Τὰ ἀποίμαντα τῆς Ἐκκλησίας

    Συχνά ἡ Ἱερὰ Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος γνωστοποιεῖ στὸ λαὸ τὴ συμβολή της στὴ λύση πολλῶν κοινωνικῶν προβλημάτων. Καὶ εἶναι ἀλήθεια ὅτι βοηθάει μὲ τὰ ἱδρύματά της. Γι’ αὐτὸ καὶ ἐπαινεῖται ἀκόμα καὶ ἀπὸ τοὺς θρησκευτικὰ ἀδιάφορους.

   Οἱ κληρικοὶ ὅμως καὶ οἱ πιστοὶ περιμένουν καὶ ἀποφάσεις ἀπὸ τὴ Σύνοδο γιὰ θέματα ποὺ τοὺς ἀπασχολοῦν, γιὰ νὰ στηρίζονται στοὺς πειρασμοὺς ποὺ ἀντιμετωπίζουν καὶ στὶς ἀπειλές ποὺ δέχονται, κυρίως ἀπὸ τοὺς ἰσχυροὺς ἀνθρώπους τῆς κοσμικῆς ἐξουσίας. Ἐπίσης ζητοῦν ἐνημέρωση καὶ γιὰ διάφορα πνευματικὰ θέματα. Δυστυχῶς, σ’ αὐτὰ τὰ θέματα δὲν ἀναφέρεται ἡ Ἐκκλησία, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ ἀκολουθεῖ ἡ ἀπογοήτευση καὶ νὰ πληθαίνουν τὰ πικρὰ σχόλια εἰς βάρος τῶν Μητροπολιτῶν, γιατὶ αὐτοὶ συγκροτοῦν τὴ Σύνοδο.

   Ἀλλὰ καὶ γιὰ ἐσωτερικὰ προβλήματα τῆς Ἐκκλησίας ὑπάρχει ἀδιαφορία. Εἶναι γνωστὰ μὲ κάθε λεπτομέρεια, χρονίζουν καὶ δυστυχῶς πολλαπλασιάζονται καὶ προκαλοῦν μεγάλο σκανδαλισμό στοὺς πιστούς. Ἐπειδὴ ἡ λύση αὐτῶν τῶν προβλημάτων ἀπαιτεῖ ἀλλαγές, δὲν ἐπιθυμοῦν οἱ Μητροπολίτες νὰ ἀσχοληθοῦν μὲ αὐτά. Καὶ ὅταν ἀκόμα μερικὲς Μητροπόλεις βρίσκονται σὲ διάλυση καὶ παραλυσία, τόσο στὰ διοικητικὰ θέματα ὅσο καὶ στὰ πνευματικά, λόγῳ ἀνικανότητας τῶν οἰκείων Μητροπολιτῶν. Βλέπουμε κακοδιοίκηση, καταχρήσεις, χρέη, ἐκμετάλλευση, ἄθλια συμπεριφορά, διώξεις εὐσεβῶν κληρικῶν, ἠθικὰ σκάνδαλα ἀπὸ τοὺς τελευταίους λαϊκοὺς ὑπαλλήλους τῶν Μητροπόλεων ἀλλὰ καὶ ἀπὸ θρασεῖς ὑποκριτὲς κληρικοὺς κ.λπ. Εἶναι ἄχαρο νὰ περιγράψει κανεὶς τὶ συμβαίνει στὸν ἱερὸ ὑποτίθεται χῶρο τῶν συγκεκριμένων Μητροπόλεων. Ἡ κατάσταση ὅσο χρονίζει ἐπιδεινώνεται, γιατί ἡ ἀδιαφορία τῶν Μητροπολιτῶν εἶναι παροιμιώδης καὶ προκλητικὴ καὶ περιγράφεται ἀπὸ τοὺς ἴδιους ὡς ἑξῆς: «Ὅσο εἶμαι στὴ ζωή, κανένας δὲν μπορεῖ νὰ μὲ ἐλέγξει. Μετὰ ἀπὸ μένα, ὁ διάδοχός μου ἄς τὰ διορθώσει!».

