Αποχαιρετώντας τον Νίκο Γαλανό

 

Γράφει ο Κωνσταντίνος Ι. Βαθιώτης

---

Την Παρασκευή 1η Δεκεμβρίου 2017, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Ένωση Νέων Νομικών Τμήματος Κομοτηνής (ELSA Komotini) είχα διοργανώσει το σεμινάριο με θέμα «Ποινικό Δίκαιο & Κινηματογράφος – Θανάσιμες Παγίδες»¹.

Σε αυτό το επετειακό σεμινάριο, με το οποίο εορτάσθηκε το κλείσιμο πενταετούς κύκλου από την σύλληψη και υλοποίηση της ιδέας για ενιαύσια διοργάνωση του εν λόγω σεμιναρίου, προβλήθηκαν αποσπάσματα από ξένες και ελληνικές κινηματογραφικές ταινίες, αλλά και από κάποιες ελληνικές σειρές, μέσω των οποίων επιχειρήθηκε η διδασκαλία ζητημάτων σχετικών με τον ανθρωποκτόνο δόλο.

Στο σεμινάριο αυτό είχε συμπράξει ο ηθοποιός Νίκος Γαλανός, ο οποίος σε πρώτη προβολή απήγγειλε το χριστουγεννιάτικο διήγημα του Αλεξάνδρου Παπαδιαμάντη «Το Χριστόψωμο» για τους φοιτητές της Νομικής Σχολής του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης.

Για τις ανάγκες της απαγγελίας του «Χριστόψωμου» μεταβήκαμε από κοινού με τον Νίκο Γαλανό σε στούντιο της Αθήνας για να γίνει η απαραίτητη βιντεοσκόπηση.

Στις 23 Δεκεμβρίου του 2020, όταν οι φοιτητές παρέμεναν έγκλειστοι στα ψηφιακά κελλιά τους, διαρκούσης της υγειονομικής δικτατορίας, ο Νίκος Γαλανός δέχθηκε με μεγάλη χαρά να εμφανιστεί ζωντανά μέσω της οθόνης του στο σεμινάριο «Ποινικό Δίκαιο & Κινηματογράφος», το οποίο είχε θέμα την επανεξέταση της ανθρωποκτονίας με δόλο.

Δεδομένου ότι θα προβαλλόταν ξανά η απαγγελία του Χριστόψωμου που είχε κάνει ο ίδιος πριν από τρία χρόνια, έκρινα ότι θα ήταν ιδιαιτέρως ωφέλιμο να μοιραζόταν με τους φοιτητές την εμπειρία του από την απαγγελία του συγκεκριμένου διηγήματος, καθώς, διαβάζοντάς το, μπήκε στην ψυχολογία των χαρακτήρων, αλλά και την εμπειρία του καλλιτεχνικού θανάτου, που είχε βιώσει ως ηθοποιός σε ταινίες της «Φίνος Φιλμ».

«Έχουμε μαζί μας τον ηθοποιό Νίκο Γαλανό, ο οποίος το 2017 μπήκε μαζί μου σε ένα στούντιο της Αθήνας και είχε την ευγενή καλοσύνη για την ELSA Komotini και τους φοιτητές της Νομικής μας Σχολής να διαβάσει το “Χριστόψωμο”, το οποίο διάβασε απνευστί, όπως θα δείτε, και είναι μεγάλη χαρά που τον έχουμε μαζί μας σήμερα. Θα τον ακούσουμε, βεβαίως, βιντεοσκοπημένα να το διαβάζει, και μετά θα μας πει δυο-τρία λόγια και σε σχέση με το “Χριστόψωμο”, αλλά και με το γεγονός ότι έχει πεθάνει και ο ίδιος αρκετές φορές σε κάποιες ταινίες».

Με αυτά τα λόγια καλωσόρισα σε εκείνο το σεμινάριο τον Νίκο Γαλανό και με τα ίδια λόγια τον αποχαιρετώ και σήμερα, που ανακοινώθηκε η θλιβερή είδηση όχι του καλλιτεχνικού, αλλά του πραγματικού θανάτου του.

Το κρίσιμο ερώτημα που είχε θέσει προς προβληματισμό των φοιτητών ο Νίκος Γαλανός, με αφορμή το «Χριστόψωμο», και, εν γένει την γραφή του Παπαδιαμάντη, ήταν το εξής:

«Τελικά είναι ο νόμος πάνω απ’ όλα ή είναι ο άνθρωπος πάνω από τον νόμο;».

Λίγο αργότερα, είπα στον Νίκο Γαλανό:

«Χάρη στο λοκντάουν σε έχουμε εδώ σήμερα μαζί μας, γιατί θα ήταν πολύ δύσκολο να σε φέρουμε στην Κομοτηνή. Σου είχα πει ότι σκεφτόμουν να σου κάνω ένα αφιέρωμα, διότι έχεις πεθάνει τόσες φορές στον κινηματογράφο, που οι ταινίες σου θα έδιναν άφθονο υλικό για να κάνουμε ένα σεμινάριο Ποινικού Δικαίου. Και νομίζω ότι έχεις πεθάνει, όπως ο Καντάκης, στα χέρια της μάνας σου».

Μου απάντησε:

«Έχω πεθάνει πολλές φορές, αλλά πώς καταφέρνω και ξαναζώ πάλι, εντάξει, είναι μια άλλη κουβέντα. Πραγματικά σε πάρα πολλές ταινίες, κάποια στιγμή έτσι ήταν ο ρόλος και έπρεπε να πεθάνω, ακόμη και στην πρώτη μου ταινία, το 1968».

Εύχομαι αυτή η τόσο καλή, γνήσια και ευγενική ψυχή να βρεθεί εν τόπω χλοερώ, εν τόπω αναψύξεως.

Η εμφάνιση του Νίκου Γαλανού στο συγκεκριμένο σεμινάριο (το οποίο έμελλε να είναι και το τελευταίο για μένα, αφού δύο μήνες αργότερα παραιτήθηκα από την θέση του αναπληρωτή καθηγητή Ποινικού Δικαίου στην Νομική Σχολή Κομοτηνής) γίνεται μετά το 33ο λεπτό και 25ο δευτερόλεπτο του βίντεο που ακολουθεί.