ΝΕΑ ΡΩΜΗ και ΣΛΑΒΟΙ

Ήταν πάγια πολιτική της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας της Κωνσταντινούπολης (Βυζάντιο) να δημιουργεί τις προϋποθέσεις ενσωμάτωσης των αλλόφυλων που έρχονταν σε επαφή μαζί της. Από τον Ισοκράτη (4ός αιώνας π.Χ.) και μετά είχε επικρατήσει στον Ελληνισμό η άποψή του ότι Έλληνες είναι, όσοι μετέχουν της ελληνικής παιδείας και όχι απλώς όσοι είναι στην καταγωγή, τη ράτσα. Αυτόν τον οικουμενικό πολιτισμό ήρθε να συμπληρώσει και να εδραιώσει η Εκκλησία του Χριστού. « Η πράξη του Οικουμενικού Πατριαρχείου, μέχρι κυριολεκτικά τις μέρες μας, απέδειξε ότι τηρεί με ευλάβεια την παρακαταθήκη του Αποστόλου Παύλου: "Οπου ουκ ένι Έλλην και Ιουδαίος, περιτομή και ακροβυστία, βάρβαρος, Σκύθης, δούλος, ελεύθερος, αλλά τα πάντα και εν πάσι Χριστός" (Προς Κολοσσαείς, γ’ 11). Σε ολόκληρο το χιλιόχρονο βίο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, αλλά και αργότερα, μέχρι σήμερα, διατηρεί το Οικουμενικό Πατριαρχείο ως κόρην οφθαλμού την Παύλειο παρακαταθήκη ότι, ανεξάρτητα από την εθνοφυλετική τους καταγωγή, όλοι οι πιστοί απαρτίζουν ένα άγιο έθνος. ... Η Ορθοδοξία αποτελεί λοιπόν για το Οικουμενικό Πατριαρχείο υπέρβαση της ιδεολογίας του φυλετισμού και του εθνικισμού, ιδεολογίας που αποτελεί αίρεση της αυθεντικής χριστιανικής διδασκαλίας. ... Στη μακραίωνη πράξη του Οικουμενικού Πατριαρχείου βλέπουμε την αναίρεση του εθνοφυλετισμού, τη γνήσια οικουμενικότητα της Ορθοδοξίας που υπερβαίνει τα εθνικιστικά σχήματα ... Ο 19ος αιώνας, όμως, που θα φέρει το θρίαμβο των ιδεολογιών στη Δύση αλλά και τη συγκρότηση των νέων εθνικών κρατών, θα είναι και εκείνος που θα ανοίξει την Κερκόπορτα της Μητρός Εκκλησίας. Βαρύ θα είναι το διπλό πλήγμα που θα δεχθεί η οικουμενική φυσιογνωμία του Φαναρίου από την πραξικοπηματική απόσπαση (το σχίσμα) της Ελλαδικής Εκκλησίας του 1833, αλλά και της ίδρυσης της Βουλγαρικής Εξαρχίας το 1870. Ενα πλήγμα που θα υποχρεώσει τελικά την πατριαρχική Σύνοδο του 1872 να καταδικάσει τον εθνικισμό (εθνοφυλετισμό) ως αίρεση.»

