Καταπληκτική ανάλυση του υποναύαρχου Φυτιρή: Οι μεγάλες αδυναμίες της Τουρκίας και τα πλεονεκτήματα της Κυπριακής Δημοκρατίας

Κώστας Φυτιρής*

Η αυξημένη Τουρκική προκλητικότητα με την επίδειξη της στρατιωτικής της ισχύος δεν δείχνει πραγματική δύναμη αλλά τις ουσιαστικές της  αδυναμίες. Για αυτό δεν πρέπει να προκαλείται πανικός και υποχωρητικότητα, αλλά με σύνεση και ψυχραιμία να δράσουμε αξιοποιώντας τα πλεονεκτήματα που μας προσφέρουν οι διεθνείς συγκυρίες.

Οι δραστηριότητες της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο αποτελούν ένδειξη της αδυναμίας και της απομόνωσής της. Έχουν επικεντρώσει όλη την προσπάθεια τους στην Κύπρο- Ελλάδα-Συρία και Ανατολική Μεσόγειο για να κερδίσουν την εσωτερική κοινή γνώμη να αντέξει την κρίση που έχει εδώ και καιρό αρχίσει στην Τουρκία. Προσπαθούν να κερδίσουν χρόνο να  αντέξει ο Τουρκικός λαός τα οικονομικά προβλήματα. Δεν είναι τυχαίες οι περιοδείες του Ερντογάν και όλων των Υπουργών του -οι οποίοι σε ογκώδεις οργανωμένες από το κόμμα του AKP- συγκεντρώσεις προβαίνουν σε βαρύγδουπες δηλώσεις και απειλές κατά πάντων. Σε μια χώρα που ευημερεί δεν είναι αναγκαίες τέτοιου είδους παραληρήματα. Όμως ο Ερντογάν είναι ασθενέστερος από ποτέ. Η Τουρκία αγωνίζεται να στηρίξει τη ζημιογόνο λίρα, και με τα συναλλαγματικά αποθέματα να μειώνονται, οι επενδυτές προσπαθούν να χαρτογραφήσουν τις επιλογές της Άγκυρας για να αποφύγει την καταστροφική πορεία.
Η Τουρκία δεν έχει ισχυρές συμμαχίες και  γνωρίζει ότι δεν μπορεί να διεκδικήσει τις διαφορές της με την Κυπριακή Δημοκρατία ως διμερές ζήτημα παρά τις προσπάθειες και απειλές της σε όλα τα μέτωπα. Η σχέση της Τουρκίας με τις Ηνωμένες Πολιτείες είναι σήμερα πολύ ταραγμένη, και το μέλλον προδιαγράφεται ακόμα πιο ζοφερό. Οι Αμερικανοί δεν θα συμφωνήσουν ποτέ με το σχέδιο του Τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να μετατρέψει τη χώρα του σε περιφερειακή δύναμη στη Μέση Ανατολή κάτι που θα είναι σε βάρος του ρόλου του Ισραήλ που για τους Αμερικανούς αποτελεί σταθερή δύναμη ισορροπίας στην Μέση Ανατολή.

Η απόφαση της Τουρκίας να αγοράσει το ρωσικό σύστημα πυραυλικής άμυνας S-400 είναι ίσως η μητέρα όλων των κρίσεων της συμμαχίας ΗΠΑ/ΝΑΤΟ και Τουρκίας. Για τις ΗΠΑ, η ανάπτυξη προηγμένου ρωσικού στρατιωτικού εξοπλισμού από έναν σημαντικό σύμμαχο του ΝΑΤΟ απειλεί τα μυστικά του ΝΑΤΟ, δημιουργεί ένα προηγούμενο που θα μπορούσε να βλάψει τις επικερδείς πωλήσεις όπλων των ΗΠΑ και καθιστά την Τουρκία όλο και πιο εξαρτημένη από τη Ρωσία. Η Ουάσινγκτον δεν απειλεί πλέον αλλά κτυπά  την Τουρκία με κυρώσεις με πρώτη την απαγόρευση πώλησης αεροσκαφών επόμενης γενιάς F-35.
Η  στρατηγική εταιρική σχέση ΗΠΑ -Τουρκίας έχει πληγεί και δεν είναι προβλέψιμο και σαφές εάν θα βελτιωθεί οποιαδήποτε στιγμή σύντομα ή ακόμα και αν θα  ανακάμψει ποτέ.

