Μόρφου Νεόφυτος: Η δίψα της Σαμαρείτιδος

Κήρυγμα Μητροπολίτου Μόρφου π. Νεοφύτου στη Θεία Λειτουργία την Κυριακή της Σαμαρείτιδος, που τελέσθηκε στον ιερό ναό Αγίας Παρασκευής της κοινότητος Μουτουλλά της μητροπολιτικής περιφέρειας Μόρφου (14.05.2017).

Έτη πολλά και σε σας αναστημένα, ευλογημένα και να μας αξιώσει ο Τριαδικός Θεός ο Αναστάς Ιησούς αυτό που ακούσαμε στο Ευαγγέλιο, που με τόση καθαρότητα το απήγγειλε ο ιεροδιάκονός μας, να γίνει πραγματικότητα στη δική μας ζωή. Να ποθούμε, να θέλουμε, να παρακαλούμε να αποκτήσουμε «το ύδωρ το ζών». Αυτό το ύδωρ, αυτό το νερό που όταν κάποιος το πιει τόσο ξεδιψά η ψυχή του, όπου πλέον δεν θέλει τίποτε άλλο, τίποτα ανώτερο και τίποτα κατώτερο βεβαίως.

Αυτή την μεγάλη αλήθεια την εμοιράστηκε ο Θεάνθρωπος Ιησούς, όχι με τους αποστόλους του, όχι με τους αρχιερείς της εποχής εκείνης, όχι με τους νομοδιδάσκαλους και γραμματισμένους, αλλά με μίαν γυναίκα. Και μάλιστα μίαν γυναίκα αλλογενή. Ετερόδοξο και κακόδοξο. Ούτε καν Ιουδαία δεν ήταν. Σαμαρείτης ήτο η αγία Φωτεινή. Και δεν ήταν τότε βεβαίως αγία. Ήταν μία γυναίκα που εγνώρισε έξι άνδρες. Πέντε της είπε είχες και αυτόν που έχεις δεν σου ανήκει. Μια τέτοια γυναίκα, που δεν είχε λοιπόν Ιουδαϊκή Ορθόδοξη παράδοση, σε μία γυναίκα, που τότε οι γυναίκες εθεωρούντο ως κατώτερα πλάσματα του Υψίστου, σε μίαν αμαρτωλή γυναίκα μοιράζεται αυτό τον μεγάλο πόθο. Που απ’ ότι φαίνεται, στις μέρες μας έχει γίνει μικρός ή και ανήκουστος. Δεν έχουμε ακούσει ποτέ μας γι’ αυτό τον πόθο. Ότι υπάρχει ένα νερό, το οποίον όταν το πιει ο άνθρωπος, δεν πρόκειται να διψάσει ποτέ του πια. Και αυτό το νερό, δεν είναι άλλο παρά το Άγιον Πνεύμα. 

Αυτό που είπε ο Κύριός μας εις τον μυστικό μαθητή του τον Νικόδημο. Ότι εκ της κοιλίας του «ποταμοί ρεύσονται ύδατος». Και δεν εκατάλαβε ο βουλευτής Νικόδημος ο γραμματισμένος, ο δάσκαλος και του λέει, περιορισμένος ο Νικόδημος και εγκλωβισμένος εις την δικήν του λογική, δύναται γέρων άνθρωπος, του λέει, να ξαναμπεί στην κοιλιά της μάνας του; Άλλα του έλεγε ο Χριστός, άλλα καταλάβαινε αυτός. Γιατί δεν καταλάβαινε; Τον Χριστό τον αγαπούσε. Ήθελε να γίνει μαθητής του Χριστού. Αλλά, δεν είχε το «ύδωρ το ζων». Δεν είχε το Πνεύμα το Άγιον ακόμα. 

