O ταν βγαίνω για ψάρεμα, δίπλα μου ψαρεύουν και οι πελεκάνοι. Κάποτε άκουσα φασαρία και, σηκώνοντας το κεφάλι μου, τι βλέπω; Ενας πελεκάνος προσπαθεί να καταπιεί ένα ψάρι, αλλά δεν χωράει στο στόμα του και έχει μείνει το μισό απέξω. Κοιτώντας την ουρά που εξέχει να είναι μια πιθαμή φαρδιά, λέω μέσα μου ότι αυτό είναι μεγάλο ψάρι. Αφήνω τη βάρκα και πηδάω στο νερό, τσαλαβουτάω στις λάσπες, πιάνω το πουλί και του αρπάζω το ψάρι από το στόμα. Του έπεφτε πολύ του πελεκάνου, ήταν παραπάνω από τις δυνατότητές του και δεν μπορούσε να το καταπιεί, ενώ εγώ είχα τόσες ανάγκες. Επειτα από λίγη ώρα, όταν έφτασα στο χωριό, πούλησα το ψάρι και πήρα 3.500 δραχμές. Ηταν καλά λεφτά για εκείνη την εποχή».
Ο Γιάννης Σαββίδης δεν θα ξεχάσει ποτέ αυτό το περιστατικό. Με καταγωγή από τον Βαθύλακκο Κοζάνης ζει από το 1985 στην περιοχή της λίμνης Κερκίνης. Βρέθηκε κάποτε σε ανταγωνισμό με ένα πουλί και από τότε κάνει ό,τι μπορεί για να το ανταποδώσει. Ανάμεσα στα διάφορα επαγγέλματα που κάνει για να ζήσει, είναι κι αυτή του ξεναγού βαρκάρη. Οι λάτρεις της Κερκίνης τον θυμούνται επί δεκαετίες να στέκεται πότε όρθιος και ποτέ καθιστός στη βάρκα και να περιγράφει με μοναδικό τρόπο τα θαύματα της φύσης που συντελούνται στα νερά γύρω του.
Οι κάτοικοι των αστικών κέντρων, που έχουν αποκοπεί από τη φυσική ζωή, μπορεί να αγαπούν τα ζώα, αλλά παράλληλα τα παρατηρούν αφ’ υψηλού, σαν να πρόκειται για συμπαθείς παραδοξότητες. Ο Γιάννης συζεί με τα πουλιά και τα αναγνωρίζει ως ισότιμους συγκάτοικους και συνεταίρους του. Τρώει από το ίδιο πιάτο με αυτά και δεν κρατάει για τον εαυτό του μεγαλύτερο μερίδιο. Τα πουλιά ποζάρουν για να τα θαυμάσουν οι επισκέπτες της λίμνης κι εκείνος συμπληρώνει το εισόδημά του με τις ξεναγήσεις.
Για όλα τα ζωντανά και τα φυτά έχει έναν καλό λόγο να πει ο Γιάννης Σαββίδης, ακόμα και για τις βδέλλες που καθαρίζουν τα νερά από τη γλίτσα και γι’ αυτό τις ευγνωμονεί. «Οι βδέλλες μοιάζουν σκληρά ζώα, αλλά είναι ευαίσθητα και δεν αντέχουν στα βρόμικα νερά. Πηγαίνω τακτικά στα νούφαρα και παρατηρώ τα σαλιγκάρια και τις βδέλλες· όσο υπάρχουν ακόμα εκεί η λίμνη είναι καθαρή. Δεν θα μπορούσε να είναι βρόμικη, αφού πάνω από δέκα φορές τον χρόνο αλλάζει τα νερά της. Από τη μια μεριά φεύγουν νερά για αρδεύσεις και από την άλλη πέφτει μέσα ο Στρυμόνας και οι χείμαρροι από τα γύρω βουνά. Εκεί ψηλά δεν έχει χωράφια με λιπάσματα, που μπορεί να καταλήξουν στη λίμνη. Τα καπνά παλιότερα ίσως δημιουργούσαν πρόβλημα, αλλά τώρα κόπηκαν οι επιδοτήσεις και δεν τα βάζουν οι αγρότες».
Ο κύκλος της ζωής.
