Βίκυ Μοσχολιού “Έκανα καθήκοντα μοναχής”!

Η συγκλονιστική επιστολή που έστειλε η γνωστή ερμηνεύτρια στον Αγιορείτη θείο της γέροντα Ησύχιο (αδελφό της γιαγιάς της) όταν ήταν 52 ετών, ζητώντας του να προσευχηθεί για την ίδια και την οικογένειά της, και κάτι δικό του για φυλακτό. 

Ο χρόνος έχει την δύναμη να αφαιρεί συχνά από τις παλιές διηγήσεις τα οδυνηρά στοιχεία και τις άχαρες λεπτομέρειες. Έτσι, αρκετές ιστορίες περασμένων χρόνων μάς παρουσιάζονται με την πραγματική τους σημασία. Σαν να καταλαβαίνουμε έστω ελάχιστα το σχέδιο του Θεού για τους ανθρώπους του, σαν οι ιστορίες κάποιων συνανθρώπων μας να συνέβησαν και για δική μας παρηγοριά. Συνήθως συμβαίνει να εμπλέκεται μια ιστορία ζωής του ενός, με μέρος της ζωής ενός άλλου για να αποτελέσει κομμάτι της σωτηρίας και των δύο:

Πατέρες της ιεράς μονής Γρηγορίου του αγίου Όρους παρέδωσαν για την “Ορθόδοξη Αλήθεια” στοιχεία που κατέγραψαν και διαφύλαξαν για τον μοναχό Ησύχιο, έναν Γρηγοριάτη γέροντα που εκοιμήθη σε ηλικία 103 ετών. Συνάμα μας γνωστοποίησαν την ύπαρξη αλλά και το περιεχόμενο της επιστολής της γνωστής τραγουδίστριας Βίκυς Μοσχολιού στον μοναχό Ησύχιο που ήταν θείος της. Φαίνεται πως η προσωπικότητα και η προσευχή του αδερφού της γιαγιάς της Βίκυς Μοσχολιού έφεραν σε σκέψεις την ευαίσθητη ανηψιά του. Αυτό αναγνωρίζεται από την επιστολή που του έστειλε στα πενήντα δύο της χρόνια, κουρασμένη από την καλλιτεχνική της βιοπάλη και διψασμένη για το νερό που ξεδιψά μόνιμα.

Ο Ναυπάκτου

Για την ιστορία, η χειρόγραφη επιστολή βρίσκεται σήμερα στα χέρια του μητροπολίτου Ναυπάκτου  Ιεροθέου. Ο ίδιος την ζήτησε από τον μακαριστό ηγούμενο της μονής Γεώργιο Καψάνη για να την διαβάσει ως μνημόσυνο μετά την κοίμησή της στα 2004 αλλά και να την ερμηνεύσει στο ποίμνιό του. Παραθέτουμε το περιεχόμενό της:

“Αξιοσέβαστε θείε, ευλογείτε.

Έχω ακούσει από πολλούς Ιερείς για την αγιοσύνη που έχετε, και από την Μητέρα μου. Εγώ, η τόσο αμαρτωλή και ανάξια αισθάνομαι πολύ τυχερή που σας έχω θείο, και συγχρόνως λυπάμαι που ποτέ δεν σας γνώρισα.
Είστε ευλογημένος άνθρωπος που από νέος ακολουθήσατε τον σωστό δρόμο του Θεού. Δυστυχώς εμείς μπήκαμε στην βιοπάλη της ζωής, και όσο και να καταλαβαίνουμε τα λάθη μας, δεν μπορούμε να κάνουμε πίσω.
Θείε μου, από παιδάκι δουλεύω και σήμερα αισθάνομαι πολύ κουρασμένη. Ευχαριστώ πάντα τον Κύριό μας και την Παναγιά για το θείο δώρο που μου χάρισαν (τη φωνή) να μπορέσω να βοηθήσω τους γονείς μου, τα αδέλφια μου και τον κόσμο. Όμως τώρα είμαι 52 ετών και παρακαλώ την Παναγία να με βοηθήσει να τακτοποιηθώ, να σταματήσω, μήπως και βάλω την ζωή μου σε μια σειρά. Κάποτε έκανα καθήκοντα Μοναχής και δούλευα. Όμως αυτό με κούρασε πολύ…
Βέβαια ξεμολογήθηκα, έκλαψα και κλαίω πικρά και παρακαλώ την Παναγία και τον Χριστό μας να με συγχωρέσουν και να είναι μαζί μου. Βλέπετε, θείε μου, ότι ο άνθρωπος όσο και να ξεφύγη, άμα έχει μεγαλώσει με χριστιανικές αρχές, κάποτε συνέρχεται. Αυτό κάνω και εγώ. Προσπαθώ να βρω τον δρόμο του Θεού, που κάποτε ήμουν και που μου άρεσε πολύ. Ας ελπίσω ότι ο Χριστός και η Παναγία θ’ ακούσουν τις προσευχές μου γιατί δεν θέλω να χαθή η ψυχούλα μου.
Θείε μου, θέλω να σου πω πως έχω δύο κοριτσάκια, την Ουρανία και την Βαγγελία, είναι δύο καταπληκτικά παιδιά. Τα έχω παντρέψει και τα δυο με πολύ καλά παιδιά. Η Ουρανία μου έκανε και ένα κοριτσάκι που είναι τώρα 3 μηνών.
Θείε μου, θα ήταν μεγάλη η ευλογία, αν μπορούσα να σας δω, γιατί έχω πολλά να πω. Θέλω να ανοίξω την καρδιά μου, να με ακούσετε, να γονατίσω μπροστά σας, να κλάψω. Και τότε να έρθη η θεία φώτιση.
Θείε μου, εσείς που είστε ένας άνθρωπος του Θεού προσευχηθήτε για μένα και για την οικογένειά μου για τα παιδάκια μου και το εγγονάκι μου να τακτοποιηθώ και να φύγω από αυτή την δουλειά που μ’ έχει κουράσει.
Θα ήταν μεγάλη ευλογία αν κάτι προσωπικό σας αντικείμενο μου στέλνατε, θα το είχα σαν ιερό κειμήλιο από εσάς, κάτι που αγαπάτε πολύ.
Δεν θέλω να σας κουράσω πιο πολύ. Ο Θεός να σας έχει καλά πάντα.
Τις ευχές σας η ταπεινή ανηψιά σας,
Βασιλική (ή Βίκυ) Μοσχολιού.
Υ.Γ. Σας στέλνω αυτό το γράμμα με τον Πάτερ Νικόδημο, ο οποίος ήρθε στο Σπίτι μου με την Μητέρα του και έφερε την ευλογία. Ο Πάτερ Νικόδημος μου έδωσε δύο φωτογραφίες σας και χάρηκα πάρα πολύ που σας είδα. Βλέπω ότι μοιάζετε πολύ με την Γιαγιά μου τη Μαριάμ. Επίσης, μου έδωσε πολύ ωραίες χάρτινες εικονίτσες και ωραία βιβλία και μοσχοθυμίαμα. Ήταν Θεού δώρο να στείλετε τον Πάτερ Νικόδημο, γιατί είναι σαν να είσαστε εσείς εδώ”.

