ΜΕΤΡΗΜΑ

Κάποτε  τον Άλμπερτ Αϊνστάιν που σαν σήμερα έφυγε το 1955. τον ρώτησε μια  νεαρή μητέρα  τι θα μπορούσε να κάνει για να προετοιμάσει καλύτερα το πεντάχρονο παιδί της για το σχολείο και τη ζωή. Ήρεμος και χαμογελαστός, ο μεγάλος φυσικός της απάντησε: «Να του λέτε παραμύθια». «Καλά τα παραμύθια, αλλά τι άλλο;» απόρησε η νέα μητέρα. «Πολλά παραμύθια», επέμεινε ο άνθρωπος που σφράγισε τη σύγχρονη επιστήμη. Και όταν η μητέρα ρώτησε τρίτη φορά, κάπως δύσπιστα: «Καλά, εντάξει, αλλά και τι άλλο;», ο Αϊνστάιν είπε πως «δε χρειάζεται τίποτα περισσότερο. Μονάχα κι άλλα παραμύθια. Πάρα πολλά παραμύθια».
Όμως σήμερα δεν θα μείνει μόνο σε συμβουλές για τα παιδιά. Θα τον ακολουθήσουμε για να διαβάσουμε να αναλύει την άποψή του για την ζωή.
"Τι ασυνήθιστη κατάσταση είναι αυτή η δική μας, των θνητών! Καθένας από εμάς βρίσκεται εδώ για μια σύντομη διαμονή. Δε γνωρίζει για ποιο σκοπό, αν και μερικές φορές το διαισθάνεται. Αλλά από τη σκοπιά της καθημερινής ζωής, χωρίς να πηγαίνουμε βαθύτερα, υπάρχουμε για τους συνανθρώπους μας – πρώτιστα γι αυτούς που από τα χαμόγελά τους και την καλή τους κατάσταση εξαρτάται η ευτυχία μας και έπειτα για όλους αυτούς τους άγνωστους σε μας προσωπικά, με τις τύχες των οποίων όμως είμαστε δεμένοι μέσω δεσμών συμπάθειας. Εκατοντάδες φορές καθημερινά υπενθυμίζω στον εαυτό μου ότι η εσωτερική και η εξωτερική ζωή μου εξαρτώνται από την εργασία άλλων ανθρώπων, ζωντανών και νεκρών, και πως πρέπει να προσπαθήσω να δίνω στον ίδιο βαθμό που έχω δεχτεί και ακόμα δέχομαι.
Τα λόγια του Σοπενχάουερ, ότι ένας άνθρωπος μπορεί να κάνει ό,τι θέλει, αλλά δε θέλει να κάνει ότι θέλει, ήταν πηγή έμπνευσης για μένα από τη νεότητά μου και μια διαρκής παρηγοριά και αλάθητη πηγή υπομονής στην αντιμετώπιση των δυσκολιών της ζωής, της δικής μου και των άλλων. Αυτό το συναίσθημα καταπραΰνει το αίσθημα της ευθύνης, που τόσο εύκολα μας παραλύει και μας αποτρέπει να παίρνουμε τους εαυτούς μας και τους άλλους περισσότερο από όσο πρέπει στα σοβαρά. Συμβάλλει σε μια άποψη της ζωής, στην οποία το χιούμορ πάνω από όλα κατέχει την αδιαπραγμάτευτη θέση του.
Το να ερευνώ για το νόημα ή το σκοπό της ύπαρξης κάποιου, ή της δημιουργίας του, μου φαινόταν γενικά παράλογο από αντικειμενική σκοπιά. Άλλωστε, ο καθένας έχει συγκεκριμένα ιδανικά που καθορίζουν την κατεύθυνση των προσπαθειών του και της κρίσης του. Με αυτή την έννοια δε βλέπω την ευκολία και την ευτυχία σαν αυτοσκοπούς – θεωρώ μια τέτοια ηθική βάση πιο σωστή για μια αγέλη γουρουνιών.
Τα ιδανικά που μου φώτισαν το δρόμο και που κάθε στιγμή μου έδιναν κουράγιο για να αντιμετωπίσω τη ζωή ευδιάθετα υπήρξαν η Αλήθεια, η Καλοσύνη και η Ομορφιά. Χωρίς την έννοια της αδελφότητας με ανθρώπους με παρόμοιες σκέψεις, τη φροντίδα για το αντικειμενικό, το αιώνια απραγματοποίητο στο χώρο της τέχνης και της επιστημονικής έρευνας, η ζωή θα μου φαινόταν άδεια. Οι καθημερινοί στόχοι της ανθρώπινης προσπάθειας – περιουσία, επιφανειακή επιτυχία, πολυτέλεια- πάντοτε μου φαίνονταν περιφρονητέοι. Να μην προσπαθείς να γίνεις άνθρωπος επιτυχίας, αλλά άνθρωπος αξίας.
Το ωραιότερο πράγμα που μπορούμε να αισθανθούμε είναι το μυστήριο. Είναι το θεμελιώδες συναίσθημα που κυριαρχεί στην αληθινή τέχνη και την αληθινή επιστήμη. Αυτός που δεν το γνωρίζει και δεν μπορεί να το θαυμάσει ούτε να νιώσει δέος είναι σαν ένας νεκρός, ένα σβησμένο κερί. Τίποτα πραγματικά πολύτιμο δεν προκύπτει από την φιλοδοξία ή από μια απλή αίσθηση ευθύνης. Το πολύτιμο νόημα της ζωής πηγάζει μάλλον από την αγάπη και την αφοσίωση προς τους ανθρώπους και τον αντικειμενικό στόχο.
Και τελικά είτε είμαστε άνθρωποι, είτε φυτά, είτε αστρική σκόνη, όλοι μαζί χορεύουμε στη μελωδία ενός αόρατου ερμηνευτή. Με επιστημονικούς όρους μπορείς να περιγράψεις τα πάντα. Ε, και; Αν αναλύσεις μια συμφωνία του Μπετόβεν ως ωστικό κύμα, το μόνο που θα έχεις καταφέρει είναι να κάνεις μια τρύπα στο νερό... Αν δεν ήμουν φυσικός, θα ήμουν μουσικός. Σκέπτομαι με μουσικό τρόπο. Βιώνω τις ονειροπολήσεις μου, δίνοντάς τους μουσική υπόσταση. Βλέπω τη ζωή μου με μουσικούς όρους..."

Τους ανθρώπους της ζωής μου
κάθισα να τους μετρήσω
τους παρόντες, τους απόντες
κάνα δυο περαστικούς.
Όσους ήρθαν για να μείνουν
όσους έφυγαν πριν γίνουν,
τους κοινόχρηστους, τους ξένους,
τους πολύ προσωπικούς.
Και μου βγαίνουν πάντα λίγοι
ή μου βγαίνουνε πολλοί
κι είναι η μοναξιά που επείγει
ό,τι με μελαγχολεί.
Και μου βγαίνουν πάντα λίγοι
ή μου βγαίνουνε πολλοί
σ’ ένα μέτρημα που ανοίγει
την παλιά μου την πληγή.
Τους ανθρώπους της ζωής μου
θα `θελα να τους κρατήσω...
Τα αγρίμια, τους αγγέλους
και τους πιο κανονικούς.
Όσους άφησαν σημάδι
όσους πήρε το σκοτάδι,
τους εκείνους, τους τυχαίους
τους πολύ προσωπικούς.
Και μου βγαίνουν πάντα λίγοι
ή μου βγαίνουνε πολλοί
κι είναι η μοναξιά που επείγει
ό,τι με μελαγχολεί.
Και μου βγαίνουν πάντα λίγοι
ή μου βγαίνουνε πολλοί
σ’ ένα μέτρημα που ανοίγει
την παλιά μου την πληγή.
Άνθρωποι μόνοι που άφησαν σκόνη
φιλίες και αγάπες που πήραν οι δρόμοι
κλεμμένοι, κρυμμένοι, κρυφά δανεισμένοι
τυχαίοι, γενναίοι, δειλοί, φοβισμένοι
δικοί μου και ξένοι, λαμπροί και θλιμμένοι
σε σχέσεις, σε σπίτια καλά κλειδωμένοι.
Χαρούμενοι, άσχετοι, συνεπιβάτες
Μποέμ καλλιτέχνες, παιδιά με γραβάτες.
Εχθροί μου και φίλοι, μικροί και μεγάλοι
που δίνουν με μέτρο, που κάνουν σπατάλη.
Αγάπες που έμοιαζαν να `χουν αξία
και άλλες που ξέμειναν στη χειραψία
Φτωχοί συγγενείς που σερβίρουν τα έτοιμα
οι λογικοί κι όσοι ζουν με το αίσθημα.
Οι λογικοί κι όσοι ζουν με το αίσθημα
Οι λογικοί κι όσοι ζουν με το αίσθημα...
Όσοι ζουν με το αίσθημα....
Φοβάμαι...πως χάνω το μέτρημα ....