Γραφεῖον ἰδεῶν

 

Τὸ κείμενο ποὺ ἀκολουθεῖ εἶναι ἀπόσπασμα ἀπὸ τὸ ὁμότιτλο διήγημα τῆς συλλογῆς Ἀρνοῦμαι τοῦ Ἀντ. Σαμαράκη, ἡ ὁποία ἔχει τιμηθεῖ μὲ κρατικὸ βραβεῖο (1962). Στὸ βιβλίο αὐτὸ ὁ συγγραφέας θίγει ζητήματα ποὺ ἀναφέρονται στὰ προβλήματα τῆς σύγχρονης ζωῆς, στὶς σχέσεις τῶν ἀνθρώπων καὶ στὰ κοινωνικὰ καὶ προσωπικὰ ἀδιέξοδα. Στὸ «Γραφεῖον Ἰδεῶν» ὁ συγγραφέας στηλιτεύει τὴν ἔνδεια ἰδεῶν ποὺ χαρακτηρίζει τὴ σύγχρονη ἐποχὴ καὶ ὁδηγεῖ στὴν εὐκαιριακὴ ἀπασχόληση καὶ τὸν τυχοδιωκτισμό.

Σαμαράκης Ἀντώνης

 H ἰδέα γιὰ τὸ Γραφεῖον Ἰδεῶν ἦρθε στὸν κ. Καββαδία μὲ τὸν ἴδιο ἀκριβῶς τρόπο ποὺ ἔρχονται πάντα ὅλες οἱ μεγάλες ἰδέες: ξαφνικὰ καὶ χωρὶς νὰ ‘χει τίποτα προϋπολογίσει.

Σὲ γενικὲς γραμμές, τὰ γεγονότα συνέβησαν ὡς ἑξῆς: τὸν περασμένο Σεπτέμβριο, ὁ κ. Καββαδίας εἶχε στείλει, δακτυλογραφημένο μὲ πολλὴ προσοχή, τὸ μυθιστόρημά του «Περιπέτειες μιᾶς εὐαίσθητης καρδιᾶς» στὸ διαγωνισμὸ μυθιστορήματος ποὺ εἶχε προκηρύξει ἡ «Φιλολογικὴ Ἐπιθεώρηση». Καὶ δὲν εἶχε τὴν παραμικρὴ ἀμφιβολία πὼς θὰ ‘παιρνε παμψηφεῖ τὸ πρῶτο βραβεῖο.

Ἀκριβῶς γιατί ἦταν ἀπόλυτα σίγουρος γιὰ τὸ βραβεῖο, πῆγε καὶ ἔφτιαξε καινούριο κοστούμι, ἕνα μαῦρο μὲ λεπτὴ ἄσπρη ρίγα, εἰδικὰ γιὰ τὴν περίπτωση. Θὰ τὸ ‘βαζε γιὰ πρώτη φορὰ τὸ βράδυ ποὺ θὰ δίνανε τὰ βραβεῖα, στὴν εἰδικὴ συγκέντρωση ποὺ θὰ γινότανε καὶ ποὺ θὰ ἤτανε φιλολογικὸ ἀλλὰ καὶ κοσμικὸ γεγονός.

Αὐτὸ τὸ καινούριο κοστούμι δὲν ἤτανε καὶ τόσο ἁπλὴ ὑπόθεση γιὰ τὸν κ. Καββαδία. Τὰ οἰκονομικὰ του ἤτανε πολὺ ζορισμένα ἐκεῖνο τὸν καιρό…αλλά καὶ πότε δὲν ἤτανε; Εἶχε πατήσει τὰ 44 καὶ δὲν εἶχε ἀκόμα στεριώσει σ’ ἕνα ἐπάγγελμα. «Ἐλεύθερος σκοπευτὴς τῆς ζωῆς», συνήθιζε νὰ λέει γιὰ τὸν κ. Καββαδία ὁ κ. Καββαδίας.