Ποιος ήταν ο καλόγηρος από τον οποίο ζήτησε τη δύναμη της αγάπης του, για να γιατρέψει την πονεμένη καρδιά της
Για την Βίκυ Μοσχολιού, ο θείος της γερο-Ησύχιος περπατούσε στον αντίποδα της δικής της πορείας. Στην ώριμη πια ηλικία της, η καλλιτέχνιδα μπόρεσε να εκτιμήσει, το μέγεθος της τέχνης των τεχνών στην οποία αφοσιώθηκε ο θείος της με συνέπεια. Το γεγονός αυτό δεν ήταν δυνατόν να διαφύγει από μια έξυπνη γυναίκα που μεγάλωσε και εξελίχθηκε στο “παλκοσένικο”. Του ζητά την προσευχή του και ένα κομμάτι φυλαχτό δικό του, κάτι που να το αγαπά πολύ. Στην πραγματικότητα του ζητά την δύναμη της αγάπης του, για να γιατρευτεί. Να θεραπευτεί από την κόπωση του διαχωρισμού της καρδιάς της που την όφειλε στον Χριστό. Η Μοσχολιού ζητά από τον μοναχό που έζησε αποθώντας τα περιττά, να προσευχηθεί γι’ αυτή. Ποιος όμως ήταν ο μοναχός Ησύχιος;

Ο γερο-Ησύχιος, κατά κόσμον Νικόλαος Λαμπίρης, γεννήθηκε στο χωριό Σαπρίκι της Μεσσηνίας το 1896. Τα πρώτα γράμματα έμαθε στο σχολείο του χωριού του, στο οποίο πήγε μόνο τέσσερις τάξεις. Κατόπιν ακολούθησε τον πατέρα του στις γεωργικές του δουλειές.

Έρχεται στην Θεσσαλονίκη μαζί με ένα φίλο του που είχε επισκεφθεί και άλλοτε το Άγιον Όρος. Εκεί τους συμβούλευσαν να πάνε στην Μονή Γρηγορίου, διότι είχε άγιο Γέροντα και ήταν από τα καλύτερα κοινόβια. Τότε για πρώτη φορά ο Νικόλαος άκουγε για κοινόβιο και ζήτησε από τον φίλο να μάθει σχετικώς. Όταν έμαθε τα περί κοινοβίου, απεφάσισε να γίνει κοινοβιάτης μοναχός.

Ήταν άνθρωπος ολιγογράμματος αλλά φιλότιμος στην δουλειά και βιαστής στα καλογερικά του καθήκοντα. Δεν άσκησε ιδιαίτερα διοικητικά καθήκοντα και γι’ αυτό πέρασε την ζωή του στην αφάνεια. Καλλιέργησε όμως τα πνευματικά, σύμφωνα με τις οδηγίες του Γέροντά του, μακαριστού Καθηγουμένου Αθανασίου.

