”Εν τω φωτί της δόξης του προσώπου σου, Κύριε, πορευσόμεθα εις τον αιώνα.”
«Εσημειώθη εφ’ ημάς το φως του προσώπου σου, Κύριε» (ψ. 4, 7)
Στίχοι
Θαβώρ υπέρ πάν γης εδοξάσθη μέρος,
Ιδόν Θεού λάμψασαν εν δόξη φύσιν
Μορφήν ανδρουμένην κατά έκτην Χριστός αμείψε.
Άγιος Σωφρόνιος του Έσσεξ
Η Μεταμόρφωση του Κυρίου αποτελεί στερεό θεμέλιο της ελπίδας για τη μεταμόρφωση όλης της ζωής μας —η οποία τώρα είναι γεμάτη από κόπο, ασθένειες, φόβο— σε ζωή άφθαρτη και θεοειδή. Εν τούτοις, η ανάβαση αυτή στο υψηλό όρος της Μεταμορφώσεως συνδέεται με μεγάλο αγώνα. Όχι σπάνια εμείς εξασθενούμε από την αρχή αυτού του αγώνα και απελπισία φαίνεται να κυριεύει την ψυχή. Σε τέτοιες ώρες μαρτυρικής παραμονής στα όρια μεταξύ του Απροσίτου Φωτός της Θεότητας που έλκει προς τον εαυτό Του και της απειλητικής αβύσσου του σκότους, να ενθυμούμαστε τα διδάγματα των Πατέρων μας, οι οποίοι διήνυσαν την οδό αυτή ακολουθώντας τον Χριστό, και «εζωσμένοι τας οσφύας ημών» να παίρνουμε δύναμη με την κραταιά ελπίδα σε Εκείνον, ο Οποίος με την παλάμη Του βαστάζει ακόπως όλη την κτίση. Να θυμόμαστε ότι στη ζωή μας πρέπει να επαναληφθεί κατά τον ίδιο τρόπο ο,τι έγινε στη ζωή του Υιού του Ανθρώπου, για να ελευθερωθούμε από κάθε φόβο και ολιγοψυχία. Η οδός είναι κοινή σε όλους μας κατά τον λόγο Αυτού του Χριστού: «Εγώ ειμι η οδός»• και γι’ αυτό είναι και μοναδική, διότι «ουδείς έρχεται προς τον Πατέρα, ει μη δι’ Εμού».
Αν ο Κύριος «επειράσθη», και εμείς πρέπει να περάσουμε διά του πυρός των πειρασμών. Αν ο Κύριος καταδιώχθηκε, και εμείς επίσης θα διωχθούμε από τις ίδιες εκείνες δυνάμεις, οι οποίες δίωκαν τον Χριστό. Αν ο Κύριος έπαθε και σταυρώθηκε, και εμείς αναπόφευκτα οφείλουμε να πάσχουμε και να σταυρωνόμαστε έστω, ίσως, και πάνω σε αόρατους σταυρούς, εφόσον πράγματι Τον ακολουθούμε στις οδούς της καρδίας μας. Αν ο Κύριος μεταμορφώθηκε, και εμείς θα μεταμορφωθούμε και ενώ ακόμη βρισκόμαστε πάνω στη γη, αν ομοιωθούμε προς Αυτόν στις εσωτερικές επιθυμίες μας. Αν ο Κύριος πέθανε και αναστήθηκε, τότε και όλοι όσοι πιστεύουν σε Αυτόν θα διέλθουν διά του θανάτου, θα τοποθετηθούν σε τάφους και έπειτα θα αναστηθούν όμοια προς Αυτόν, εφόσον πέθαναν όμοια προς Αυτόν….
Σας παρακαλώ, να μην ολιγοψυχήσουμε ακούοντας τα λόγια της διδασκαλίας αυτής, αλλά να λάβουμε θάρρος και να ανοίξουμε τις καρδιές μας για να δεχθούμε με απλότητα το Ευαγγέλιο του Χριστού. Ο Κύριος με το στόμα Του είπε: «Θαρσείτε, εγώ νενίκηκα τον κόσμον» (Ιωάν. ις’ 33). Και εμείς, με τη δύναμη του Χριστού, θα κατορθώσουμε αναμφίβολα τη νίκη αυτή επί του κόσμου, ώστε μαζί με Αυτόν να μετάσχουμε στην αιώνια Βασιλεία των ουρανών.
Καθημερινά η πείρα της ανθρωπότητος μας αποδεικνύει σταθερά ότι οι «σοφοί και συνετοί» του αιώνος τούτου δεν μπορούν να ακολουθήσουν τον Χριστό ούτε στο Θαβώρ, ούτε στον Γολγοθά, ούτε στο όρος των Ελαιών.
Έτσι, αγαπητοί, προσέλθετε, και με τη δύναμη της πίστεως ας ανεβούμε στο «όρος Κυρίου» (Ησ. β’ 3), ας σταθούμε αοράτως στην πόλη του Ζώντος Θεού, και μετάρσιοι τω πνεύματι ας δούμε την άυλη Θεότητα του Πατρός και του Πνεύματος στον Μονογενή Υιό απαστράπτουσα. Ας ανέβουμε όχι με υπερήφανη παρρησία, αλλά με φόβο και τρόμο, ως ανάξιοί της αναβάσεως και οράσεως αυτής, εντούτοις όμως, με ελπίδα ότι και σε μας τους αμαρτωλούς, κατά την άμετρη αγαθότητα του Ουρανίου Πατρός, θα λάμψει «το αΐδιο Φως» της Θεότητος, η άστεκτη λάμψη του οποίου έρριξε πρηνείς στο Θαβώρ τους εκλεκτούς Αποστόλους.