Γιὰ νὰ παραγγείλει λοιπὸν τὸ καινούριο κοστούμι ὁ κ. Καββαδίας, πάει νὰ πεῖ πὼς ἤτανε 100% βέβαιος γιὰ τὸ πρῶτο βραβεῖο ποὺ θὰ ‘παιρναν οἱ «Περιπέτειες μιᾶς εὐαίσθητης καρδιᾶς». Ἄλλωστε, θὰ τὸ ‘βγαζε καὶ μὲ τὸ παραπάνω τὸ ἔξοδο μὲ τὸ σεβαστὸ χρηματικὸ ποσὸν τοῦ βραβείου. Χώρια ἡ δόξα.

Τὸ μυθιστόρημα «Περιπέτειες μιᾶς εὐαίσθητης καρδιᾶς» ἦταν ἡ πρώτη ἀνάμειξη τοῦ κ. Καββαδία μὲ τὴ λογοτεχνία. Ἡ πρώτη ἀλλὰ καὶ ἡ τελευταία! Γιατί ὁ κ. Καββαδίας δὲν πῆρε οὔτε τὸ πρῶτο οὔτε τὸ δεύτερο οὔτε τὸ τρίτο βραβεῖο. Καὶ τοῦ ἔμεινε ἀμανάτι τὸ καινούριο κοστούμι, αὐτὸ τὸ μαῦρο μὲ τὴ λεπτὴ ἄσπρη ρίγα.

Πολὺ βαριὰ τὸ πῆρε ὁ κ. Καββαδίας τὸ ζήτημα. Στὶς τόσες ἄλλες περιπέτειες τῆς εὐαίσθητης καρδιᾶς του — γιατί βέβαια ἡ «εὐαίσθητη καρδιὰ» τοῦ μυθιστορήματος ἦταν ἡ δική του καρδιὰ — στὶς τόσες ἄλλες περιπέτειες τῆς εὐαίσθητης καρδιᾶς του ἦρθε νὰ προστεθεῖ ἄλλη μιά.

Τὸ βράδυ τῆς ἀπονομῆς τῶν βραβείων τοῦ διαγωνισμοῦ, ὁ κ. Καββαδίας, ποὺ ἀλλιῶς τὰ εἶχε ὑπολογίσει καὶ ἀλλιῶς τοῦ ἦρθαν, εἶχε πολὺ μεγάλη στενοχώρια. Στὸ σπίτι του ἤτανε καὶ κάπνιζε συνέχεια, δὲν ἔλεγε ὅμως νὰ φύγει μὲ τὸ τσιγάρο ἡ στενοχώρια, ἴσια ἴσια ὁλοένα καὶ φούντωνε. Ἔβαλε τότε, γιὰ πρώτη φορά, τὸ καινούριο κοστούμι καὶ πῆγε νὰ πιεῖ κάτι.

Ἐκεῖ ποὺ καθότανε κι ἔπινε τὸ ἕνα κονιὰκ πάνω στ’ ἄλλο, στὴ γωνιὰ τοῦ μισοσκότεινου μπάρ, εἶχε καὶ τὴ «Φιλολογικὴ Ἐπιθεώρηση», τὸ τελευταῖο τεῦχος, ποὺ τὸ πρωὶ μόλις εἶχε κυκλοφορήσει μὲ τ’ ἀποτελέσματα τοῦ διαγωνισμοῦ καὶ τὸ πρακτικὸ τῆς ἐπιτροπῆς ποὺ ἔκανε λόγο γιὰ ὅλα ἀνεξαιρέτως τὰ μυθιστορήματα ποὺ εἶχαν ὑποβληθεῖ.

