24 ώρες στην Κόνιτσα των τεσσάρων εποχών

Ένα από τα ομορφότερα ακριτικά μέρη της Ελλάδας είναι ικανό να ξεδιπλώσει την χάρη του μέσα σε μία μέρα.

ΓΡΑΦΕΙ Η ΓΕΩΡΓΙΑ ΔΡΑΚΑΚΗ

Βρέθηκα για αρκετές ημέρες στα Ιωάννινα και αφού χόρτασα τη λίμνη, την τοπική γαστρονομία και τους ενδιαφέροντες ανθρώπους σκέφτηκα να αναζητήσω κοντινές εξορμήσεις.

Η Κόνιτσα, 64 χιλιόμετρα έξω από τα Γιάννενα, θεωρείται ο παράδεισος όσων αγαπούν τις αθλητικές δραστηριότητες -εγώ δεν ανήκω σε αυτούς. Θέλω να την περπατήσω, να την γευτώ, να την κατανοήσω. Είναι μια όμορφη κωμόπολη, λίγο λιγότερο γραφική και μαγική από ό,τι είχα διαβάσει στα ταξιδιωτικά άρθρα που συμβουλεύτηκα πριν την επίσκεψή μου, αλλά με πραγματικές, υπαρκτές χάρες: εντυπωσιακά αρχοντικά, τοξωτά γεφύρια (ζήτω η Ήπειρος!) και πετρόκτιστα στενά δρομάκια.

Φθάνω με την φίλη μου την Λ., νωρίς το πρωί -ούτε μια ώρα με το αμάξι. Αυτή η κωμόπολη βρίσκεται στην πλαγιά της Τραπεζίτσας, ενός βουνού που αποτελεί μέρος της οροσειράς της Πίνδου. Βόλτα στα λιθόκτιστα σοκάκια, βλέμμα που σκανάρει τα αρχοντικά και τα γεφύρια τα χιλιοτραγουδισμένα από την δημοτική παράδοση -πόση ανακουφιστική δροσιά από τα ποτάμια και τα δέντρα, ό,τι πρέπει για μια καλοκαιρινή βόλτα. Κι αν δεν βρισκόμουν σε μέρα ευαισθησίας της υγείας μου, θα βουτούσα κι εγώ σε κάποιο ποταμάκι με το κρυστάλλινο νερό του, να μου ξυπνήσει τις αισθήσεις. Ας είναι, θα ξαναπάω σίγουρα.

Αώος Ποταμός

Άχαστα σημεία στην Κόνιτσα και πέριξ

Στην είσοδο της πόλης βρίσκεται το φαράγγι του Αώου με το θρυλικό, εντυπωσιακό μονότοξο λιθόκτιστο γεφύρι που χρονολογείται από το 1869. Το συγκεκριμένο διακρίνεται για το τόξο του και είναι, ουσιαστικά, η μεγαλύτερη γέφυρα αψίδας στην Ευρώπη. Θα δείτε αρκετούς επισκέπτες να ανεβαίνουν στο γεφύρι και να φωτογραφίζονται -μην ντραπείτε να τους μιμηθείτε, εάν φυσικά το νιώσετε. Από το Γεφύρι ξεκινάει το μονοπάτι που οδηγεί (με τα πόδια, όχι με το αυτοκίνητο) στην Μονή Στομίου, η οποία βρίσκεται σε υψόμετρο πάνω από 2.000 μέτρα, ανάμεσα στις απότομες πλαγιές της Τύμφης και της Τραπεζίτσας.

Το μοναστήρι, γνωστό και ως «Παλιομονάστηρο» χρονολογείται από το 1442. Είναι ανδρικό, με 11 νεόκτιστα κελιά και με θέα πραγματικά επιβλητική. Εκεί, έζησε μια περίοδο της ζωής του ο Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης, ο οποίος μάλιστα βοήθησε στην ανακαίνισή του. Είπαμε να κάνουμε την διάρκειας δύο ωρών διαδρομή, πιο πολύ για να ξεμουδιάσουμε και να ευχαριστηθούμε την ηπειρώτικη φύση. Αυτό το ελατόδασος δεν λησμονείται, ο καθαρός αέρας ξαφνιάζει τα πνευμόνια και η ανταμοιβή επάνω, στη Μονή, είναι εξαίσια.

To γεφύρι της Κόνιτσας έργο του Ζιώγα Φρόντζου

Μονή Παναγίας Στομίου

Επιστροφή για έναν καφέ στην κεντρική, πλακόστρωτη πλατεία για ένα μικρό διάλειμμα επιβάλλεται. Καλός και ο ποταμός Βοϊδομάτης, αλλά δεν είμαστε σε mood για ράφτινγκ ή κανόε καγιάκ. Απολαμβάνουμε την ραστώνη της πλατείας, μέχρι να ανακτήσουμε δυνάμεις και να βολτάρουμε λίγο στα τριγύρω καντούνια και να ετοιμαστούμε για τον οικισμό της Αγίας Παρασκευής -16 χιλιόμετρα από την Κόνιτσα. Το Λαογραφικό Μουσείο εκεί διαθέτει πάνω από 500 εκθέματα του λαϊκού πολιτισμού, τα οποία εκτίθενται σε ένα υπέροχο διατηρητέο κτήριο στην πλατεία του χωριού. Για να το επισκεφθείτε, κάντε αυτό που κάναμε κι εμείς: επικοινωνήστε με τα τηλέφωνα 6976551251 (Παντ. Γαλάνης), εναλλακτικά 6976067198 (Δημ. Τέλλης) και τέλος 6976202076 (Δημ. Καναβός). Αγαπώ τα λαογραφικά μουσεία, μέσα από αυτά και τα εκθέματά τους κατανοώ καλύτερα την ιστορία ενός τόπου, όπως αυτή διαπέρασε την καθημερινή ζωή των ανθρώπων που τον κατοίκησαν.

Μισή ώρα από την Κόνιτσα, προς Κοζάνη και πολύ κοντά στα αλβανικά σύνορα, βρίσκεται η Πυρσόγιαννη, το κεφαλοχώρι των Μαστοροχωρίων της Κόνιτσας. Μαστροχώρια θα πει χωριά μαστόρων, Ηπειρωτών χτιστών -καλλιτεχνών, δείγματα της τέχνης των οποίων συναντώνται απ’ άκρη σ’ άκρη της Ελλάδας και όχι μόνο. Προλαβαίνουμε μια περιποιημένη βόλτα πριν πέσει το φως, έναν ελληνικό καφέ ακόμα, αλλά δεν μας βγαίνει η ανάβαση στην Καστάνιανη με τα τρεχούμενα νερά της, τα τέσσερα γεφύρια και τις 17 (!) μοναδικής αρχιτεκτονικής εκκλησίες της. Σύντομα, μακάρι να τα καταφέρουμε.

Οικιστικό συγκρότημα Χάμκως

Επιστροφή στην Κόνιτσα γιατί πεινάσαμε και στην Ήπειρο, όταν πεινάς, τρως και χορταίνεις με τρόπο θεϊκό και εγγυημένο. Πέρα από τις παραδοσιακές πίτες με το λαχταριστό τσακιστό φύλλο, τα κρεατικά δίνουν και παίρνουν -και το κυνήγι επίσης, μιας που τα γύρω βουνά έχουν την σχετική πανίδα τους, αλλά δεν υπήρξα ποτέ φίλη του κυνηγιού. Το «Καπνισμένο Τσουκάλι» φημίζεται για το τρυφερό του μοσχαράκι κοκκινιστό με μακαρόνια ή πατάτες τηγανιτές, αλλά εμείς προτιμήσαμε την «Ψησταριά του Τόρη», για συγκλονιστικά νόστιμες και καλοψημένες μπριζόλες χοιρινές και νόστιμα σαλατικά και συμπαρομαρτούντα. Μεγάλες μερίδες, λογικές τιμές και ευγενής εξυπηρέτηση.

Πριν φύγουμε, θελήσαμε μια τελευταία βόλτα για χώνεψη στα πέτρινα καλντερίμια στην Άνω πόλη της Κόνιτσας με το σήμα κατατεθέν της Οθωμανικής Περιόδου, το συγκρότημα της Χάμκως. Εκεί, σημειωτέον, έλαβε χώρα για δεύτερη χρονιά ένα one of a kind μουσικό φεστιβάλ που έτρεξε από την Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση και τον βραβευμένο με Γκράμι Αμερικάνο παραγωγό Christopher King -ο οποίος τα τελευταία χρόνια ζει μεταξύ ΗΠΑ και Κόνιτσας. Με τίτλο «Γιατί ‘ναι μαύρα τα βουνά», το τριήμερο φεστιβάλ εξερεύνησε την μουσική των Βαλκανίων και επιχείρησε να εμβαθύνει στις ρίζες και στα παρακλάδια της, με τρόπο άκρως μυσταγωγικό.

η συνέχεια...