Κολούμπο, Σαντορίνη, Άγιος Ονησίφορος

 

Τελευταία έχουν απασχολήσει όλα τα διεθνή μέσα ενημέρωσης τα ταρακουνήματα (σεισμοί), που δεν έχουν σταματημό, στην περιοχή της Σαντορίνης.

Διάφοροι γεωφυσικοί επιστήμονες Έλληνες και ξένοι μελετούν το φαινόμενο και προσπαθούν να κάνουν προβλέψεις˙ δύσκολο όμως διότι η ηφαιστειακή δραστηριότητα είναι δυναμική με μεγάλο ποσοστό αβεβαιότητας.

Η γεωφυσικός Έμιλι Χουφτ (Πανεπιστήμιο Όρεγκον) ασχολείται με το ηφαίστειο εδώ και πολλά χρόνια. Σε σχετική έρευνα (2012) που έγινε μαζί με άλλους επιστήμονες, έδειξε πως η κατάσταση του θαλάμου μάγματος δεν απέκλειε μια έκρηξη με πιθανώς σημαντικές επιπτώσεις. Η διακεκριμένη επιστήμονας, έχει μελετήσει τις συνθήκες κάτω από τις οποίες το μάγμα ανεβαίνει στην επιφάνεια και προκαλεί έκρηξη. Σήμερα, οι επιστήμονες συμφωνούν ότι το ηφαίστειο που βρίσκεται στα βορειοανατολικά της Σαντορίνης «επαναφορτίζεται»,  δηλαδή μετακινείται μάγμα προς τα πάνω.

Το ηφαίστειο Κολούμπο βρίσκεται περίπου 8 χλμ ΒΑ της Σαντορίνης και είναι το πιο ενεργό και επικίνδυνο υποθαλάσσιο ηφαίστειο της Μεσογείου. Το ηφαίστειο έχει διάμετρο περίπου 3 χλμ και ο κρατήρας του έχει διάμετρο 1,5 χλμ. Σε βάθος 500 μέτρων βρίσκονται οι υδροθερμικές καμινάδες (θερμοκρασία μέσα αγγίζει τους 2300C) που εκπέμπουν αέρια με μεγάλη ταχύτητα. Σε μεγάλη έκταση γύρω από το ηφαίστειο έχουν εντοπιστεί υδροθερμικά φρέατα από τα οποία αναβλύζει καυτό νερό, έως και 220 °C.

Στις 27/9/1650 σημειώθηκε έκρηξη που έστειλε πυροκλαστικά κύματα ρευστοποιημένης μάζας μάγματος στην επιφάνεια της θάλασσας σκοτώνοντας ανθρώπους και ζώα. Τα ανώτερα τοιχώματα του κρατήρα βρίσκονται μόλις 10 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Εκείνη η έκρηξη δεν μπορεί να συγκριθεί σε ένταση με την γνωστή έκρηξη του ηφαιστείου της Θήρας που εξερράγη το 1630 π.Χ. και το τσουνάμι που επακολούθησε κατάστρεψε τον μινωϊκό πολιτισμό.

Ο Κολούμπο έχει σχέση με την Κύπρο μας και συγκεκριμένα με το χωριό Αναρίτα της Πάφου, όπου βρίσκεται η μοναδική εκκλησία αφιερωμένη στον Άγιο Ονησιφόρο.

Τον 7-8ον αιώνα μ.Χ., ολόκληρη η Βυζαντινή επικράτεια μαστιζόταν από Αραβικές επιδρομές. Ο Ονησίφορος προερχόταν από πλούσια και γνωστή οικογένεια του Βυζαντίου και έγινε Ναύαρχος του πολεμικού στόλου της αυτοκρατορίας σε σχετικά μικρή ηλικία. Όταν λοιπόν οι Άραβες βγήκαν και λεηλατούσαν το Αιγαίο ο Ονησίφορος πήρε εντολή να τους κυνηγήσει με αριθμό πλοιαρίων.

Υπόψη ότι την εποχή εκείνη τα πλοία κατασκευάζονταν με τελείως διαφορετικές τεχνικές από ό,τι τα σημερινά παραδοσιακά ξύλινα σκάφη. Τότε, η στεγανοποίηση των ξύλινων πλοιαρίων γινόταν με καλαφάτισμα, δηλαδή γέμισμα σχισμών με μίγμα πίσσας με ξεφτίσματα κάβων.

