Άγιος Μωϋσής ο Αιθίοπας-Ο ''έγχρωμος''άγιος με την πάλλευκη ψυχή

«Δήγματι αμαρτίας, μεμελανωμένην την καρδίαν μου, καταλεύκανον Πάτερ, μετανοίας τοις όμβροις, πρεσβείαις σου» (α΄ ωδή).

(Πάτερ [Μωυσή], διά των πρεσβειών σου, κάνε κατάλευκη, με τα δάκρυα της μετανοίας μου, την καρδιά μου, που είναι κατάμαυρη από το δάγκωμα της αμαρτίας).

  Αγαπημένος αββάς του Γεροντικού ο όσιος Μωυσής ο Αιθίοπας, μοναδικό παράδειγμα βαθειάς μετάνοιας που παραπέμπει στο αντίστοιχο της οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας, αλλά και πιθανός ήρωας για πολλούς της σύγχρονης εποχής που αρέσκονται στους δυνατούς κατά το σώμα και στους «κακούς» της κοινωνίας, όταν μάλιστα λειτουργούν ως φόβητρα των ανθρώπων με τις ληστείες και τις προκλήσεις τους! Ίσως να τον έκαναν και ήρωα παιδικών και εφηβικών «παιχνιδιών» με τον θεόρατο σωματότυπό του, τις «υπερφυσικές» δυνάμεις του, τα ηγετικά του χαρίσματα – δεν διστάζει για να σκοτώσει βοσκό που τελικώς του διέφυγε, να φτάσει και μέχρι τα βουνά κυνηγώντας τον, να σφάξει πολλά πρόβατά του, να φάει μόνος του τέσσερα πρόβατα αφού τα πέρασε όλα μέσα από ποτάμι κολυμβώντας, να είναι ο αρχιληστής συμμορίας που είχε συστήσει, να έχει μπει ως ο υπ’ αριθμόν ένα κίνδυνος στο στόχαστρο της τότε ηγεσίας του τόπου. Κι όμως αυτός τελικά ο άνθρωπος αναδεικνύεται ένας από τους μεγαλύτερους οσίους διαχρονικά και παγκόσμια. Γιατί; Διότι όταν ήλθε σ’ επαφή με κάποιους αγιασμένους ασκητές πάνω στα βουνά, άλλαξε: κατανύχθηκε η καρδιά του, άνοιξαν τα μάτια του να δει την κατάντια του, του έδωσε ο Θεός μοναδική ευκαιρία να προσανατολίσει τον εαυτό του εκεί που είναι το αληθινό φως˙ τη δική Του παρουσία. Ο Μωυσής μετάνιωσε!

  Και το συντομότατο τροπάριο από την α΄ ωδή του κανόνα της ακολουθίας του ακριβώς αυτό επισημαίνει. Δεν ήταν ασφαλώς το σκουρόχρωμο του δέρματος του Μωυσή – αυτό δεν σημαίνει τίποτε για τον Δημιουργό Χριστό, ο Οποίος μας έχει πει ήδη από την Παλαιά Διαθήκη ότι «ο Θεός βλέπει στην καρδιά και όχι στα εξωτερικά του ανθρώπου» - αλλά το σκουρόχρωμο της καρδιάς του που τον έθετε στη δυστυχή θέση των χαμένων και νεκρών ανθρώπων. Και το μαύρο της καρδιάς προέρχεται πάντοτε από την αμαρτία, η οποία δεν αποτελεί παιχνίδι ή κάτι επιφανειακό για τον άνθρωπο.

  Η αμαρτία, όπως αποκαλύπτει ο λόγος του Θεού και όπως βιώνεται τελικώς και από τον ίδιο τον άνθρωπο όταν έρχεται στο σημείο λίγο να συνέλθει, συνιστά κτύπημα βαρύ που αλλοιώνει την οντολογία του ανθρώπου. Ο άνθρωπος σταματά να είναι άνθρωπος με άλλα λόγια όταν αμαρτάνει, γίνεται ένα θηρίο που έχει χάσει το σημαντικότερο δώρο του Θεού σ’ αυτόν: να εικονίζει τον ίδιο τον Θεό! Κάθε αμαρτία που επιτελούμε οι άνθρωποι, με τις πράξεις και τις συμπεριφορές μας, με τα λόγια μας, με τις σκέψεις μας ακόμη, είναι και ένα δάγκωμα, κατά την εικόνα του παραπάνω ύμνου, που προκαλεί μελανιά στην καρδιά, στο εσώτερο βάθος της ύπαρξής μας. Γι’ αυτό και ένας χριστιανός εκεί επικεντρώνει την προσοχή του: στο χρώμα της ψυχής και όχι του σώματος! Γιατί, το ξαναλέμε, μπορεί κάποιος να είναι έγχρωμος στο δέρμα με πάλλευκη ψυχή κι άλλος να είναι πάλλευκος στο δέρμα με κατάμαυρη καρδιά!

 Λοιπόν, κατά τον άγιο υμνογράφο, αναφερόμαστε στον άγιο έγχρωμο Μωυσή με την πάλλευκη ψυχή, να πρεσβεύει πια και για εμάς, ώστε να μας δώσει ο Χριστός δύναμη μετανοίας όπως και σε εκείνον, που θα φέρει ως αποτέλεσμα τη θεραπεία των μελανιών των αμαρτιών μας. Γιατί αυτό είναι το πιο παρήγορο: μπορεί να έχει γίνει κάρβουνο η ψυχή μας, όμως ευθύς ως αναφερθούμε στον Κύριο με παρακλητικό τρόπο να μας βοηθήσει, αμέσως Εκείνος επεμβαίνει λόγω της ταπεινής διάθεσής μας και μας καθαρίζει και μας καθιστά και πάλι καινούργιους. Ο άγιος Μωυσής και λόγω της εμπειρίας του είναι από τους πιο ισχυρούς συμμάχους μας στην αναφορά μας αυτή.

π.Γεώργιος Δορμπαράκης

 

Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου

Αυτός ο μακάριος Μωυσής ήταν Αιθίοπας και πολύ μαύρος ως προς το χρώμα, δούλος ενός πολιτικού ανθρώπου, τον οποίο τον έδιωξε ο αφέντης του εξ αιτίας της μεγάλης του κακίας και της συνήθειάς του να κλέβει και να είναι δύστροπος. Αυτός λοιπόν επειδή κράτησε κακία μία φορά σε ένα βοσκό, επειδή τον εμπόδισε και δεν τον άφησε να κάμει ένα κακό, αποφάσισε να θανατώσει τον βο­σκό εκείνο. Έτσι όταν έμαθε, ότι ο βοσκός ήταν αντίπερα στον ποταμό Νείλο, την εποχή που ο Νείλος ήταν πλημμυρισμένος, δάγκωσε την μάχαιρά του με το στόμα του και, αφού τύλιξε το πανωφόρι του στο κεφάλι του, πέρασε τον ποταμό κολυμπώντας.
Ο βοσκός όμως κατάλαβε τον ερχομό του, γι’ αυτό αφήνοντας τα πρόβατά του έφυγε. Τότε ο Μωυσής διάλεξε τέσσερα κριάρια α­πό το μαντρί του φτωχού εκείνου και τα έσφαξε. Έπειτα έδεσε τα κριάρια σε σχοινί και κρατώντας το, διαπέρασε πάλι τον ποταμό κολυμπώντας. Και αφού έφαγε τα κρέατα των κριαριών και πούλη­σε τα δέρματα, πήγε στους φίλους του.

Αυτά βέβαια τα σχετικά με αυτόν τον Όσιο τα διηγήθηκα, για να δείξω, ότι είναι δυνατό να σωθούν με την μετάνοια εκείνοι, που θέλουν, ακόμη και αν κάνουν μυριάδες αμαρτίες προηγουμένως.

Αυτός ο Όσιος γεμάτος κατάνυξη, πολύ αργότερα, από μία περίσταση που του συνέβη, παρέδωσε τον εαυτό του σε ένα Μοναστήρι και τόσο πολύ μετανόησε, ώστε ακόμη και τους ίδιους του τους συντρόφους τους κλέφτες, τους προσέφερε στον Χριστό μέσω της μετανοίας. Μία φορά ήλθαν κλέφτες στο κελλί του Οσίου αυτού, χωρίς να γνωρίζουν, ότι αυτός είναι ο περίφημος εκείνος κλέφτης, ο Μωυσής.
Ο Μωυσής, αφού τους συνέλαβε, τους έδεσε με σχοινιά, αλλά με τόση ευκολία, με όση δένει κάποιος ένα σάκκο άχυρα. Αφού τους φορτώθηκε λοιπόν στον ώμο του, τους πήγε στο Κυριακό, δηλαδή στην κοινή Εκκλησία της Σκήτεως και λέει προς τους Πατέρες «Επειδή δεν συγχωρείται σ’ εμένα που μετανοώ, να αδικήσω κάποιον, αυτούς λοιπόν που τους βρήκα και ήλθαν εναντίον μου, τί προστάζετε να τους κάνουμε;».
Οι κλέφτες όταν κατάλαβαν, πως αυτός είναι ο Μωυσής ο περιβόητος και ανίκητος ληστής, εξομολογήθηκαν και μετανόησαν στον Θεό και, αφού πρώτα απαρνήθηκαν τα πράγματα του κόσμου, έγι­ναν Μοναχοί πάρα πολύ ενάρετοι. Αφού λοιπόν θεάρεστα πέρασε τη ζωή του ο Όσιος αυτός, εκοιμήθη την στιγμή της ασκήσεως, ενώ ήταν εβδομήντα ετών γέροντας, και άφησε και εβδομήντα μαθητές και μιμητές της ασκητικής του πολιτείας.

(Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου, Συναξαριστής – Αύγουστος, εκδ. Συνοδία Σπυρίδωνος Ιερομονάχου, Νέα Σκήτη-Άγιον Όρος, σ. 361-362)

Κάποιος αδελφός της Σκήτης έσφαλε. Έγινε συγκέντρωση στην οποία κάλεσαν τον αββά Μωυσή αλλ’αυτός δεν θέλησε να πάει. Του παρήγγειλε τότε ο πρεσβύτερος: «Έλα, γιατί σε περιμένουν όλοι». Κι εκείνος σηκώθηκε και πήγε κρατώντας στην πλάτη ένα καλάθι τρύπιο που το γέμισε με άμμο. Οι Πατέρες που βγήκαν να τον προϋπαντήσουν του λένε: «Τι είναι αυτό, πάτερ;» «Οι αμαρτίες μου―απαντά ο Γέροντας―που κυλούν και πέφτουν πίσω μου και δεν τις βλέπω και ήλθα εγώ σήμερα να κρίνω τα σφάλματα άλλου». Όταν τ’άκουσαν αυτά οι Πατέρες, δεν είπαν τίποτε εναντίον του αδελφού αλλά τον συγχώρεσαν .

Είπε πάλι ο αββάς Μωυσής:
– Από την στιγμή που ο άνθρωπος θα επιρρίψει την μομφή πάνω στον εαυτό του και πει <<αμάρτησα>>, αμέσως τον σπλαγχνίζεται ο Κύριος. Εάν επιδοθούμε στο να δούμε τις δικές μας αμαρτίες, δεν θα δούμε τις αμαρτίες του πλησίον.
Να μην κάνεις το κακό, να μην σκέφτεσαι το κακό, αλλά και να μην προσβάλλεις αυτόν που κάνει το κακό.
Να μην κατακρίνεις κανέναν, αλλά να λες:
<<Ο Θεός γνωρίζει τον καθένα>>. Να μην πεισθείς σ΄αυτά που λέει ο καταλάλος, ούτε να χαρείς με την καταλαλιά, ούτε να μισήσεις αυτόν που καταλαλεί τον πλησίον του.
Να μην έχεις έχθρα για κανέναν, αλλά και να μην μισείς αυτόν που εχθρεύεται τον πλησίον. Αυτή έιναι η ειρήνη.