Παρόλο που το ΝΑΤΟ δεν αποκλείει την Τουρκία από τη συμμαχία του, καθώς δεν υπάρχει τίποτα προβλεπόμενο στη Βορειοατλαντική Συνθήκη που να αφορά την αποπομπή, ούτε υπάρχει προηγούμενο για την κατάργηση ενός κράτους-μέλους, η Τουρκία απομακρύνεται από το ΝΑΤΟ στην πράξη και είναι πολύ πιθανό τα υπόλοιπα κράτη μέλη να απαιτήσουν την αποπομπή εάν η Τουρκία προβεί και σε άλλες αντι-Νατοϊκές ενέργειες.

Ο Ερντογάν δεν έχει δείξει οποιοδήποτε ουσιαστικό σημάδι τερματισμού της αντιαμερικανικής του στάσης. Προωθεί ακόμη θεωρίες συνωμοσίας εναντίον των ΗΠΑ και κατηγορεί ανοιχτά τη χώρα για πολλά από τα δεινά της Τουρκίας. Είναι φανερή πλέον η προσπάθεια του να αλλάξει ριζικά το δυτικού τύπου κατεστημένο της Δημόσιας υπηρεσίας και των Σωμάτων ασφαλείας και έχει επιταχύνει την αποπομπή όλων όσων είτε εκπαιδεύτηκαν στη Δύση είτε προσπαθούν αν κρατήσουν την Τουρκία στα δυτικά πρότυπα. Η δε νέα Τουρκική κυβερνητική μηχανή  αποτελεί απειλή για Αμερικανούς πολίτες, δημοσιογράφους και κυβερνητικούς αξιωματούχους.

Η Ουάσινγκτον έχει συνειδητοποιήσει την κατάσταση και προσπαθεί να προετοιμάσει την επόμενη μέρα χωρίς την ανάγκη της Άγκυρας!  Αυτή η «ανάγκη» έχει μειωθεί σημαντικά με την πάροδο του χρόνου. Δεν είναι τυχαία η δημιουργία νέων βάσεων εκτός της Τουρκίας  κοντά στο Κατάρ ή τη Ρουμανία για τον έλεγχο της Μέσης Ανατολής.

ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ 2019

ΩΡΑ ΓΙΑ ΨΥΧΡΑΙΜΗ ΣΧΕΔΙΑΣΗ ΚΑΙ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΑΞΙΟΠΟΙΩΝΤΑΣ ΤΙΣ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΣΥΓΚΥΡΙΕΣ

Ο απολογισμός και  η αυτοκριτική είναι απαραίτητα στοιχεία για την ρεαλιστική επανασχεδίαση και εξεύρεση τρόπων αντιμετώπισης των προκλήσεων στο παρόν και στο μέλλον. Με αφορμή τις μαύρες επετείους της τουρκικής εισβολής και της συνεχιζόμενης κατοχής της 37% σχεδόν του εδάφους και την  επιδιωκόμενη κατάληψη των  2/3 της ΑΟΖ της Κ.Δ. θα ήταν πολύ υποβοηθητικό να αναλύσουμε τι πετύχαμε, τι πλεονεκτήματα αποκτήσαμε και χάσαμε  και τι νέες ευκαιρίες υπάρχουν για αντιμετώπιση του αιώνιου εχθρικού γείτονα. Αυτό θα ήταν το καλύτερο μνημόσυνο για όλους τους συμπατριώτες μας που θυσίασαν τη ζωή τους για μια ελεύθερη Κύπρο.

