Κωνσταντίνος Ρήγος:«Αργά το θυμηθήκαμε να αγανακτήσουμε»

Ο χορογράφος, ο οποίος θα υποδυθεί τον Νιζίνσκι στο Ηρώδειο, μιλάει για όλα όσα συμβαίνουν γύρω μας: την ανασφάλεια και τη διαμαρτυρία, τον ρόλο της τέχνης σε συνθήκες κρίσης, την άλογη βία και τις πιθανές συνέπειές της στην ελληνική κοινωνία

«Οταν ζούμε μια κατάσταση τόσο καταθλιπτική, πάντα αναρωτιέσαι αν αυτό που κάνεις έχει τελικά νόημα» λέει ο Κωνσταντίνος Ρήγος καθισμένος απέναντί μου σε ένα διάλειμμα από τις πρόβες της παράστασης «Νιζίνσκι- Είμαι μια μαριονέτα του Θεού», που παρουσιάζεται σε λίγες ημέρες στο Ηρώδειο
«Τόσα χρόνια, ως λαός,χτίζαμε πάνω στην άμμο. Πάντα μας ένοιαζε το άμεσο,το εφήμερο, ποτέ δεν μας απασχολούσε το να δημιουργήσουμε κάτι με προοπτική. Ε,λοιπόν,αυτό το παιχνίδι τελείωσε. Τα διάφορα του τύπου “είμαστε Ελληνες και θα τα καταφέρουμε, σαν εμάς κανείς κτλ. ” έληξαν. Και σε αυτό έχουν ευθύνη και οι πολιτικοί αλλά και οι πολίτες.Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, λοιπόν, θεωρείς ότι καθετί μη “πραγματικό” ίσως δεν έχει νόημα.Στην πραγματικότητα,τώρα έχει ενδιαφέρον να δημιουργήσεις ξανά:σε συνθήκες κρίσης. Εχει νόημα με την έννοια ότι ίσως βρίσκεις πιο ουσιαστικά πράγματα να πεις.Εχεις λόγο να ξαναδείς τα μέσα που δημιουργείς».

Ο χορογράφος και χορευτής τεκμηριώνει τον ισχυρισμό του χρησιμοποιώντας ένα προσωπικό παράδειγμα: «Εφέτος έκανα τον “Καρυοθραύστη”κυριολεκτικά χωρίς καθόλου μέσα.Ωστόσο, παρ΄ όλο που ήταν μια παράσταση φτωχή, θεωρώ ότι ήταν μία από τις καλύτερές μου. Αισθάνθηκα πιο καλά από το να είχα στη διάθεσή μου πολυτελή θέατρα, σκηνικά... Οχι ότι δεν χρειάζονται και αυτά, αλλά ένιωσα ότι μπήκα πραγματικά στην ουσία του πράγματος και έφτιαξα κάτι σημερινό, ασχέτως αν δεν είχε την έννοια της κριτικής επάνω στην κατάσταση που ζούμε, δεν ήταν διδακτικό.Ωστόσοθα υπάρξουν και τέτοια. Σκέπτομαι, π.χ., ότι ίσως ξαναγεννηθεί το πολιτικό θέατρο εδώ στην Ελλάδα, το οποίο έχει πεθάνει από χρόνια. Από την άλλη,το σοκ για όσα ζούμε είναι τέτοιο που αναγκαστικά τα πρώτα πράγματα που θα δημιουργηθούν υπό αυτές τις συνθήκες ίσως και να χαθούν. Δεν πειράζειόμως. Πιο σημαντικό είναι να μη χαθεί η ροή της ίδιας της Ιστορίας- κι ας χαθούν κάποια μέρη της. Αλλωστεστο DΝΑ της ιστορίας του θεάτρου όλα καταγράφονται».

Πώς βλέπει ο Κωνσταντίνος Ρήγος τις εκδηλώσεις των «Αγανα κτισμένων» της πρωτεύουσας; Ακούγοντας την ερώτηση παραμένει για μια στιγμή σκεπτικός. Το επόμενο λεπτό δηλώνει προβληματισμένος. «Δεν είναι λίγο αργά για αυτού του είδους την αγανάκτηση;» αναρωτιέται. «Εκλογές γίνονταν τόσα χρόνια.Αν αυτός ο κόσμος ήταν πραγματικά αγανακτισμένος,εκτιμώ πως είχε τη δυνατότητα να το εκφράσει. Τώρα βγαίνει κάθε απόγευμα στο Σύνταγμα και διαμαρτύρεται. Πολύ ωραίο,πολύ ζωντανό,πολύ υγιές μέσα στις συνθήκες που ζούμε. Δεν το παραγνωρίζω καθόλου. Αναρωτιέμαιόμωςπόση δύναμη μπορεί να έχει, άραγε, μια τέτοιου είδους αντίδραση. Για μένα εμπεριέχει και στοιχεία trend.Και ξέρεις τι φοβάμαι;Μήπως όλο αυτό καταγραφεί ως μια απλή εικόνα στο παζλ.Να υπάρχει,δηλαδή, ο τάδε, ο δείνα και οι Αγανακτισμένοι. Μια κατάσταση περιγραφική απλώς, η οποία επί της ουσίας δεν ενοχλεί».