Στην εργασία ήταν πολύ φιλότιμος. Αγαπούσε υπερβολικά τους κήπους, τα φυτά και τα δένδρα. Ήταν κηπουρός μέχρι τα ογδόντα πέντε του χρόνια. Όταν λόγω γήρατος έπαυσε να εργάζεται, το ενδιαφέρον του γι’ αυτά ήταν αμείωτο.

Μετά το 1981 εστενοχωρείτο πολύ που δεν μπορούσε πια να εργάζεται. Αναζητούσε τρόπους να βοηθεί τους νεοτέρους πατέρες που εκοπίαζαν. Έλεγε ότι δεν ήθελε να τρώει δωρεάν το ψωμί. Άλλοτε μάζευε τις διακονιές του κρασιού στην τράπεζα. Κάποτε πήγαινε στο Κολλυβάδικο και βοηθούσε να σπάσουν τους ξηρούς καρπούς.

Εργάτης υπακοής

Ήταν πρώτος στις παγκοινιές του μαγειρειού. Καθάριζε τα φασολάκια, τις πατάτες, τα χόρτα. Ήταν προσεκτικός στο καθάρισμα και συμβούλευε και τους άλλους, να μη σπαταλούν από βιασύνη τον καλό καρπό. Πολύ συχνά έλεγε τους Χαιρετισμούς της Παναγίας αυτός, και άλλες φορές απαντούσε το «Χαίρε Νύμφη ανύμφευτε» και το «Αλληλούϊα».

Στην εκκλησία ήταν πρώτος, παρά τα προχωρημένα γηρατειά του. Στεκόταν τις πιο πολλές ώρες όρθιος. Βίαζε τον εαυτό του να μη τον παίρνει ο ύπνος. Καθόταν στα ψαλτήρια, στις διαβαστές ωδές και στις Ώρες.

Στα 76 χρόνια της μοναχικής του ζωής εγνώρισε πέντε ηγουμένους. Oι Γρηγοριάτες πατέρες θα πουν: «Εάν κρίνουμε από την υπακοή που έκανε στον νυν Καθηγούμενο της Μονής μας, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι ήταν ένας εργάτης της υπακοής. Έτρεφε απόλυτο σεβασμό στον εκάστοτε ηγούμενο. Παρά την αυστηρότητα προς τον εαυτό του, ήταν επιεικής προς τους άλλους. Δεν κατέκρινε. Όταν η συζήτησις πήγαινε για κατάκρισι, διέκοπτε το λόγο λέγοντας: “αλλοίμονο, τα χάλια μου.”».

Το 1990, σε ηλικία ενενήντα τεσσάρων ετών, ο π. Ησύχιος έσπασε το ένα πόδι στο ισχύο. Μετά ένα χρόνο έσπασε και το άλλο πόδι στο ισχύο, οπότε καθηλώθηκε στο κρεβάτι. Οι διορισμένοι νοσοκόμοι καθημερινώς και οι λοιποί πατέρες εκ περιτροπής ήταν κοντά του όλο το 24ωρο, όταν πια λόγω του γήρατος οι δυνάμεις του είχαν εξαντληθεί, ήταν αδύνατο να τρέφεται φυσιολογικά και πληθώρα ασθενειών κατέτρυχε το πολύπαθο σώμα του.

Ήταν κράσις ισχυρή. Η καρδιά του άντεξε εννέα χρόνια την δοκιμασία του.

Υπερφυή χαρίσματα

O ηγούμενος Γεώργιος Καψάνης έγραψε για την κοίμηση του μοναχού Ησυχίου:

«Δια τον πολύν, διαρκή και συνεπή αγώνα του πιστεύω, ότι ο Κύριος τον εχαρίτωσε και με υπερφυή χαρίσματα, ως το της προοράσεως και της θεοπτίας, καθώς έχωμεν αρκετάς ενδείξεις. Οι οφθαλμοί του σεβαστού μας π. Ησυχίου έκλεισαν εδώ εις την γην μετά από 103 έτη επιγείου ζωής. Οι οφθαλμοί της μακαρίας ψυχής του άνοιξαν, διά να θεάται το ανέσπερον φως του Αναστάντος και αναληφθέντος Χριστού.
Ο αγών ετελείωσε. Δεν χρειάζεται να βιάζης άλλο τον εαυτό σου. Ο ταπεινός συμμοναστής σου και Πνευματικός σου Πατήρ,
Αρχιμ. Γεώργιος
14/27 Μαΐου 1999».

Τώρα είναι και οι δυο στον ουρανό. Ο αγώνας τελείωσε και για τον μοναχό Ησύχιο, αλλά και για την ανηψιά του Βίκυ Μοσχολιού. Στα 1972 είχε πρωτοκυκλοφορήσει σε δίσκο 45 στροφών σε στίχους Μάνου Ελευθερίου το τραγούδι της “Παναγιά μου Γρηγορούσα Παναγιά Θαλασσινή, μες στα μάτια σε κοιτούσα κάθε βράδυ και πρωί…”. Ίσως εκείνο το τραγούδι –προσευχή, να ήταν προοίμιο στην δική της ιστορία πάνω και πέρα από τη γη.

__________
Σοφία Χατζή
δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα
ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΑΛΗΘΕΙΑ, 27.02.2019