικότερα έργα τους που μεταφράστηκαν στα ρουμανικά• επίσης ποιες είναι οι σημαντικότερες εργασίες Ρουμάνων θεολόγων και ποια τα κυριότερα θέματα που αναπτύχθηκαν και σχετίζονται με τον καθένα από τους τρεις Αγίους. 

Στην ΕΙΣΑΓΩΓΗ της εργασίας γίνεται αναφορά στη θεολογική συνεισφορά και επιρροή των τριών Πατέρων· στην δημιουργικότητα της ρουμανικής θεολογίας και τη σύγχρονη εκπροσώπησή της· στα ιστορικά πλαίσια του ρουμανικού χώρου στον 20όαί.· στήν πατερική παράδοση στην Θεολογία προ του 20ούαι.. 

Το Α΄ ΚΕΦΑΛΑΙΟ με θέμα την «επίδραση του αγίου Μαξίμου του Ομολογητού στη ρουμανική θεολογία κατά τον 20ο αιώνα» αναφέρεται στην ιστορικότητα του Βίου του αγίου Μαξίμου και σε Ρουμανικές μεταφράσεις έργων του Αγίου. 

Το Β΄ ΚΕΦΑΛΑΙΟ «Ο άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος και η ρουμανική θεολογία» αναφέρεται στην προβληματική για την επωνυμία “Νέος Θεολόγος”, στην διάδοση των έργων του αγίου Συμεών στον σλαβικό και ρουμανικό κόσμο και στην επιρροή του Αγίου στη σύγχρονη θεολογία. 

Το Γ΄ ΚΕΦΑΛΑΙΟ τιτλοφορείται «Η επιρροή της ρουμανικής θεολογίας από τον άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά». Αναφερεται στη θεολογική παραγωγή του π. Δημητρίου Στανιλοάε και την σχέση της με τον άγιο Γρηγόριο Παλαμά· στην σημασία που αποδόθηκε στον άγιο Γρηγόριο από το 14ο αι. μέχρι τον αιώνα μας· γίνεται επίσης μία εκτίμηση και ανάλυση της Θεομητορικής διδασκαλίας του Γρηγορίου Παλαμά από τη ρουμανική Θεολογία. 

Το Δ΄ ΚΕΦΑΛΑΙΟ με τίτλο «Οι τρεις Άγιοι και η ανάπτυξη της φιλοκαλικής κίνηση στη Ρουμανία»,ασχολείται με την παρουσία των τριών Πατέρων στην ρουμανική 12τομη Φιλοκαλία, με επιμελητή τον π. Δημήτριο Στανιλοάε. 

Το Ε΄ ΚΕΦΑΛΑΙΟ παρουσιάζει τους αγίους Μάξιμο και Γρηγόριο στην σύγχρονη ακαδημαϊκή ρουμανική θεολογία, και πιο συγκεκριμένα στο μεταίχμιο 20ού– 21ουαι. 

Το ΣΤ΄ ΚΕΦΑΛΑΙΟ με τίτλο «Οι άγιοι Μάξιμος, Συμεών και Γρηγόριος στην Ορθόδοξη Ασκητική και Μυστική Παράδοση», αναφέρεται στο σύγγραμμα του π. Δημητρίου Στανιλοάε «Ασκητική και Μυστική ζωή της Ορθόδοξης Εκκλησίας», στο οποίο παρέθεσε το καταστάλαγμα όλης της διδασκαλίας της Ορθόδοξης Εκκλησίας. 

Το Ζ΄ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ασχολείται με την τρίτομη «Δογματική» του του π. Στανιλοάε, ένα σύγχρονο Δογματικό έργο καίριας σπουδαιότητας. Ο π. Στανιλοάε εμφανίζεται ως ο απαράμιλλος γνήσιος μαθητής και εξηγητής των τριών Πατέρων. 

Το τελευταίο ΚΕΦΑΛΑΙΟ (Η΄) αναφέρεται στην «επιρροή των τριών Πατέρων στη “Γεροντική διδαχή” (Αρσένιος Boca, Κλεόπας Ηλίε, Αρσένιος Papacioc – η επιρροή των οποίων αποδείχθηκε καταλυτική) και στον ακαδημαϊκό λόγο».