Να μείνω ή να φύγω; 5 νέοι απαντούν στο δίλημμα

του Γιώργου Κόκουβα

«Αγαπητοί αναγνώστες, είμαστε ο Π. και η Α., και την κάνουμε για έξω παίδες! Το σκεφτόμασταν καιρό αλλά η χαριστική βολή ήρθε όταν ακούσαμε τη Ρίτσα Μπιζόγλη να λέει ότι η ανεργία έφτασε στο 23,1%. Κουραστήκαμε να είμαστε άνεργοι, να κυνηγάμε τα δεδουλευμένα μας, να επιβαρύνουμε τους γονείς… Γι’ αυτό “το πουλάμε το σπίτι” που λέει και το άσμα». Με αυτά τα λόγια, ο Περικλής και η Αναστασία που ζουν (προς το παρόν) στην Αθήνα, καλωσορίζουν τους επισκέπτες του blog με τον χαρακτηριστικό τίτλο «HelpUsLeave», στο οποίο έχουν αναρτήσει φωτογραφίες όλων τους των επίπλων και αντικειμένων με πωλητήρια, ώστε οι ενδιαφερόμενοι να κάνουν την φυγή τους ακόμη πιο εύκολη. Προορισμός το Εδιμβούργο, και ημερομηνία αναχώρησης, η 11η Οκτωβρίου.

Η Δήμητρα έχει κλείσει επίσης εισιτήριο χωρίς επιστροφή για το Παρίσι, όπου την περιμένει ένα διδακτορικό και περισσότερες πιθανότητες για μια καλή δουλειά. Αντίθετα, η Εύα, αγνόησε την τελευταία στιγμή τα γράμματα αποδοχής που της έστειλαν τα αμερικανικά πανεπιστήμια στα οποία είχε κάνει αίτηση, και επέλεξε να μείνει και να «παλέψει» στην Ελλάδα.

Το δίλημμα μεγάλο, και αναμφίβολα επίκαιρο. Ταλανίζει μεγάλο μέρος των σημερινών εικοσάρηδων, που όλοι δέχονται καθημερινά το «μήνυμα της Ρίτσας Μπιζόγλη». Να μείνω ή να φύγω; Στην προσπάθειά μας να κατανοήσουμε τις σκέψεις της νέας γενιάς που προσπαθεί να ισορροπήσει στο τεντωμένο σκηνή της μετανάστευσης και της Ελλάδας της γκρίνιας, ρωτήσαμε δύο νέους που φεύγουν και άλλους τρεις που μένουν, να μας πουν το γιατί.

Γιατί φεύγω; Ο Περικλής, 28 ετών, ένας εκ του διδύμου του Helpusleave.com, μας καταθέτει τη δική του άποψη περί των συνθηκών που επικρατούν στην χώρα την οποία θα αφήσουν πίσω:

"Οι αφορισμοί είναι επικίνδυνοι. Όλοι οι πολιτικοί είναι κλέφτες, όλοι οι ταξιτζήδες αγενείς, όλοι οι δημόσιοι υπάλληλοι χαραμοφάηδες. Κι αν κάποια στιγμή τα φέρει έτσι η ζωή και κάνεις τον ταξιτζή; Ή αν σου δοθεί η ευκαιρία να δουλέψεις στο δημόσιο; Ή κάποιος κολλητός σου κατεβεί υποψήφιος με το κόμμα που έβριζες; Οπότε καλύτερα είναι να μη φτύνεις για να μη χρειαστεί να γλείψεις εκεί που έφτυνες.

Έτσι, η χώρα μας είναι μια πανέμορφη χώρα και θα συνεχίσουμε να αποζητάμε το καλύτερο απ' αυτήν. Τον ήλιο, την θάλασσα, τους φίλους, τους συγγενείς. Αλλά ως εκεί. Τα υπόλοιπα θα πάμε να τα γυρέψουμε εκεί που τα φτιάχνουν καλύτερα.

Μια φίλη είπε: “Είστε στην καλύτερη ηλικία για να ζήσετε την περιπέτεια”. Δυστυχώς, περιπέτεια είναι να ζητάς τα δεδουλευμένα σου δύο χρόνια μετά. Να δουλεύεις απλήρωτος ή κακοπληρωμένος μέχρι αργά το βράδυ ή και τα σαββατοκύριακα με τον φόβο της απόλυσης. Περιπέτεια είναι να ψάχνεις για δουλειά και να χάνεις κάθε ίχνος αξιοπρέπειας. Να μην μπορείς να εφαρμόσεις τις επιχειρηματικές σου ιδέες χωρίς λαδώματα.