Αφού ανυψώσαμε για λίγο τον νού μας στη θεωρία των θεμελιωδών αρχών της πίστεώς μας, οι οποίες πρέπει να αποτελούν το μόνιμο πολίτευμα της ζωής του πνεύματός μας, ας επιτρέψουμε στους εαυτούς μας να προχωρήσουμε στο θέμα που επιλέξαμε… Η γνώση για όλα αυτά θα βοηθήσει και εμάς τους ιδίους να διέλθουμε συνετά τη δική μας πορεία ακολουθώντας «τοις ίχνεσι του Χριστού».
Απορρίψτε τον άδικο λογισμό, ότι αυτό είναι κλήρος μόνο των εκλεκτών, λογισμό που μπορεί να φονεύσει μέσα μας την άγια ελπίδα. Η αλήθεια, στην οποία είναι αναγκαίο να στερεωθεί η καρδιά μας, είναι ότι ο Κύριος κανέναν δεν “εκβάλλει έξω” και δεν απορρίπτει από εκείνους που έρχονται προς Αυτόν (πρβλ. Ιωάν. ς’ 37). Όλοι εμείς, χωρίς εξαίρεση, μεγάλοι και μικροί, σημαντικοί και ασήμαντοι, κληθήκαμε στην ίδια τελειότητα, στην οποία κάλεσε ο Κύριος τους Αποστόλους Πέτρο, Ιάκωβο και Ιωάννη που τους οδήγησε στο όρος του Θαβώρ, διότι και εμείς, όπως και αυτοί, λάβαμε τις ίδιες εντολές και όχι άλλες, και, επομένως, την ίδια, ίση προς αυτούς, τιμή κλήσεως και όχι άλλη κατώτερη. Ερευνήστε με προσοχή όλη την ακολουθία της Εορτής και θα δείτε με ποια δύναμη η Εκκλησία προσκαλεί και πείθει όλους για ανάβαση στο αψηλάφητο Όρος της νοεράς Θεοπτίας, δείχνοντας έτσι σαφώς ότι όχι μόνο κατά την αρχαιότητα, όχι μόνο στους Αποστόλους ευδόκησε ο Κύριος να φανερώσει την “αυγή” της Θεότητάς Του, αλλά και κατά τη διάρκεια όλων των αιώνων, και ως τις ημέρες μας ακόμη, δεν έπαυσε και ουδέποτε θα παύσει, σύμφωνα με την επαγγελία Του, να εκχέει την ίδια εκείνη δωρεά σε όσους Τον ακολουθούν με όλη την καρδιά τους…
Δεν έβλεπα την οδό μπροστά μου• δεν γνώριζα πως να εισέλθω σε αυτή τη ζωή, από που να αρχίσω• αισθανόμουν τον εαυτό μου μέσα σε γνόφο και ρώτησα:
«Τί να κάνω για να κληρονομήσω την αιώνια ζωή»;
Και μου δόθηκε η απάντηση:
«Να προσεύχεσαι, όπως ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, ο οποίος για χρόνια έκραζε, “Κύριε, φώτισόν μου το σκότος”, και εισακούσθηκε.
»Να προσεύχεσαι με τα λόγια της εκκλησιαστικής Ωδής, “Λαμψάτω, ω Φωτοδότα, και εμοί τω αμαρτωλώ το φως Σου το απρόσιτον”, και να ενδυναμώνεις στην πίστη, ενθυμούμενος ότι η Εκκλησία δεν προσεύχεται για πράγματα που δεν μπορούν να γίνουν».
Στη συνέχεια ο άνδρας εκείνος, σαν να απέκλειε τη δυνατότητα ότι μια τέτοια προσευχή θα παραμείνει χωρίς την άνωθεν απάντηση, κατέκλεισε τον λόγο του ως εξής:
«Όταν η ψυχή σου γνωρίσει αυτό το φως,
τότε, όταν συμβεί να το στερείται, θα φλέγεσαι γι’ αυτό και μιμούμενος
τον άγιο Συμεών τον Νέο Θεολόγο θα το ζητάς και θα κράζεις προς αυτό:
Ελθέ, το φως το αληθινόν.
Ελθέ, η Ζωή η αιώνιος.
Ελθέ, των πεπτωκότων η έγερσις.
Ελθέ, των κειμένων η ανόρθωσις,
Ελθέ, των νεκρών η ανάστασις.
Ελθέ, Πανάγιε Βασιλεύ.
Ελθέ και σκήνωσον εν ημίν,
και μείνον αδιαστάτως εν ημίν,
και αδιαιρέτως Συ μόνος βασίλευε εν ημίν
εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν».
(Πηγή: Αρχιμ. Σωφρονίου, Λόγος στην Μεταμόρφωση του Κυρίου (απόσπασμα), Άσκησις και θεωρία, Έσσεξ Αγγλίας 1996, σ. 172-188.)
