Μονή Αγίας Αικατερίνης Σινά: Η οικονομική, γεωπολιτική και ενεργειακή εξήγηση της απόφασης

 

Δεν έχει κοπάσει καθόλου ο θόρυβος, ο οποίος προκλήθηκε από την απόφαση αιγυπτιακού Εφετείου σχετικά με την Ιερά Μονή Αγίας Αικατερίνης Σινά.

Ο Άρεφ Αλομπέιντ, Δρ. Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας, ειδικός σε θέματα Μέσης Ανατολής  ανέλυσε διεξοδικά τα δεδομένα και κατέληξε σε μια σειρά από στοχευμένες εκτιμήσεις.

Ο Άρεφ Αλομπέιντ Δρ. Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας, ειδικός σε θέματα Μέσης Ανατολής 

Όπως αναφέρει καταρχήν, στο πλαίσιο της θεωρίας των διεθνών σχέσεων, η κρίση που αφορά το Μοναστήρι της Αγίας Αικατερίνης δεν αποτελεί ούτε την πρώτη ούτε την τελευταία. Σύμφωνα με τον ειδικό αναλυτή, οι παραδοσιακά θετικές σχέσεις μεταξύ της Ελλάδας και του αραβικού κόσμου, και κυρίως με την Αίγυπτο, δημιουργούν βάσιμες προσδοκίες για την ειρηνική διευθέτηση οποιασδήποτε εκκρεμότητας μεταξύ των δύο πλευρών.

Τονίζει πάντως ότι είναι γεγονός ότι τα διεθνή ζητήματα που αφορούν δύο ή περισσότερα κράτη είναι αλληλένδετα, ενώ οι σύγχρονες προκλήσεις και οι τελευταίες γεωπολιτικές εξελίξεις επηρεάζουν καθοριστικά τη γεωστρατηγική ισορροπία στην Ανατολική Μεσόγειο.

Κρίση Μονής Αγίας Αικατερίνης: Γιατί τώρα;

«Η κρίση που ανέκυψε σχετικά με τη διαχείριση του Μοναστηριού της Αγίας Αικατερίνης εγείρει εύλογα ερωτήματα, όπως για παράδειγμα: γιατί το ζήτημα αναδείχθηκε σε αυτή τη συγκυρία, παρότι ο ίδιος ο Πρόεδρος Αλ Σίσι έχει επιδείξει πρόθεση διατήρησης καλών σχέσεων με την Ελλάδα, η οποία τον είχε στηρίξει σε διεθνές επίπεδο μετά το "ήπιο" πραξικόπημα κατά του εκλεγμένου ηγέτη Μούρσι», σημειώνει ο κ. Αλομπέιντ.

Όπως υπογραμμίζει , το μοναστήρι δεν αποτελεί αποκλειστικό θέμα του χριστιανικού κόσμου· αντιθέτως, έχει σημασία και για τον ισλαμικό κόσμο. Στη φύλαξη και τη λειτουργία του συμμετέχουν και μουσουλμάνοι Βεδουίνοι, ενώ η ιστορική του σημασία, καθώς λειτουργεί επί περίπου 15 αιώνες, το καθιστά σημαντικό ερευνητικό κέντρο για επιστήμονες και ιστορικούς, χάρη στα πολύτιμα αρχειακά του τεκμήρια. «Σημειώνεται ότι εντός του μοναστηριού φυλάσσεται το έγγραφο της Διαθήκης του Προφήτη Μωάμεθ, το οποίο φέρει την υπογραφή των μελών της ευγενούς τάξης της μουσουλμανικής κοινωνίας της εποχής και αφορά την προστασία των χριστιανών», αναφέρει.

Η τουριστική αξιοποίηση της περιοχής

Σε προηγούμενο άρθρο το Newsbomb είχε αποκαλύψει το φαραωνικό σχέδιο για τουριστική αξιοποίηση της περιοχής, επομένως η σχετική ερώτηση προς τον κ. Αλομπέιντ ήταν εύλογη.

