Ας μην απορεί κανείς

Το "σήμερα" καθρεπτίζεται με ακρίβεια στο κείμενο τού Ησαΐα

 

Ο προφήτης Ησαΐας κλήθηκε από το Θεό στο προφητικό αξίωμα με μεγαλειώδες όραμα το 738 π.Χ. όταν πέθανε ο βασιλιάς Οζίας, και έδρασε στην Ιερουσαλήμ κατά τις τελευταίες δεκαετίες του 8ου π.Χ. αιώνα, στα χρόνια που τη βασιλεία είχαν οι Ιωθάμ, Άχαζ και Εζεκίας. Η δράση του προφήτη συμπίπτει με μια ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδο της ιστορίας του βασιλείου του Ιούδα. Προκειμένου να αντιμετωπιστεί η ασσυριακή επεκτατικότητα προς τα δυτικά, οι βασιλιάδες Φεκάχ του Ισραήλ και Ρεσίν των Αραμαίων συμμάχησαν και στη συμμαχία τους ζήτησαν τη συνδρομή των ηγεμόνων των γειτονικών χωρών. Η άρνηση όμως του βασιλιά Άχαζ του Ιούδα να προχωρήσει στην συμμαχία είχε ως συνέπεια την εχθρική ανττιμετώπιση της Ιερουσαλήμ από τον συνασπισμένο στρατό των Ισραηλιτών και των Αραμαίων. Για να αντιμετωπίσει τον κίνδυνο ο Άχαζ κάλεσε σε βοήθεια τους Ασσυρίους, οι οποίοι κατέλυσαν το αραμαϊκό βασίλειο, κατέλαβαν μεγάλα τμήματα του βόρειου βασιλείου του Ισραήλ και οδήγησαν μέρος του πληθυσμού στην αιχμαλωσία. Αλλά και ο σύμμαχος των Ασσυρίων, ο Άχαζ, κατέληξε υποτελής τους. Άμεση συνέπεια της υποτέλειας υπήρξε η είσοδος ειδωλολατρικών στοιχείων στην ιουδαϊκή λατρεία, τα οποία προσπάθησε να απομακρύνει ο διάδοχος του Άχαζ, Εζεκίας, επαναστατώντας κατά των Ασσυρίων και επιχειρώντας θρησκευτική μεταρρύθμιση. Οι Ασσύριοι εισέβαλαν στον Ιούδα, αλλά απέτυχαν τελικά να καταλάβουν την Ιερουσαλήμ. Με το ελεγκτικό του κήρυγμα ο προφήτης καλεί το λαό του Θεού σε μετάνοια, ώστε να αποφευχθεί η επερχόμενη καταστροφή. Κεντρικό στοιχείο του κηρύγματος του προφήτη Ησαΐα είναι η αγιότητα του Θεού, η οποία αντιδιαστέλλεται προς την αμαρτωλότητα των ανθρώπων. Ο Θεός είναι ένας και είναι κύριος του κόσμου και της ιστορίας. Γι' αυτό ο Ησαΐας θυμίζει ότι η σωτηρία του Ισραήλ δεν εξασφαλίζεται από τις στρατιωτικές συμμαχίες, αλλά από την επιστροφή στο Θεό. Η αποστασία του λαού από το Θεό θα έχει αναπόφευκτη συνέπεια την κρίση του Θεού που θα εκδηλωθεί με καταστροφή. Το σήμερα καθρεπτίζεται με ακρίβεια στο τρίτο κεφάλαιο. Το κείμενο είναι αποδεικτικό της επανάληψης του τύπου του Ισραήλ σε κάθε λαό που αποστατεί ή αντίθετα αναγνωρίζει το Θεό του ως κυρίαρχο και καθοδηγητή. Και πράγματι "άρχοντες νεανίσκοι" ηγεμονεύουν, "εμπαίκται" καταλεηλατούν, ο λαός "συμπεσείται", ήδη συμπίπτει και σκανδαλίζεται ο ένας από τον άλλο και ντροπιάζεται το πρόσωπο των πτωχών... Όμως ο Κύριος θα έλθει για να κρίνει και να τιμωρήσει τους δυνάστες, όταν ο λαός έλθει σε μετάνοια. Ησαΐας 3: 1-14:
Αρχαίο Κείμενο	Απλή απόδοση
Ιδού δη ο δεσπότης Κύριος σαβαὼθ αφελεί απὸ της Ιουδαίας και απὸ Ιερουσαλὴμ ισχύοντα και ισχύουσαν, ισχὺν άρτου και ισχὺν ύδατος,  γίγαντα και ισχύοντα και άνθρωπον πολεμιστὴν και δικαστὴν και προφήτην και στοχαστὴν και πρεσβύτερον  και πεντηκόνταρχον και θαυμαστὸν σύμβουλον και σοφὸν αρχιτέκτονα και συνετὸν ακροατήν·  και επιστήσω νεανίσκους άρχοντας αυτών, και εμπαίκται κυριεύσουσιν αυτών. Και συμπεσείται ο λαός, άνθρωπος προς άνθρωπον και άνθρωπος προς τον πλησίον αυτού· προσκόψει το παιδίον προς τον πρεσβύτην, ο άτιμος προς τον έντιμον. Ότι επιλήψεται άνθρωπος του αδελφού αυτού ή του οικείου του πατρὸς αυτού λέγων· ιμάτιον έχεις, αρχηγὸς ημών γενού, και το βρώμα το εμὸν υπὸ σρ έστω.  και αποκριθεὶς εν τη ημέρα εκείνη ερεί· ουκ έσομαί σου αρχηγός· ου γαρ έστιν εν τω οίκω μου άρτος, ουδέ ιμάτιον· ουκ έσομαι αρχηγὸς του λαού τούτου.  ότι αινείται Ιερουσαλήμ, και η Ιουδαία συμπέπτωκε, και αι γλώσσαι αυτών μετά ανομίας, τα προς Κύριον απειθούντες· διότι νυν εταπεινώθη η δόξα αυτών,  και η αισχύνη του προσώπου αυτών αντέστη αυτοίς· την δε αμαρτίαν αυτών ως Σοδόμων ανήγγειλαν και ενεφάνισαν. ουαι τη ψυχή αυτών, διότι βεβούλευνται βουλὴν πονηρὰν καθ᾿ εαυτών  ειπόντες· δήσωμεν τον δίκαιον, ότι δύσχρηστος ημίν εστι· τοίνυν τα γεννήματα των έργων αυτών φάγονται. ουαι τω ανόμω· πονηρὰ κατὰ τα έργα των χειρών αυτού συμβήσεται αυτώ. Λαός μου, οι πράκτορες υμών καλαμώνται υμάς, και οι απαιτούντες κυριεύουσιν υμών· λαός μου, οι μακαρίζοντες υμάς πλανώσιν υμάς και τον τρίβον των ποδών υμών ταράσσουσιν. Αλλὰ νυν καταστήσεται εις κρίσιν Κύριος και στήσει εις κρίσιν τον λαὸν αυτού·  αυτὸς Κύριος εις κρίσιν ήξει μετὰ των πρεσβυτέρων του λαού και μετὰ των αρχόντων αυτού. υμείς δε τί ενεπυρίσατε τον αμπελώνα μου και η αρπαγὴ του πτωχού εν τοις οίκοις υμών;  τί υμείς αδικείτε τον λαόν μου και το πρόσωπον των πτωχών καταισχύνετε;	Να, λοιπόν, ο δεσπότης, ο Κύριος των δυνάμεων θα επιτρέψει να λείψει από την χώρα της Ιουδαίας και από την πόλη της Ιερουσαλήμ κάθε δυναμικός άνδρας και γυναίκα, κάθε δύναμη και στήριγμα άρτου και νερού και όλων των απαραιτήτων βιοτικών αγαθών. Θα αφαιρέσει κάθε ισχυρή προσωπικότητα και γενικώς κάθε ισχυρό άνδρα, άνδρα εμπειροπόλεμο και δικαστή και προφήτη και κάθε συνετό και έμπειρο πρεσβύτη. Θα αφαιρέσει κάθε στρατιωτικό αρχηγό μέχρι και πεντηκόνταρχο, κάθε αξιόλογο σύμβουλο και σοφό αρχιτέκτονα και άνθρωπον, ο οποίος με σύνεση θα ακούει την αλήθεια. Αντί για αυτά θα επιτρέψει να καταλάβουν την αρχηγία και να τεθούν επικεφαλής σας νεαροί άνδρες χωρίς πείρα· απατεώνες θα είναι αυτοί που θα αναδειχθούν κύριοι και δυνάσται του λαού. Τότε θα λείψει ο αμοιβαίος σεβασμός· ο