ΟΣΙΟΣ ΗΛΙΑΣ Ο ΝΕΟΣ Ο ΣΙΚΕΛΙΩΤΗΣ

(+17 Αυγούστου 903)

Η μεγαλύτερη περιοχή της Κάτω Ιταλίας και της Σικελίας υπήρξε για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα διακεκριμένος χώρος του Χριστιανικού Ελληνισμού και τμήμα της βυ­ζαντινής Αυτοκρατορίας. Πολύ ενωρίς, ιδίως μετά την επικράτηση του Μονοφυσιτισμού στη Μέση Ανατολή και κυρίως την Αραβική κατάκτηση, ιδρύθηκαν εκεί σπουδαία και με­γάλα μοναστήρια από τα οποία προέκυψαν Εκκλησιαστικές μορφές που διακρίθηκαν για την αγιότητα του βίου των αλλά και την Ελλη­νική παιδεία τους.

Την εποχή της κατάκτησης της Σικελίας από τους Σαρακηνούς πολύ μεγάλος αριθμός χριστιανών αναγκάστηκε να καταφύγει στη γειτονική περιοχή της Καλαβρίας, με συνέ­πεια να αυξηθούν και τα μοναστικά κέντρα. Μεταξύ των τελευταίων υπήρξε και η Μονή των Αγίων Ηλία και Φιλάρετου που ιδρύθηκε από αυτόν τον Όσιο Ηλία στα Σάλινα της Κα­λαβρίας.

 Ο Άγιος, υπήρξε μια ισχυρή και γεμάτη χαρίσματα προσωπικότητα, η οποία εξέπεμ­ψε μεγάλη ακτινοβολία στο στενό και ευρύ­τερο περιβάλλον του, και η οποία έζησε και γνώρισε όλες τις συνέπειες των ιστορικών περιπετειών της εποχής του. Διακρίθηκε ιδι­αίτερα για τη θερμή και σταθερή του πίστη «εκ κοιλίας μητρός». Αυτή μάλιστα η πίστη εί­ναι εκείνη που τον στήριξε και τον διαφύλαξε από τις παγίδες μιας τόσο δύσκολης εποχής όπως ήταν ο ένατος αιώνας για την περιοχή στην οποία έζησε ο άγιος.

 Καταγόταν από την πόλη της Σικελίας Έννη. Ανήκε στην αρχοντική οικογένεια των Ραχιτών και οι γονείς του ευσεβέστατοι άν­θρωποι, τον ονόμασαν Ιωάννη. Από πολύ μι­κρή ηλικία είχε ιδιαίτερα χαρίσματα και μάλι­στα, σε μεγάλο βαθμό, εκείνο της πρόγνω­σης που τον συνόδευσε σε όλη τη διάρκεια της μακράς επίγειας ζωής του. Για τα παρα­πάνω έχαιρε μεγάλης εκτιμήσεως. Ήδη από τα παιδικά του χρόνια γνώρισε τις δοκιμασίες της αιχμαλωσίας, ταυτόχρονα όμως και την εμφανή χάρη του Θεού, η οποία τον έσωσε και τον διαφύλαξε πολλές φορές. Παράλληλα και εξίσου αξιομνημόνευτο ήταν και το ήθος του νεαρού Ιωάννη που μαζί με την ευ­σέβεια και το πλήθος άλλων χριστιανικών αρετών, συγκροτούσε την διακεκριμένη όντως προσωπικότητα ενός αγίου. Συνέπεια των παραπάνω υπήρξε η φήμη που τον συνό­δευε σε όλη τη ζωή του.

 Η Κέρκυρα μαζί με άλλα μέρη της Ελλά­δας, αξιώθηκε της ευλογημένης παρουσίας Του και της θαυματουργικής του ενέργειας στη γη της.

Μεταφέρουμε, σε μετάφραση, τμήμα του «Βίου» του που αναφέρεται σ' αυ­τήν την παρουσία: «Ελεύθεροι (από προηγη­θείσα αιχμαλωσία από τους Αγαρηνούς) θέ­λησαν να μεταβούν στη Ρώμη χάριν προσευ­χής αλλ' επειδή βρήκαν εμπόδια πέρασαν στην Κέρκυρα. Αφού κατέλυσαν στο Επισκοπείο, έμειναν κρυμμένοι σ' ένα από τα οική­ματα του. Επειδή όμως δεν διέφυγε την προ­σοχή ο υπέρλαμπρος φωστήρ Ηλίας, τον παρεκάλεσαν μερικοί από τους εκκλησιαζομένους να προσευχηθεί για μία γυναίκα που έχασε τα λογικά της, γιατί, όπως έλεγαν, χά­νοντας το γιο της παραφρόνησε. Μόλις ο άγιος δέχτηκε να προσευχηθεί, εκείνοι πάλι παρακαλούσαν να επιτραπεί και σ' εκείνην να έλθει. Ο Άγιος όμως δεν επέτρεψε και είπε: «Ας γίνει η προσευχή μου και θα δείτε πως η δύναμη του Θεού φέρνει σε κάθε τόπο το έλεος του». Προσευχήθηκε λοιπόν και την ίδια ώρα που πήγαν οι πρεσβύτεροι στο σπίτι της γυναίκας, την βρήκαν να είναι στα λογικά της» (κεφ. 29). Δεδομένου ότι το παραπάνω γεγονός συνέβη μεταξύ των ετών 884 (όταν είχε γίνει μοναχός ο Ηλίας) και 903 (έτος του θανάτου του), ο Όσιος Ηλίας συναντήθηκε ίσως στην Κέρκυρα, εφ' όσον μάλιστα κατέ­λυσε στο Επισκοπείο, με τον τότε Επίσκοπο Κερκύρας που ήταν ο Άγιος Αρσένιος (876 -953).

