Το Κυριακό της Ξενοφωντινής Ιεράς Σκήτης του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου

Η Ιερά Σκήτη του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, που είναι γνωστή σαν Ξενοφωντινή, βρίσκεται ανατολικά της Μονής σε μια στενή λουρίδα γης που εκτείνεται παράλληλα προς τον ποταμό Πούραντα.

Απέχει 40΄ από την κυρίαρχο Ιερά Μονή Ξενοφώντος.

Η φωτογραφία είναι από το βιβλίο ΟΙ ΙΕΡΕΣ ΣΚΗΤΕΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ των Γ. Μυτιληνού και Μ.Γ. Βαρβούνη των εκδόσεων ΧΕΛΑΝΔΙΟΝ

Το Κυριακό χτίστηκε το 1760 και ιστορήθηκε το 1766 σύμφωνα με την επιγραφή: «Ανηγέρθη εκ βάθρων ο θείος ούτος και ιερότατος Ναός της Θεοτόκου δι εξόδων των φιλελεημόνων χριστιανών, δια συνδρομής δε του Πανοσιωτάτου αγίου πνευματικού κυρίου Σιλβέστρου του εξ Άρτης και των οσιωτάτων Γερόντων κυρίου Εφραίμ Ζαγοριανού και κυρ Αγαπίου Τζαριτσανιώτου. Ιστορήθη δε πάλιν υπό των αυτών συνδραμόντος μετ' αυτών εις την ιστορίαν και του οσιωτάτου κυρ Χατζή Σερριώτου εν έτει 1766, Σεπτεμβρίου 20^ην χειρί Κωνσταντίνου και Αθανασίου».

Το κωδωνοστάσιο ανηγέρθη το 1896.

Οι εικόνες στο Κυριακό, του Αγίου Γεωργίου και Δημητρίου έγιναν το 1757, δια χειρός Κωνσταντίνου και Αθανασίου από την Κορυτσά, ενώ του Αγίου Κωνσταντίνου και Ελένης δια χειρός Γεωργίου Ιερέως από την Κοζάνη το 1761, όπως και αυτή των Τριών Ιεραρχών. Οι τοιχογραφίες του Κυριακού εντυπωσιάζουν για τη θεματολογία και την τεχνική τους.

Τον Ιανουάριο του 1901, οι υπεύθυνοι της Σκήτης, κατεδάφισαν τον νάρθηκα του Κυριακού επειδή κάποιος βαθύπλουτος μοναχός της ρωσικής Σκήτης του Αγίου Ανδρέα (Σεράι), ο Ιννοκέντιος, προσέφερε 100 οθωμανικές λίρες, υποσχόμενος να καταβάλει και τις υπόλοιπες 300-400 λίρες που θα χρειαζόταν για την αποπεράτωση, με τον όρο ότι θα ετίθετο το όνομά του, σε επιγραφή μέσα στο ναό, σαν κτήτορας. Οι πατέρες της Σκήτης απέρριψαν την τελευταία προσφορά, διαβλέποντας και άλλα παγιδεύματα των Ρώσων, και έτσι αναγκάστηκαν να καταφύγουν σε συνδρομές. Κατάφεραν, μέχρι τέλους του 1901, να έχουν κτίσει τον προνάρθηκα, τον νάρθηκα και δύο παρεκκλήσια, δεξιά του Αγίου Νικολάου και αριστερά του Αγίου Μεγαλομάρτυρος Γεωργίου.

Οι φωτογραφίες που ακολουθούν είναι του Θεοδόσιου μοναχού Σιμωνοπετρίτη (2005) (http://www.athosmemory.com)

Στις 7 Αυγούστου 2008 επισκέφθηκα την Ξενοφωντινή Σκήτη, σε μια περίοδο εκτεταμένων εργασιών τόσο στο εξωτερικό όσο και στο εσωτερικό του Κυριακού όπως φαίνεται στις φωτογραφίες:

Τέλος, ακολουθεί μια σχετικά πρόσφατη φωτογραφία του Δημ. Ι. Βαφειάδη, η οποία δείχνει τη σημερινή μορφή του Κυριακού:

πηγή