Ο Χριστός και η Σαμαρείτιδα. Τοιχογραφία του 16ου αιώνα μ.Χ. στην Ιερά Μονή Διονυσίου (Άγιον Όρος)

Έρχονται οι μαθητές Του, εκεί στο Φρέαρ του Ιακώβ. Και τι του λένε; Του μιλούν σαν Εβραίοι. Γιατί μιλάς μ’ αυτή τη γυναίκα; Ποιος σου έφερε και έφαγες Κύριε; Τους λέει, εγώ δεν θέλω να φάω. Έχω χορτάσει. Δεν καταλαβαίνουν αυτό τον δάσκαλό τους. Αυτό τον Θεάνθρωπο. Για τον οποίο εγκατέλειψαν τα πάντα. Κινούνται ακόμη εις την σφαίρα της λογικής. Του ορθολογισμού. Και ο Χριστός ξέρει ότι οι μαθητές του, θέλουν και αυτοί το ύδωρ το ζων. Το θέλει όμως και η γυναίκα η αμαρτωλός της Σαμαρείτιδος η γυναίκα, το θέλει όλο το Εβραϊκό γένος, το θέλουν αυτό το ύδωρ πάντα τα έθνη. Εμείς δηλαδή, οι πρόγονοί μας. Οι ειδωλολάτρες Έλληνες, οι Σκύθες και οι όπου γης Εθνικοί. 

Και αυτό το ύδωρ το ζων, το οποίο εδόθη κατά πρώτον εις τους μαθητές Του και σε όλους όσους επίστεψαν εις τους μαθητές, το βλέπομε να δίδεται πλέον, να παροχεύεται και να διοχετεύεται από τότε μέχρι σήμερα μέσα στην Μία, Αγία, Καθολική και Αποστολική Ορθόδοξη Εκκλησία. Και κατά πρώτον δίδεται εκεί στο υπερώον, την ημέρα της Πεντηκοστής. Κατέρχεται το Πνεύμα το Άγιον. Και όπου βρει καρδίαν καθαράν και συντετριμμένη, αυτή την καρδία αφού την καθαρίσει την φωτίσει και την αγιάσει, την καθιστά πλέον δεξαμενή ύδατος ζώντος. Δεξαμενή του Αγίου Πνεύματος.  Και αυτό που δεν κατάλαβαν οι μαθητές Του οι δώδεκα και οι εβδομήκοντα και οι μυστικοί μαθητές, το καταλαβαίνουν τότε όταν ευρίσκονται πλέον εις το υπερώον της Πεντηκοστής εις τη Σιών. 

Αυτό που δεν κατάλαβε η Σαμαρείτιδα, το καταλαβαίνει τότε και από αμαρτωλή γυναίκα, γίνεται μαθήτρια του Χριστού. Γίνεται ιεραπόστολος και τελικά γίνεται και ισαπόστολος πια, η πλέον αμαρτωλή γυναίκα η Σαμαρείτης. 

Αυτά όλα αγαπητοί μου, είναι ισχυρά μηνύματα εις την δική μας βολεμένη και αμαρτωλή καθημερινότητα. Ότι κάτι μας λείπει. Μη βολευόμεθα με το λίγον. Το έχομεν οι Κύπριοι αυτό. Ιδιαιτέρως άμα μας γίνει και κανένα θαύμα από κάποιον άγιο του Θεού, νομίζομεν ότι αυτή είναι η πίστη μας. Η πίστη μας είναι μία συνεχής αναζήτηση του Αγίου Πνεύματος. Όταν ερώτησαν τον άγιο Σεραφείμ του Σαρώφ ποιος είναι ο σκοπός της Χριστιανικής ζωής, τι απάντησε ο μεγάλος όσιος της Ρωσίας; Ο σκοπός της Χριστιανικής ζωής είναι η απόκτησις του Αγίου Πνεύματος.

Και καταλαβαίνουμε ότι το Άγιον Πνεύμα μας επισκέφθηκε όταν αρχίσουν τα πάθη μας να μειώνονται. Να ελέγχονται. Και σιγά-σιγά, λένε οι πατέρες της ερήμου, δεσμεύονται. Θέλουν να επιτεθούν. Θέλουν να μας κατακυριεύσουν και πάλι. Ενοχλούν την καρδίαν μας ως επιθυμίες. Ο έμπειρος αγωνιστής του Αγίου Πνεύματος, ξέρει όμως να διώχνει τις επιθυμίες, πριν οι επιθυμίες γίνουν λογισμοί και πράξεις. 

Τότε, αν έτσι γίνεται, το Άγιον Πνεύμα το ύδωρ το ζων, το οποίον όποιος το πιει, δεν θα «διψήσει πώποτε», τότε είναι πραγματικότητα, είναι δεξαμενή μέσα εις την καρδίαν μας. Όταν βλέπουμε τους ανθρώπους έναν άλλο δείγμα αγιοπνευματικής παρουσίας, δεξαμενής ύδατος ζώντος, είναι όταν βλέπετε τα παιδιά σας, τα εγγόνια σας να θέλουν να είναι συντροφιά κοντά σε σας και σεις να τους μιλάτε για την αγιότητα, για την Παναγία, για τους αγίους, για τη ζωή των αγίων και να προτιμούν τα παιδιά αυτόν τον τρόπο παρά τον τρόπο της τηλεόρασης, των ηλεκτρονικών παιχνιδιών, του διαδικτύου. Αν έχομε έτσι παιδιά, σημαίνει κάτι έγινε στο σπίτι μας. Μία επίσκεψις, μια παροχή. Εσυνδέθηκε το σύστημα της υδροδότησης του Αγίου Πνεύματος, εσυνδέθηκε με το σπίτι μας. Και αυτό βεβαίως θέλει κόπο, θέλει συνέπεια καθημερινή, επιμελημένη μετάνοια, καθημερινή προσευχή, συγχωρητικό φρόνημα ο ένας σύζυγος με τον άλλο και με αυτό τον τρόπο το ύδωρ το ζων ανάβει το φως του και εις την καρδία μας και εις την συζυγία μας και εις τα τέκνα μας και εις τα έκγονα μας και εις τους χωριανούς μας και εις τον κόσμο όλο. Ο καθένας ανάλογα με το φως που έχει. 

Ο διάλογος του Χριστού με την Σαμαρείτιδα. Μικρογραφία του 13ου αιώνα μ.Χ. στην Ιερά Μονή Ιβήρων (Άγιον Όρος)

Διότι, σήμερα εάν έχομε ένα τεράστιο πρόβλημα, ανώτερο και από το Κυπριακό πρόβλημα, είναι τι γίνονται οι γάμοι. Οι γάμοι οι οποίοι αρχίζουν είτε με έναν ερωτικό παροξυσμό, αλλά δεν έχουν τον παροξυσμό και την επιθυμία του Αγίου Πνεύματος. Δεν τους έχουμε διδάξει των παιδιών μας, ότι το Άγιον Πνεύμα έρχεται. Έλεγε και ο άγιος Πορφύριος, βρε, το Άγιο Πνεύμα, η ενέργειά του είναι αισθητή. Την αισθάνεται η καρδία, πότε έρχεται και πότε φεύγει. Αλλά για να το αισθάνεται η καρδία αυτή την ενέργεια, αγαπητοί μου πατέρες και αδελφοί, χρειάζεται μία καθημερινή πράξης. Πώς τρώμε κάθε μέρα; Και έχομε και έγνοια πολλές φορές. Τι καλό φαΐ θα φάει το σώμα. Ε, και η ψυχή θέλει το φαγητό της. Το φαγητό της ψυχής είναι η μετάνοια για τα πάθη μας και τα λάθη μας τα καθημερινά και αυτό που προηγουμένως εδόθη. «Λάβετε φάγετε. Πίετε εξ αυτού πάντες». Το σώμα και το αίμα του Χριστού. 

