Σαν σήμερα έφυγε ο Μάνος Λοΐζος.
Απλός και εγκάρδιος ο Λοΐζος αγωνίστηκε σκληρά για να φτάσει εκεί που έφτασε. Μεγάλωσε στην Αίγυπτο. Όταν τελείωσε το Γυμνάσιο, μπήκε στην Ανωτάτη Εμπορική. Γρήγορα, όμως, κατάλαβε ότι η επιστήμη αυτή δεν τον τράβαγε και στράφηκε στη μουσική, που λάτρευε από παιδί. Όταν το 1955 ήρθε στην Ελλάδα, οι πρώτοι που τον ενθάρρυναν στη δουλειά του, ήταν ο Θεοδωράκης, ο Χατζιδάκις και ο Μίμης Πλέσσας.
Στην συνέντευξή του στον Δημήτρη Γκιώνη, στο περιοδικό Τετράδιο το 1975 περιγράφει την επιμονή του να μάθει μουσική:
"Στην Αλεξάνδρεια, όπου γεννήθηκα, περνούσε σχεδόν κάθε μέρα απ' το δρόμο που μέναμε ένας γεροβιολιτζής. Τον έχω ακόμα στο μυαλό μου με την άσπρη κελεμπία του και τον άσπρο σκούφο του. Κρατούσε ένα χειροποίητο βιολί δικής του κατασκευής με το οποίο έπαιζε μ' ένα δικό του μοναδικό τρόπο και παράλληλα τραγουδούσε. Θυμάμαι με τι λαχτάρα τον περιτριγυρίζαμε όλα τα παιδιά της γειτονιάς. Ώσπου μια μέρα ο πατέρας μου μού αγόρασε ένα απ' αυτά τα βιολάκια, γιατί αυτή ήταν η δουλειά του γέρου, πουλούσε τέτοια βιολιά. Από τότε βάλθηκα να μάθω βιολί, αλλά πού. Το όργανο αυτό έπαιζε μόνο στα χέρια του γέρου που τα 'φτιάχνε.
Είπα τότε ότι θα μάθω σίγουρα μουσική. Θα γίνω μουσικός. Ώσπου βρέθηκα μια μέρα μ' ένα αληθινό βιολί και άρχισα κανονικά μαθήματα. Μετά ήρθε στο σπίτι - δώρο του θείου - μια κιθάρα και μετά αποχτήσαμε και πιάνο. Κόντευα πια να γίνω ένας σπουδαίος μουσικός! Κάπως έτσι άρχισα και βρέθηκα λίγα χρόνια μετά να γράφω επιτέλους μουσική...
Ο ερχομός μου στην Ελλάδα το '55 συμπίπτει με την εμφάνιση του Χατζιδάκι σε δίσκους (‘‘Χάρτινο το φεγγαράκι’’», η ‘‘Λατέρνα’’ κ.λπ.). Δε θα ξεχάσω τι εντύπωση μου έκαναν εκείνα τα τραγούδια. Εξάλλου, όλη η Ελλάδα έζησε τότε τη γοητεία της μουσικής του Χατζιδάκι. Τα επόμενα χρόνια άρχισα ν' ανακαλύπτω το λαϊκό τραγούδι, και αυτό βέβαια συνεχίζεται ακόμα. Γύρω στο '60, αν θυμάμαι, ανοίγει μια νέα εποχή για την ελληνική μουσική, η εποχή του Θεοδωράκη.
Έχουμε τόσο πλούσια μουσική και ποιητική παράδοση, ώστε -πιστεύω- οι νεότερες γενιές βρίσκονται σε πολύ προνομιακή θέση, γιατί έχουν όλη τη δυνατότητα να βασιστούνε πάνω της και να προχωράνε. Πρωτόγραψα τραγούδια απ’ τα εφηβικά μου χρόνια κι εξακολουθώ να γράφω, κατά κύριο λόγο γιατί αγαπώ το τραγούδι σαν μορφή έκφρασης, σαν μορφή επικοινωνίας και πολιτικής πράξης πολλές φορές...."
