Είναι δογματικό θέμα το κουταλάκι μιας χρήσης στην Θεία Κοινωνία;

 Σε πρόσφατη συνέντευξη που έδωσε στον ραδιοφωνικό σταθμό ΘΕΜΑ 104,6 ο Μητροπολίτης Ιλίου, Αχαρνών και Πετρουπόλεως Αθηναγόρας Δικαιάκος και εκπρόσωπος Τύπου της Ιεράς Συνόδου, επεσήμανε ότι δεν τίθεται δογματικό θέμα για το κουταλάκι μιας χρήσης στη Θεία Κοινωνία.

Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, για τον τρόπο με το οποίο γίνεται η Θεία Μετάληψη στις ΗΠΑ όπου «για λόγους ασφαλείας» χρησιμοποιείται κουταλάκι μιας χρήσης, ο Μητροπολίτης, τόνισε ότι «είναι μια μακρά συνήθεια αλλά μπορεί να αλλάξει με τη συμφωνία της Ορθόδοξης Εκκλησίας.

Δεν μπορούμε να το κάνουμε μόνοι μας.
Όχι ιδιαίτερα δογματικό θέμα. Θα μπορούσε. Δεν υπάρχει δογματικό θέμα».
Αναφέρθηκε επίσης σε κάποιον Κανόνα Οικουμενενικής Συνόδου, ο οποίος μας δεσμεύει, αλλά με κοινή συμφωνία θα μπορούσε να αλλάξει ο τρόπος της Θείας Κοινωνίας.

Στο σημείο αυτό θέλουμε να ξεκαθαρίσουμε τα πράγματα.
Τυπικά ο τρόπος μετάδοσης της Θείας Κοινωνίας δεν είναι ένα δογματικό θέμα, αλλά πρακτικό.
Είναι γνωστό ότι παλαιότερα, προ του 8ου αιώνα, η μετάληψη γινόταν με διαφορετικό τρόπο. Μάλιστα ο Μητροπολίτης Αθηναγόρας επικαλέστηκε και την αρχαία Θεία Λειτουργία του Αγίου Ιακώβου, όπου η μετάληψη των πιστών προβλέπεται να γίνεται διαφορετικά.
Όμως αυτό που έχει στην συγκεκριμένη σημασία τεράστια σημασία είναι η αιτία για την οποία θα γίνει η αλλαγή του τρόπου μετάδοσης της Θείας Κοινωνίας.

Οι άγιοι Πατέρες που άλλαξαν τον τρόπο της Θείας Κοινωνίας δεν το έκαναν επειδή φοβούνταν μην κολλήσουν ασθένειες από αυτήν, αλλά για να προστατεύσουν την Θεία Κοινωνία.
Επειδή οι πιστοί έπαιρναν την Θεία Κοινωνία στα χέρια τους και στην συνέχεια π.χ. μπορούσε να τους πέσει από αυτά, ή άλλοι δεν την έτρωγαν αμέσως, αλλά την έπαιρναν στα σπίτια τους κ.λπ., και γίνονταν βεβηλώσεις του Σώματος και του Αίματος του Κυρίου, οι Πατέρες για να προστατεύσουν την Θεία Κοινωνία καθιέρωσαν τον σημερινό τρόπο μετάληψης.

Η αλλαγή αυτή όχι μόνο δεν καταργούσε τον δογματικό χαρακτήρα του Μυστηρίου, αλλά τον ενίσχυε, διότι έδειχνε ότι, επειδή η Εκκλησία πιστεύει ότι ο Άρτος και ο Οίνος μεταβάλλονται σε Σώμα και Αίμα Χριστού, παίρνει μέτρα για να προστατεύσει τα Τίμια Δώρα.
Δηλαδή τα μέτρα πήγαζαν μέσα από την πίστη και την ενίσχυαν.
Εάν τώρα προβαίνουμε σε μία τέτοια αλλαγή του τρόπου μετάδοσης, γιατί το κάνουμε;
Το κάνουμε γιατί πιστεύουμε ότι μπορεί το Σώμα και το Αίμα του Κυρίου μπορεί να μεταδώσει ασθένειες;
Εάν το κάνουμε για αυτό, τότε πρόκειται για ένα καθαρά δογματικό θέμα.