Μια βόλτα στο μετρό του Συντάγματος παρατηρώντας τους ανθρώπους που φεύγουν από τη δουλειά τους κατά τις 7-8 το απόγευμα θα πείσει και τους τελευταίους.

Φεύγοντας, η Ελλάδα δεν θα αλλάξει. Θα αλλάξει όμως η δική μας ζωή και μόνο έτσι ίσως αλλάξει και η Ελλάδα κάποτε." Η Δήμητρα, 25 ετών, απόφοιτος της Νομικής Αθηνών, αποφάσισε να κάνει τα χαρτιά της για διδακτορικό στο Παρίσι. Το Παρίσι της είπε «ναι», κι έτσι τώρα, με το εισιτήριο στο χέρι, η Δήμητρα μας εξηγεί αν η απόφασή της ήταν εύκολη, τι αφήνει πίσω της και τι βλέπει μπροστά της:

«Πάντα ήθελα να φύγω και φανταζόμουν τη ζωή μου στο εξωτερικό. Η κρίση και ο “φόβος” της ανεργίας ή του χαμηλού μισθού είναι απλά λόγοι για να μείνω εκεί μετά τις σπουδές. Ή να μείνω εκεί περισσότερο.

Φυσικά και αγαπώ την Ελλάδα, απλώς έχω φυσική ροπή στην αναζήτηση νέων τόπων ανθρώπων και συνηθειών. Δεν φεύγω για να ρίξω μαύρη πέτρα. Αντίθετα, ελπίζω να γυρίσω. Εννοείται ότι εκτός από τις σπουδές μου, θα προσπαθήσω να βρω και δουλειά. Αν είναι μόνιμη, ακόμη καλύτερα». Όσο για τα «διαδικαστικά» της υπόθεσης, η Δήμητρα μας λέει:

«Η απόφαση να φύγω ήταν εύκολη, γιατί θα έκανε πραγματικότητα ένα όνειρό μου. Το “δύσκολο” ήταν να εμμείνω σε αυτή και από απλή ιδέα να την κάνω πράξη, κάνοντας ένα-ένα τα βήματα (αιτήσεις, χαρτούρα, σπίτι, οικονομία) για έναν χρόνο. Η διαδικασία των αιτήσεων είναι αρκετά χρονοβόρα, έχει πολλές λεπτομέρειες και σου φεύγουν πολλά χρήματα με τις μεταφράσεις. Ευτυχώς, η συνεννόηση με το πανεπιστήμιο έγινε χωρίς προβλήματα. Με την διαμονή ήμουν τυχερή, και με πήραν αμέσως στην εστία και ξέγνοιασα. Μέχρι τότε όμως σχεδίαζα να πάω δύο εβδομάδες νωρίτερα για να βρω σπίτι στην περίπτωση που δε γινόμουν δεκτή.

Τώρα, ένα μήνα πριν την αναχώρησή μου, έχω απόλυτη συναίσθηση της δυσκολίας αλλά και της ομορφιάς του τολμήματός μου. Όσο και να σου ανεβάζει την αδρεναλίνη το νέο ξεκίνημα και οι προοπτικές του, όταν σβήνουν τα φώτα στην Βόρεια Ευρώπη η μοναξιά σου χτυπά την πόρτα. Μια τέτοια απόφαση δεν χρειάζεται μόνο ρομαντισμό, μα και ρεαλιστικότητα. Αυτό που θα μου λείψει είναι αδιαμφισβήτητα η οικογένειά μου και το ωραίο ελληνικό φαγητό! Η καθημερινότητά μου δεν νομίζω ότι θα αλλάξει περισσότερο απ’ όσο αν έμενα εδώ. Ίσως λίγο λιγότερες απεργίες και λίγο περισσότερη δουλειά. Και συνεπώς, λίγο περισσότερος μισθός». Γιατί μένω;

Ίσως να σκεφτείτε πως η απάντηση είναι αυτονόητη, και πως το «φυσιολογικό» είναι κάποιος να επιλέγει να μην εγκαταλείψει την χώρα του. Κι όμως, ακόμη και αυτοί που μας απάντησαν καταφατικά στο ερώτημα «θα μείνετε στην Ελλάδα;», δεν το έκαναν εύκολα και αβίαστα.

Για παράδειγμα η Εύα, 28 ετών, που ασχολείται με δημόσιες σχέσεις, ήταν έτοιμη να κάνει βαλίτσες για τις ΗΠΑ, καθώς τα Πανεπιστήμια στα οποία έκανε αίτηση για διδακτορικό της απάντησαν θετικά, και τίποτα δεν την κρατούσε. Περίπου.