Όταν λοιπόν ο άνθρωπος επιμελείται της μετάνοιάς του, έχει έγνοια, πόθο, επιθυμία πότε να κοινωνήσει η ψυχή μου Αυτόν που ενίκησε τον θάνατο. Αυτού που λιτανεύουμε την εικόνα του την αναστάσιμο μόλις προ ολίγου. Έχομεν αυτό το ωραίο έθιμο στην Κύπρο. Όλες αυτές οι Κυριακές μέχρι την απόδοση του Πάσχα να κάμουμε αναστάσιμες λιτανείες. Τις κάνουμε τις αναστάσιμες λιτανείες, γιατί ενικήθη ο θάνατος και μετά την Ανάσταση, έρχεται μία άλλη τρισμέγιστη γιορτή. Η Πεντηκοστή. Που μας οδηγεί το Άγιον Πνεύμα εις πάσαν την αλήθεια. Σε όλη την αλήθεια του ουρανού και της γης. Και πάνω από την Πεντηκοστή, άλλη αλήθεια δεν υπάρχει. Και η αλήθεια της Πεντηκοστής είναι η έλευσις του Αγίου Πνεύματος. Όχι μόνο στους αποστόλους. Όχι μόνο στην αγία Φωτεινή και στους αγίους. Και σε μας. Διαφορετικά το Άγιον Πνεύμα δεν έχει νόημα να λέμε εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος. Και να το αγνοούμε, να μην το επιθυμούμε. Να μην το θέλομε να ενωθεί και στο σώμα μας και στη ψυχή μας. Επαναλαμβάνω, διά της μετανοίας και διά της τακτικής Μεταλήψεως. Και τα δύο χρειάζονται όχι μόνον το ένα. Όπως κάμνουν πολλοί σήμερα. Που κοινωνούν χωρίς μετάνοια. Αυτό είναι έγκλημα κατά του σώματός μας και κατά της ψυχής μας. 

Η κλήση του Σωτήρος Χριστού προς την Σαμαρείτιδα. Αθωνικό χειρόγραφο του 11ου αιώνα μ.Χ. στην Ιερά Μονή Διονυσίου (Άγιον Όρος)

Και επαναλαμβάνω. Σήμερα ένα τεράστιο πρόβλημα απουσίας του Αγίου Πνεύματος, είναι οι απνευμάτιστοι γάμοι. Και απ’ αυτούς τους γάμους τι παιδιά θα βγουν και τι εγγόνια θα βγουν. Και τα πολλά διαζύγια δημιουργούν ανθρώπους με ταραχή. Γι’ αυτό σας παρακαλώ πάρα πολύ να έχετε έγνοια εις την προσευχή σας. Γι’ αυτούς τους εν διαστάσει ευρισκομένους αδελφούς μας. Είναι πολλοί σήμερα, δεν είναι εξαίρεση. 

Και αν μία Φωτεινή Σαμαρείτιδα ελεήθηκε από τον Θεό και έγινε ισαπόστολος, όλοι αυτοί οι αδελφοί μας εάν αποκτήσουν μετάνοια, εάν αποκτήσουμε μετάνοια, εάν αποκτήσουμε τον πόθο της τακτικής Θείας Κοινωνίας και της τακτικής εξομολογήσεως, τότε και για μας ο Θεός θα στείλει το ύδωρ το ζων. Θα στείλει δηλαδή το Άγιον Πνεύμα. 