   Συνήθως στὶς περιπτώσεις ποὺ ἀναφερόμαστε, οἱ Μητροπολίτες εἶναι ὑποχείριοι κάποιου κληρικοῦ ἤ συγγενῆ τους ἤ τὸ πιθανότερο τοῦ ὁδηγοῦ τους. Κι ἐνῶ συμβαίνουν αὐτὰ καὶ εἶναι γνωστὰ μὲ κάθε λεπτομέρεια στὴν Ἱερὰ Σύνοδο, κανένας δὲν ἀνησυχεῖ. Ὁ πρόεδρος τῆς Συνόδου δηλώνει ἀδυναμία νὰ παρέμβει, παρόλο ποὺ ὑπάρχει ἡ δυνατότητα νὰ ὁδηγηθεῖ ἕνας ἀνίκανος Μητροπολίτης στὴν παραίτηση. Ἡ ἀπροθυμία τοῦ Ἀρχιεπισκόπου νὰ λύσει τὸ πρόβλημα ἔχει σχέση καὶ μὲ τὴ δική του ἀδυναμία, ἀφοῦ καὶ αὐτὸς εἶναι ὑπερήλικας καὶ δὲν μπορεῖ μόνος του νὰ ἀνεβεῖ τὰ σκαλοπάτια τοῦ δεσποτικοῦ θρόνου καὶ τοῦ σολέα!

   Καὶ ἐνῶ οἱ Ἀρχιερεῖς δὲν λύνουν τὸ πρόβλημα μὲ τὴν καθιέρωση ὁρίου ἡλικίας, βρῆκαν τὴ «λύση» τῶν βοηθῶν Ἐπισκόπων. Ἱκανοποιοῦν πρόθυμα τὴν ἐπιθυμία τοῦ ἀνήμπορου Μητροπολίτη καὶ τοῦ στέλνουν ἕνα βοηθὸ Ἐπίσκοπο τῆς ἀρεσκείας του, γιὰ νὰ κάνει ὅ,τι δὲν μπορεῖ ὁ ἴδιος νὰ κάνει! Θέλει ὡστόσο νὰ παραμένει στὴ διοικητικὴ θέση, ἐνῶ κανένας δὲν τὸν ἐμποδίζει νὰ συνεχίζει τὸ ὅποιο πνευματικό του ἔργο, χωρὶς βέβαια τὴ σφραγίδα!

Ἀλήθεια, πόσο χρειάζονται οἱ βοηθοὶ Ἐπίσκοποι; Τί μποροῦν νὰ κάνουν παραπάνω ἀπὸ ἕνα ἁπλὸ πλὴν ἔμπειρο ἱερέα; Ἐκτὸς ἀπὸ τὶς χειροτονίες, τί ἄλλο παραπάνω μποροῦν νὰ κάνουν; Μήπως μὲ τὴν παρουσία τους τελεῖται κατανυκτικότερα ἡ θεία Λειτουργία; Μήπως εἶναι πιὸ λαμπρὴ ἡ τέλεση τῶν Ἱερῶν Μυστηρίων; Ἤ μήπως ὁ λόγος τους εἶναι πιὸ ἀξιόπιστος ἀπὸ ὅσα κηρύττει κάποιος ἱεροκήρυκας;

   Ἡ ἀδυναμία ἑνὸς Μητροπολίτη νὰ ἀσκήσει ἀξιοπρεπῶς τὰ καθήκοντά του, πρέπει νὰ τὸν ὁδηγεῖ στὴν παραίτηση. Νὰ μὴ ἐλπίζει στὸ στήριγμα κάποιου βοηθοῦ Ἐπισκόπου. Πρέπει νὰ σέβεται τὸ ὑψηλό του ἀξίωμα καὶ νὰ ἀνησυχεῖ, ὅταν ἡ «θεόσωστη» Μητρόπολή του παραμένει ἀποίμαντη λόγῳ τῆς δικῆς του ἀδυναμίας. Ἄς μὴ ἐνδιαφέρεται μόνο γιὰ τὸν ἑαυτό του καὶ νὰ μὴ θέλει νὰ δημιουργεῖ τὴν ἐντύπωση στὸ λαὸ ὅτι μπορεῖ καὶ συνεχίζει τὸ ἔργο του, ἐνῶ οἱ πνευματικές του δυνάμεις ἔχουν μειωθεῖ ἀπελπιστικὰ καὶ οἱ σωματικές του ἐπίσης τὸν ἔχουν ἐγκαταλείψει καὶ εἶναι τρεμάμενος καὶ ἑτοιμόρροπος.

