Τι να διδάξεις με οχιές, ποντίκια και αράχνες;

Το υπουργείο Παιδείας ανακοινώνει διθυραμβικώς την εισαγωγή των «Δεξιοτήτων». Μια παροιμία στην γενέτειρά μου Πιερία λέει: «Η ψείρα μας στον Έλυμπο και μεις στα πανηγύρια». Δεν κοιτάμε τα χάλια μας, αλλά τρέχουμε στα «παγγύρια». Αντί να αλλάξει τα απαράδεκτα και καταστροφικά για την μόρφωση των μαθητών μας βιβλία «Γλώσσας», κομπάζει κιόλας για τις προκοπές του. Επειδή η επανάληψη μήτηρ εστί της μαθήσεως και των κακώς και κακών κειμένων, καταγράφω και πάλι τα ευτράπελα μεν, επικίνδυνα δε, περιεχόμενα του πρώτου βιβλίου Γλώσσας που πιάνουν οι μαθητές στα χέρια τους, υπενθυμίζοντας ότι η κρισιμότερη και βασικότερη τάξη του σχολείου, όλων των βαθμίδων, είναι η Α’ δημοτικού και σ’ αυτό συμφωνούν όλοι οι ειδικοί.

Ξεφυλλίζοντας τα γλωσσικά εγχειρίδια της Α΄ δημοτικού εντυπωσιάζεσαι από τον μεγάλο αριθμό «δράσεων» με ζώα απ΄ όλο το… βασίλειό τους: κατοικίδια, «άγρια και ήμερα του βουνού και του λόγγου», πτηνά, ερπετά, θηρία τροπικών χωρών, ζώα της θάλασσας, ακόμα και ζωύφια. Η εκμάθηση των γραμμάτων της αλφαβήτας γίνεται μέσω κάποιων ολιγόστιχων «ποιημάτων», στα οποία πρωταγωνιστούν μόνο ζώα.

Παραθέτω κάποια παραδείγματα. Ας προσεχθούν οι ευφάνταστοι και εξωπραγματικοί συνδυασμοί διαφορετικών ζώων σε κοινές δράσεις, εντελώς έξω από την εμπειρία των παιδιών.

Σελ. 25. «Γλώσσα», Α΄ Δημοτικού: «Ταξιδεύω με το τρένο/ τρέχω, τρέχω δίχως φρένο/ Και ο αετός φωνάζει: /Ε, ε, Τιτίνα, πάτα γκάζι».

Σελ. 29. «Ένα μυστήριο ελικόπτερο είδα/ χθες στην εφημερίδα./ Είχε ελέφαντα πιλότο,/ για τιμόνι ένα μπισκότο».

Σελ. 31. «Σαλιγκάρι, σαλιγκάρι,/ μήπως να σε πω Σαλιάρη;/ Μήπως Τάσο; Μήπως Σούλη;/ Μήπως να σε πω Σπιτούλη».

Σελ. 33. «Τι να έχει το πακέτο;/ Μήπως κόκορα καρότα;/ Μήπως μια μεγάλη κότα;/ Κι άμα έχει καναρίνι;/ Ένα γλέντι που θα γίνει!

Σελ. 38. «Ρινόκερος και κόκορας/ κότα, αετός και κόρακας/ παρέα περπατάνε/ σε παραλία πάνε.

Σελ. 53. «Γιατί γελάνε οι ακρίδες,/ οι γορίλες κι οι γαρίδες;/ Γιατί η γάτα κάνει μάγια/ για να γίνει κουκουβάγια».

Σελ. 57. «Να ‘χανα, τι να ‘χανα,/ να ‘χανα τα λάχανα./ Αχ, με τόσα χάχανα/ έχασα τα λάχανα». (Εξαιρετική η έμπνευση, αντικατοπτρίζει εναργέστατα το  Σχολείο των δεξιοτήτων. Για χάχανα και λάχανα…).

Σελ. 63. «Τι ουρά να μου ταιριάζει/ φουντωτή ή πουπουλένια;/ Μια ουρά με μαύρες βούλες/ ή με κόκκινες καρδούλες;».

Σελ. 65. «Με ένα παπούτσι για καράβι/ ταξιδεύει το κουτάβι./ Κάνει τα χέρια του χωνί,/ βάζει δυνατή φωνή./- Το καράβι μου βουλιάζει/ κι όπου να ‘ναι σκοτεινιάζει».

Σελ. 67. «Δε φοβάμαι το σκοτάδι/ είμαι δυνατό κουτάβι./ Οι αστραπές δε με τρομάζουν/ κι οι βροντές με διασκεδάζουν».

Ολόκληρο το τεύχος της «Γλώσσας» κινείται σ’ αυτούς τους …εξωφρενικούς ρυθμούς. Ποιηματάκια, κρανιοκενή, τα οποία σκαρφίστηκαν οι συγγραφείς. Και πρωταγωνιστές, σε απίθανους, εξωπραγματικούς συνδυασμούς, μόνο ζώα. Φαίνεται ότι οι στιχοπλόκοι συγγραφείς των βιβλίων πάσχουν από άκρατον ζωοφιλία. Το βιβλίο συνοδεύεται από «Τετράδιο Εργασιών».