Να πω κάτι για τον γάμο ήθελα. Ο γάμος είναι όπως το καντήλι. Το καντήλι είναι ένα ποτήρι στο οποίο τι βάζουμε μέσα για να ανάψει το φυτίλι; Βάζομε από κάτω νερό και μετά βάζουμε λάδι. Επροσέξετε το λάδι μέσα στο ποτήρι του καντηλιού; Σμίγει το λάδι με το νερό. Όμως, ενώ σμίγει προς στιγμής, μετά χωρίζει. Από κάτω πάει το νερό. Από πάνω ανεβαίνει το λάδι. Το νερό ταπεινώνεται. Και μένει από κάτω. Το λάδι, είναι τέτοια η δύναμίς του που πάντοτε ανεβαίνει πάνω από το νερό. Αλλά, για να είναι πάνω, χρειάζεται κάποιος από κάτω να τον στηρίζει. Και αυτό είναι το νερό. Και για να μπορέσει να ανάψει το καντήλι, χρειάζεται φως. Κάποιος να ανάψει το φυτίλι που παίρνει τη δύναμή του το φυτίλι από το λάδι και το λάδι είναι ψηλά και φωτίζει, γιατί είναι από κάτω το νερό. Αυτός είναι ο γάμος. Αυτά είναι τα παιδιά μας. Όταν έχουν φως. Από κάτω είναι ταπεινά-ταπεινά η γυναίκα. Στη θέση του νερού. Στη θέση του ελαίου, του λαδιού είναι ο άνδρας. Ο οποίος όμως άνδρας πρέπει να εργάζεται θυσιαστικά απέναντι στη γυναίκα του, για να ανάψει το φως των παιδιών του. Το φως του δικού τους καντηλιού. Έτσι έβαλε τα πράγματα ο Θεός. Και οι δύο να έχουν τα όριά τους. Και ο άνδρας και η γυναίκα. Η γυναίκα με το σεβασμό και την υπακοή. Ο άνδρας με το θυσιαστικό φρόνημα.

Ερώτησα κάποτε μία φεμινίστρια. Της λέω, γιατί θέλεις αυτά τα δικαιώματα με τον άνδρα; Αφού το Άγιον Πνεύμα μας δίδει όλους τη θέση μας. Και μας αγιάζει όλους. Και η πιο αγία δεν είναι κανένας άνδρας. Είναι η Παναγία. Και την ερώτησα το εξής. Έχεις σύζυγο; Έχω, μου λέει. Αν ο άνδρας σου εθυσιαζότανε καθημερινά για σένα, θα τον εσεβόσουν; Βεβαίως, μου λέει. Αν ο άνδρας σου, της λέω, έλιωνε θυσιαστικά για τα παιδιά σας, θα τον άκουες; Βεβαίως. Βλέπεις; Της λέω. Έχει ευθύνη ο άνδρας σου. Γιατί δεν μπορεί να καταλάβει ότι ο τρόπος λειτουργίας του ανδρός είναι η θυσία και ο τρόπος της γυναίκας είναι ο σεβασμός και η υπακοή. Όταν έτσι λειτουργεί το ζευγάρι, τότε ανάβει το φως του Αγίου Πνεύματος εις την οικογένεια. Το καντήλι της οικογένειας. Το βλέπουν τα παιδιά και τα παιδιά πλέον, έχουνε πρότυπα να μιμηθούν. Πατέρα και μητέρα. Μητέρα και πατέρα. Και έχουνε φως του Αγίου Πνεύματος. 

Αυτό το Πνεύμα που άναψε, το ύδωρ το ζων, το φως της Πεντηκοστής και το ύδωρ το ζων το οποίον επεθύμησε η Σαμαρείτιδα και όσο αμαρτωλή και να ήτο, ο Χριστός μας της το έδωσε και παρακαλώ, της αποκάλυψε και την αλήθειαν του. Εγώ ειμί ο Σωτήρ σου, της είπε. Εγώ ειμί ο Μεσσίας. Εγώ ειμί ο Χριστός που αναμένουν οι Εβραίοι. 

Βλέπετε; Όταν ο άνθρωπος επιθυμήσει το Άγιον Πνεύμα, αποκαλύπτει ο Χριστός τον εαυτόν του. Το πρόσωπόν του και τι περισσότερο θέλομε. Και τι περισσότερο να δώσουμε στον εαυτό μας, στη γυναίκα μας, στον άνδρα μας, στα παιδιά μας. Πνεύμαν Άγιο και φως Χριστού φαίνει πάσι.

Έτη πολλά, αναστάσιμα, υδροδοτημένα από το Πνεύμα το Άγιον της Πεντηκοστής.

πηγή