«Η ανάπτυξη του διεθνούς τουρισμού έχει ενισχύσει το ενδιαφέρον της αιγυπτιακής κυβέρνησης για την τουριστική αξιοποίηση της περιοχής, με στόχο τη μετατροπή του μοναστηριού σε διεθνή τουριστικό πόλο. Η πρόσφατη δικαστική απόφαση περί δέσμευσης ορισμένων περιουσιών και περιορισμού του ρόλου των μοναχών εντός του μοναστηριού φαίνεται να ενισχύει αυτήν την προοπτική. Δεν αποκλείεται, μάλιστα, η εν λόγω απόφαση να έχει πολιτικά κίνητρα», απαντάει αρχικά και προσθέτει κατόπιν:

«Κατά συνέπεια, η παρούσα κρίση πιθανόν να μην συνδέεται άμεσα με θρησκευτικά ζητήματα, αλλά με το περιουσιακό καθεστώς της Μονής. Η υπαγωγή της αιγυπτιακής οικονομίας στους όρους του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου αντανακλά τη δυσχερή οικονομική συγκυρία της χώρας και τη συνεπακόλουθη ανάγκη εξεύρεσης οικονομικών πόρων. Είναι πιθανόν η αιγυπτιακή κυβέρνηση να επιδιώκει τη δέσμευση σημαντικών ακινήτων που ιστορικά, επί αιώνες, χρησιμοποιούνται από τους μοναχούς, χωρίς να τίθεται ζήτημα παύσης λειτουργίας του ιστορικού μοναστηριού».

Μια γεωπολιτική ερμηνεία με βάση τις ενεργειακές συμφωνίες

Μια άλλη ερμηνεία, την οποία επικαλείται ο κ. Αλομπέιντ και, όπως λέει στο Newsbomb, υποστηρίζει και ο πανεπιστημιακός καθηγητής Δρ. Hesham M. Hassan, συνδέει τις πρόσφατες εξελίξεις με γεωπολιτικές σκοπιμότητες στον τομέα της ενέργειας.

Σύμφωνα με τον κ. Αλομπέιντ συγκεκριμένα ο Δρ. Χασάν, αναφέρει:

«Οι ενδείξεις υποδεικνύουν την ύπαρξη πιθανής συσχέτισης μεταξύ αυτών των εξελίξεων στο ζήτημα της Αγίας Αικατερίνης και του ενεργειακού ζητήματος, ειδικότερα του σχεδίου μεταφοράς φυσικού αερίου από την ανατολική λεκάνη της Μεσογείου προς την Ευρώπη. Το αρχικό σχέδιο προέβλεπε τη μεταφορά του ισραηλινού φυσικού αερίου μέσω της Αιγύπτου προς την Ελλάδα και από εκεί στην υπόλοιπη Ευρώπη, στο πλαίσιο μιας μεγάλης εμπορικής συμφωνίας αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων.

«Η Αίγυπτος είχε επενδύσει σημαντικούς πόρους στην ανάπτυξη των απαραίτητων υποδομών, μεταξύ αυτών και σταθμούς υγροποίησης φυσικού αερίου, προκειμένου να υλοποιήσει το εν λόγω στρατηγικής σημασίας έργο. Ωστόσο, οι μετέπειτα εξελίξεις επέφεραν αναδιάταξη συμμαχιών, με αποτέλεσμα την αντικατάσταση της Αιγύπτου από την Κύπρο στη σχετική συμφωνία. Αυτό οδήγησε στον αποκλεισμό της Αιγύπτου από ένα σημαντικό οικονομικό σχήμα, με υψηλές οικονομικές απολαβές. Οι ενδείξεις συνηγορούν στην άποψη ότι η αιγυπτιακή δικαστική απόφαση ενδέχεται να χρησιμοποιείται ως μέσο γεωπολιτικής πίεσης, στοχεύοντας στην αναδιαμόρφωση των περιφερειακών ισορροπιών στον ενεργειακό τομέα.