Είπε επίσης: «Όλος ο αγώνας πρέπει να αποβλέπει στο να μην κρίνουμε τον πλησίον. Γιατί όταν το χέρι του Κυρίου φόνευσε όλα τα πρωτότοκα στη χώρα της Αιγύπτου, δεν έμεινε σπίτι που να μην είχε νεκρό (Έξ. 12,29-30)». Τον ρωτάει ο αδελφός: «Τι σημαίνουν τα λόγια αυτά;» «Σημαίνουν―είπε ο Γέροντας―ότι, εάν όλα εκείνα που μας εμποδίζουν μας αφήσουν να δούμε τις αμαρτίες μας, δεν θα βλέπουμε τις αμαρτίες του πλησίον. Άλλωστε είναι ανοησία, ενώ εχει δικό του νεκρό ο άνθρωπος, να τον αφήσει και να πάει να κλάψει το νεκρό του πλησίον.Και το να πεθάνεις έναντι του πλησίον σημαίνει να έχεις μπροστά σου τη δική σου αμαρτία και να μην έχεις μέριμνα για κανένα άνθρωπο ότι αυτός είναι καλός ή εκείνος είναι κακός. Μην κάνεις κακό σε κανένα άνθρωπο, ούτε να σκέφτεσαι πονηρά για κανένα. Μην εξευτελίσεις κάποιον που κάνει το κακό αλλά και να μην συμφωνήσεις μ’εκείνον που κάνει κακό στον πλησίον ούτε να χαίρεσαι μ’αυτόν που βλάπτει τον πλησίον. Αυτό σημαίνει το να είμαστε νεκροί έναντι του πλησίον.
Μην κατηγορείς κανένα• να λες: Ο Θεός γνωρίζει τον καθένα και να μη συμφωνείς μ’αυτόν που κατηγορεί• να μη χαίρεσαι που κατηγορεί αλλά ούτε και να τον μισείς. Αυτό είναι το νόημα του να μην κρίνουμε.
Μην εχθρεύεσαι κανέναν άνθρωπο• και να μην κρατήσεις έχθρα μέσα στην καρδιά σου ,αλλά μη μισήσεις και αυτόν που εχθρεύεται τον πλησίον. Αυτή είναι η ειρήνη. Να παρακινείς τον εαυτό σου σ ’αυτά. Ο κόπος είναι προσωρινός, ενώ η ανάπαυση είναι αιώνια με τη χάρη του Θεού Λόγου. Αμήν.»

Αδελφός ρώτησε τον αββά Μωυσή:
– «Σε κάθε κόπο που κάνει ο άνθρωπος, τι είναι αυτό που θα τον βοηθήσει;»
– «Ο Θεός, -του απαντά ο Γέροντας- είναι αυτός πού βοηθάει, διότι είναι γραμμένο στη Γραφή: Ο Θεός είναι καταφυγή και δύναμή μας και βοηθός πανίσχυρος στις θλίψεις πού μας βρίσκουν».
– «Και οι νηστείες -ξαναρωτά ο αδελφός- και οι αγρυπνίες που κάνει ο άνθρωπος, τι σκοπό έχουν;»
– «Αυτές -του λέει ο Γέροντας- ταπεινώνουν την ψυχή. Και η Γραφή λέει: Δές την ταπείνωσή μου και τον κόπο μου και συγχώρεσε όλες τις αμαρτίες μου. Και εάν η ψυχή θα φέρει τους καρπούς αυτούς, θα την σπλαχνιστεί ο Θεός χάρη σ΄αυτά».

Είπε ο αββάς Μωυσής:
“Είναι αδύνατο να αποκτήσει κανείς τον Ιησού, παρά μόνο με κόπο, με ταπείνωση και με προσευχή ακατάπαυστη”.

Μεταξύ των άλλων είχε πει για τους μοναχούς των έσχατων καιρών:
«Οι μοναχοί θα περπατούν ανάμεσα στους θορύβους και στις ταραχές, εσκοτισμένοι, ανωφελείς και ράθυμοι, μη επιμελούμενοι την αρετή, υποδουλωμένοι στα πάθη της αμαρτίας και θα συναναστρέφονται μέσα στις πόλεις χωρίς φόβο θεού, με λαιμαργία και οινοποσία…
Στις μέρες εκείνες θα βασιλεύει το μίσος και η διχόνοια στα κοινόβια μοναστήρια. Θα χειροτονούνται ηγούμενοι και ποιμένες των μοναχών, άνθρωποι αδόκιμοι, μη διακρίνοντες την δεξιάν οδό από την αριστερά και πολλοί μοναχοί θα απορρίψουν το σχήμα για να παντρευτούν».

 πηγή

Απολυτίκιον Αββά Μωυσέως του Αιθίοπος.

 Ήχος πλ. α’. Τον συνάναρχον Λόγον.

Των παθών καταλείψας Πάτερ την Αίγυπτον, των αρετών εν τω όρει ανήλθες πίστει θερμή, τον Σταυρόν τον του Χριστού άρας επ’ ώμων σου, και δοξασθείς περιφανώς τύπος ώφθης Μοναστών, Μωϋσή Πατέρων ακρότης, μεθ’ ων απαύστως δυσώπει ελεηθήναι τας ψυχάς ημών.