Καὶ μὲ πολλὴ πίκρα διάβαζε τὸ κομμάτι γιὰ τὸ δικό του μυθιστόρημα:

Τὸ μυθιστόρημα τοῦ κ. Καββαδία «Περιπέτειες μιᾶς εὐαίσθητης καρδιᾶς» δὲν εἶναι ἐπιτυχημένο. Εἶναι ὅμως ἀναμφισβήτητο πὼς ὁ συγγραφεύς του ἔχει τὸ θεῖο δῶρο τῶν ἰδεῶν. Ἔχει ἄφθονες καὶ πράγματι πρωτότυπες ἰδέες ὁ κ. Καββαδίας, χειμάρρους ἰδεῶν, καὶ ἡ Ἐπιτροπὴ θεωρεῖ χρέος της νὰ ὑπογραμμίσει τὸ γεγονός.

Λοιπόν, τὴν ὥρα ποὺ ὁ κ. Καββαδίας, πίνοντας ὁλοένα κονιὰκ καὶ ἀνάβοντας τὸ ἕνα τσιγάρο πάνω στ’ ἄλλο, διάβαζε καὶ ξαναδιάβαζε ὁλοένα τὴν κρίση τῆς Ἐπιτροπῆς γιὰ τὶς «Περιπέτειες μιᾶς εὐαίσθητης καρδιᾶς»… λοιπόν, αὐτὴν ἀκριβῶς τὴν ὥρα του ἦρθε ἡ ἰδέα γιὰ τὸ Γραφεῖον Ἰδεῶν.

Πῆγε καὶ ἐνοίκιασε ἕνα δωμάτιο στὸ ἰσόγειο τῆς πολυκατοικίας Βερανζέρου 30α, ἕνα δωμάτιο ἀρκετὰ εὐρύχωρο μὲ εἴσοδο ἐπὶ τῆς ὁδοῦ, εἶχε καὶ τηλέφωνο. Ἔβαλε καὶ στὶς ἐφημερίδες μιὰ ἀγγελία:

ΓΡΑΦΕΙOΝ ΙΔΕΩΝ

Διατίθενται ἰδέαι ἐπὶ παντὸς θέματος ἐνδιαφέροντος τὸν ἄνθρωπον εἰς τὴν ζωήν του.

Ἰδέαι διὰ τὴν ὀργάνωσιν οἰκογενειακῶν ἑορτῶν, καλλιτεχνικῶν ἐκδηλώσεων, πανηγυρικῶν συγκεντρώσεων καὶ πανηγυρικῶν μνημοσύνων.

Ἰδέαι διὰ τὴν συγγραφὴν διαφόρων κειμένων πολιτικοῦ, κοινωνικοῦ καὶ πατριωτικοῦ περιεχομένου.

Ἰδέαι διὰ τὴν συγγραφὴν μυθιστορημάτων, θεατρικῶν ἔργων, ἐμμέτρων καὶ μή.

Ἰδέαι δι’ ἀγορεύσεις εἰς τὴν Βουλὴν (καὶ διὰ κυβερνητικοὺς βουλευτὰς καὶ διὰ βουλευτὰς τῆς ἀντιπολιτεύσεως).

Ἄκρα ἐχεμύθεια.

Βερανζέρου 30α — Τήλ. 51 5550

Ὧραι λειτουργίας 9 π.μ. 9 μ.μ., ἄνευ διακοπῆς.

Δὲ χρειάστηκε νὰ τὴ δημοσιεύσει πολλὲς φορὲς τὴν ἀγγελία του ὁ κ. Καββαδίας. Oι πελάτες ἄρχισαν νὰ περνᾶνε τὸ κατώφλι τοῦ Γραφείου Ἰδεῶν, οἱ πρῶτοι ἔφεραν δεύτερους, οἱ δεύτεροι τρίτους. Καὶ ὅσο πήγαινε, δυνάμωνε ὁ ρυθμὸς τῆς πελατείας.

Ἔτσι ἀξιοποίησε ὁ κ. Καββαδίας τὸ «θεῖο δῶρο» τῶν ἰδεῶν, ὄχι γράφοντας ἄλλα μυθιστορήματα ἀλλὰ δημιουργῶντας τὸ Γραφεῖον Ἰδεῶν.