   Στὴν Ἐκκλησία δὲν πρέπει νὰ ὑπάρχουν βοηθοὶ ἐπίσκοποι, ἐκτὸς ἀπὸ σπάνιες ἐξαιρέσεις. Καὶ οἱ πρὸς Ἀρχιερατείαν Ἀρχιμανδρίτες νὰ ἀρνοῦνται τὸ ἔργο αὐτό. Δυστυχῶς, ὑπάρχει τὸ μεγάλο πάθος τῆς φιλοδοξίας, ποὺ εἶναι βαρύτατο ἁμάρτημα καὶ ἀρνητικὸς παράγοντας γιὰ τὸ ποιμαντικὸ ἔργο τῶν κληρικῶν. Εἶναι δὲ ἀφελὲς νὰ συγχέουμε τὴ φιλοδοξία μὲ τὸν ταπεινὸ ἱερὸ ζῆλο, ποὺ ἔχει πάντα θετικὰ ἀποτελέσματα. Ὁ φιλόδοξος κληρικὸς περιμένει τὴν ἀναγνώριση, ἐνῶ ὁ ταπεινὸς δὲν θορυβεῖ καὶ ἀποφεύγει τὰ ἀξιώματα.

   Αὐτὸ τὸ πάθος τῆς φιλοδοξίας ἔρχεται ἡ Ἱεραρχία νὰ τὸ ἱκανοποιήσει στοὺς ἀρεστοὺς στὸν Ἀρχιεπίσκοπο κ. Ἱερώνυμο! Ἀποροῦμε πῶς τόσοι Μητροπολίτες ψηφίζουν τὰ πρόσωπα ποὺ προτείνει ὁ Ἀρχιεπίσκοπος ἤ τὰ πρόσωπα, ποὺ τοῦ προτείνουν ἐκεῖνοι ποὺ τὸν «σέβονται». Ὅλη αὐτὴ ἡ διεργασία εἶναι ἔνοχη ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ καὶ ἀπαράδεκτη γιὰ τὸ Ὀρθόδοξο πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας. Τὰ πρόσωπα ποὺ συμμετέχουν σ’ αὐτὴ τὴ διαδικασία δὲν ἔχουν συνειδητοποιήσει πόσο καταστρεπτικὸ εἶναι τὸ πάθος τῆς φιλοδοξίας καὶ πόσο ἀποκρουστικὴ εἶναι ἡ ἱκανοποίησή του.

Ἡ Ἐκκλησία δὲν πρέπει νὰ καταπονεῖται ἀπὸ τοὺς ἀνήμπορους Μητροπολίτες. Οἱ Μητροπόλεις δὲν ἀνήκουν στοὺς Ἀρχιερεῖς, ὅπως καὶ τὰ ὑπουργεῖα δὲν ἀνήκουν στοὺς ὑπουργούς. Ἡ Ἐκκλησία πρέπει νὰ ἐξυγιαίνει τὶς διαλυμένες Μητροπόλεις, κάνοντας τὶς ἀναγκαῖες ἀλλαγὲς προσώπων.

   Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Ἱερώνυμος, σὲ μιὰ συνέντευξή του, στὴν ἐρώτηση ἄν πρέπει νὰ μπεῖ ὅριο ἡλικίας στὴ θητεία τῶν Μητροπολιῶν, ἀπάντησε: «Ἐγὼ θὰ ἔλεγα νὰ βροῦμε μιὰ μέση λύση. Ὅταν πάει κάποιος σὲ ἡλικία 70-75 νὰ δηλώνει τὴν παραίτησή του στὴ Σύνοδο καὶ ἡ Σύνοδος νὰ ἀποφασίζει. Ὄχι, σὲ χρειαζόμαστε ἀκόμα. Ἀλλὰ μὲ κριτήρια ἀντικειμενικά. Νὰ ὑπάρξει, νὰ γίνει αὐτὸ τὸ πρᾶγμα γιὰ ὅλους» (Καθημερινή, τῆς 31ης Μαΐου 2020). Δηλαδή, ἔδωσε μιὰ λύση μὲ μηδενικὸ ἀποτέλεσμα! Ἐξάλλου ὁ ἴδιος ἦταν τότε 82 ἐτῶν καὶ δὲν ἔνιωθε τὴν ἀνάγκη νὰ παραιτηθεῖ, γιατὶ ἦταν ἀκμαῖος καὶ ἀποτελεσματικός, ὅπως εἶπε.