Μετά το 1974 οι Έλληνες της Κύπρου παρά τα τραγικά αποτελέσματα με τους χιλιάδες νεκρούς, την πλήρη σχεδόν καταστροφή των υποδομών και της οικονομίας, με το 1/3 του πληθυσμού πρόσφυγες,  ο λαός μας απέδειξε ότι ενστικτωδώς έχει την ικανότητα επιβίωσης,  ανεξάρτητα από οποιαδήποτε κακουχία και απειλή.

Με  τα χαρίσματα και τα ελαττώματα μας (που δεν είναι λίγα!) καταφέραμε την επίτευξη στρατηγικών στόχων που μας έδωσαν πλεονέκτημα στον αγώνα ενάντια στην Τουρκική επιθετικότητα η οποία υπήρχε ,υπάρχει και θα υπάρχει.  Τα επιτεύγματα αυτά πρέπει να αναφέρονται όχι για να ικανοποιούμαστε με τις επιτυχίες μας και να επαναπαυόμαστε αλλά για να συνειδητοποιούμε ότι πάντα υπάρχει διέξοδος και τρόπος αντιμετώπισης της Τουρκικής επιθετικότητας. Αλλιώς δεν θα είχαμε επιβιώσει για 3 και πλέον χιλιάδες χρόνια και να είμαστε ακόμη εδώ και να αγωνιζόμαστε!

Τι πετύχαμε λοιπόν μετά το 1974?

1. Πλήρης ανάκαμψη της οικονομίας  (έστω και με την έμμεση οικονομική βοήθεια των ξένων ίσως για να ξεχάσουμε !)ενώ αντίθετα η κατεχόμενη από τους Τούρκους περιοχή που περιλάμβανε το 70% βιομηχανικών υποδομών, το λιμάνι Αμμοχώστου, το 90% της τουριστικής υποδομής και το 50% των πιο εύφορων εδαφών του νησιού έπεσαν σε οικονομικό μαρασμό παρά τις προσπάθειες της Τουρκίας να στηρίξει το ψευδοκράτος από το 1974 μέχρι και σήμερα!

2. Ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ε.Ε συμπεριλαμβανομένης όλης της Κύπρου και της επικράτειας της με βάση τις διεθνείς Συμβάσεις άρα και την ΑΟΖ περιμετρικά της Κύπρου με Βάση το Δίκαιο της θάλασσας.

3. Συμφωνίες οριοθέτησης ΑΟΖ  με τα γειτονικά κράτη Αιγύπτου – Ισραήλ και Λιβάνου με βάση την μέση γραμμή όπως προβλέπεται στο Δίκαιο της Θάλασσας και η έναρξη του γεωτρητικού προγράμματος στα αδειοδοτημένα οικόπεδα από  μεγάλες εταιρείες κολοσσούς.

4. Ανάπτυξη στενών σχέσεων με όλα τα γειτονικά κράτη, ισορροπία στις σχέσεις μας με ΗΠΑ και Ρωσία  και μετατροπή της Κύπρου σε κόμβο παροχής ανθρωπιστικών και ειρηνευτικών επιχειρήσεων για όλες τις χώρες που δραστηριοποιούνται στην περιοχή πλην Τουρκίας.
Αυτά τα τρία επιτεύγματα αποτελούσαν στρατηγικούς στόχους απέναντι στον επεκτατισμό της Τουρκίας.  Η  απαραίτητη προϋπόθεση για την επίτευξη αυτών των στόχων ήταν η αγαστή συνεργασία Ελλάδας – Κύπρου, η συνεχής αλληλοενημέρωση και αφοσίωση στον κοινό στόχο  από τον πολιτικο-διπλωματικό , τεχνοκρατικό και επιχειρησιακό τομέα της κυβέρνησης και του δημόσιου τομέα.  Επιπλέον επέδρασε καταλυτικά η συνεργασία του Ιδιωτικού και του Δημόσιου τομέα.

