Ελένη και Σουζάνα Βουγιουκλή: Η βαλκανική πολυφωνία κυλάει στο αίμα μας

Ένα δίδυμο με πολύ ισχυρό προσωπικό αποτύπωμα

Συνέντευξη στον Θάνο Μαντζάνα

Επί πολλά χρόνια οι αδελφές Ελένη και Σουζάνα Βουγιουκλή αν και αμφότερες έχουν και μια προσωπική διαδρομή είναι ένα δίδυμο με πολύ ισχυρό προσωπικό αποτύπωμα, τόσο στα δικά τους projects όσο και στις πολλές εκλεκτές συνεργασίες του. Δύο σώματα αλλά με κοινή μουσική καρδιά και ψυχή η οποία εκφράζεται με δύο διακριτές αλλά πλήρως αλληλοσυμπληρούμενες φωνές. Με την ευκαιρία της νέας παράστασης τους «Roots & Rituals» στο «Six D.OG.S» (Δευτέρες 20, 27, 3, 10 Απριλίου και Κυριακή 9 Απριλίου) συζήτησα μαζί τους για την μουσική παράδοση μας και την πολυπολιτισμιικότητα που για εκείνες είναι όχι μόνον κάτι απόλυτα ζωντανό αλλά και η κινητήρια δύναμη για οτιδήποτε κάνουν.

Για να πάρουμε λίγο τα πράγματα από την αρχή, ξεκινήσατε να τραγουδάτε μαζί και ταυτόχρονα ή προηγήθηκε μία από εσάς;

Δεν μπορούμε να θυμηθούμε πώς ακριβώς ξεκίνησε αλλά σίγουρα τραγουδούσαμε μαζί από μωρά σχεδόν, σαν παιχνίδι. Η μουσική υπήρχε πάντα μέσα στη ζωή μας! Πολλά ακούσματα από το σπίτι, από τα ταξίδια, πολλές συναυλίες και παραστάσεις, είχαμε και τη γιαγιά μας πηγή παραδοσιακών τραγουδιών με μια καταπληκτική φωνή. Επίσης από πολύ νεαρή ηλικία ξεκινήσαμε σπουδές στα ωδεία, με πιάνο, θεωρητικά, κιθάρα και άλλα. Αρχικά η Ελένη, ως έφηβη, τραγουδούσε με παραδοσιακά συγκροτήματα και μετά, σιγά - σιγά, αρχίσαμε να χτίζουμε το ντουέτο μας και να ερμηνεύουμε τις μουσικές του κόσμου που πάντα μιλούσαν στην καρδιά μας.

Εξαρχής λειτουργούσατε ως δίδυμο ή αυτό συνέβη σιγά – σιγά και αυθόρμητα; Και με την ευκαιρία, σας έχει περάσει από το μυαλό να κάνετε κάτι κάθε μία μόνη σας και ίσως το έχετε κάνει ήδη;

Ήρθε σιγά - σιγά και απόλυτα φυσικά. Πάντα κάνουμε και παράλληλα projects καθεμιά μόνη της αλλά η βασική μας μουσική ταυτότητα θεωρούμε ότι είναι το ντουέτο.

Η αφετηρία σας ήταν η παραδοσιακή μουσική μας, έτσι δεν είναι; Πώς και γιατί συνέβη αυτό και τι σημαίνει το παραδοσιακό τραγούδι για εσάς;

Τα ακούσματά μας προέρχονται κυρίως από το οικογενειακό μας περιβάλλον αλλά και από αυτό της πολυπολιτισμικής Θράκης στο οποίο μεγαλώσαμε. Η παραδοσιακή μουσική υπήρξε πράγματι η αφετηρία μας και το ενδιαφέρον μας αυτό επεκτάθηκε πολύ γρήγορα στις παραδοσιακές μουσικές όλου του κόσμου. Υπάρχει ένας ανεξάντλητος πλούτος στις μουσικές παραδόσεις των λαών. Ένας πλούτος που αντέχει στον χώρο και τον χρόνο και είναι ικανός να τροφοδοτεί και να εμπνέει πάντα τις νέες γενεές. Αυτό είναι κάτι το μαγικό! Πέρα από τη μουσική και φωνητική δεξιοτεχνία που μας μαγεύει στην παράδοση, γοητεία μας ασκεί όλο το τελετουργικό πλαίσιο μέσα στο οποίο γεννιούνται οι μουσικές αυτές. Μέσα από τα τραγούδια αυτά έρχεσαι σε επαφή με την ιστορία των λαών και γίνεσαι κοινωνός της ουσίας της φράσης «η μουσική ενώνει». Η θεματολογία της απώλειας, του έρωτα, της ξενιτιάς, της εξέγερσης είναι κοινά σε όλες τις παραδόσεις των λαών. Για εμάς η παράδοση δεν αποτελεί ένα μουσειακό είδος αλλά ένα ζωντανός, ανασχηματιζόμενος οργανισμός που βρίσκεται σε μια αέναη εξέλιξη και παραδίδεται από γενεά σε γενεά «φορτωμένη» με την μετασχηματισμένη αυτή πληροφορία.

