Πώς να αμφισβητήσετε φόρους και πρόστιμα

Οδηγός αμφισβήτησης για χαράτσια
H αντιμετώπιση αδικιών σε φόρο εισοδήματος, ΦΠΑ, ΕΝΦΙΑ και άλλες χρεώσεις με 50% πάγωμα χρεών
Ρεπορτάζ
Στέλιος Κράλογλου

Στην «άγνωστη» Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών (ΔΕΔ) της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων μπορούν να προσφύγουν οι φορολογούμενοι και να αμφισβητήσουν -ως άδικους και λανθασμένους- τους φόρους και τα πρόστιμα που τους έχουν βεβαιωθεί. Εφόσον δικαιωθούν, θα γλιτώσουν το 50% της οφειλής τους!

Η νομοθεσία προβλέπει πως όποιος φορολογούμενος θεωρεί ότι αδικήθηκε από κάποια απόφαση επιβολής φόρου ή προστίμου της φορολογικής διοίκησης δεν έχει το δικαίωμα να προσφύγει απευθείας στα διοικητικά δικαστήρια, αλλά είναι υποχρεωμένος να ασκήσει «ενδικοφανή προσφυγή» υποβάλλοντας σχετική αίτηση στη Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών του υπουργείου Οικονομικών και καταβάλλοντας το 50% των αμφισβητούμενων ποσών.
Ενώ το υπόλοιπο 50% «παγώνει» έως την εκδίκαση της υπόθεσης (που μπορεί να διαρκέσει έως και 120 μέρες).

Μοναδική περίπτωση να αποφύγει κανείς το 50% είναι να δώσει επαρκή στοιχεία τα οποία να δικαιολογούν αναστολή για σοβαρούς λόγους οικονομικής αδυναμίας. Οι φορολογούμενοι μπορούν να αμφισβητήσουν φόρους και πρόστιμα που τους έχουν επιβληθεί, όπως ο φόρος εισοδήματος, ο ΦΠΑ, ο ΕΝΦΙΑ, ο φόρος κληρονομιών, δωρεών, γονικών παροχών, τέλη, εισφορές ή χρηματικές κυρώσεις.

Σημειώνεται ότι η ΔΕΔ το πρώτο εξάμηνο του 2017 εξέτασε το 92,34% των ενδικοφανών και εξέδωσε 5.126 αποφάσεις επί ενδικοφανών προσφυγών, 56% περισσότερες από εκείνες του αντίστοιχου εξαμήνου του 2016 (3.292 αποφάσεις).

Η «δημοκρατία» παρουσιάζει σήμερα έναν αναλυτικό οδηγό με 10+1 ερωτήσεις και απαντήσεις για τις ενδικοφανείς προσφυγές.

1. Γιατί υποβάλλονται οι ενδικοφανείς προσφυγές;
Οι ενδικοφανείς προσφυγές υποβάλλονται για την επανεξέταση των πράξεων της φορολογικής διοίκησης στο πλαίσιο της διοικητικής διαδικασίας. Στόχος είναι η επίλυση των φορολογικών διαφορών σε σύντομες προθεσμίες, ώστε να επιτυγχάνονται η συντομότερη είσπραξη δημόσιων εσόδων και η αποσυμφόρηση των διοικητικών δικαστηρίων από υποθέσεις που μπορούν να επιλυθούν σε επίπεδο φορολογικής διοίκησης.
2. Ποια υπηρεσία είναι αρμόδια για την εξέταση των ενδικοφανών προσφυγών;
Η ενδικοφανής προσφυγή ασκείται, μέσω της αρμόδιας φορολογικής Αρχής (ΔΟΥ και Ελεγκτικά Κέντρα), ενώπιον της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών της ΑΑΔΕ.
3. Σε ποιες περιπτώσεις και πώς μπορώ να υποβάλω ενδικοφανή προσφυγή ενώπιον της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών;
Ο υπόχρεος, εφόσον αμφισβητεί πράξεις, ρητές ή σιωπηρές, που εκδίδονται από τη φορολογική Αρχή, οφείλει, πριν από την προσφυγή του στη Διοικητική Δικαιοσύνη, να ασκήσει ενδικοφανή προσφυγή ενώπιον της ΔΕΔ με αίτημα επανεξέτασης στο πλαίσιο διοικητικής διαδικασίας. Η ενδικοφανής προσφυγή κατατίθεται στην αρμόδια φορολογική Αρχή που εξέδωσε την προσβαλλόμενη πράξη. Σημειώνεται ότι για την άσκηση της ενδικοφανούς προσφυγής ενώπιον της ΔΕΔ δεν απαιτείται παράβολο.
4. Μπορώ να υποβάλω άλλου είδους διοικητική προσφυγή κατά των πράξεων που προσβάλλονται με την ενδικοφανή προσφυγή;
Οχι. Η άσκηση οποιασδήποτε άλλης διοικητικής προσφυγής κατά των υποκειμένων στην ενδικοφανή προσφυγή πράξεων των φορολογικών Αρχών είναι απαράδεκτη.
5. Μπορώ να ασκήσω προσφυγή απευθείας στα τακτικά διοικητικά δικαστήρια κατά των πράξεων που υπόκεινται σε ενδικοφανή προσφυγή;
Οχι. Η άσκηση προσφυγής απευθείας στα τακτικά διοικητικά δικαστήρια κατά των υποκειμένων στην ενδικοφανή προσφυγή πράξεων των φορολογικών Αρχών είναι απαράδεκτη.

