Οι άνθρωποι τον παλιό καιρό πίστευαν πώς όλες αυτές τις μέρες θα συναντούσαν νεκρούς να περιφέρονται στον "απάνω κόσμο". Μάλιστα, θεωρούσαν πώς, το ψυχοσάββατο της Πεντηκοστής, ήταν μεγάλη αμαρτία να μην προσφέρουν τα νενομισμένα, προσφορές και κόλλυβα και ελέη και καρπούς(θυμίαμα,έλαιον, κεριά)για την ανάπαυση των νεκρών. Αναφέρονται και οράματα από θλιμμένους ανάμεσα στους κεκοιμημένους πού δεν τους θυμήθηκε κανείς. Μάλιστα, πολλοί πιστεύουν πώς οι νεκροί πού δεν τους θυμάται κανείς εκδικούνται. Αυτά ανάγονται στην ρωμαϊκή εποχή, στις εορτές για τους νεκρούς πού τελούνταν μέσα στον Μάιο και είναι κατάλοιπα αρχαϊκής πίστης.Αλλά και τα δικά μας κείμενα πνευματικής ωφέλειας, περιέχουν ανάλογες ιστορίες, όπως ο Ευεργετηνός ή παρόμοιες σαν κι αυτές, με κεκοιμημένους πού λησμονήθηκαν και ζητούν παράκληση και μένουν απαράκλητοι και μόνοι και όλο αυτό να βαραίνει τους ζώντες συγγενείς τους. Η Εκκλησία μας το Σάββατο πριν την Πεντηκοστή εορτάζει την μνήμη όλων των κεκοιμημένων, όχι μόνο των ορθοδόξων,όπως το ψυχοσάββατο του Τριωδίου, αλλά και των δικαίως και μ'ευσέβεια τελειωθέντων από τον Αδάμ έως σήμερα. Έτσι εορτάζει το μυστήριο της ενότητας της Εκκλησίας, μια μέρα πριν την Πεντηκοστή, εκκλησίας με την στενή ουσιαστική της έννοια, αλλά και με την πλατύτερη.Και μνημονεύει επίσης και ομολογεί με αυτόν τον τρόπο τον λυτρωτικό χαρακτήρα της Ανάστασης και της Ανάληψης για την ανθρώπινη φύση ολόκληρη πού καινοποιήθηκε εν τω Χριστώ.Η έσχατη ημέρα της Πεντηκοστής φανερώνει και τα έσχατα και την αιώνια κοινωνία μας με τον Θεό.Και αυτών πού προηγούνται και ημών πού θα τους συναντήσουμε.Μάλιστα στον εσπερινό της γονυκλισίας, γίνεται ειδική μνεία στην σχέση μας με αυτούς και δέηση για την ανάπαυση τους.
Τη μέρα της Πεντηκοστής,
τη νύχτα της γονατιστής
πάν' οι ψυχές και κάθονται
βουβές στα περιβόλια.
Τρυπώνουν στις κρυφές γωνιές
μαζί με τις αράχνες
και μας κοιτούν αμίλητες
αθώρητες και μόνες.
Τη μέρα της Πεντηκοστής,
τη νύχτα της γονατιστής
πάν' οι ψυχές και κρέμονται
στα ρούχα και στο φράχτη.
Φωλιάζουν στο καλό κρασί
και στο παλιό πυθάρι
γεμίζουν τις ραγισματιές
κι ανοίγουν τους φεγγίτες.
Τη μέρα της Πεντηκοστής,
τη νύχτα της γονατιστής
μη κόψετε ξερό κλαρί
ούτε χλωρό βλαστάρι.
Μη μάσετε τ' ασπρόρουχα
και διώξετε τσ' αράχνες
μην πίνετε γλυκό κρασί
και φοβηθούν και φύγουν.
κ.χ.μύρης