λαός θα περιέλθει σε κατάσταση σύγχυσης και αναρχίας. Ο ένας άνθρωπος θα επιπέσει εναντίον του άλλου και κάθε άνθρωπος εναντίον του πλησίον του. Με αυθάδεια θα συγκρουστεί το νεαρό παιδί προς τον γέροντα, και ο ανέντιμος προς τον έντιμο και ευϋπόληπτο άνθρωπο. Εξ αιτίας της αναρχίας αυτής και για την έλλειψη συνετών αρχηγών και βιοτικών αγαθών, θα κρατεί από το ένδυμα κάθε άνθρωπος τον πρώτον τυχόντα ομοεθνή του ή τον συγγενή του πατρός του, και θα λέει: εσύ έχεις ένδυμα, δεν είσαι γυμνός όπως εμείς. Γίνε λοιπόν αρχηγός μας και η διατροφή μας ας είναι στα τα χέρια σου. Εκείνος κατά την φοβερά αυτή ημέρα θα απαντήσει και θα πει· δεν θα γίνω αρχηγός σας, διότι ούτε στο δικό μου σπίτι υπάρχει άρτος ούτε άλλα αποκτήματα. Δεν θέλω και δεν μπορώ να γίνω αρχηγός του λαού αυτού. Αυτά ασφαλώς θα γίνουν, διότι η Ιερουσαλήμ θα έχει εγκαταλειφθεί από τον Κύριον και θα έχει περιπέσει σε καταστροφή, διότι οι γλώσσες των κατοίκων της χώρας αυτής μιλούσαν παράνομα και οι άνθρωποι αποδεικνύονταν απειθείς προς τον Θεό. Και τώρα ήλθε ο καιρός να ταπεινωθεί το ψευδές μεγαλείο τους. Η αναισχυντία του προσώπου τους εγείρεται μάρτυρας κατηγορίας εναντίον τους. Διεκήρυξαν και παρουσίασαν χωρίς ντροπή την αμαρτία τους, όπως άλλοτε οι κάτοικοι των Σοδόμων. Αλλοίμονο σε αυτούς, διότι έχουν σκεφθεί και λάβει αποφάσεις πονηρές και κακές, οι οποίες τελικά θα ξεσπάσουν εναντίον των. Αυτοί είπαν: ας δέσουμε και ας απομονώσουμε  τον ενάρετο, διότι μας είναι δυσμεταχείριστος και εμπόδιο στο δρόμο μας. Γι' αυτές τις παρανομίες τους θα γευθούν τα επίχειρα των κακών έργων τους. Αλλοίμονο στον άνθρωπο της παρανομίας! Ολέθρια πράγματα θα του συμβούν, ανάλογα προς τα πονηρά έργα των χεριών του. Λαέ μου, οι άρχοντές σου ως σκληροί και πιεστικοί εισπράκτορες σας καταληστεύουν, και αυτοί απαιτούν από σάς εισφορές και δώρα. Έχουν καταντήσει κυρίαρχοι και δυνάστες σας. Λαέ μου, εκείνοι οι οποίοι κολακευτικά και με ιδιοτελείς λόγους σας μακαρίζουν και σας καλοτυχίζουν, σας παραπλανούν. Αναταράσσουν δε και δημιουργούν σύγχυση στο δρόμο της ζωής και συμπεριφοράς σας. Αλλά να τώρα ο Κύριος θα καθήσει επί του θρόνου, για να κρίνει. Θα στήσει σε κρίση και δίκη το λαό του. Ο ίδιος  ο Κύριος θα έλθει, για να δικάσει τους πρεσβυτέρους και τους άρχοντες του λαού Του. Και με τη δίκαιη οργή Του θα πει προς αυτούς: γιατί εσείς παραδώσατε τον αμπελώνα μου, το λαό μου, στη φωτιά της καταστροφής και αρπαγής; Γιατί η αρπαγείσα περιουσία των πτωχών βρίσκεται στην κατοχή σας στα σπίτια σας; Γιατί εσείς αδικείτε το λαό μου; Με τις συκοφαντίες και τις διαβολές σας κατεξευτελίζετε και ντροπιάζετε το πρόσωπο των πτωχών;

πηγή