Ο Μίκης Θεοδωράκης έχει πει για τον Μάνο: " Eίχα την ευτυχία και τη χαρά να συναντήσω τον Μάνο Λοϊζο από τα πρώτα του βήματα. Τον θυμάμαι στο σπίτι μου στη Νέα Σμύρνη, να κάθεται απέναντι μου ώρες αμέτρητες καθώς οι συζητήσεις μας δεν είχαν τελειωμό… Ο Λοΐζος δεν κατασκεύαζε. Και αν το ήθελε, δεν θα μπορούσε. Γεννούσε. Κι αυτό γιατί έτσι το ένιωθε… Τρυφερός και καλός, γινόταν ακόμα πιο τρυφερός και πιο καλός μέσα στην προσπάθεια, τις δοκιμασίες, στον αγώνα. Δεν ήταν πλατάνι ή βαλανιδιά. Ήταν μια πλαγιά πολύχρωμα λουλούδια που έλαμπαν καθώς τα χτυπούσε ο ήλιος. Και θα λάμπουν για πάντα και πιο πολύ όσο θα υπάρχει και θα λάμπει στον κόσμο αυτός ο μοναδικός ήλιος: Η καρδιά του ανθρώπου!
Απλός και εγκάρδιος ο Λοΐζος αγωνίστηκε σκληρά για να φτάσει εκεί που έφτασε. Μεγάλωσε στην Αίγυπτο. Όταν τελείωσε το Γυμνάσιο, μπήκε στην Ανωτάτη Εμπορική. Γρήγορα, όμως, κατάλαβε ότι η επιστήμη αυτή δεν τον τράβαγε και στράφηκε στη μουσική, που λάτρευε από παιδί. Όταν το 1955 ήρθε στην Ελλάδα, οι πρώτοι που τον ενθάρρυναν στη δουλειά του, ήταν ο Θεοδωράκης, ο Χατζιδάκις και ο Μίμης Πλέσσας.
Στην συνέντευξή του στον Δημήτρη Γκιώνη, στο περιοδικό Τετράδιο το 1975 περιγράφει την επιμονή του να μάθει μουσική:
"Στην Αλεξάνδρεια, όπου γεννήθηκα, περνούσε σχεδόν κάθε μέρα απ' το δρόμο που μέναμε ένας γεροβιολιτζής. Τον έχω ακόμα στο μυαλό μου με την άσπρη κελεμπία του και τον άσπρο σκούφο του. Κρατούσε ένα χειροποίητο βιολί δικής του κατασκευής με το οποίο έπαιζε μ' ένα δικό του μοναδικό τρόπο και παράλληλα τραγουδούσε. Θυμάμαι με τι λαχτάρα τον περιτριγυρίζαμε όλα τα παιδιά της γειτονιάς. Ώσπου μια μέρα ο πατέρας μου μού αγόρασε ένα απ' αυτά τα βιολάκια, γιατί αυτή ήταν η δουλειά του γέρου, πουλούσε τέτοια βιολιά. Από τότε βάλθηκα να μάθω βιολί, αλλά πού. Το όργανο αυτό έπαιζε μόνο στα χέρια του γέρου που τα 'φτιάχνε.
Είπα τότε ότι θα μάθω σίγουρα μουσική. Θα γίνω μουσικός. Ώσπου βρέθηκα μια μέρα μ' ένα αληθινό βιολί και άρχισα κανονικά μαθήματα. Μετά ήρθε στο σπίτι - δώρο του θείου - μια κιθάρα και μετά αποχτήσαμε και πιάνο. Κόντευα πια να γίνω ένας σπουδαίος μουσικός! Κάπως έτσι άρχισα και βρέθηκα λίγα χρόνια μετά να γράφω επιτέλους μουσική...
