Χτισμένη από Αιολείς της Λέσβου τον 7ο αιώνα π.Χ., η
Άσσος, στην περιοχή της Τρωάδας, από τα σημαντικότερα
λιμάνια της Μεσογείου στον ιστορικό Ελλήσποντο.
μαγευτικό διαδικτυακό ταξίδι μάθησης και ψυχαγωγίας.
Το οδοιπορικό ξεκινά από την Άσσο και καταλήγει στα Μύρα
Mικρά Aσία: Aναζητώντας Όσα δεν Έσβησε ο Χρόνος
Δείτε βίντεο: Η περιήγηση ξεκινά από την Άσσο, στο Αϊβαλί
Από την Τέω στη Σμύρνη - Από την Έφεσο στην Ηράκλεια
Από την Κνίδο στα Μύρα του Αγίου Νικολάου...
Η Kινηματογραφική παραγωγή του ΙΜΕ (Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού), πραγματοποίησε μία σειρά τεσσάρων ημίωρων ντοκιμαντέρ σε σενάριο και σκηνοθεσία του Δημήτρη Λουκόπουλου, μουσική: Γιώργος Μαγουλάς, έρευνα: Γιώργος Πηλιχός και έχει τίτλο «Μικρά Ασία... Αναζητώντας Όσα δεν Έσβησε ο Χρόνος».
Τα γυρίσματα της σειράς έγιναν το Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο του 1998.
Η αφήγηση στηρίζεται στο διάλογο δύο ψυχών, που περιπλανώνται στο χώρο και το χρόνο αναζητώντας τις ρίζες τους. Μέσα από αυτή την περιπλάνηση προσεγγίζουμε την ιστορία της Μικράς Ασίας στη διαχρονικότητά της. Συγκεκριμένα, περιηγούμαστε είκοσι πόλεις της Μικράς Ασίας και ανακαλύπτουμε την ιστορία τους σε διαφορετικές χρονικές περιόδους από την Αρχαιότητα έως σήμερα.
Ο κινηματογραφικός φακός περνά μέσα από τις εποχές και αναδεικνύει τις ιδιαιτερότητές τους· η Αρχαιότητα, το Βυζάντιο και τα Νεότερα χρόνια διαπλέκονται, δημιουργώντας το πολιτισμικό μωσαϊκό που χαρακτηρίζει τη Μικρά Ασία. Το οδοιπορικό, που ξεκινά από την Άσσο και καταλήγει στα Μύρα, περιλαμβάνει τις εξής πόλεις:
Άσσο, Πέργαμο, Αϊβαλί, Μοσχονήσια, Τέω, Ερυθραί, Μαγνησία, Σμύρνη, Έφεσο, Κλάρο, Πριήνη, Μίλητο, Σιρίντζε, Δίδυμα, Ηράκλεια, Κνίδο, Καύνο, Ξάνθο, Λίβισι, Μύρα.
Η σειρά εμπλουτίζεται με τρισδιάστατες αναπαραστάσεις μνημείων. Συγκεκριμένα, σε τρισδιάστατη μορφή εμφανίζονται ο ναός της Αθηνάς στην Άσσο, ο βωμός του ναού της Λευκοφρυηνής Αρτέμιδος στη Μαγνησία, η Αγορά και το Βουλευτήριο της Μιλήτου, το λιμάνι της Κνίδου και τρία λατρευτικά κτήρια της ακρόπολης της Ξάνθου.
Τα τέσσερα ντοκιμαντέρ της σειράς είναι τα ακόλουθα:
Από την Άσσο στο Αϊβαλί
Η Πέργαμος βρισκόταν χτισμένη πάνω σε ένα μικρό λόφο από
τον οποίο πήρε το όνομά της, που σημαίνει φρούριο ή ακρόπολη.
Η Άσσος ήταν αρχαία ελληνική πόλη στην περιοχή της Τρωάδας, η οποία ιδρύθηκε από Αιολείς από τη Μήθυμνα της Λέσβου, τον 10ο αιώνα π.Χ. Ήταν παράλια πόλη που βρισκόταν στις βόρειες ακτές του Αδραμυττηνού κόλπου, ακριβώς απέναντι από τη Λέσβο.
Η περιήγηση ξεκινά από την Άσσο, την αποικία των Μηθυμναίων, που ιδρύθηκε στις αρχές της πρώτης χιλιετίας π.Χ. Ήταν μία από τις σημαντικότερες πόλεις των μικρασιατικών παραλίων απέναντι από τη Λέσβο. Η πόλη είχε τα ωραιότερα τείχη του ελληνικού κόσμου, που χρονολογούνται στη Βυζαντινή εποχή. Ο κινηματογραφικός φακός εστιάζει στο ναό της θεάς Αθηνάς, στην Παλαίστρα, στο θέατρο, στην Αγορά, στη Νεκρόπολη.
