Ένας Εβραίος περιηγητής την Κωνσταντινούπολη των Κομνηνών

O Benjamín de Tudela, Εβραίος της Ισπανίας, έμπορος και ταξιδευτής φτάνει το 1166 στην Κωνσταντινούπολη:
«Μετά από ταξείδι πέντε ημερών από την Άβυδο, η μεγάλη πόλη της Κωνσταντινούπολης επιτέλους φάνηκε. Είναι η πρωτεύουσα ολόκληρης της χώρας του Javan [Ιωνία], η οποία ονομάζεται Γραικία.
Εδώ είναι η κατοικία του Βασιλέα Εμμανουήλ, του Αυτοκράτορα. Δώδεκα υπουργοί είναι υπ΄ αυτόν, καθένας από τους οποίους έχει ένα παλάτι στην Κωνσταντινούπολη και έχει κάστρα και πόλεις. Κυβερνούν το σύνολο της χώρας. Επικεφαλής είναι ο ρήγας Έπαρχος [της Πόλης], ο δεύτερος τη τάξη είναι ο Μέγας Δομέστιχος, ο τρίτος ο Δεσπότης, ο τέταρτος είναι ο Μέγας Δούκας, και πέμπτος είναι ο Μεγάλος Οικονόμος. Και οι άλλοι φέρουν τέτοια ονόματα όπως αυτά. Η περιφέρεια της πόλης της Κωνσταντινούπολης είναι δεκαοκτώ μίλια. Το ήμισυ είναι περιτριγυρισμένο από θάλασσα και άλλο από στεριά και βρίσκεται πάνω σε δύο βραχίονες, ένας από τη θάλασσα της Ρωσίας και ένας από τη θάλασσα του Sepharad [Ισπανία]Κάθε είδος εμπόρου έρχεται εδώ· από τη γη της Βαβυλώνας, από τη χώρα του Shinar [Μεσοποταμία], από την Περσία, Μηδεία και από όλη την κυριαρχία της Αιγύπτου, από τη γη της Χαναάν και από την αυτοκρατορία της Ρωσίας , Πατζινακία, Χαζαρία και τη χώρα της Λομβαρδίας και του Sepharad. Είναι μια πολυσύχναστη πόλη και οι έμποροι έρχονται σε αυτήν από παντού, δια θαλάσσης ή γης, και δεν υπάρχει άλλος τόπος σαν αυτόν στον κόσμο εκτός από τη Βαγδάτη, τη μεγάλη πόλη του Ισλάμ.

Φρουροί του Vecchio Imperio, "της παλιάς Αυτοκρατορίας" (λεπτομέρεια), Άγγελος Ακοντάτος, 15ος, Βυζαντινό Μουσείο

Στην Κωνσταντινούπολη βρίσκεται η εκκλησία της Αγίας Σοφίας και η έδρα του Πάπα των Ελλήνων, αφού οι Έλληνες δεν υπακούν στον Πάπα της Ρώμης. Υπάρχουν επίσης εκκλησίες όσες ο αριθμός των ημερών του έτους. Μια ποσότητα πλούτου που δεν περιγράφεται φτάνει εδώ κάθε χρόνο ως φόρος από τα δύο νησιά και τα κάστρα και τα χωριά που υπάρχουν γύρω. Και τέτοια πλούτη δεν μπορούν να βρεθούν σε καμία άλλη εκκλησία του κόσμου. Και σε αυτήν την εκκλησία υπάρχουν κολώνες από χρυσό και ασήμι, και λάμπες από άργυρο και χρυσό, περισσότερες από όσο ένας άνθρωπος μπορεί να μετρήσει.Κοντά στα τείχη του Παλατιού είναι επίσης ένας χώρος διασκέδασης που ανήκει στον Βασιλέα που ονομάζεται Ιππόδρομος· και κάθε χρόνο την επέτειο από τη γέννηση του Ιησού ο Βασιλέας διοργανώνει μία μεγάλη γιορτή εκεί. Σε αυτό το μέρος άνθρωποι από όλες τις φυλές του κόσμου έρχονται ενώπιον του Βασιλέα και της Βασίλισσας με ακροβάτικα και χωρίς, και φέρνουν λιοντάρια, λεοπαρδάλεις, αρκούδες και άγρια γαϊδούρια για μάχες μεταξύ τους. Και το ίδιο πράγμα γίνεται με πουλιά. Δεν υπάρχει τέτοια ψυχαγωγία πουθενά σε άλλη γη.
»Αυτός ο Βασιλιάς Εμμανουήλ έχτισε ένα μεγάλο ανάκτορο για την έδρα της διοίκησης στην ακτή, εκτός από τα παλάτια που έχτισαν οι πρόγονοί του, και το όνομά του Βλαχερνές. Κάλυψε τους κίονες και τους τοίχους με χρυσό και ασήμι και είναι χαραγμένες πάνω τους παραστάσεις των μάχων πριν από τις μέρες του, μα και οι δικές του μάχες. Επίσης έστησε θρόνο από χρυσό και πολύτιμους λίθους και στέφθηκε με χρυσή κορώνα πάνω στο θρόνο, περιτριγυρισμένος με χρυσή αλυσίδα, έτσι ώστε να μπορεί να καθίσει εκεί. Ήταν διακοσμημένος με λίθους ανεκτίμητης αξίας και τη νύχτα δεν χρειάζονται φώτα, γιατί όλοι μπορούσαν να δουν από το φως που έλαμπαν τα πετράδια.Αμέτρητα άλλα κτίρια βρίσκονται στην πόλη. Από κάθε μέρος της Αυτοκρατορίας της Ελλάδας έρχονται πρόσοδοι εδώ κάθε χρόνο και γεμίζουν αποθήκες με ρούχα από μετάξι, πορφύρα και χρυσό. Τέτοιες αποθήκες με αυτόν τον πλούτο, δεν υπάρχουν παρόμοιες σε ολόκληρο τον κόσμο να βρεθούν. Λέγεται ότι οι φόροι της Πόλης ανέρχονται κάθε χρόνο σε 20.000 χρυσά νομίσματα, που προέρχονται τόσο από τα ενοίκια καταστημάτων και αγορών όσο και από το τελωνείο των εμπόρων που φτάνουν από τη θάλασσα ή τη στεριά.
Οι Έλληνες κάτοικοι είναι πολύ πλούσιοι με χρυσό και πολύτιμους λίθους και περπατούν ντυμένοι με μεταξωτά ενδύματα με χρυσά κέντηματα και καβάλούν άλογα και μοιάζουν με πρίγκιπες. Πράγματι, η χώρα είναι πολύ πλούσια από όλα τα υφάσματα, σιτηρά, κρέας και κρασί. Πλούτος όπως αυτός της Κωνσταντινούπολης δεν μπορεί να βρεθεί σε ολόκληρο τον κόσμο. Εδώ υπάρχουν και άντρες μορφωμένοι σε όλα τα βιβλία των Ελλήνων και τρώνε και πίνουν ο καθένας κάτω από το αμπέλι του και τα σύκα του.»
πηγή