Μέχρι το 1982, μεγάλα τμήματα της επιφάνειας της Κερκίνης ήταν στρωμένα από νούφαρα. Από τα 5.000 με 7.000 στρέμματα που υπήρχαν τότε, σήμερα έχουν μείνει μόνο ελάχιστα, μετρημένα στα δάχτυλα. Στο χωριό Μανδράκι, μέσα στο λιμανάκι, υπάρχουν ακόμα αρκετά. Για να δεις τα λουλούδια τους πρέπει να πας πρωινές ώρες, γιατί το απόγευμα κλείνουν. Ενα λουλούδι κρατάει μήνες, αλλά, αν το κόψεις, δεν κρατάει γιατί έχει ρίζα μακριά. Κοιτώντας κάτω από την επιφάνεια του νερού βλέπεις τα κλωναράκια τους σαν καλαμάκια, που ξεκινούν από την επιφάνεια και φτάνουν στον πυθμένα, σε βάθος μέχρι και 5 μέτρων. «Τα καλαμάκια έχουν πάνω τους πληγές από άσπρα σαλιγκάρια, που πέφτουν κι αυτά να φάνε. Από τη μια μεριά καταστρέφουν τα νούφαρα, αλλά από την άλλη τα σαλιγκάρια τρώνε το πλαγκτόν και τη γλίτσα. Αν έχεις ενυδρείο και έρθεις και πάρεις από την Κερκίνη σαλιγκάρια και τα ρίξεις μέσα, θα σ’ το καθαρίσουν τελείως».
Ο Γιάννης στενοχωριέται όταν βλέπει πουλιά που υποφέρουν από ανθρώπινη αιτία. «Εχω δει πολλά χτυπημένα πουλιά. Ξέρεις τι θα πει πετούμενα που δεν τρώγονται να είναι αιμόφυρτα; Αυτοί που τα πυροβολούν είναι κατώτεροι άνθρωποι. Για να βρίσκουμε κάθε φορά εκατοντάδες τραυματισμένα, φαντάσου πόσες χιλιάδες είναι τα σκοτωμένα. Στενοχωριέμαι, επίσης, όταν βλέπω τα μωρά των πελαργών να μαζεύονται κατά δεκάδες στο λιμανάκι και να γυρεύουν φαΐ. Τα ταΐζω με προσοχή γιατί, καθώς πεινάνε, μου δαγκάνουν άθελά τους τα δάχτυλα».
Τον Γιάννη τον έχουν δει πολλές φορές να αγοράζει ψάρια προκειμένου να ταΐσει τα πουλιά. Εδώ και χρόνια, οι κάτοικοι των γύρω περιοχών γνωρίζουν την ευαισθησία του κι όταν κάποιο πουλί έχει πρόβλημα τον ειδοποιούν από τα γύρω χωριά για να το περιποιηθεί. Αν δεν μπορεί να βοηθήσει ο ίδιος, ειδοποιεί το παρατηρητήριο της Κερκίνης και το στέλνουν σε ειδικά ορνιθολογικά κέντρα στη Θεσσαλονίκη ή στην Αίγινα για θεραπεία. Οταν τα γιατρεύουν οι ειδικοί, μετά τα ξαναφέρνουν πίσω στη λίμνη και τα αφήνουν ελεύθερα. Η ημέρα της απελευθέρωσης ανακοινώνεται από νωρίτερα και είναι αληθινή γιορτή για όλους, ειδικά για τα παιδιά.
Οι εχθροί της φύσης.
Παλιά γινόταν πόλεμος γύρω από την Κερκίνη με τις καραμπίνες. Οπου κι αν κυκλοφορούσες έβλεπες άδεια φυσίγγια. Τώρα το φαινόμενο έχει περιοριστεί, επειδή απαγορεύεται το κυνήγι χίλια μέτρα μακριά από τη λίμνη και επιτηρείται ο χώρος από τις Αρχές και από πολλούς ευαισθητοποιημένους κατοίκους. «Οταν ακούν το παραμικρό μπαμ, ειδοποιούν αμέσως τις Αρχές και τρέχουν τα τζιπ να πιάσουν τους παράνομους κυνηγούς. Ακόμα και σήμερα, όμως, βρίσκουν πολλά χτυπημένα πουλιά γύρω από τη λίμνη. «Το μεγαλύτερο κακό το κάνουν οι συνταξιούχοι με τις καραμπίνες, που έχουν σκυλιάσει στο σπίτι και έρχονται εδώ για να βαρέσουν ό,τι πετάει. Εγώ δεν κράτησα ποτέ όπλο στη ζωή μου. Οταν ήρθα στην περιοχή μπορούσα να πάρω ένα όπλο, αλλά δεν μου άρεσε αυτό το πράγμα».