   Τὸ πρόβλημα εἶναι σοβαρὸ καὶ πρέπει νὰ λυθεῖ. Οἱ ἀνήμποροι Μητροπολίτες πρέπει νὰ ἀποσύρονται, γιὰ νὰ ἔχουν «χριστιανὰ τὰ τέλη τῆς ζωῆς τους» καὶ νὰ ἐκλέγονται νέοι μὲ ζῆλο καὶ φόβο Θεοῦ. Νὰ μὴ τοποθετοῦνται βοηθοὶ Ἐπίσκοποι, δηλαδὴ δεκανίκια τῶν ἑτοιμόρροπων Μητροπολιτῶν. Ὅσο αὐτὸ τὸ πρόβλημα δὲν λύνεται, θὰ βλέπουμε τραγικὲς καταστάσεις. Οἱ κληρικοὶ ποὺ ὑπηρετοῦν ἐκεῖ δὲν θὰ βρίσκουν λόγια νὰ τὶς περιγράψουν. Καὶ οἱ πιὸ εὐαίσθητοι θὰ ντρέπονται γιὰ τὴν κατάντια τῶν πνευματικῶν τους πατέρων. Δυστυχῶς, ἡ ἐπίσημη Ἐκκλησία ποτὲ δὲν ἄκουσε τὴ φωνὴ τῶν κληρικῶν ποὺ πονοῦν καὶ οὔτε ποτὲ δέχτηκε τὶς προτάσεις τους γιὰ τὴ βελτίωση τῶν δυσάρεστων καταστάσεων. Ἡ ἀδιαφορία εἶναι γενική, γιατὶ λείπει τὸ πρα-γματικὸ ἐνδιαφέρον γιὰ τὶς χειμαζόμενες Μητροπόλεις!

Ὅταν ὅμως κάποιος ἀπὸ τοὺς ἀνήμπορους Μητροπολίτες ἀναχωρήσει ἀπὸ τὴν παροῦσα ζωή, παρατηροῦμε ἕνα αὐξημένο ἐνδιαφέρον γιὰ τὴν χηρεύουσα Μητρόπολη καὶ ἀρχίζουν φανερὲς καὶ μυστικὲς διεργασίες, γιὰ τὴν κάλυψη τοῦ κενοῦ. Σὲ ὅλες αὐτὲς ἀπουσιάζει τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, τὸ ὁποῖο ἐπικαλοῦνται οἱ ἐκλέκτορες μετὰ τὴν ἐκλογὴ τοῦ νέου Μητροπολίτη!

Πάγια τακτικὴ εἶναι νὰ ἐκλέγονται οἱ ἀρεστοὶ στὸν Ἀρχιεπίσκοπο, ποὺ πολλὲς φορὲς δὲν γνωρίζουν τὶς περιοχὲς ποὺ θὰ διακονήσουν, κάποτε οὔτε στὸ χάρτη δὲν μποροῦν νὰ τὶς ἐπισημάνουν. Συνήθως περιφρονοῦνται οἱ ἐπιθυμίες τῶν πιστῶν τῶν χηρευουσῶν Μητροπόλεων καὶ ἐμφανίζονται νεωτεριστὲς καὶ φιλόδοξοι Μητροπολίτες, ποὺ ἐνοχλοῦνται ἀπὸ τὴν παρουσία εὐσεβῶν πιστῶν καὶ ἀξίων κληρικῶν! Καὶ ἀρχίζουν οἱ ἀντιδράσεις, κορυφώνονται οἱ ἀπειλὲς τῶν νέων Μητροπολιτῶν καὶ ὁ λαὸς τηρεῖ ἀγεφύρωτες ἀποστάσεις ἀπὸ τοὺς Μητροπολίτες, οἱ ὁποῖοι τελικὰ περιορίζονται στὰ μητροπολιτικὰ μέγαρα, ἐπικοινωνοῦν μὲ τοὺς ἄσχετους ἄρχοντες τῆς πολιτικῆς ἐξουσίας καὶ βιώνουν συνεχῆ πνευματικὰ ναυάγια! Κατὰ τὰ ἄλλα ποιμαίνουν θεοφιλῶς τὸν λαὸ καὶ τὸν ὁδηγοῦν εἰς νομὰς σωτηρίους!

Ἀλίμονο στὶς περιοχὲς ποὺ ἔχουν τέτοιους Μητροπολίτες. Οἱ πιστοὶ ἐνοχλοῦνται ἀπὸ τὸ παρὸν καὶ νοσταλγοῦν τὸ παρελθόν, ὅταν διακονοῦσαν τὸν τόπο παραδοσιακοὶ κληρικοί, ποὺ ἐμπνέονταν ἀπὸ Μητροπολίτες μὲ ἐκκλησιαστικὸ φρόνημα καὶ ἀληθινὴ ἀγάπη γιὰ τοὺς ἀνθρώπους καὶ τὴν περιοχή.

Τοῦ πρωτοπρεσβυτέρου π. Διονυσίου Τάτση

 Εφημερίδα Ορθόδοξος Τύπος