Περνώντας από την περιοχή του Κολούμπο (726 μ.Χ.), το ένα πλοιάριο του στόλου του Ονησίφορου μετά το άλλο βούλιαζαν διότι έλιωνε η πίσσα και γέμιζαν νερά. Κατά παράξενο τρόπο το μόνο πλοίο που σώθηκε ήταν του Ονησίφορου.

Αυτά αναφέρει ο ιστορικός Θεοφάνης: «Το καλοκαίρι του 726 εμφανίστηκε μεταξύ των νήσων Θήρα και Θηρασιά καπνός προερχόμενος από το βυθό της θάλασσας, «ἐν αὐτῷ δέ τῷ ἔτει, ἰνδικτιῶνος θ’, ὥρᾳ θέρους, ἀτμίς ὡς ἐκ καμίνου πυρός ἀνέβρασεν ἀναμέσον Θήρας καί Θηρασίας τῶν νήσων ἐκ τοῦ βυθοῦ τῆς θαλάσσης ἐπί ἡμέρας τινάς»». Τότε απέδωσαν την ηφαιστειακή έκρηξη στην οργή του Θεού για τον πόλεμο που ξεκίνησε ο Βυζαντινός αυτοκράτορας εναντίον των αγίων εικόνων. Τις ίδιες πληροφορίες σχετικά με το φαινόμενο παραδίδει και ο Πατριάρχης Νικηφόρος, ο οποίος όμως, σε αντίθεση με το Θεοφάνη, υποστηρίζει πως ο Βυζαντινός αυτοκράτορας το ερμήνευσε ως μήνυμα της θείας οργής για τη λατρεία των ιερών εικόνων.

Ο Ονησίφορος συντετριμμένος και μη μπορώντας να εξηγήσει το φαινόμενο έφτασε στην Πάφο μαζί με περίπου 10 συντρόφους του. Είχαν αποφασίσει να μην επιστρέψουν στην Κωνσταντινούπολη γιατί πώς θα εξηγούσαν ότι έχασαν όλο τον στόλο χωρίς καν να εξοντώσουν τον εχθρό. Συμφώνησαν να μονάσουν και ο καθένας τράβηξε το δρόμο του. Ο Ονησίφορος κατέληξε στην Αναρίτα. Ο καλομαθημένος νέος αντάλλαξε την καλοπέραση του πατρικού σπιτιού και της αυτοκρατορικής αυλής, τις σχέσεις και τα μεγαλεία, με τη ζωή του ασκητού. Μια σπηλιά έξω από το χωριό στην κοίτη ποταμού έγινε ο τόπος διαμονής και το ασκητήριό του. Έζησε με οδηγό το θέλημα του Χριστού με αδιάλειπτη προσευχή και νηστεία.

Σύντομα έγινε γνωστός στην γύρω περιοχή για την απλότητα του χαρακτήρα του, την πραότητα στη συμπεριφορά του και την ταπεινοφροσύνη και άρχισε να τον επισκέπτεται κόσμος. Έγινε γνωστός για τα θαύματά του και τις θεραπείες ασθενών σε πονεμένους κι αναξιοπαθούντας. Καθημερινά πλήθη πιστών έτρεχαν στη σπηλιά του και αυτός τους δίδασκε και τους παρηγορούσε. Έκαμνε καθημερινά πολλά θαύματα και ιατρείες. Θεραπείες δαιμονισμένων, λεπρών, καρκινοπαθών, παθήσεων ματιών κι ένα σωρό άλλων ασθενειών. Σε μια περίοδο τρομερής ανομβρίας με τη θερμή προσευχή του άνοιξε τους καταρράκτες του ουρανού και κατέβασε βροχές ευεργετικές που πότισαν τη διψασμένη γη. Σε βαθιά γηρατειά παρέδωκε την αγία ψυχή του στον Κύριο, και λέγεται ότι συνεχίζει τα ευεργετικά θαύματα του σε όσους εκζητούν τη μεσιτεία του.

Έξω από το χωριό και στο Ν.Α. άκρον του κοιμητηρίου υπήρχε ένα εκκλησάκι, μια μικρή Βυζαντινή εκκλησούλα, μονόκλιτος και με στέγη καμαρωτή, στενόμακρη 10.80μ. επί 3.60μ. Δυστυχώς πριν λίγα χρόνια κατέρρευσε από σεισμό. Κτίστηκε όμως άλλη εκκλησία δίπλα από το χώρο που βρισκόταν η παλιά και λειτουργείται δύο φορές τον χρόνο (28 Ιουλίου και Δευτέρα της Λαμπρής).

πηγή: philenews.