Στη σελ. 19, συμπληρώνοντας με τα σωστά γράμματα ορισμένα κενά, σε σχετική άσκηση, τα παιδιά μαθαίνουν πως «οι φίλοι της κότας Τιτίνας είναι ο αετός, ο βάτραχος και η νυχτερίδα(!), καλύτερος φίλος όμως ο αετός». (Ναι! Νυχτερίδες και κότες αντάμα, βλέπουν τα παιδιά συνεχώς).

Στη σελ. 63, τα παιδιά πληροφορούνται ότι «στο χορό της νεράιδας πήγαν ζώα, όπως: το ελάφι και η φώκια, όπως και το φίδι(!), ενώ απουσίαζαν (άγνωστο για ποιο λόγο) η αλεπού, η αρκούδα και ο γάιδαρος».

Στη σελ. 29. Ο ποντικός προσκαλεί για φαγητό την οχιά, τον παπαγάλο και το άλογο. (Κι ένας καρχαρίας τι μας πείραζε;).

Στη σελ. 45 ο παπαγάλος χάθηκε και τον ψάχνουν ένας γορίλας, το άλογο και ο ιπποπόταμος. (Γιατί όχι και μια κατσαρίδα; Γιατί αδικούνται τα «συμπαθή» οικοδίαιτα).

Στη σελ. 49, το σκουλήκι, έμπλεον ποιητικού οίστρου, λέει στη γάτα: «χαλάλι σου τα λάχανα,/ για τόσα χάχανα».

Στο βιβλίο Γλώσσας, στο δεύτερο τεύχος, συνεχίζεται η λογοτεχνική περιδιάβαση στο βασίλειο των ζώων και λοιπών πλασμάτων του ματαίου τούτου κόσμου, «ερπετά ων ουκ εστιν αριθμός, ζώα μικρά μετά μεγάλων».

Σελ. 30-31. Στη συνέλευση των ζώων με θέμα «συζήτησης» την ανεύρεση ενός θησαυρού, μετέχουν η σαύρα, ο ταύρος, το μυρμήγκι, ο κόκορας, ο βάτραχος, ο σκύλος, ο ποντικός και η γάτα.

Στη σελ. 34, μετά από ένα ταξίδι που έκανε ο παπαγάλος στην Αφρική, καλεί με γραπτή πρόσκληση, το κείμενο της οποίας παρατίθεται στο βιβλίο, τους φίλους του, δηλαδή τον βάτραχο, τον ποντικό, την κότα, αλλά και τη γάτα, για να τους δώσει τα διάφορα δώρα που έχει φέρει.

Σελ. 45. Στη μεγάλη γιορτή γνωριμίας με τους νέους γείτονες της που έκανε η «καφετιά» αράχνη, παρευρέθησαν το ποντίκι, το κουτάβι, το παγώνι, δύο γάτες, το κουνούπι κα το φίδι.

Στη σελ. 46, διαβάζουμε ότι «η γειτόνισσα αράχνη και η οικογένειά της είναι ακροβάτες. Η καφετιά αράχνη πηδάει με αλεξίπτωτο. Ενώ η μαύρη τρέχει με ποδήλατο». («Μαύρα και άραχνα», κυριολεκτικώς).

Στην επόμενη σελίδα (47) μαθαίνουμε τα επαγγελματικά όνειρα των «ζωντανών». «Ο σκύλος θέλει να γίνει κολυμβητής. Ο ποντικός γυμναστής. Ο παπαγάλος παλαιστής. Ο βάτραχος ποδηλάτης και ο κόκορας διαιτητής». (Και η ύαινα τηλεπαρουσιαστής. Όπως γράφει ο ποιητής «κάνε μια κρούστα τρέλας γύρω από το μυαλό σου για να αντέξεις την τρέλα»).

Σελ. 52. Κατά την επιστροφή του από την Αφρική το χελιδόνι δεν ξέχασε «να φέρει και μια φωτογραφία της ζέβρας», καλώντας τους φίλους του να το βοηθήσουν να φτιάξει τη φωλιά του.

Σελ. 68 πάλι προσκλητήρια ζώων. Ο Μολύβιος προσκαλεί για «λογοτεχνική βραδιά» τα ζώα: γάτα, βάτραχο, κουκουβάγια, νυχτερίδα, μυρμήγκι, χελώνα, λαγό, φίδι, παπαγάλο, σκαντζόχοιρο.

Και το δεύτερο τεύχος της «Γλώσσας», το οποίο περιέχει πεζά ως επί το πλείστον κείμενα, πρωταγωνιστούν ζώα. Παντελής ανατροπή του παραδοσιακού, για μας τους Έλληνες, τρόπου Παιδείας, που ήθελε τις αξίες σαρκωμένες και βιωμένες σε πρόσωπα (προσωποκεντρική). Ελάχιστα, ανύπαρκτα τα κείμενα με ανθρωποκεντρική αναφορά. Κείμενα ανόητα, άνευρα, φλύαρα, άψυχα, κρανιοκενή, μια ακατάσχετη και κουραστική παράθεση συμβάντων από την υποτίθεται «ζωή των ζώων. Πού πήγε η ανθρωποποιός αποστολή της Παιδείας;  Ανύπαρκτη η οικογένεια, το ευλογημένο καταφύγιο και έσχατο κάστρο για διάπλαση χαρακτήρα. Προγραμμένες η φιλοπατρία, η πίστη, το φιλότιμο, η εργατικότητα και η εντιμότητα. Πώς να τις διδάξεις με οχιές, ποντίκια και κουνούπια; 

 

 Δημήτρης Νατσιός, δάσκαλος-Κιλκίς