Διότι, όταν πιστεύουμε ότι από την Θεία Κοινωνία μεταδίδονται ασθένειες, τότε ουσιαστικά τί κάνουμε; Απλούστατα δεν πιστεύουμε ότι η Θεία Κοινωνία είναι το Σώμα και το Αίμα του Κυρίου.
Επομένως στην ουσία καταργούμε, ακυρώνουμε τον δογματικό χαρακτήρα του μυστηρίου.

Στην περίπτωση αυτή, σε αντίθεση με την αλλαγή στον 8ο αιώνα, η αλλαγή δεν θα πηγάζει μέσα από την πίστη, όπως τότε, αλλά μέσα από την απιστία.
Κάποιοι ιεράρχες λένε ότι θα το κάνουμε για να βοηθήσουμε αυτούς που διστάζουν, είναι ολιγόπιστοι, δεν έχουν πολλή σχέση με την Εκκλησία κ.λπ.
Εάν κάποιος δεν έχει σχέση με την Εκκλησία, τίθεται θέμα πώς έρχεται και κοινωνά, αφού η Θεία Κοινωνία απαιτεί προετοιμασία, και κυρίως αυτός που έρχεται να μην βαρύνεται από σοβαρές ανεξομολόγητες αμαρτίες, διότι τότε είναι «εις κατάκριμα αυτού».

Έπειτα, εάν δεν πιστεύει ότι η Θεία Κοινωνία είναι το Σώμα και το Αίμα του Κυρίου και επομένως μπορεί να μεταδώσει ασθένειες, τότε γιατί κοινωνά;
Η οικονομία εφαρμόζεται εκεί που μπορεί να γίνει οικονομία.
Οικονομία σημαίνει ότι η Εκκλησία συγκαταβαίνει σε κάποια μικρή μερίδα πιστών και βρίσκει έναν τρόπο να τους βοηθήσει.
Εάν τώρα η Εκκλησία συσχηματιστεί με τον κόσμο της απιστίας και τις αντιλήψεις αυτών που ζουν μακριά από αυτήν, και για να τους αναπαύσει υιοθετήσει τις αντιλήψεις τους, απλά αυτοκαταργείται.
Και ενώ για το εξωτερικό, υπάρχει ένας λόγος που θα μπορούσε κανείς να σκεφτεί κάποια άλλη λύση, ότι δηλαδή υπάρχει ο κίνδυνος τα άθεα Κράτη να επιβάλουν στους ναούς κλείσιμο, επειδή θεωρούν ότι δεν τηρούν τους κανόνες υγιεινής, στην Ορθόδοξη Ελλάδα δεν έχουμε κανένα ελαφρυντικό να διαδίδουμε τέτοιες αντιλήψεις, αλλά θα πρέπει να διαφυλάξουμε με όλες τις δυνάμεις μας τον μυστηριακό, καθαρά δογματικό χαρακτήρα της Θείας Κοινωνίας.

Γιατί Θεία Κοινωνία είναι δόγμα: πιστεύουμε ότι την ώρα που ο ιερέας ευλογεί τον Άρτο και τον Οίνο, κατέρχεται το Άγιο Πνεύμα και τους μεταβάλλει σε Σώμα και Αίμα Χριστού και οι μεταλαμβάνοντες εξ αυτών αγιάζονται.
Δεν μπορούν να μεταδοθούν ασθένειες και δεν έχουμε καμία απόδειξη σε όλη την ιστορία της Εκκλησίας ότι κάποιος κόλλησε ασθένεια από την Θεία Κοινωνία.

Του Γιώργου Θεοχάρη

πηγή