Με αυτά τα 3 κύρια επιτεύγματα αποδείχθηκε περίτρανα  ότι οι νίκες δεν είναι ταυτόσημες με το μέγεθος της στρατιωτικής ισχύος που αναμφισβήτητα ανήκει στην Τουρκία,  αλλά με την   κουλτούρα, την παράδοση, την εφευρετικότητα και την ικανότητα του λαού μας να βρίσκει τρόπους να επιβιώνει και να προοδεύει μέσα από καταστροφές και κακουχίες, παρά τον ανηλεή «πόλεμο» από την Τουρκία σε όλα τα μέτωπα.
Αποκτήσαμε πλεονέκτημα ενάντια στην Τουρκική προκλητικότητα η οποία επεδίωκε και επιδιώκει με έντονες προκλήσεις και εκφοβισμούς την ολοκλήρωση του σχεδίου της για «καταβρόχθιση» της Κυπριακής Δημοκρατίας και δεν πρέπει να το χάσουμε! Τα λάθη διορθώνονται με πείσμα, θέληση και συνεχή προσπάθεια εξεύρεσης νέων δρόμων που θα μας εξασφαλίζουν πλεονεκτήματα διατήρησης της Εθνικής μας ταυτότητας, της αξιοπρέπειας μας και της ευημερίας του Ελληνισμού στην Κύπρο, χωρίς να παραγνωρίζουμε τα νόμιμα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων.

2019: ΔΙΑΤΗΡΟΥΜΕ ή ΧΑΣΑΜΕ ΤΟ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑ?

Όσον αφορά στην οικονομική υπεροπλία των Ελευθέρων περιοχών της Κ.Δ,  χάσαμε εν μέρει το πλεονέκτημα της πλήρους οικονομικής ευρωστίας έναντι των κατεχομένων από την στιγμή που άνοιξαν τα οδοφράγματα ! Η οικονομική «ένεση»  που δόθηκε για να συμβάλει στα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης και προώθησης μιας λύσης «αξιοποιήθηκε» από την Τουρκική πλευρά για την οικονομική ανάκαμψη των κατεχομένων που τελικά όμως, στην πράξη,  απομάκρυνε ακόμη περισσότερο  την πιθανότητα  λύσης. Μπορεί κάποιος να θεωρήσει ότι η επαφή των δύο κοινοτήτων χωρίς οποιαδήποτε προβλήματα και διαμάχες συμβάλλει στην εξεύρεση λύσης, όμως αυτό θα ίσχυε εάν το πρόβλημα ήταν μεταξύ των 2 κοινοτήτων.  Το Κυπριακό ζήτημα όμως  μετατράπηκε με την εισβολή του 1974 σε ζήτημα κατοχής ενός κράτους από άλλο κράτος  άρα  μεταξύ της Κ.Δ και της Τουρκίας.

Η πλήρης εξάρτηση των κατεχομένων από την Τουρκία αφοπλίζει πλήρως την Τουρκοκυπριακή ηγεσία  από την δυνατότητα να διαπραγματευτεί χωρίς εξαναγκασμό από την Τουρκία. Νομικά αλλά και λογικά στις διαπραγματεύσεις για λύση του προβλήματος εισβολής και κατοχής - όπως αναγνωρίζεται στα ψηφίσματα του ΟΗΕ - στην ίδια πλευρά  θα έπρεπε μετά το 1974 να κάθονται Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι εκπρόσωποι και στην άλλη πλευρά η Τουρκία με την οποία υπάρχει το πρόβλημα εισβολής και κατοχής. Προφανώς οι Τούρκοι και Τουρκοκύπριοι θα αρνηθούν αλλά από την στιγμή που το κράτος μας είναι η Κυπριακή Δημοκρατία με Ε/Κ και Τ/Κ,  είναι υποχρέωση μας να τους προσκαλέσουμε με ανοικτή πρόσκληση και ας μην έρθουν.