Υπάρχουν και περιστατικά παράνομης αλιείας στη λίμνη. Οταν πέφτουν τα νερά, τα ψάρια πάνε προς το φράγμα, εκεί όπου το βάθος είναι μεγαλύτερο. Πάνε, όμως, από πίσω και μερικοί ασυνείδητοι που πιάνουν τα μικρά ψαράκια. Αν τα άφηναν να χρονίσουν, θα έφταναν ένα κιλό το κάθε ψάρι και θα το πουλούσαν ακριβότερα. Οι παράνομοι ψαράδες, όμως, προτιμούν να πιάσουν πολλά μικρά ψάρια, έστω κι αν τα πουλήσουν πολύ φθηνότερα, αδιαφορώντας για τη ζημιά που προκαλούν στη μελλοντική αλιεία. «Είναι μεγάλη αμαρτία τα λαθρόψαρα. Βλέπω κάτι μάγκες που πάνε με τα πασκί, όπως λένε τα στεφάνια που έχουν μακρύ χερούλι, και παραμονεύουν εκεί που πάει το ψάρι να γεννήσει ή να αφήσει τον γόνο. Κραπ, τα καπακώνουν και τα σέρνουν έξω. Τις προάλλες, έπιασαν έναν που είχε 800 κιλά μάνες χύμα στην καρότσα του αγροτικού».
Εξαιτίας της παράνομης αλιείας και των αχόρταγων στην κυριολεξία κορμοράνων, έχουν απομείνει στην Κερκίνη το πολύ καμιά πενηνταριά ψαράδες. Οι ντόπιοι λατρεύουν τα ψάρια, ειδικά τους γουλιανούς και τα γριβάδια, ενώ δεν τους αρέσουν καθόλου τα θαλασσινά ψάρια. «Πάμε εκεί κάτω στις θάλασσες που κάνουν κάτι γιορτές σαρδέλας και καθόμαστε μακριά, ποτέ στις ψαροταβέρνες. Το ίδιο κάνουν και τα μωρά και τα εγγόνια μας. Δεν τρώνε καθόλου τα ψάρια της θάλασσας». Οι ξεναγήσεις του Γιάννη κρατούν τουλάχιστον δύο ώρες και μοιάζουν με μυσταγωγία. Οσο κι αν φαίνεται παράξενο, αυτός ο άνθρωπος επιτελεί υψηλό λειτούργημα και διαφημίζει τον τόπο του περισσότερο απ’ όλα τα τουριστικά φυλλάδια μαζί. Δεν είναι μόνος του, αφού υπάρχουν και άλλοι σπουδαίοι φυσιολάτρες στα χωριά της Κερκίνης.
Αλλαγή νοοτροπίας.
Οι ντόπιοι λένε πως υπάρχουν περιπτώσεις παράνομων ψαράδων και κυνηγών που «λύγισαν» και άλλαξαν στρατόπεδο κάτω από την πίεση των παιδιών τους. Η νέα γενιά της περιοχής έχει αποκτήσει άλλη παιδεία και έχει μάθει από τα σχολεία να αγαπάει το περιβάλλον και αντιδρά με τον δικό της τρόπο μόλις αντιλαμβάνεται πως ζώα και πουλιά υποφέρουν εξαιτίας της ανθρώπινης ασυνειδησίας. Αυτές τις μέρες του χρόνου, οι εραστές της Κερκίνης στρέφουν συχνά το βλέμμα στον ουρανό, για να δουν τις χήνες και τις πάπιες που μεταναστεύουν από τις κρύες χώρες. Οσο κρυώνει ο Βορράς, τόσο ο ουρανός πάνω από τη λίμνη θα σκουραίνει από τα πυκνά κοπάδια των μεταναστευτικών πουλιών. Η λίμνη έχει κάθε εποχή του χρόνου να προσφέρει ξεχωριστή ομορφιά στους επισκέπτες της.
Η λίμνη
Η Κερκίνη είναι τεχνητή λίμνη που σχηματίστηκε το 1932 με τη δημιουργία φράγματος στην περιοχή του Λιθότοπου Σερρών. Σκοπός ήταν να συγκρατηθούν τα νερά του ποταμού Στρυμόνα καθώς και των μικρότερων ποταμών, ώστε με αυτά να αρδεύονται οι πεδιάδες του νομού. Το 1982 κατασκευάστηκε νέο φράγμα λόγω της μείωσης της χωρητικότητας της λίμνης από τα φερτά υλικά των ποταμών. Η σημερινή έκταση της Κερκίνης ποικίλλει από 54.000 έως 72.000 στρέμματα και έχει χαρακτηριστεί βιότοπος εξαιρετικής σημασίας.
1 σχόλιο:
Θέλω επειγόντως τηλέφωνο και διεύθυνση του Γιάννη να του στείλω λουλούδιαααα!
Δημοσίευση σχολίου