Στις πρώτες αναφορές που βρίσκουμε στις πηγές για τους Σλάβους, (από τα μέσα του 6ού αίώνα) αυτοί αποκαλούνται Σκλαβηνοί ή Σκλάβοι. Αργότερα ο Κύριλλος και ο Μεθόδιος (9ός αιώνας) δημιούργησαν το σλαβικό αλφάβητο. Η ρωμαϊκή (βυζαντινή) αυτοκρατορία αποδεχόταν ως γνήσιο τέκνο της όποιον ασπαζόταν το ρωμαίϊκο τρόπο ζωής (περίπου όπως συμβαίνει στις ΗΠΑ με το γνωστό ... "american way of life"). Τόσο πολύ δεν μετρούσε η καταγωγή, που ακόμη και από ταπεινές, απολίτιστες, γνωστές για την αγριότητά τους φυλές (π.χ. Ίσαυροι) μπορούσε να κατάγεται ο αυτοκράτορας και να το δηλώνει χωρίς αυτό να εμποδίζει την αναρίχησή του στο θρόνο. Πλούσιοι και φτωχοί πάντα υπήρχαν αλλά ποτέ δεν κυριάρχησε ο ρατσισμός των "γαλαζοαίματων". Αυτή η μη ρατσιστική αντίληψη διαπότιζε και τα λαϊκά στρώματα, τον "κόσμο της καλύβας" και τους άρχοντες, τον "κόσμο του παλατιού". « Ο εκχριστιανισμός των σλαβικών λαών στα Βαλκάνια και στη Ρωσία κατά τους 9ο και 10ο αιώνες που εκπορεύθηκε από την Κωνσταντινούπολη, με όργανο τα ιδαίτερα σχήματα, τις παραδόσεις, αλλά, κυρίως, τη γλώσσα των λαών αυτών. Εγχείρημα που διατηρεί διαχρονικά την πανευρωπαϊκή του διάσταση και το οποίο ήταν τότε αδιανόητο για τη φραγκική Δύση, όπου είχε ήδη τότε αρχίσει να εκφύεται ο σπόρος του εθνοφυλετισμού, η εθνικιστική ιδεολογία που θα χαρακτηρίζει αργότερα την Εσπερία.» Αυτή λοιπόν την ριζικά μη ρατσιστική νοοτροπία ενέπνευσαν και στους μέχρι τότε Σκλαβηνούς οι Φωτιστές τους. Χάρη στο έργο των Ιεραποστόλων αυτών η κοινωνία των Σκλαβηνών απέκτησε τους εγράμματούς της. Στα σλαβικά ο "Σλάβος" λέγεται "sloven". "slovo" σημαίνει "γράμμα". Κατά μία άποψη το "sloven" προέρχεται από το "slovo", δηλαδή, "sloven" είναι ο "εγράμματος", αυτός που ξέρει γραφή και ανάγνωση. Στα ελληνικά υπήρχε ήδη το "Σκλαβηνός" ή "Σκλάβος" και υπό την επίδραση του "sloven" έγινε "Σλάβος".

Στα Βαλκάνια για να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις ενσωμάτωσης των διαφόρων σλαβόφωνων φύλων κυριάρχησαν δύο ονομασίες: "Σέρβος" και "Βούλγαρος", δηλαδή "υπηρέτης" και "απλοϊκός". Αυτοί λοιπόν οι "υπηρέτες" και οι "απλοϊκοί" όταν βρίσκονταν σε ελληνόφωνες κοινωνίες φρόντιζαν να απαλλαγούν από αυτά τα ταπεινά ονόματα και να οικειοποιηθούν το πρόσφορο και ένδοξο "Ρωμαίος", κοινώς "Ρωμηός".

Αυτό το σύστημα ενσωμάτωσης και ενοποίησης με βάση την ελληνική παιδεία και την κοινή εκκλησιαστική αρχή λειτουργούσε ομαλά μέχρι τις αρχές του 19ού αιώνα. Τότε εμφανίστηκαν οι ξενόφερτες προπαγάνδες με τους εθνικισμούς, το ρατσισμό και τους ανιστόρητους νεολογισμούς "Βυζάντιο" και "Βαλκάνια". Η ευγενής "παρέμβαση" κάποιων γαλαζοαίματων ευγενών συνετέλεσε τα μέγιστα στη δημιουργία του ηφαιστείου της χερσονήσου του Αίμου, της "πυριτιδαποθήκης" της Ευρώπης που μέχρι και σήμερα δίνει δυνατές "συγκινήσεις" στους λάτρεις των αδελφοκτόνων πολέμων.

συνεχίζεται...

Διονύσης Παπαχριστοδούλου