Ποια άλλα ιδιώματα θεωρείτε ότι έχουν καθορίσει το ύφος σας;

Εκτός από τα προφανή μουσικά ιδιώματα της Ελλάδας (Θράκη, Ήπειρος, Μακεδονία, Πόντος) το φάσμα στο οποίο εκτείνονται τα ακούσματά μας περιλαμβάνει την Δύση και φυσικά τα γκρεκάνικα της Κάτω Ιταλίας, τα fados της Πορτογαλίας, τα blues και την country της Αμερικής και από την άλλη μεριά της Μεσογείου υπάρχουν σαφώς επιρροές από όλες τις παραδόσεις της Ανατολής ως την Ινδία. Βασικό μας όμως ορμητήριο και βίωμα αποτελεί η βαλκανική πολυφωνία η οποία κυλάει στο αίμα μας!

Υπάρχουν κάτι σαν «ρόλοι» που έχει κάθε μία σας ως προς το πως προσεγγίζετε κάθε νέο τραγούδι στο ρεπερτόριο σας ή κάνετε και οι δύο τα πάντα ανάλογα με τις απαιτήσεις του τραγουδιού;

Όχι, δεν υπάρχουν κάποιοι συγκεκριμένοι ρόλοι ως προς το πώς προσεγγίζουμε κάθε νέο τραγούδι. Πειραματιζόμαστε και οι δύο ως προς την ερμηνεία και ως την ενορχήστρωση αλλά και ως προς το δρόμο και την αισθητική την οποία θα θέλαμε να ακολουθήσουμε σε κάθε τραγούδι. Εί-ναι μια κοινή δημιουργική διαδικασία.

Σας ελκύει πολύ περισσότερο το a cappella από το να τραγουδάτε με την συνοδεία ενός σχήμα-τος; Πάντως νομίζω ότι αισθάνεστε πολύ πιο άνετα όταν ερμηνεύετε έτσι.

Είναι γεγονός ότι το a cappella είναι ένας τρόπος που λειτουργεί εκστατικά για εμάς! Γεννιούνται συχνότητες, ηχοχρώματα, χροιές και διακροτήματα που αρχικά δεν φανταζόσουν ότι υπάρχουν. Η συνύπαρξη όμως με άλλους μουσικούς, ειδικά με μουσικούς που δουλεύεις χρόνια και έχεις χτίσει μια κοινή αισθητική, αποτελεί πάντα μια υπέροχη δημιουργική διαδικασία από την οποία βγαίνει ένα διαφορετικό groove και μια άλλη συγκίνηση.

Έχετε ασχοληθεί καθόλου με το δημιουργικό σκέλος, το να γράψετε οι ίδιες τραγούδια, η μία, η άλλη ή και οι δύο μαζί;

Φυσικά! Ο δεύτερός μας δίσκος, μία ανεξάρτητη παραγωγή με τίτλο «To Be Safe», περιλαμβάνει δικές μας συνθέσεις. Είναι κάτι που πάντα μας άρεσε και μας ενδιέφερε πολύ. Τώρα ετοιμάζουμε και τα επόμενα.

Αν σας έλεγα να ξεχωρίσετε τρεις από τις τόσες συνεργασίες σας ποιες θα ήταν αυτές και για ποιο λόγο την κάθε μία;

Την Μαρία Φαραντούρη γιατί αποτελεί για εμάς έναν από τους πιο φωτεινούς καλλιτεχνικούς φάρους που υπάρχουν. Τον Goran Bregovic γιατί η μουσική του μας συγκινούσε πάντα βαθιά. Η σύμπραξή μας δισκογραφικά αλλά και live με τους Rotting Christ γιατί ανέδειξε μια άλλη μουσική πτυχή μας και επειδή τους αγαπάμε!

Η επιλογή του «Six D.OG.S» που είναι πολύ περισσότερο rock club παρά η τυπική μουσική σκηνή όπως αυτές στις οποίες σας έχουμε δει τις περισσότερες φορές είναι μάλλον παράξενη. Πώς και γιατί το αποφασίσατε;

Μας αρέσει να πειραματιζόμαστε και με τους χώ-ρους στους οποίους παίζουμε. Το «Six D.OG.S» είναι ένας χώρος που αγαπάμε, έχουμε δει πολλά live εκεί και μας βγάζει πολύ ωραίο vibe. Ανυπομονούμε να παίξουμε!

 

Υπάρχουν κάτι σαν «ρόλοι» που έχει κάθε μία σας ως προς το πως προσεγγίζετε κάθε νέο τραγούδι στο ρεπερτόριο σας ή κάνετε και οι δύο τα πάντα ανάλογα με τις απαιτήσεις του τραγουδιού;

Όχι, δεν υπάρχουν κάποιοι συγκεκριμένοι ρόλοι ως προς το πώς προσεγγίζουμε κάθε νέο τραγούδι. Πειραματιζόμαστε και οι δύο ως προς την ερμηνεία και ως την ενορχήστρωση αλλά και ως προς το δρόμο και την αισθητική την οποία θα θέλαμε να ακολουθήσουμε σε κάθε τραγούδι. Εί-ναι μια κοινή δημιουργική διαδικασία.