Ο ερχομός μου στην Ελλάδα το '55 συμπίπτει με την εμφάνιση του Χατζιδάκι σε δίσκους (‘‘Χάρτινο το φεγγαράκι’’», η ‘‘Λατέρνα’’ κ.λπ.). Δε θα ξεχάσω τι εντύπωση μου έκαναν εκείνα τα τραγούδια. Εξάλλου, όλη η Ελλάδα έζησε τότε τη γοητεία της μουσικής του Χατζιδάκι. Τα επόμενα χρόνια άρχισα ν' ανακαλύπτω το λαϊκό τραγούδι, και αυτό βέβαια συνεχίζεται ακόμα. Γύρω στο '60, αν θυμάμαι, ανοίγει μια νέα εποχή για την ελληνική μουσική, η εποχή του Θεοδωράκη.
Έχουμε τόσο πλούσια μουσική και ποιητική παράδοση, ώστε -πιστεύω- οι νεότερες γενιές βρίσκονται σε πολύ προνομιακή θέση, γιατί έχουν όλη τη δυνατότητα να βασιστούνε πάνω της και να προχωράνε. Πρωτόγραψα τραγούδια απ’ τα εφηβικά μου χρόνια κι εξακολουθώ να γράφω, κατά κύριο λόγο γιατί αγαπώ το τραγούδι σαν μορφή έκφρασης, σαν μορφή επικοινωνίας και πολιτικής πράξης πολλές φορές...."
Ο Μίκης Θεοδωράκης έχει πει για τον Μάνο: " Eίχα την ευτυχία και τη χαρά να συναντήσω τον Μάνο Λοϊζο από τα πρώτα του βήματα. Τον θυμάμαι στο σπίτι μου στη Νέα Σμύρνη, να κάθεται απέναντι μου ώρες αμέτρητες καθώς οι συζητήσεις μας δεν είχαν τελειωμό… Ο Λοΐζος δεν κατασκεύαζε. Και αν το ήθελε, δεν θα μπορούσε. Γεννούσε. Κι αυτό γιατί έτσι το ένιωθε… Τρυφερός και καλός, γινόταν ακόμα πιο τρυφερός και πιο καλός μέσα στην προσπάθεια, τις δοκιμασίες, στον αγώνα. Δεν ήταν πλατάνι ή βαλανιδιά. Ήταν μια πλαγιά πολύχρωμα λουλούδια που έλαμπαν καθώς τα χτυπούσε ο ήλιος. Και θα λάμπουν για πάντα και πιο πολύ όσο θα υπάρχει και θα λάμπει στον κόσμο αυτός ο μοναδικός ήλιος: Η καρδιά του ανθρώπου!
Σ’ ακολουθώ στην τσέπη σου γλιστράω
σαν διφραγκάκι τόσο δα μικρό
Σ’ ακολουθώ και ξέρω πως χωράω
μες στο λακκάκι που `χεις στο λαιμό
Έλα κράτησέ με και περπάτησέ με
μες στο μαγικό σου το βυθό
πάρε με μαζί σου στο βαθύ φιλί σου
μη μ’ αφήνεις μόνο θα χαθώ
Σ’ ακολουθώ και πάνω σου κολλάω
σαν φανελάκι καλοκαιρινό
Σ’ ακολουθώ σ’ αγγίζω και πονάω
κλείνω τα μάτια και σ’ ακολουθώ
σαν διφραγκάκι τόσο δα μικρό
Σ’ ακολουθώ και ξέρω πως χωράω
μες στο λακκάκι που `χεις στο λαιμό
Έλα κράτησέ με και περπάτησέ με
μες στο μαγικό σου το βυθό
πάρε με μαζί σου στο βαθύ φιλί σου
μη μ’ αφήνεις μόνο θα χαθώ
Σ’ ακολουθώ και πάνω σου κολλάω
σαν φανελάκι καλοκαιρινό
Σ’ ακολουθώ σ’ αγγίζω και πονάω
κλείνω τα μάτια και σ’ ακολουθώ
1 σχόλιο:
Ο πιό ευαίσθητος συνθέτης ! Εξαιρετικά ιδιοφυής , εφάμιλλος των μεγάλων συνθετών . Ένας από τους δυό τρείς μεγάλους . Δυστυχώς έφυγε νωρίς .
Δημοσίευση σχολίου