Μποζόνιο Χιγκς και Αγ. Γρηγόριος Νύσσης
Η εκπληκτική διδασκαλία του αγίου Γρηγορίου Νύσσης, 16 αιώνες πριν, για την δημιουργία του κόσμου, μοιάζει κατά κάποιο τρόπο με την θεωρία της «Μεγάλης Έκρηξης» με την διαφορά ότι την ερμηνεύει μέσα από τη δημιουργική άκτιστη ενέργεια του Θεού. Ο άγιος Γρηγόριος Νύσσης απορρίπτει, όπως όλοι οι άγιοι Πατέρες, την αυτόματη δημιουργία του κόσμου, γιατί όλα έγιναν με την δημιουργική ενέργεια του Θεού και προήλθαν «εκ του μη όντος». Τα πάντα δημιουργήθηκαν «ουκ αυτομάτω τινί συντυχία, κατά τινα άτακτον και τυχαίαν φοράν». Εκτός από την αρχή της μη «αυτομάτου συντυχίας» για την δημιουργία του κόσμου, ο άγιος Γρηγόριος Νύσσης ομιλεί για την «αθρόαν καταβολήν». Έτσι εξηγεί τον λόγο του Μωϋσή «εν αρχή εποίησεν ο Θεός τον ουρανόν και την γήν». Γράφει ότι η σύσταση των όντων έγινεν αθρόως: «Ότι αθρόον της των όντων συστάσεως…». Άλλη βασική αρχή είναι ότι στην κτίση υπάρχει ο λεγόμενος «εγκείμενος της κτίσεως λόγος». Ακόμη και όταν δημιουργήθηκε το Σύμπαν, όλο το Σύμπαν βρισκόταν στο σκοτάδι, γιατί «ούπω γάρ εξεφάνη του πυρός η αυγή υποκεκρυμμένη τοίς μορίοις της ύλης» και έτσι όλα ήταν αόρατα και ανακατεμμένα. Όταν ο Θεός έδωσε εντολή για την γένεση του κόσμου, τότε αυτό το πύρ που επισκιαζόταν από τα μόρια της ύλης πρόβαλε και αμέσως «τώ φωτί τα πάντα περιηυγάζετο». Μέσα σε όλη την κτίση υπάρχει ο λόγος του Θεού, ο «εγκείμενος της κτίσεως λόγος». Σε κάθε όν ενυπάρχει κάποιος σοφός και τεχνικός λόγος, έστω κι αν εμείς δεν τον βλέπουμε, «πάν το γινόμενον, λόγω [για κάποιο λόγο] γίνεται» και τίποτα από τα δημιουργηθέντα από το Θεό δεν νοείται «άλογον και συντυχικόν και αυτόματον», δηλαδή τυχαίο και χωρίς λόγο. Όταν ο Θεός είπε «γεννηθήτω φώς», αναφέρεται «εις τον εγκείμενον της κτίσεως λόγον». Αυτός ο λόγος-ενέργεια που ενυπάρχει σε όλα τα όντα χαρακτηρίζεται από τον άγιο Γρηγόριο Νύσσης «οιωνεί σπερματική δύναμις». Πρόκειται για την πρώτη ορμή του Θεού προς δημιουργία, που υπήρχε «δυνάμει» στην κτίση, όχι όμως και ενεργεία, διότι η γη ήταν ακόμη ακατασκευαστη. Οι αριστοτελικοί όροι “δυνάμει” και “ενεργεία” χρησιμοποιούνται από τον άγιο Γρηγόριο για να ερμηνεύσει το πώς δημιουργήθηκε η κτίση. Αυτή η σπερματική δύναμη στα όντα, την οποία έβαλε ο Θεός, ενεργοποιήθηκε με την δύναμη του λόγου Του. Έτσι, τα διάφορα είδη των όντων ήταν αποτέλεσμα της σπερματικής δύναμης και της δημιουργικής ενέργειας του Θεού. Στην αρχή ο Θεός δημιούργησε την άμορφη ύλη που δεν ήταν άκτιστη, και στην συνέχεια με το λόγο Του δημιούργησε τις «ποιότητες» δηλαδή τα επί μέρους είδη. Με αυτήν την δύναμη και σοφία που καταβλήθηκαν στην κτίση, «ειρμός τις αναγκαίος κατά τινα τάξιν επηκολούθησεν». Άρα η δημιουργία του κόσμου «εν αρχή» και η δημιουργία των όντων, η άμορφος ύλη, τα μόρια και η εξέλιξή τους, οι ποιότητες έγιναν με την προσωπική ενέργεια του Θεού, με τον δημιουργικό Του λόγο, που εισήλθε εξ αρχής «αθρόως» στην ουσία των όντων. Από εκεί με την δημιουργική ενέργεια του Θεού προήλθε η ορμή και το φώς που περιέλουσε την κτίση και δημιούργησε τις ποιότητες των ειδών. Επομένως, ο κόσμος δημιουργήθηκε από τον Θεό, με την άκτιστη δημιουργική ενέργειά Του και μέσα σε όλη την κτίση υπάρχει η άκτιστη ενέργεια του Θεού που ουσιοποιεί και ζωοποιεί την κτίση.
η συνέχεια εδώ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου