Αγίου Ιωάννου Δαμασκηνού
Έκδοσις ακριβής της ορθοδόξου πίστεως
Και άλλα για τα θελήματα, για το αυτεξούσιο, για τις σκέψεις, τις γνώσεις και τις σοφίες.
Αν
ομολογήσουμε τον Χριστό τέλειο Θεό και τέλειο άνθρωπο, οπωσδήποτε θα
του τα αποδώσουμε όλα τα γνωρίσματα της φύσεως και του Πατέρα και της
μητέρας του· διότι έγινε άνθρωπος, για να κερδίσει αυτό που χάθηκε.
Αυτός που όλα τα μπορεί είχε τη δυνατότητα να σώσει τον άνθρωπο από τον τύραννό του με την παντοδύναμη εξουσία και δύναμή του· ήταν όμως (η σάρκωσή του) το άλλοθι στον τύραννο, ότι νίκησε τον άνθρωπο αλλά υποδουλώθηκε από το Θεό.
Επειδή,
δηλαδή, ο συμπαθής και φιλάνθρωπος Θεός ήθελε να αναδείξει νικητή τον
άνθρωπο που έπεσε, γίνεται άνθρωπος για να επαναφέρει στην αρχική
κατάσταση το όμοιο με το όμοιο.
Και κανείς δεν αντιλέγει ότι ο άνθρωπος είναι λογική και νοερή ύπαρξη.
Πώς, λοιπόν, (ο Θεός) έγινε άνθρωπος, αν προσέλαβε άψυχη σάρκα ή ψυχή χωρίς νου; Διότι κάτι τέτοιο δεν είναι άνθρωπος.
Και
για ποιό λόγο να χαρούμε για την ενανθρώπηση, εάν αυτός που πρώτος
έπαθε (ο Χριστός) δεν έχει σωθεί και δεν έχει ανανεωθεί και δυναμώσει με
την ένωσή του με τη θεότητα; «Καθώς, ό,τι δεν έχει προσληφθεί, δεν
θεραπεύεται κιόλας».
Έτσι, λοιπόν, προσλαμβάνει όλο
τον άνθρωπο και το πιο ωραίο μέρος της υπάρξεώς του που ασθένησε, ώστε
να χαρίσει τη σωτηρία σε όλο (τον άνθρωπο).
Νους,
δηλαδή, χωρίς σοφία και γνώση δεν μπορεί ποτέ να υπάρξει· εάν στερείται
την ενέργεια και την κίνηση, τότε είναι και ανύπαρκτος.
Επειδή
ο Θεός Λόγος ήθελε ν’ ανακαινίσει το κατ’ εικόνα, γι’ αυτό έγινε
άνθρωπος. Και τι άλλο είναι το κατ’ εικόνα, παρά ο νους;
Άφησε,
λοιπόν, το καλύτερο και πήρε το κατώτερο; Ναι, διότι ο νους βρίσκεται
στο μεταίχμιο του Θεού και της σάρκας· με τη μία συγκατοικεί, ενώ του
Θεού είναι εικόνα.
Ο
νους, λοιπόν, συνενώνεται με το νου· και ο νους συνδέει την καθαρότητα
του Θεού με την υλικότητα του σώματος. Διότι, εάν ο Χριστός προσλάμβανε
ψυχή χωρίς νου, τότε θα έπαιρνε ψυχή άλογου ζώου.
Εφόσον
μάλιστα είπε ο Ευαγγελιστής ότι ο Λόγος έγινε σάρκα, πρέπει να
γνωρίζουμε ότι στην Αγία Γραφή ο άνθρωπος άλλοτε λέγεται ψυχή, όπως στο
(χωρίο) «ο Ιακώβ εισήλθε στην Αίγυπτο με εβδομήντα πέντε ψυχές», και
άλλοτε λέγεται σάρκα, όπως στο (χωρίο) «κάθε σάρκα θα γνωρίσει τη
σωτηρία του Θεού».
Ο Κύριος,
λοιπόν, δεν έγινε άψυχη σάρκα ούτε ψυχή χωρίς νου, αλλά άνθρωπος. Το
λέει και ο ίδιος: «Γιατί με χτυπάς, έναν άνθρωπο που σας λέει την
αλήθεια;».
Προσέλαβε,
λοιπόν, σάρκα εμπλουτισμένη με λογική και νοερή ψυχή, η οποία κυβερνά τη
σάρκα, αλλά την ίδια την εξουσιάζει η θεία φύση του Λόγου.
(Επιμέλεια Στέλιος Κούκος)
Απόδοση στην νέα ελληνική
Αρχιμανδρίτης Δωρόθεος Πάπαρης (νυν Μητροπολίτης Δράμας)
Αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού, «Έκδοσις ακριβής της ορθοδόξου πίστεως», απόδοση στην νέα ελληνική, Αρχιμανδρίτης Δωρόθεος Πάπαρης. Από:husers.