Από άλλο σημείο του «Βίου" του Οσίου Ηλία (κεφ. 37), πληροφορούμεθα: «Μία ημέ­ρα που βρισκόταν στο Ρήγιο κι ετελείτο η ακολουθία του Όρθρου, αφού πλησίασε τον Πρωτοπρεσβύτερο, ονόματι Δημήτριο, του είπε με χάρη: «Ευλόγησε μας, ω Επίσκοπε!». Εκείνος νομίζοντας ότι κάνει λάθος ο Άγιος, γιατί ζητούσε την ευλογία άλλου αντ' άλλου, είπε: «Συγχώρησέ με, πάτερ, δεν είμαι εγώ ο Επίσκοπος». Κι εκείνος: «Σε βλέπω να φοράς ωμοφόριο και συ λες ότι δεν είμαι Επίσκοπος; Πράγματι δεν απατήθηκα, αλλ' ο Θεός θα επι­τελέσει σίγουρα εκείνο που προγνώρισε και προώρισε να γίνει». Ο Δημήτριος λοιπόν επειδή γνώριζε προ πολλού ότι ο Θεοφόρος Ηλίας ήταν ονομαστός για το προφητικό του χάρισμα, κράτησε στη μνήμη του τον λόγο, ύστερα δε από λίγο, αφού ανέβηκε στην Κωνσταντινούπολη και συναντήθηκε με τον ιεράρχη της πόλεως, εκλέγεται Επίσκοπος της Αγίας Εκκλησίας της Κερκύρας αφού διεδέχθη τον αοίδημο Παχώμιο».

Το απόσπασμα αυτό είναι ιδιαίτερα ενδια­φέρον για την τοπική μας Εκκλησία, γιατί προσφέρει δύο ονόματα Επισκόπων αγνώ­στων ως σήμερα. Του Παχωμίου και Δημητρί­ου.

Ο «Βίος» μας παρέχει ειδήσεις για δύο ακόμη ταξίδια στο Ιόνιο" κατά το πρώτο μάλι­στα κατέπαυσε δια προσευχής φοβερή τρικυ­μία (κεφ. 38 και 67). Ο Ηλίας πέθανε στις 17 Αυγούστου 903, στη Θεσσαλονίκη όπου είχε προηγουμένως προσκυνήσει τον τάφο του μεγαλομάρτυρας Δημητρίου, ενώ είχε ήδη ασθενήσει. Το ιερό Λείψανο παρέμεινε στη Θεσσαλονίκη, στο ναό του Λγίου Γεωργίου επί δέκα μήνες. Κατόπιν, με μεγάλες τιμές μεταφέρθηκε, έπειτα από μακρά πορεία, στο μοναστήρι του στα Σάλινα της Καλαβρίας.


-Κοντάκιο Ήχος δ' ποίημα Αντωνίου
Άσκηταίς έκπέφηνας κανών ακμαίος, και συγχρόνοις εσοπτρον των αρετών καί βοηθός Ηλία πάτερ άοίδημε, νυν ως αστήρ βροτοίς πάσιν άνέτειλας.


Κάθισμα Ήχος α'. Χορός αγγελικός
Ό βίος σου λαμπρός ανεδείχθη εν κο­σμώ, ή άσκησις στερρά, θαυμαστοί οι αγώνες, οι πόνοι πανάριστοι Ήλιου παμμα­κάριστε, όθεν άνωθεν χάριν λαβών θερα­πεύεις δυσθεράπευτα πάθη καμνόντων ανθρώπωνλιταϊς σου προςΚύριον.


Κοντάκιο (έτερο) Ήχος θ'. Τα άνω ζητώνΤα κάτω λιπών, τα άνω έπόθησας καίτάς άρετάς συζεΰξας, ώσπερ τέθριππος. Ήλιου πανόλβιε, ως πάλαι θεσβίτης άνέδραμες προς Χριστόν τον σον πλαστουργόν. πρε­σβεύων άπαύστως υπέρ πάντων ημών

Πηγή-Ημερολόγιο Ι.Μητροπόλεως Κερκύρας έτους 1998