«Είχα αποφασίσει να φύγω γιατί τελείωνε η σύμβαση με την εταιρεία στην οποία εργαζόμουν και γνώριζα ότι δεν υπήρχε πιθανότητα ανανέωσης. Αρχικά, ξεκίνησα να ψάχνω δουλειά στο αντικείμενό μου στην Ελλάδα, αλλά δεν υπήρχε τίποτα. Έτσι, άρχισα να επεξεργάζομαι την ιδέα του εξωτερικού.

Αφού έγινα δεκτή από δύο πανεπιστήμια, μια εβδομάδα πριν το deadline για την επιλογή του πανεπιστημίου, κι ενώ είχα κάνει ήδη αίτηση στην εστία και ανανέωση διαβατηρίου, κάτι μέσα μου άλλαξε. Άρχισα να σκέφτομαι αν όντως το θέλω ή αν απλά κάνω κινήσεις πανικού πάνω στο φόβο μου για το αύριο. Συνειδητοποίησα λοιπόν ότι αν με ρωτούσες δύο μήνες πριν ποια είναι τα όνειρά μου για το μέλλον δεν θα σου έλεγα σε καμία περίπτωση να φύγω, κι έτσι έμεινα.

Και μου βγήκε τελικά σε καλό. Έληξε η σύμβασή μου, έφυγα από εκείνη την εταιρεία, αλλά συνεχίζω το διδακτορικό μου και είμαι ένα βήμα πριν τις υπογραφές με νέα εταιρεία στην οποία θα εργάζομαι. Φυσικά ο μισθός μου δεν συγκρίνεται σε καμία περίπτωση με αυτόν που θα είχα έξω, ούτε το ωράριο, αλλά τουλάχιστον είμαι με τους φίλους μου και όσο κουραστική ημέρα κι αν έχω, ξέρω πως θα είναι πάντα εκεί ένας ώμος για να κλάψω, κι όχι μια συζήτηση στο Skype…» Η Χριστίνα και η Μαρία, δικηγόροι και οι δύο, ψηφίζουν επίσης… «δικαστήριο» απ’ τον τόπο σου, και μας εξηγούν γιατί.

"Τελείωσα πριν δύο χρόνια τη Νομική Αθηνών και πρόσφατα τελείωσα με την άσκησή μου. Αυτή τη στιγμή δεν εργάζομαι. Ωστόσο, μένω Ελλάδα γιατί πιστεύω ότι κάποιος μπορεί να πετύχει, όποιες κι αν είναι οι δεδομένες συνθήκες και περιστάσεις που επικρατούν, αρκεί να έχει τη διάθεση και τη δύναμη - το "μεράκι" που λέμε - να πραγματοποιήσει τα όνειρά του", σημειώνει η Χριστίνα.

"Ακόμη και μέσα από τις δυσκολίες μαθαίνεις, αποκτάς εμπειρίες και "σφυρηλατείς" χαρακτήρα. Και είναι καλύτερα να αγωνίζεσαι στον τόπο σου, να κατακτάς βήμα - βήμα την κορυφή και σύντροφοί σου σε όλη αυτή τη διαδρομή να είναι η οικογένεια και οι φίλοι σου. Γιατί αν έχεις αυτούς που αγαπάς δίπλα, όσο δύσκολα κι αν είναι, κάποια στιγμή θα τα καταφέρεις, Και τι καλύτερο από το να έχεις να μοιραστείς - εκτός από τις δυσκολίες - και τις όμορφες στιγμές;", καταλήγει.

«Αν με ρωτούσε κάποιος πριν μερικά χρόνια αν θα έφευγα ποτέ για οποιονδήποτε λόγο στο εξωτερικό, θα γελούσα. Ξαφνικά είναι το πιο λογικό σενάριο», λέει με την σειρά της η Μαρία. «Σκέφτηκα πολλές φορές τα τελευταία δύο χρόνια τι θα είναι καλύτερο για μένα, γιατί η Ελλάδα δεν προσφέρεται πλέον ούτε για επαγγελματική αποκατάσταση, αλλά ούτε για οικογενειακή. Ωστόσο, το επάγγελμά μου δεν είναι και τόσο εύκολο να το εξασκήσεις στο εξωτερικό, οπότε τελικά θα μείνω Ελλάδα. Διαφορετικά, θα έφευγα χωρίς δεύτερη σκέψη», συμπληρώνει.