Σκέψεις πάνω στις πρόσφατες δηλώσεις του Σεβασμιωτάτου Μόρφου…

Με θλίψη μου διάβασα την θύελλα αντιδράσεων που ξεσήκωσε η πρόσφατη ομιλία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Μόρφου κ.κ. Νεοφύτου σχετικά με την ομοφυλοφιλία και τα αίτιά της, τόσο από τα κόμματα της Κύπρου, την Εκκλησία της Κύπρου, τους συλλόγους ομοφυλοφίλων κλπ.

Διαπιστώνει κανείς πόσο υλιστική έχει γίνει σήμερα η κοινωνία μας, υπό την έννοια ότι αντιλαμβάνεται τα πράγματα μόνο υπό το πρίσμα της λογικής και της ύλης, χωρίς να αφήνει καθόλου περιθώρια στην πνευματική διάσταση των πραγμάτων, την ερμηνεία τους σύμφωνα με το επέκεινα, την πέρα και πάνω από την ύλη λογική. Επίσης, διαπιστώνει κανείς πόσο ξένη έχει γίνει σήμερα για τους πολλούς η διδασκαλία της Εκκλησίας μας, σε βαθμό που να τους φαίνεται εντελώς αλλότρια, ξένη, επιθετική, ρατσιστική, καρπός μίσους και στείρας οπισθοδρόμησης.

Κι όμως, η διδασκαλία της Εκκλησίας μας είναι τόσο παλιά όσο και σύγχρονη, και παραμένει πάντοτε διαχρονική. Η διδασκαλία της δεν αλλάζει καθώς περούν τα χρόνια και οι αιώνες, διότι ο άνθρωπος, ασχέτως των τεχνολογικών ή άλλων εξελίξεων που συμβαίνουν στον ρου της Ιστορίας, παραμένει ο ίδιος στην ουσία και στο βάθος του.

Ένας από τους σκοπούς της Εκκλησίας είναι η θεραπεία του ανθρώπου από τα πάθη, τα οποία αποτελούν την ασθένεια του ανθρώπου και την αιτία των θλίψεων και των δοκιμασιών του, από την αρχή του κόσμου έως σήμερα. Η θεραπεία του ανθρώπου από τα πάθη (πορνεία, υπερηφάνεια, φθόνος, οργή, φιλαργυρία κλπ.), σύμφωνα πάντα με την διδασκαλία της Εκκλησίας μας, γίνεται με την έμπρακτη μετάνοια και την μυστηριακή ζωή (εξομολόγηση, εκκλησιασμός, θεία μετάληψη) ώστε να καταστεί σώος και υγιής, ψυχικά και πνευματικά.

Για να μπορέσει όμως ο άνθρωπος να μετανοήσει, χρειάζεται να έρθει σε συναίσθηση της κατάστασής του. Εδώ είναι το μεγάλο στοίχημα και η δυσκολία του εγχειρήματος: ο άνθρωπος, ιδιαίτερα ο σύγχρονος άνθρωπος που ζει κυρίως ως υλική και όχι ως πνευματική οντότητα, δεν θέλει και δεν μπορεί να κατανοήσει εύκολα την ασθένειά του. Θεωρεί πως ό,τι κάνει είναι καλώς καμωμένο, ότι για όλα τα δεινά του κόσμου, της οικογένειάς του και του εαυτού του φταίνε οι άλλοι, οι «κακοί» άνθρωποι, ενώ τα δικά του ελαττώματα περιορίζονται σε μικρές, ασήμαντες ανθρώπινες αδυναμίες. Δεν είναι όμως έτσι, δυστυχώς! Η αλήθεια είναι ότι για πολλές από τις θλίψεις και δυσκολίες μας, αλλά και για τις θλίψεις του κόσμου γενικότερα, είμαστε εμείς οι ίδιοι αίτιοι και συνυπεύθυνοι. Αυτοί την συνείδηση είχαν άλλωστε και οι άγιοι της Εκκλησίας μας, π.χ. έλεγαν ότι «Αν εγώ ήμουν άγιος, ο Θεός δεν θα επέτρεπε να συμβαίνουν όλα αυτά τα δεινά…»

Για να μπορέσει λοιπόν ο άνθρωπος να συναισθανθεί τα πάθη, τα λάθη, τις ευθύνες του και να μπορέσει να αλλάξει, να μετανοήσει και να γίνει υγιής, είναι απαραίτητο το ποιμαντικό έργο της Εκκλησίας μας. Εκτός από τις ανούσιες αγαπολογίες και το «χάιδεμα των αυτιών» που γίνεται συχνά από ορισμένους κληρικούς, το αληθινό ποιμαντικό έργο είναι το κήρυγμα της μετανοίας: να μας επισημάνουν τα λάθη μας και να μας βοηθήσουν να διορθωθούμε και να αλλάξουμε. Στα πλαίσια αυτά, ο ποιμαντικός λόγος μπορεί να γίνει ένα κοφτερό δίστομο μαχαίρι που μας πονάει, γιατί έρχεται να χειρουργήσει το κρυφό τραύμα μας, που κρύβουμε βαθιά μέσα μας χωρίς συχνά να το γνωρίζουμε!

