Μεταμόρφωση τοῦ Κυρίου…ὅλα τά μεγάλα καί ἀποκαλυπτικά γεγονότα εἶχαν ὡς προπομπό τήν προσευχητική σιγή.

 

Λόγος στὴν Μεταμόρφωση τοῦ Κυρίου

  π. Ζαχαρία Ι.Μ.Τιμίου ΠροδρόμουΈσσεξ

…Τό θαῦμα τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Κυρίου δέν εἶναι παρά ἡ ἀπάντηση στήν ἐρώτηση τοῦ Χριστοῦ «τίνα με λέγουσιν οἱ ἄνθρωποι εἶναι». ᾿Επιπλέον, κατά τή Σοφία Του, ὁ Διδάσκαλος θέλησε νά προετοιμάσει καί νά ἐνισχύσει τούς Μαθητές, ἐν ὄψει τῶν φοβερῶν γεγονότων πού ἐπρόκειτο νά τελεσιουργηθοῦν στήν πόλη τοῦ Θεοῦ, τήν ῾Ιερουσαλήμ. Πράγματι, βλέποντας στό Θαβώρ τή δόξα Του, θά κατανοοῦσαν οἱ Μαθητές ὅτι τό Πάθος καί ἡ Σταύρωσή Του ἦταν ἑκούσια καί θά ἀντλοῦσαν τό ἀπαραίτητο θάρρος καί τήν πίστη ἕως τέλους, ὅτι Αὐτός εἶναι ἀληθῶς τό «ἀπαύγασμα τῆς δόξης» τοῦ Πατρός. Αὐτό εἶναι καί τό νόημα πού προβάλλεται ἀπό τούς δύο βασικούς ὕμνους τῆς σημερινῆς ἑορτῆς, τό ᾿Απολυτίκιον καί τό Κοντάκιον·

«Μετεμορφώθης ἐν τῷ ῎Ορει, Χριστέ ὁ Θεός, δείξας τοῖς Μαθηταῖς σου τήν δόξαν σου, καθώς ἠδύναντο…». «… ἵνα ὅταν σέ ἴδωσι σταυρούμενον, τό μέν πάθος νοήσωσιν ἑκούσιον, τῷ δέ κόσμῳ κηρύξωσιν, ὅτι σύ ὑπάρχεις ἀληθῶς, τοῦ Πατρός τό ἀπαύγασμα.»

Μελετῶντας τά σχετικά χωρία τῆς ῾Αγίας Γραφῆς, παρατηροῦμε καί στούς τρεῖς Εὐαγγελιστές, Ματθαῖο, Μᾶρκο καί Λουκᾶ, ὅτι ἀκριβῶς πρίν ἀπό τή διήγηση τῆς Μεταμορφώσεως τοποθετεῖται ὁ λόγος τοῦ Κυρίου «εἰσί τινες τῶν ᾧδε ἑστηκότων, οἵτινες οὐ μή γεύσωνται θανάτου ἕως ἄν ἴδωσι τόν Υἱόν τοῦ ἀνθρώπου ἐρχόμενον ἐν τῇ Βασιλείᾳ αὐτοῦ» (Ματθ. 16, 28), ἤ «… ἕως ἄν ἴδωσι τήν Βασιλείαν τοῦ Θεοῦ ἐληλυθυῖαν ἐν δυνάμει» (Μάρκ. 9, 1), ἤ «… ἕως ἄν ἴδωσι τήν Βασιλείαν τοῦ Θεοῦ» (Λουκ. 9, 27)…

…῞Οπως σχολιάζει σχετικά ὁ Γέροντας Σωφρόνιος, «ὁ Κύριος μετά τῶν μαθητῶν τελεῖ ἐν σιωπῇ τήν πορείαν ἐκ τῶν ὁρίων τῆς Καισαρείας τῆς Φιλίππου ἕως τοῦ ῾Ιεροῦ Θαβώρ» (᾿Αρχιμ. Σωφρονίου, ῎Ασκησις καί Θεωρία, σ. 180).

Πολύ εὔστοχα ὁ Γέροντας παρατηρεῖ τά ἑξῆς· ῾Η προαναφερθεῖσα πορεία διήρκεσε ἕξι μέρες καί δέν ἀναφέρεται κατά τή χρονική αὐτή διάρκεια οὔτε ἕνα θαῦμα, οὔτε ἕνα συμβάν. Καί, βέβαια, τό γεγονός τῆς σιωπῆς δέν εἶναι τυχαῖο, ἀλλά ἔχει οὐσιαστική σημασία. Παρατηροῦμε στίς ῞Αγιες Γραφές -καί τήν Παλαιά καί τή Καινή- ὅτι ὅλα τά μεγάλα καί ἀποκαλυπτικά γεγονότα εἶχαν ὡς προπομπό τήν προσευχητική σιγή.

Ξεκινῶντας, ἤδη, ἀπ᾿ τήν ἀρχή τῆς δημιουργίας, τό Πνεῦμα τό ῞Αγιον ἐπώαζε ἐν σιωπῇ τήν ἄβυσσο τοῦ μηδενός καί ξαφνικά ὠοτόκησε ὅλη τή Δημιουργία.

῾Ο ᾿Ιακώβ πάλεψε ἐν σιωπῇ ὅλη τή νύχτα μπροστά στόν Θεό. Κι ᾿Εκεῖνος ἔθεσε τή σφραγῖδα τῆς προστασίας πάνω του, γιά νά μπορέσει νά συναντήσει τό θηριώδη ᾿Ησαῦ.

῾Ο Μωϋσῆς ἡσύχασε μέ τό λαό τοῦ ᾿Ισραήλ γιά σαράντα ἡμέρες καί κατόπιν εἰσῆλθε στό γνόφο τῆς δόξας τοῦ Θεοῦ.

῾Ο ᾿Ιησοῦς τοῦ Ναυῆ ἡσύχασε μέ τό λαό ἐπί ἑπτά ἡμέρες γύρω ἀπό τά τείχη τῆς ῾Ιεριχώ· τήν ἕβδομη ἡμέρα ἤχησε ἡ σάλπιγγα κι ἔπεσαν τά τείχη.

῾Ο ᾿Ιώβ τήρησε σιγή γιά ἑπτά ἡμέρες καί στή συνέχεια ὁ λόγος του ὁμοίαζε μέ θύελλα.

῾Ο ᾿Ηλίας ἡσύχασε γιά σαράντα ἡμέρες στό Χωρήβ καί κατέβασε ἄνεμο, σεισμό καί πῦρ ἀπό τούς οὐρανούς.

῾Η ῾Αγία Παρθένος δέχθηκε τό ὑπερφυές μήνυμα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ ἀπό τόν Γαβριήλ, ἐνῶ βρισκόταν σέ νήψη καί σιωπηλή προσευχή.

Καί στή ζωή τοῦ Κυρίου βλέπουμε πάντοτε ὅτι ἐμφανίζει τή δύναμή Του μετά ἀπό ἡσυχία καί σιωπή στό ῎Ορος τῶν ᾿Ελαιῶν ἤ στήν ῎Ερημο.

῾Η ᾿Ανάσταση ἔγινε ἀφοῦ ἐσίγησε γιά τρεῖς ἡμέρες πᾶσα σάρξ βροτεία.

Τό ῞Αγιο Πνεῦμα κατῆλθε κατά τήν Πεντηκοστή, ἐνόσῳ οἱ Μαθητές ἡσύχαζαν ὁμοθυμαδόν.

᾿Ακόμα καί ὁ ἴδιος ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ, πού εἶναι Θεοῦ Δύναμις καί Θεοῦ Σοφία, γεννήθηκε ἀπό τή σιωπή τοῦ ᾿Ανάρχου Πατρός καί ἡ ἡσυχία ἑτοιμάζει τόν τόπο τῆς Παρουσίας Του.

Στό τέλος λοιπόν τῆς σιωπηλῆς αὐτῆς πορείας. ὁ Κύριος ἐξέλεξε τούς προκρίτους τῶν Μαθητῶν Του Πέτρον, ᾿Ιάκωβον καί ᾿Ιωάννην. Τόν πρῶτο γιά τή θερμή πίστη καί τήν ἀγάπη πού εἶχε γιά τόν Χριστό, τόν δεύτερο γιά τήν αὐταπάρνηση καί τή διάθεση πού εἶχε νά πιεῖ τό Ποτήριο τοῦ Χριστοῦ καί νά μιμηθεῖ τό θάνατό Του καί τόν τρίτο γιά τήν ἀγάπη πού ἀπολάμβανε ἀπό τόν Χριστό καί τήν ἀρετή του.

Τούς Μαθητές αὐτούς ὁδήγησε «εἰς ὄρος ὑψηλόν κατ᾿ ἰδίαν καί μετεμορφώθη ἔμπροσθεν αὐτῶν καί ἔλαμψεν τό πρόσωπο αὐτοῦ ὡς ὁ ἥλιος, τά δέ ἱμάτια αὐτοῦ ἐγένετο λευκά ὡς τό φῶς» (Ματθ. 17, 1). Τό ὄρος αὐτό τῆς θεωρίας εἶναι «ὑψηλόν», (ὅπως ὁ Γολγοθᾶς καί τό «ὑπερῶον» τῆς ῾Ιερουσαλήμ), γιατί εἶναι τόπος πού φανερώθηκε ἡ μεγαλοπρέπεια καί ἡ δόξα τοῦ Χριστοῦ, «δόξα ἥν εἶχε παρά τῷ Πατρί πρό τοῦ τόν κόσμον εἶναι» (᾿Ιω. 17, 5).

῾Ο Εὐαγγελιστής Λουκᾶς ἀναφέρει ὅτι ἡ θαυμαστή Μεταμόρφωση τοῦ Χριστοῦ σέ Φῶς ἔλαβε χώρα κατά τή διάρκεια τῆς προσευχῆς Του· «ἐν τῷ προσεύχεσθαι αὐτόν» (Λουκ. 9, 29). Καί πάλι ἐδῶ ὁ Γέροντας σχολιάζει ὅτι ἡ προσευχή αὐτή τοῦ Χριστοῦ πρέπει νά ἦταν κατά τό περιεχόμενο ὅμοια μέ ἐκείνη τῆς Γεσθημανῆ, γιατί «ἐλήλυθεν Αὐτοῦ ἡ ὥρα». Δηλαδή, μέ τήν προσευχή Του ὁ Κύριος ἀγκάλιαζε ὅλα τά πλάτη τῶν αἰώνων καί ἔπασχε γιά τή σωτηρία ὅλου τοῦ ᾿Αδάμ. Προσευχόταν γιά τούς ᾿Αποστόλους ἀλλά καί γιά ὅλους πού θά πίστευαν σ᾿ Αὐτόν, «ὅπως φανερωθῇ εἰς αὐτούς τό ὄνομα τοῦ Πατρός καί ὅπως ἡ ἀγάπη, διά τῆς ὁποίας ὁ Πατήρ ἠγάπησε τόν Υἱόν, μένῃ ἐν αὐτοῖς» (῎Ασκησις καί Θεωρία, σ. 181).

Γίνεται σαφές δηλαδή ὡς ἐδῶ ὅτι δύο ἦταν οἱ βασικοί παράγοντες πού συνετέλεσαν στό θαυμαστό γεγονός τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος· ἀφ᾿ ἑνός ἡ ὑπερφυής προσευχή τοῦ Κυρίου καί ἀφ᾿ ἑτέρου ἡ πίστη τῶν Μαθητῶν στή θεότητα τοῦ Χριστοῦ, ὅπως ἤδη εἶχε ὁμολογηθεῖ διά στόματος τοῦ κορυφαίου ἐκπροσώπου τους, Πέτρου. Δύο προϋποθέσεις δηλαδή, ἡ Θεία ἐνέργεια καί ἡ ἀνθρώπινη συμβολή, συνήργησαν, ἐκ τῶν ὁποίων ἡ πρώτη ἄπειρα μεγάλη, ἡ δεύτερη πολύ μικρή ἀλλά ἀπόλυτα ἀναγκαία…

Πρῶτος μάρτυρας τῆς Μεταμορφώσεως καί τῆς ζωῆς τῶν ἐσχάτων εἶναι ὁ κραταιός καί Μέγας ᾿Απόστολος Πέτρος. Στό ᾿Αποστολικό ἀνάγνωσμα τῆς ἡμέρας μαρτυρεῖ γιά τή Μεταμόρφωση τοῦ Κυρίου καί μᾶς παροτρύνει νά δείξουμε ἐπιμέλεια, ὥστε νά ἐπιχορηγηθεῖ καί σ᾿ ἐμᾶς πλουσίως ἡ εἴσοδος στήν αἰώνια καί ἀνέσπερη Βασιλεία…

Δόξα… Καὶ νῦν…Ἦχος πλ. δ’. Βύζαντος

Παρέλαβεν ὁ Χριστός, τὸν Πέτρον καὶ Ἰάκωβον καὶ Ἰωάννην, εἰς ὄρος ὑψηλὸν κατ’ ἰδίαν, καὶ μετεμορφώθη ἔμπροσθεν αὐτῶν, καὶ ἔλαμψε τὸ πρόσωπον αὐτοῦ ὡς ὁ Ἥλιος, τὰ δὲ ἱμάτια αὐτοῦ, ἐγένετο λευκὰ ὡς τὸ φῶς. Καὶ ὤφθησαν Μωϋσῆς καὶ Ἠλίας μετ’ αὐτοῦ συλλαλοῦντες, καὶ νεφέλη φωτεινὴ ἐπεσκίασεν αὐτούς, καὶ ἰδοὺ φωνὴ ἐκ τῆς νεφέλης λέγουσα· Οὗτός ἐστιν ὁ Υἱός μου ὁ ἀγαπητός, ἐν ᾧ ηὐδόκησᾳ, αὐτοῦ ἀκούετε.

Σῶσον ἡμᾶς Υἱὲ Θεοῦ, ὁ ἐν τῷ ὄρει τῷ Θαβὼρ μεταμορφωθείς, ψάλλοντάς σοι Ἀλληλούϊα.