Ο ίδιος δεν συμφωνεί με όσους υποστηρίζουν ότι η συμμετοχή στις εκδηλώσεις διαμαρτυρίας στο Σύνταγμα έχει κοινά στοιχεία με τις πρώτες ημέρες της Μεταπολίτευσης. «Η κατάσταση τότε ήταν διαφορετική» λέει. «Ο κόσμος πανηγύριζε την πτώση ενός καθεστώτος το οποίο δεν είχε επιλέξει ο ίδιος,του είχε επιβληθεί.Είχαν προηγηθεί κάποια χρόνια πάλης για την πτώση του. Εδώ τα πράγματα είναι διαφορετικά. Ουσιαστικά,και ας μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας, εμείς το είχαμε επιλέξει όλο αυτό επί τόσα χρόνια. Γι΄ αυτό λέω ότι ναι μεν έχουν ευθύνη οι πολιτικοί, αλλά ας παραδεχθούμε, επιτέλους, και τη δική μας ευθύνη ως πολιτών». Ο ίδιος με τι αγανακτεί σήμερα; «Δεν ξέρω. Το “σήμερα” είναι που με κάνει να νιώθω αμηχανία. Γιατί,άραγε,να αγανακτήσω σήμερα;Το κράτος λειτουργεί όπως λειτουργούσε τα τελευταία 20-30 χρόνια. Δεν υπάρχει κάτι καινούργιο. Η αναξιοκρατία, το βόλεμα των ημετέρων, η έλλειψη σεβασμού του κράτους απέναντι στον πολίτη και το αντίθετο,η ρεμούλα, όλα αυτά προϋπήρχαν, δεν είναι καινούργιο φαινόμενο. Απλώς,ως τώρα το χρήμα έρρεε, οπότε κανείς δεν αντιδρούσε ουσιαστικά. Τώρα ξυπνήσαμε γιατί ξεβολευτήκαμε, στριμωχτήκαμε.Η άλογη βία είναι,ίσως,το καινούργιο στο οποίο δεν είχαμε συνηθίσει και τώρα καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε. Ωστόσο, επαναλαμβάνω ότι ο κόσμος επιτέλους ανοίγεται,διαδηλώνει, εκδηλώνεται, το θεωρώ φοβερά θετικό».

O NΙΖΙΝΣΚΙ ΤΟΥ 21ου ΑΙΩΝΑ

Σύμφωνα με τον Κωνσταντίνο Ρήγο,ο Νιζίνσκι (1890-1953) θα μπορούσε να είναι ένας ήρωας απολύτως σύγχρονος.«Για μένα το πιο ενδιαφέρον στοιχείο είναι η ίδια η προσωπικότητά του»λέει και την επόμενη στιγμή εξηγεί: «Ενας ιδιοφυής καλλιτέχνης ο οποίος στις αρχές του προηγούμενου αιώνα κάνει μια τεράστια ανατροπή στο κλασικό μπαλέτο και μέσα από την παράξενη προσωπικότητά του αλλάζει τη σχέση του χορευτή με τον χορό δημιουργώντας έργα τα οποίαεκείνη την εποχήήταν πολύ ανατρεπτικά.Ωστόσοη διάνοιά του διαλύει το ίδιο του το ταλέντο,τη φύση,και τον εγκλωβίζει για 20 χρόνια σε ψυχιατρικές κλινικές και σε καταστάσεις οι οποίες τον “τελειώνουν” ως καλλιτέχνη».

Πού ακριβώς εντοπίζει το σύγχρονο στοιχείο στην προσωπικότητα του Νιζίνσκι;«Ηταν ένας άνθρωπος παράξενος,κυριαρχημένος από το πάθος,τις φοβίες, τις αγωνίες,το στρες. Ε,όλα αυτά δεν συγκροτούν έναν χαρακτήρα του 21ου αιώνα;Δεν λέω πως ήταν ένας καθημερινός άνθρωπος,ήταν ένα μέγεθος τεράστιο.Προσπαθούσε να βρει διέξοδο στην τέχνη για να μην τρελαθεί και,όταντελικάδεν τα κατάφερε,τρελάθηκε.Περιέχει πολλή από την αγωνία της εποχής μας μέσα από την κόντρα του απέναντι στο κατεστημένο της δικής του εποχής,την επιθυμία του να φέρει μια τρομερή αλλαγή» .

ΠΟΤΕ & ΠΟΥ

Η παράσταση «Νιζίνσκι- Είμαι μια μαριονέτα του Θεού» θα παρουσιαστεί στις 18/6 στο Ηρώδειο, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του Φεστιβάλ Αθηνών.

Σκηνοθεσίασύνθεση κειμένου: Σταύρος Τσακίρης, σκηνικά: Αλέξανδρος Ψυχούλης, κοστούμια: Αντώνης Βολανάκης, μουσική: Νίκος Κυπουργός. Ερμηνεύουν: Κωνσταντίνος Ρήγος, Γιάννης Τσορτέκης, Ευδοκία Ρουμελιώτη, Τατιάνα Παπαμόσχου.

πηγή