29 Μαΐου 1453. Η συγκλονιστικότερη ημέρα του νεότερου Ελληνισμού. Η
Κωνσταντινούπολη, η Πόλη των πόλεων έπεσε στα χέρια των εχθρών. Τέτοια η
θλίψη του Ελληνισμού, που απ' άκρον εις άκρον της Αυτοκρατορίας όλοι
θρήνησαν με τον τρόπο τους την Άλωση της Ρωμανίας (Βυζαντινής
Αυτοκρατορίας). Σαν έπεσε τελειωτικά η Πόλη στα χέρια των Τούρκων, ο
πόνος κι ο καημός ήταν μεγάλος. Κι έγινε τραγούδι ο πόνος και θρήνος ο
καημός. Κι αν η άλωση ήταν γεγονός, η ελπίδα πως κάποια μέρα... πάλε με
χρόνια και καιρούς... έμειναν πάντα...
Στην Μακεδονική του παραλλαγή από την Εράτυρα Κοζάνης, το τραγούδι εκφράζει μια ευχή προς το προσωποποιημένο λουλούδι. Ο στιχουργός θέλει να ανέβει στη ρίζα του βασιλικού, να δει την Πόλη πώς χάνεται, πως πέφτει στα χέρια των εχθρών. Συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο από αυτό που υπό "κανονικές" συνθήκες θα γινόταν ευχή (να μη δει κανείς την τεράστια μεγέθους υλική καταστροφή που ταυτόχρονα συμβολίζει και την καταστροφή της ίδιας της Ρωμιοσύνης). Το απίθανο όμως του συμβάντος, οδηγεί στην ευχή να δει κανείς με τα ίδια του τα μάτια την καταστροφή - αλλιώς δεν θα μπορέσει να γίνει πιστευτό ότι η Πόλη έπεσε στα χέρια των εχθρών.
Ιδιαίτερη και μοναδική η παραλλαγή αυτή της Δυτικής Μακεδονίας, αν και συναφείς στίχοι συναντώνται και στο χωριό Καππά της Καρδίτσας.
Τραγουδά η αείμνηστη πλέον κα. Κατίνα Στρέμπα, από την Εράτυρα Κοζάνης.
Καταγραφή: Α. Γιομπλιάκη, C. Glauser, Α. Λάμπρου, M. Ρίζου, Ι. Πήτας, Κ. Σιζιόπκος, Τάκης Σαμαράς (Ρ.Σ. Μακεδονίας).
Ψηφιοποίηση: Δ. Ζώτος, Ν. Σιδηρόπουλος.
Επιμέλεια ψηφιακής αποκατάστασης: K. Κοτρόπουλος, Ι. Παναγάκης, Ν. Σιδηρόπουλος.
Ψηφιακή αποκατάσταση: Δ. Ζώτος, Ι. Καψούρας, Θ. Κούντριας, Ι. Παναγάκης, Ν. Ρουσσής, Κ. Τζιμούλη, Ν. Χαριτίδης, Ν. Σιδηρόπουλος.
Εξώφυλλο, διαδικτυακός τόπος: Χ.Σαγώνας.
Επιμέλεια: της κατεύθυνσης Ψηφιακών Μέσων του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών του Τμήματος Πληροφορικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Οι στίχοι:
Βασιλικέ τριόκλουνε με τα σαράντα φύλλα
ν' ανέβαινα στη ρίζα σου, στα λιανοκλώναρά σου
να ιδώ την Πόλη πως χαλνά, τα κάστρα πως ρημάζουν
να ιδώ και την Αγιά Σοφιά πως Τούρκος την πατάει
πο 'χ' τετρακόσια σήμαντρα κι εξήντα δυο καμπάνες
κάθε καμπάνα και παπάς κάθε σήμαντρος και διάκος.
Στην Μακεδονική του παραλλαγή από την Εράτυρα Κοζάνης, το τραγούδι εκφράζει μια ευχή προς το προσωποποιημένο λουλούδι. Ο στιχουργός θέλει να ανέβει στη ρίζα του βασιλικού, να δει την Πόλη πώς χάνεται, πως πέφτει στα χέρια των εχθρών. Συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο από αυτό που υπό "κανονικές" συνθήκες θα γινόταν ευχή (να μη δει κανείς την τεράστια μεγέθους υλική καταστροφή που ταυτόχρονα συμβολίζει και την καταστροφή της ίδιας της Ρωμιοσύνης). Το απίθανο όμως του συμβάντος, οδηγεί στην ευχή να δει κανείς με τα ίδια του τα μάτια την καταστροφή - αλλιώς δεν θα μπορέσει να γίνει πιστευτό ότι η Πόλη έπεσε στα χέρια των εχθρών.
Ιδιαίτερη και μοναδική η παραλλαγή αυτή της Δυτικής Μακεδονίας, αν και συναφείς στίχοι συναντώνται και στο χωριό Καππά της Καρδίτσας.
Τραγουδά η αείμνηστη πλέον κα. Κατίνα Στρέμπα, από την Εράτυρα Κοζάνης.
Καταγραφή: Α. Γιομπλιάκη, C. Glauser, Α. Λάμπρου, M. Ρίζου, Ι. Πήτας, Κ. Σιζιόπκος, Τάκης Σαμαράς (Ρ.Σ. Μακεδονίας).
Ψηφιοποίηση: Δ. Ζώτος, Ν. Σιδηρόπουλος.
Επιμέλεια ψηφιακής αποκατάστασης: K. Κοτρόπουλος, Ι. Παναγάκης, Ν. Σιδηρόπουλος.
Ψηφιακή αποκατάσταση: Δ. Ζώτος, Ι. Καψούρας, Θ. Κούντριας, Ι. Παναγάκης, Ν. Ρουσσής, Κ. Τζιμούλη, Ν. Χαριτίδης, Ν. Σιδηρόπουλος.
Εξώφυλλο, διαδικτυακός τόπος: Χ.Σαγώνας.
Επιμέλεια: της κατεύθυνσης Ψηφιακών Μέσων του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών του Τμήματος Πληροφορικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Οι στίχοι:
Βασιλικέ τριόκλουνε με τα σαράντα φύλλα
ν' ανέβαινα στη ρίζα σου, στα λιανοκλώναρά σου
να ιδώ την Πόλη πως χαλνά, τα κάστρα πως ρημάζουν
να ιδώ και την Αγιά Σοφιά πως Τούρκος την πατάει
πο 'χ' τετρακόσια σήμαντρα κι εξήντα δυο καμπάνες
κάθε καμπάνα και παπάς κάθε σήμαντρος και διάκος.
1 σχόλιο:
Ωραίο!
Δημοσίευση σχολίου