Η ένταξη της Κ.Δ στην Ευρωπαϊκή Ένωση  με το πρωτόκολλο να αναφέρει  ότι εντάσσεται όλη η Κύπρος σε ξηρά , θάλασσα και αέρα άρα και ΑΟΖ, μας έχει θωρακίσει σε τεράστιο βαθμό. Για τον λόγο αυτό η Τουρκία και οι άσπονδοι φίλοι μας προσπαθούν να διαλύσουν την Κ.Δ μέσω μιας νέα λύσης. Όμως χωρίς την σύμφωνη γνώμη μας ΔΕΝ αλλάζει το πρωτόκολλο ένταξης όσες πιέσεις και να δεχθούμε. Η Ε.Ε παρά τις αδυναμίες που παρουσιάζει το σύστημα λήψης αποφάσεων της  και της εμφανούς προτεραιότητας προώθησης των εθνικών συμφερόντων από κάθε κράτος μέλος, αναμφισβήτητα αποτελεί το  λιμάνι ασφάλειας μας. Ο αγώνας είναι δύσκολος για να πετύχουμε αυτά που επιθυμούμε στην Ε.Ε και κατά πάσα πιθανότητα ΔΕΝ θα εμπλακεί στρατιωτικά οποιαδήποτε χώρα σε περίπτωση σύρραξης εάν δεν θίγονται τα ζωτικά εθνικά τους συμφέροντα, αλλά σίγουρα η Τουρκία θα υποστεί τεράστιο κόστος στην οικονομία και την πολιτική της. Η προστασία μας είναι  πολιτική με οικονομικές και γεωστρατηγικές διαστάσεις. Κατά την άποψη μου είναι λάθος να κρίνονται τα πάντα από την στρατιωτική ισχύ η οποία είναι εργαλείο στα χέρια της πολιτικής και όχι ο στρατηγικός στόχος. Διαφορετικά  η Τουρκία θα είχε κάνει μέχρι τώρα την κίνηση της με τα στρατιωτικά της μέσα τα οποία είναι πολλαπλάσια από τα δικά μας.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ - ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ

1. Η Τουρκική ηγεσία έχει εισέλθει σε περίοδο εσωτερικής κρίσης και προσπαθεί να εκτονώσει τα εσωτερικά της προβλήματα στις γειτονικές της χώρες Ελλάδα-Κύπρο- Συρία -Κουρδιστάν με εκφοβισμό, απειλές και στρατιωτική επέμβαση ΜΟΝΟ όταν πάρει σύμφωνη γνώμη από τις μεγάλες δυνάμεις. (βλέπε πρόσφατη ακύρωση επέμβασης στη Συρία λόγω μη έγκρισης από ΗΠΑ). Για το λόγο αυτό θεωρείται απίθανη μια δυναμική επέμβαση της Τουρκίας στην ΑΟΖ ή στο έδαφος της Κύπρου.

2. Η Κυπριακή Δημοκρατία δεν θα πρέπει να συρθεί σε συνομιλίες οι οποίες δεν εξασφαλίζουν εκ των προτέρων δέσμευση της Τουρκικής πλευράς, ότι με την εφαρμογή της λύσης και επίβλεψη της από διεθνή δύναμη, θα αποχωρήσουν τα Τουρκικά στρατεύματα.

3. Το πρόγραμμα των γεωτρήσεων και η αξιοποίηση των υδρογονανθράκων στα οικόπεδα που έγιναν πετυχημένες γεωτρήσεις, θα πρέπει να συνεχιστεί απρόσκοπτα και  δεν θα πρέπει να τεθούν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων όσες πλατφόρμες και να φέρει στην ΑΟΖ μας η Τουρκία. Σημειώνεται ότι η Κ.Δ έχει ήδη νομοθετήσει την διανομή των κερδών από τους υδρογονάνθρακες που περιλαμβάνει και τους Τ/Κ. Το θέμα των υδρογονανθράκων στην ΑΟΖ με το πρόσχημα συμμετοχής των Τ/Κ είναι αστείο. Ο στόχος της Τουρκίας είναι ο έλεγχος των αγωγών  μεταφοράς και η κατοχή μεγάλου μεριδίου στην ΑΟΖ Κύπρου- Ελλάδας.

4. Έναρξη εφαρμογής στο επιχειρησιακό πεδίο των διμερών και τριμερών συμφωνιών  με τις γειτονικές χώρες (Ελλάδα, Λίβανος, Αίγυπτος, Ισραήλ, Ιορδανία) και τις χώρες που δραστηριοποιούνται στην περιοχή (κυρίως με την Γαλλία) με την δημιουργία αεροναυτικής δύναμης και Κοινού Κέντρου επιτήρησης και ελέγχου της Ανατολικής Μεσογείου στα πρότυπα της UNIFIL (από Σουέζ , Κύπρο μέχρι Κρήτη) με σκοπό την διατήρηση της ειρήνης και της σταθερότητας επ΄ ωφελεία της παγκοσμίου κοινότητας.  Ενδεικτικά σημειώνεται ότι η Ανατολική Μεσόγειος ουσιαστικά ρυθμίζει την παγκόσμια οικονομία αφού το 60% της παγκόσμιας παραγωγής πετρελαίου μεταφέρεται μέσω ΣΟΥΕΖ ενώ ετησίως 2,500,000 πολιτικά αεροσκάφη υπερίπτανται των FIR των χωρών της Αν. Μεσογείου. Η Ανατολική Μεσόγειος είναι ίσως η πιο σημαντική περιοχή για την παγκόσμια οικονομία.

5. Όσον αφορά στην αμυντική μας ικανότητα είναι πλέον απαραίτητη και κατεπείγουσα ανάγκη η αναβάθμιση της Ε.Φ με κέντρο βάρους την ανάπτυξη αντιμέτρων  που σε περίπτωση επιθετικής ενέργειας της Τουρκίας θα έχει την δυνατότητα να επιφέρει σημαντικό κόστος στην επιθετική πολεμική μηχανή της Τουρκίας. Η ασφάλεια στο μέτρο των δυνατοτήτων μας είναι κύριος πυλώνας της κρατικής και εθνικής μας οντότητας.  (βλεπε άρθρο «Σφίγγει ο κλοιός ! Υπάρχει διέξοδος?»)

ΚΑΤΑΛΗΚΤΙΚΟ ΣΧΟΛΙΟ

Κλείνοντας αυτή την προσωπική ανάλυση -εισήγηση θα ήθελα να σημειώσω ότι σε ένα κόσμο που αλλάζει με ιλιγγιώδη ταχύτητα -άρα  αλλάζουν και τα δεδομένα- πρέπει να αλλάζει και ο τρόπος αντιμετώπισης της κάθε κατάστασης με επιδίωξη την  βελτιστοποίηση του αποτελέσματος. Εισηγήσεις και προτάσεις που έγιναν προ πολλών ετών, προφανώς οι εκφραστές τους είχαν υπόψη τους άλλα δεδομένα και όχι τα σημερινά. Κατά συνέπεια οι ταγοί μας θα πρέπει να έχουν την δύναμη και αποφασιστικότητα να αναλάβουν νέες πρωτοβουλίες με βάση τα νέα δεδομένα και διεθνείς συγκυρίες. Εκτός και αν  βολεύει να κρυβόμαστε πίσω από ιδέες ηλικίας 50 και πλέον ετών. Οποιαδήποτε δε νέα ιδέα σε οποιοδήποτε τομέα -πόσο μάλλον όταν αφορά το μέλλον του Κυπριακού Ελληνισμού- απαιτεί, εφόσον είναι δυνατόν, πιλοτική δοκιμή, ανάλυση αποτελεσμάτων , διόρθωση και εκ νέου ολική εφαρμογή. Μόνο έτσι μπορεί να εξασφαλίζεται η επιτυχία του αύριο σε σχέση με τις πολιτικές, γεωπολιτικές ,κοινωνικές, τεχνολογικές και περιβαλλοντικές αλλαγές.

*Υποναύαρχος ε.α

Πηγή: Σημερινή