Κυριακή 14 Σεπτεμβρίου 2025

«νυκτιλόχος δυσθανής»

 Μπορεί να είναι εικόνα κείμενο που λέει "ΛΕΞΕΙΣ ΜΕ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΣΑ ΑΡΧΑΙΑ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ Σε ποιο πρόσωπο αναφέρεται η φράση δυσθανής νυκτιλόχος"; (από την υμνολογία του Σταυρού)"

▶️«Νυκτιλόχος» (νυξ + λόχος, στη σημ. «ενέδρα») είναι αυτός που στήνει ενέδρες τη νύχτα· κατ΄ επέκταση ο ληστής
▶️«Δυσθανής» (δυσ + θνήσκω) είναι αυτός που έχει έναν δύσκολο και μαρτυρικό θάνατο.
◾Ο «νυκτιλόχος δυσθανής» είναι ο μετανοών ληστής που σταυρώθηκε μαζί με τον Χριστό (ονομάζεται και «ευγνώμων ληστής»).
Στη Ζ' ωδή του Κανόνος του Σταυρού (Κοσμά του Μελωδού) λέγεται ότι το ξύλο της πολύτιμης (ἐριτίμου) ζωής φυλασσόταν με ασφάλεια στον Παράδεισο μετά την εξορία του Αδάμ, και ο άνθρωπος δεν είχε πλέον πρόσβαση σε αυτό (εἴργετο).
📖 ἐν ἀσφαλείᾳ τῆς ἐριτίμου ζωῆς
τὸ ξύλον εἴργετο,
Η πρόσβαση στο ξύλο αυτό, δηλ. στον Παράδεισο, άνοιξε πάλι χάρη στην ευγνωμοσύνη του ληστή, εκείνου δηλ. που έστηνε ενέδρες τη νύχτα («νυκτιλόχου») αλλά πέθανε μαρτυρικά («δυσθανοῦς»)
▶️Ολόκληρος ο ύμνος:
📜❝ Ἔλυσε πρόσταγμα Θεοῦ παρακοὴ
καὶ ξύλον ἤνεγκε θάνατον βροτοῖς
τὸ μὴ εὐκαίρως μεταληφθέν·
ἐν ἀσφαλείᾳ τῆς ἐριτίμου δέ
ἐντεῦθεν ζωῆς τὸ ξύλον εἴργετο,
ὃ νυκτιλόχου δυσθανοῦς ἠνέῳξεν
εὐγνωμοσύνη ... ❞
 
(μετάφραση)
❝Έλυσε η παρακοή την προσταγή του Θεού
και το ξύλο έφερε τον θάνατο στους ανθρώπους,
που δεν το έφαγαν τον κατάλληλο καιρό.
Το ξύλο της πολύτιμης ζωής
φυλασσόταν τότε εκεί κλεισμένο με ασφάλεια.
Όμως άνοιξε πάλι την οδό προς αυτό η ευγνωμοσύνη
εκείνου που έστηνε ενέδρες τη νύχτα και πέθανε μαρτυρικά ...

Δεν υπάρχουν σχόλια: