Ράι, η υπέροχη μουσική της Αλγερίας που απαγόρευσαν οι φασίστες μουσουλμάνοι ...

(Ένα από τα καλύτερα τραγούδια του Cheb Mami στα αραβικά, το Ana Oualach):

 

Το ράι είναι η λαϊκή μουσική που έβαλε την Αλγερία στο διεθνή μουσικό χάρτη.
Οι αρχές της ανάγονται στο 1930, στους κύκλους των βεδουίνων  βοσκών στην πόλη Οράν της Αλγερίας. Το ράι είναι μια μείξη μουσικής από την Ισπανία, τη Γαλλία, την Αφρική και στην αρχή το τραγουδούσαν αποκλειστικά άνδρες, αλλά στη συνέχεια τραγουδήθηκε και από πολύ διάσημες γυναίκες τραγουδίστριες.
Αρχικά η μουσική ράι δεν είχε πολιτικό χρώμα αλλά οι στίχοι της τραγουδούσαν τον έρωτα και την καθημερινή ζωή. Την τραγουδούσαν στα πανηγύρια, στους γάμους και στις θρησκευτικές τελετές.

Όταν η Αλγερία έγινε γαλλική αποικία, πολλοί μουσικοί έγιναν μέλη στα σοσιαλιστικά και μαρξιστικά κόμματα της εποχής. Αυτή η πρώτη μορφή επανάστασης είναι η ρίζα της μουσικής ράι. Τα τραγούδια μιλούσαν αρχικά για τους αγρότες που έχασαν τη γη τους από τους γάλλους αποίκους, αλλά και για τα καθημερινά προβλήματα αφού οι άποικοι αντιμετώπιζαν τους ντόπιους σαν δεύτερης κατηγορίας πολίτες.
Το 1930 ο συνθέτης Blaoui Houari δημιούργησε ένα νέο είδος ράι προσθέτοντας αιγυπτιακά μουσικά όργανα, γνωστό ως Wahrani. Αργότερα, οι Mohammed Belarbi και Djelloul Bendaoud εμπλούτισαν ακόμη περισσότερο το ράι προσθέτοντας όργανα της δυτικής μουσικής και πιάνο. Κατά τη διάρκεια της εξέγερσης των Αλγερινών για την απελευθέρωση, το ράι χρησιμοποιήθηκε σαν μορφή αντίστασης εναντίον των Γάλλων.

Μετά στο 1940 το ράι εξαπλώθηκε σε όλη την Αλγερία και κατά τη διάρκεια της γαλλικής κατοχής εκπροσωπούσε την ιδέα της απελευθέρωσης και της αντίστασης. Οι Αλγερινοί άκουγαν ράι, όπως οι Γάλλοι την ίδια εποχή άκουγαν Ράδιο Λονδίνο κάτω από την μπότα των γερμανών.
Το 1964, μετά την απελευθέρωση, το ράι εξαπλώθηκε και σε άλλες γειτονικές χώρες αλλά εξαιτίας της δημοτικότητάς του, απαγορεύτηκε επί κυβέρνησης Μουμεντιέν επειδή ασκούσε κριτική στην εξουσία. Τα θέματα της μουσικής ράι ήταν η ανεργία, ο έρωτας και οι σαρκικές απολαύσεις και γρήγορα έγινε η μουσική της νέας γενιάς που βρήκαν το εργαλείο για την πολιτισμική τους ελευθερία.
Κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου στην Αλγερία και ενώ έκαναν την εμφάνισή τους τα πιο σκληροπυρηνικά ισλαμικά κινήματα, πολλοί τραγουδιστές της ράι κυνηγήθηκαν και αρκετοί δολοφονήθηκαν, όπως ο τραγουδιστής Cheb Hasni, ο οποίος σκοτώθηκε από ακραία ισλαμική ομάδα μπροστά στο σπίτι των γονιών του το 1994.
 Η Αλγερινή κυβέρνηση αποδοκίμασε και απαγόρευσε αυτή τη νέα μουσική που τολμούσε να μιλάει ανοιχτά για κοινωνικά προβλήματα και ασκούσε κριτική στην κυβέρνηση. Στη χώρα άνοιξε ένας δημόσιος διάλογος για τη μουσική ράι και η κινητοποίηση των νέων ήταν τόσο μεγάλη που θύμιζε την εξέγερση του Μάη του ’68 στη Γαλλία.
Το ράι απαγορεύτηκε τελικά από τους φασίστες ριζοσπάστες ισλαμιστές στην Αλγερία. Ο τραγουδιστής ράι Cheb Khaled εγκατέλειψε την Αλγερία και κατέφυγε στη Γαλλία, όπου το 1986 έκανε την μουσική του διάσημη με την πρώτη συναυλία που δόθηκε ως τότε, στο προάστιο Μπομπινί.
Το 1996 ο Khaled γνωρίζει την μεγαλύτερη επιτυχία με το τραγούδι Aïcha που του έγραψε ο γάλλος συνθέτης Jean-Jacques Goldman και το τραγούδησε στα γαλλικά.
Αξιος συνεχιστής του Khaled στη Γαλλία αλλά και στις ΗΠΑ είναι ο Cheb Mami, ο οποίος τραγούδησε με διάσημους ξένους τραγουδιστές και διακρίθηκε για την μαγική φωνή του.
(Aκούστε τον Cheb Mami να τραγουδάει με τον Sting το τραγούδι Desert Rose):