Άγιοι Πατέρες από τη μια, παπική διπλωματία από την άλλη.

Υπάρχουν στιγμές στην εκκλησιαστική ιστορία όπου η αλήθεια λάμπει μέσα από σύγκρουση, αίμα και ομολογία. Και υπάρχουν και άλλες στιγμές, πιο σύγχρονες, όπου η αλήθεια καλύπτεται κάτω από ευγενικές χειραψίες και καλοφωτισμένες τελετές. Η πρόσφατη συνάντηση του Πατριάρχη με τον Πάπα στο Φανάρι ανήκει δυστυχώς στη δεύτερη κατηγορία — λαμπρή προς τα έξω, αλλά βαθιά προβληματική για όσους γνωρίζουν τι υπερασπίστηκαν οι Άγιοι Πατέρες επί αιώνες.

Γιατί η Ορθοδοξία δεν έφτασε ως εδώ μέσα από χαμόγελα, αλλά μέσα από ομολογητές, από συνόδους που στάθηκαν σαν τείχη φωτιάς απέναντι σε πλάνες. Και καμία πλάνη δεν απασχόλησε περισσότερο την Εκκλησία όσο αυτή του Παπισμού: το Φιλιόκβε, η παπική αλαθήτου εξουσία, το πρωτείο εξουσίας που υποκαθιστά την καθολικότητα της Εκκλησίας, τα τεχνητά δόγματα, η Ουνία που μέχρι σήμερα χρησιμοποιεί μεθόδους θρησκευτικού προσηλυτισμού.

Όλα αυτά δεν είναι ιστορικές λεπτομέρειες. Είναι οι αιτίες για τις οποίες οι Πατέρες από την Νίκαια μέχρι τον Μάρκο τον Ευγενικό στάθηκαν σαν βράχοι. Είναι οι λόγοι που στην Φλωρεντία, παρά την πίεση της ανάγκης, οι περισσότεροι Ορθόδοξοι είπαν «όχι» στη νοθεία της πίστεως. Και είναι οι λόγοι που ο Άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς ονόμασε τον Οικουμενισμό «παναίρεση» — γιατί προσπαθεί να κάνει την αλήθεια διαχειρίσιμη, τόσο όσο χρειάζεται για να χωρέσει σε κοινές δηλώσεις.

Γι’ αυτό η εικόνα της κοινής ανάγνωσης του «Πάτερ ημών» στη λατινική δεν είναι «συγκινητική». Είναι οδυνηρή. Όχι επειδή ειπώθηκε μια ξένη γλώσσα, αλλά επειδή η ίδια αυτή Εκκλησία παραμένει σε ακοινωνησία εξαιτίας δογματικών καινοτομιών που αρνείται να αποσύρει. Οι ιεροί κανόνες δεν γράφτηκαν για να τους θυμόμαστε στις επετείους· γράφτηκαν για να μας προστατεύουν από τέτοιες συγχύσεις.

Και η μεγαλύτερη σύγχυση είναι να πανηγυρίζεται η «ενότητα» όταν η αλήθεια παραμένει τραυματισμένη. Ποια Νίκαια επικαλούμαστε όταν η Ρώμη εξακολουθεί να αλλοιώνει το ίδιο το Σύμβολο της Πίστεως της Νίκαιας; Ποια κοινή μαρτυρία επιδιώκουμε όταν ο Παπισμός διατηρεί το πρωτείο εξουσίας, ακριβώς αυτό που οι Πατέρες απέρριψαν; Και ποια «γεφύρωση» γίνεται όταν τα θεμέλια των δύο πλευρών είναι εκ των πραγμάτων ασύμβατα;

Αυτό που ακούστηκε στο Φανάρι ήταν λόγια γλυκά, λόγια περί ειρήνης και συμπόρευσης. Αλλά οι Άγιοι Πατέρες δεν μίλησαν ποτέ έτσι. Είπαν ότι η ενότητα είναι καρπός ορθής πίστης· ότι δεν υπάρχει αγάπη χωρίς αλήθεια· και ότι η Εκκλησία δεν χτίζεται με δημόσιες σχέσεις αλλά με ομολογία.

Και κάπου μέσα σε όλη αυτή την τελετουργική λαμπρότητα, το Φανάρι έμοιασε να ξεχνά ότι ο θρόνος του δεν στηρίζεται στη διπλωματία, αλλά στην πιστότητα προς την Παράδοση. Γιατί αν χαθεί αυτό, τότε θα μείνει μόνο μια φωτογραφία, μια δήλωση και μια μεγάλη σιωπή — η σιωπή των Πατέρων που περιμένουν από εμάς να φανούμε αντάξιοι της φωνής τους.

Και τίποτα δεν είναι πιο δηλητηριώδες για την Ορθοδοξία από το να χειροκροτεί τον Παπισμό την ώρα που οι ίδιοι οι άγιοί της θεμελίωσαν την πίστη τους ακριβώς απέναντι σε αυτόν.

---

ΧΑΝΙΑ ΠΑΡΩΝ