Η συγκεκριμένη στρατηγική φαίνεται να αποσκοπεί στην ανακατανομή των ρόλων στις συμφωνίες μεταφοράς φυσικού αερίου και στην επανένταξη της Αιγύπτου στο αρχικό σχήμα συνεργασίας, προσδοκώντας την επίτευξη πολυεπίπεδων οικονομικών και γεωστρατηγικών οφελών».

Η εμπλοκή της Μουσουλμανικής Αδελφότητας δεν ευσταθεί

Σε αυτό που ο κ. Αλομπέιντ είναι κατηγορηματικός, είναι η πιθανή εμπλοκή της Μουσουλμανικής Αδελφότητας. «Η εμπλοκή της Μουσουλμανικής Αδελφότητας δεν ευσταθεί, καθώς σύμφωνα με το ισλαμικό δίκαιο (σαρία), οι περιουσίες του μοναστηριού εμπίπτουν στο καθεστώς βακούφι —δηλαδή, πρόκειται για θρησκευτική, φιλανθρωπική ή κοινωφελή περιουσία προστατευόμενη από το κράτος», λέει στο Newsbomb, o ειδικός αναλυτής.

Τι μέλλει γενέσθαι στις σχέσεις Ελλάδας - Αιγύπτου

Τη Δευτέρα στην Αίγυπτο θα βρεθεί ελληνική αντιπροσωπεία και οι εξελίξεις έχουν δρομολογηθεί.

Θα τεθεί ζήτημα για τις ελληνοαιγυπτιακές σχέσεις; Μπορεί να επωφεληθεί η Τουρκία;

«Είναι βέβαιο ότι το επόμενο διάστημα θα υπάρξουν νέες εξελίξεις στις διμερείς σχέσεις Ελλάδας–Αιγύπτου. Ωστόσο, είναι σημαντικό να ληφθούν υπόψη μακροπρόθεσμα ζητήματα, όπως η σταδιακή εγκατάλειψη της πολιτικής ουδετερότητας από ελληνικές κυβερνήσεις μετά το 2010. Η εξέλιξη αυτή θα μπορούσε να έχει επιπτώσεις και σε άλλα ευαίσθητα ζητήματα, όπως το Κυπριακό ή η οριοθέτηση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ).

Τέλος, οι επιθέσεις ορισμένων ελληνικών μέσων ενημέρωσης προς την Αίγυπτο, με κατηγορίες περί «προδοσίας» της Ελλάδας, δεν ευσταθούν. Αντιθέτως, η άρνηση της Αιγύπτου να αποδεχτεί την τουρκική πρόταση για οριοθέτηση ΑΟΖ —η οποία θα της απέδιδε 14.000 επιπλέον τετραγωνικά χιλιόμετρα θαλάσσιας έκτασης στη Μεσόγειο— αποτελεί ένδειξη στρατηγικής συνέπειας. Επιπλέον, η αποδοχή της Αιγύπτου να συνυπογράψει συμφωνία με την Ελλάδα, έστω και μερικής οριοθέτησης, θεωρήθηκε διπλωματική επιτυχία απέναντι στην τουρκική επιρροή», λέει ο Δρ. Άρεφ Αλομπέιντ.

Να διαφυλαχθεί το μνημείο

Εν κατακλείδι, σύμφωνα με τον ειδικό αναλυτή, το Μοναστήρι της Αγίας Αικατερίνης πρέπει να διαφυλαχθεί ως παγκόσμιο πολιτιστικό μνημείο. «Οι μοναχοί οφείλουν, στο μέτρο του δυνατού, να επιδιώξουν την απόκτηση της αιγυπτιακής υπηκοότητας, ώστε να κατοχυρώσουν πλήρη δικαιώματα και να απεμπλακούν από το προσωρινό καθεστώς άδειας παραμονής», συστήνει.

 πηγή