6. Μέσα σε ποια προθεσμία μπορώ να ασκήσω ενδικοφανή προσφυγή;
Η ενδικοφανής προσφυγή ασκείται κατά πράξεων των φορολογικών Αρχών εντός ανατρεπτικής προθεσμίας 30 ημερών που αρχίζει από τη συντέλεση της κοινοποίησης της πράξης ή τη συντέλεση της παράλειψης. Ειδικά για τους κατοίκους εξωτερικού η σχετική προθεσμία ορίζεται σε 60 ημέρες.
7. Ποιος μπορεί να ασκήσει ενδικοφανή προσφυγή;
Η ενδικοφανής προσφυγή υποβάλλεται από τον υπόχρεο και εν γένει από κάθε πρόσωπο, καθώς και από όλα τα ευθυνόμενα φυσικά πρόσωπα για την καταβολή του φόρου εκ μέρους του νομικού προσώπου ή της νομικής οντότητας.
Ειδικότερα, η ενδικοφανής προσφυγή ασκείται:
- Για σχολάζουσα κληρονομιά από τον κηδεμόνα.
- Για επιδικία από τον προσωρινό διαχειριστή.
- Για μεσεγγύηση από τον μεσεγγυούχο.
- Για πτωχεύσαντα από τον σύνδικο.
- Για ανήλικο από τον ασκούντα τη γονική μέριμνα ή τον επίτροπο και επί πλειόνων από τον έναν από αυτούς.
- Για πρόσωπο που τελεί σε δικαστική συμπαράσταση από τον δικαστικό συμπαραστάτη, για θανόντα φορολογούμενο από τους κληρονόμους του.
- Για νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες σε εκκαθάριση από τους εκκαθαριστές.
Για όλες τις ως άνω περιπτώσεις, υποχρεωτικώς με την άσκηση της ενδικοφανούς προσφυγής συνυποβάλλονται και τα νομιμοποιητικά έγγραφα από τα οποία προκύπτουν οι παραπάνω ιδιότητες.
8. Με την άσκηση της ενδικοφανούς προσφυγής αναστέλλεται η καταβολή του αμφισβητούμενου ποσού της πράξης;
Με την άσκηση της ενδικοφανούς προσφυγής αναστέλλεται η καταβολή ποσοστού 50% του αμφισβητούμενου ποσού της πράξης, υπό την προϋπόθεση ότι έχει ήδη καταβληθεί το υπόλοιπο 50%, εκτός αν υποβληθεί γι' αυτό και γίνει αποδεκτό αίτημα αναστολής. Η αναστολή δεν ισχύει επί του άμεσου προσδιορισμού του φόρου, καθώς και επί πράξης διοικητικού προσδιορισμού του φόρου, που εκδίδεται με βάση στοιχεία που έχουν παρασχεθεί από τον φορολογούμενο σε φορολογική του δήλωση.
9. Με ποιον τρόπο μπορώ να υποβάλω αίτημα αναστολής του καταβλητέου ποσοστού 50% του αμφισβητούμενου ποσού της πράξης;
Ταυτόχρονα με την ενδικοφανή προσφυγή.
10. Σε ποιες περιπτώσεις μπορεί να γίνει δεκτό το αίτημα αναστολής;
Μόνο στην περίπτωση κατά την οποία κρίνεται ότι αυτό θα είχε ως συνέπεια ανεπανόρθωτη βλάβη για τον υπόχρεο.
11. Σε ποια προθεσμία εκδίδεται απόφαση επί της ενδικοφανούς προσφυγής;
Η απόφαση επί της ενδικοφανούς προσφυγής εκδίδεται εντός αποκλειστικής προθεσμίας 120 ημερών από την ημερομηνία υποβολής της ενδικοφανούς προσφυγής στην αρμόδια φορολογική Αρχή.
πηγή