Σας ελκύει πολύ περισσότερο το a cappella από το να τραγουδάτε με την συνοδεία ενός σχήμα-τος; Πάντως νομίζω ότι αισθάνεστε πολύ πιο άνετα όταν ερμηνεύετε έτσι.

Είναι γεγονός ότι το a cappella είναι ένας τρόπος που λειτουργεί εκστατικά για εμάς! Γεννιούνται συχνότητες, ηχοχρώματα, χροιές και διακροτήματα που αρχικά δεν φανταζόσουν ότι υπάρχουν. Η συνύπαρξη όμως με άλλους μουσικούς, ειδικά με μουσικούς που δουλεύεις χρόνια και έχεις χτίσει μια κοινή αισθητική, αποτελεί πάντα μια υπέροχη δημιουργική διαδικασία από την οποία βγαίνει ένα διαφορετικό groove και μια άλλη συγκίνηση.

Έχετε ασχοληθεί καθόλου με το δημιουργικό σκέλος, το να γράψετε οι ίδιες τραγούδια, η μία, η άλλη ή και οι δύο μαζί;

Φυσικά! Ο δεύτερός μας δίσκος, μία ανεξάρτητη παραγωγή με τίτλο «To Be Safe», περιλαμβάνει δικές μας συνθέσεις. Είναι κάτι που πάντα μας άρεσε και μας ενδιέφερε πολύ. Τώρα ετοιμάζουμε και τα επόμενα.

Αν σας έλεγα να ξεχωρίσετε τρεις από τις τόσες συνεργασίες σας ποιες θα ήταν αυτές και για ποιο λόγο την κάθε μία;
Την Μαρία Φαραντούρη γιατί αποτελεί για εμάς έναν από τους πιο φωτεινούς καλλιτεχνικούς φάρους που υπάρχουν. Τον Goran Bregovic γιατί η μουσική του μας συγκινούσε πάντα βαθιά. Η σύμπραξή μας δισκογραφικά αλλά και live με τους Rotting Christ γιατί ανέδειξε μια άλλη μουσική πτυχή μας και επειδή τους αγαπάμε!

Η επιλογή του «Six D.OG.S» που είναι πολύ περισσότερο rock club παρά η τυπική μουσική σκηνή όπως αυτές στις οποίες σας έχουμε δει τις περισσότερες φορές είναι μάλλον παράξενη. Πώς και γιατί το αποφασίσατε;

Μας αρέσει να πειραματιζόμαστε και με τους χώ-ρους στους οποίους παίζουμε. Το «Six D.OG.S» είναι ένας χώρος που αγαπάμε, έχουμε δει πολλά live εκεί και μας βγάζει πολύ ωραίο vibe. Ανυπομονούμε να παίξουμε!

Ο διαφορετικός από άλλες φορές χώρος σημαίνει ότι και οι παραστάσεις αυτές θα διαφέρουν από προηγούμενες σας; Έχετε φτιάξει ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα ή θα αλλάζει κάθε φορά ανάλογα με την εξέλιξη της βραδιάς και την αλληλεπίδραση με το κοινό;

Σίγουρα ο χώρος αποτελεί μέρος της παράστασης οπότε επηρεάζει ως ένα βαθμό την performance. Ο κεντρικός όμως άξονας είναι η προσωπική μας αισθητική προσέγγιση στις μουσικές του κόσμου. Είναι συγκεκριμένο το πρόγραμμα. Μπορεί να ακούγεται αντιφατικό αλλά νιώθουμε ότι μόνο μέσα από ένα απολύτως δομημένο πρόγραμμα προκύπτει ουσιαστικά η ελευθερία του να κινούμαστε αυθόρμητα και να αλληλεπιδρούμε με το εκάστοτε κοινό.

Και τι να περιμένει αλήθεια το κοινό από αυτές τις εμφανίσεις σας, τόσο αυτό που έχει παρακολουθήσει προηγούμενες σας όσο και το μέρος του το οποίο θα το κάνει για πρώτη φορά;

Ο τίτλος της συγκεκριμένης παράστασης είναι «Roots & Rituals». Είναι τελετουργικά τραγούδια από όλον τον κόσμο, από gospel και ύμνους μέχρι ταραντέλες και μοιρολόγια. Ο κύριος άξονας θα είναι και πάλι οι φωνές μας, άλλοτε a cappella και άλλοτε με τη συνοδεία πιάνου, κιθάρας και κρουστών που παίζουμε οι ίδιες. Θα παρουσιάσουμε επίσης αρκετές δικές μας συνθέσεις παλαιότερες αλλά και καινούριες, ακυκλοφόρητες. Επιδίωξη μας πάντα η ίδια, η μέθεξη!

Και σίγουρα θα την επιτύχουν, όπως και τόσες άλλες φορές…

πηγή