Ήδη πριν δύο χιλιάδες χρόνια, ο Απόστολος των εθνών, ο μέγας Παύλος είχε πει ξεκάθαρα: «Ουκ οίδατε ότι άδικοι βασιλείαν Θεού ου κληρονομήσουσι; Μη πλανάσθε. Ούτε πόρνοι ούτε ειδωλολάτραι ούτε μοιχοί ούτε μαλακοί ούτε αρσενοκοίται ούτε πλεονέκται ούτε κλέπται ούτε μέθυσοι, ου λοίδοροι, ουχ άρπαγες βασιλείαν Θεού ου κληρονομήσουσι» (Α΄ Προς Κορινθίους Επιστολή, κεφ. 6, στίχοι 9-10).

Τι έχει να πει ο σύγχρονος άνθρωπος για τα λόγια αυτά; Θα τα αμφισβητήσει; Θα πει ότι είναι παρωχημένα; Κι όμως, η διδασκαλία της Εκκλησίας μέσα στους αιώνες δεν άλλαξε, και τα λόγια αυτά, που μας ελέγχουν όλους, γιατί όλοι λιγότερο ή περισσότερο είμαστε ένα ή περισσότερα από αυτά που λέει εδώ ο Απόστολος Παύλος, αποτελούν και σήμερα την διδασκαλία της. Επομένως, δεν μπορούμε να τα αμφισβητήσουμε, στον βαθμό που αποδεχόμαστε την Εκκλησία και θέλουμε να είμαστε παιδιά της. Εκτός κι αν … δεν θέλουμε. Αλλά και πάλι, οφείλουμε να τα σεβαστούμε και να παραδεχτούμε ότι αυτή είναι η διδασκαλία της, ασχέτως αν εμείς θεωρούμε ότι δεν μας αφορά.

Αν όμως θέλουμε να είμαστε παιδιά της Εκκλησίας, αν θέλουμε να αποδεχτούμε την παιδαγωγική της για να γίνουμε σώοι και υγιείς, πρέπει να γνωρίζουμε ότι τα λόγια αυτά, που μας ενοχλούν και μας αναστατώνουν, κάθε άλλο παρά «ρητορική μίσους» είναι. Αντιθέτως, είναι ένα πικρό φάρμακο, μια επώδυνη επέμβαση, που σκοπό έχει την θεραπεία μας. Ποια; Να καταλάβουμε το σφάλμα μας και να διορθωθούμε, να βάλουμε αρχή μετανοίας. Και μαζί με μας, να διορθωθεί και ολόκληρη η κοινωνία, γιατί εμείς είμαστε τα κύτταρα που την αποτελούν, κι αν είμαστε υγιείς, θα είναι κι αυτή υγιής, αν είμαστε άρρωστοι, θα είναι κι αυτή ασθενής.

Στα πλαίσια αυτά, τα όσα είπε ο Σεβασμιότατος Μόρφου κάθε άλλο παρά ρητορική μίσους αποτελούν. Ακόμη κι αν χρησιμοποίησε κάποιες εκφράσεις που μας φάνηκαν βαρειές, είναι σαφές, αν ακούσει κανείς προσεκτικά την ομιλία του, ότι ο σκοπός είναι η θεραπεία του ανθρώπου. Στην περίπτωσή μας, η θεραπεία του ανθρώπου από την ομοφυλοφιλία, την οποία η Εκκλησία μας θεωρεί ένα πάθος, μια ασθένεια. Η Εκκλησία μας  και κατ’ επέκταση ο Σεβασμιώτατος Μόρφου δεν απορρίπτει ούτε αποστρέφεται τον άνθρωπο, προσπαθεί όμως να τον βοηθήσει να διορθωθεί, επισημαίνοντάς του το λάθος του. Διότι, τι άλλο θα μπορούσε να κάνει; Να μην μιλήσει καθόλου; Αυτό θα ήταν αδιαφορία! Αντιθέτως, το ενδιαφέρον, η αγάπη επιτάσσει να μιλήσουμε, να πούμε την αλήθεια, ακόμη κι αν πονάει, και να δείξουμε στον πονεμένο άνθρωπο δρόμους λύτρωσης και επιστροφής κοντά στον Θεό, όπου εκεί και μόνον μπορεί να βρει την πραγματική του ευτυχία.

Συγχωρέστε με, αλλά θεωρώ ότι αυτή δεν είναι ρητορική μίσους, αλλά ρητορική αγάπης!

Χαριτίνη Ανδρέου