Επόμενος σταθμός είναι η Πέργαμος, ένα αξιόλογο πνευματικό κέντρο του αρχαίου κόσμου, που συγκέντρωσε τα πρωτεία στις τέχνες, τις επιστήμες και τα γράμματα. Την πόλη κοσμούν δύο σημαντικά μνημεία: η Βιβλιοθήκη και το Ασκληπιείο, το οποίο χτίστηκε την εποχή του αυτοκράτορα Αδριανού και ήταν κέντρο θεραπευτικής αγωγής και λατρείας.
Μέσα από τους διαλόγους των δύο προσώπων ξαναζωντανεύουν σημαντικές περίοδοι της ιστορίας της πόλης: τον 8ο αιώνα π.Χ. πρωτοκατοικήθηκε από τους Αιολείς, στην Ελληνιστική εποχή γνώρισε σημαντική οικονομική και πνευματική ακμή και από τους Χριστιανικούς χρόνους διασώζεται ο ναός του Αγίου Αντύπα, που θεωρείται ότι ήταν ο πρώτος μάρτυρας του Χριστιανισμού στη Μικρά Ασία.
Η Πέργαμος δεν ήταν παρά ένας απέραντος τόπος λατρείας, γεμάτος ιερά, όπως το Ηρώο, που ήταν αφιερωμένο στη μνήμη των βασιλέων της πόλης, το Τραϊάνειο, ο ναός του Τραϊανού, το Σεραπείο.
Το οδοιπορικό συνεχίζεται στο Αϊβαλί, τις παλιές Κυδωνίες, μια πόλη ξεχωριστής ομορφιάς την εποχή της ακμής της. Τότε οι εκκλησίες και τα μοναστήρια συνυπήρχαν με τα εμπορικά κτήρια και έδιναν μια εικόνα της δημιουργικότητας και της θρησκευτικότητας του Ελληνισμού.
Οι Κυδωνίες ή το Αϊβαλί (τουρκ. Ayvalık) είναι μια πόλη και ένας από τους ασφαλέστερους λιμένες στα δυτικά παράλια της Μικράς Ασίας, απέναντι από τη Λέσβο, στα βορειοανατολικά της Μυτιλήνης. Βρίσκεται στην επαρχία Μπαλικεσίρ και κοντά στην Πέργαμο. Υπολογίζεται ότι έχει περίπου 30.000 κατοίκους, οι οποίοι αυξάνονται κατά την καλοκαιρινή περίοδο λόγω τουρισμού.
Αφήγηση: Ευγενία Μαραγκού, Αλέξανδρος Ράπτης
Δείτε το βίντεο: Από την Άσσο στο Αϊβαλί
Από την Τέω στη Σμύρνη
Η Τέως (ο κάτοικος Τήιος) ήταν παραθαλάσσια πόλη σε μια χερσόνησο στην Ιωνία. Αποικία των Μινυαίων από τον Ορχομενό, Ιώνων και Βοιωτών. Στην πόλη λατρευόταν ο Διόνυσος. Εκεί γεννήθηκε ο Ανακρέων, ο Εκαταίος ο ιστορικός, ο σοφιστής Πρωταγόρας (κατά τη μαρτυρία που δίνει ο κωμικός ποιητής Εύπολις, στο έργο Κόλακες. Κατά τη μαρτυρία που δίνει ο Απολλόδωρος, ο σοφιστής Πρωταγόρας γεννήθηκε στα Άβδηρα), ο ποιητής Σκυθίνος, ο γεωγράφος Άνδρων, και ο Απελλικών, που έσωσε τα έργα του Αριστοτέλη.
Η πόλη ήταν φημισμένη για το κρασί της. Ήταν μία από τις δώδεκα πόλεις της ιωνικής κοινοπολιτείας. Η σύγχρονη πόλη Σαγιατζίκ (Sığacık) βρίσκεται κοντά στα ερείπια της Τέως.
Αυτό το «Κλασσικό Λεξικό» του William Hazlitt, έκδοση 1851.
Πρώτος σταθμός του ντοκιμαντέρ είναι η Τέως. Από τα σημαντικότερα μνημεία της πόλης είναι ο ναός του Διονύσου, ο μεγαλύτερος και πιο φημισμένος στην περιοχή, και το θέατρο, κτίσμα 2ου αιώνα π.Χ. Ακολουθώντας την επιθυμία τους για θεατρική έκφραση, οι δύο «ήρωες» αναζητούν μέρη όπου υπάρχει θέατρο. Έτσι, φτάνουν στις Ερυθρές, το θέατρο των οποίων χτίστηκε τον 3ο αιώνα π.Χ.
Στις Ερυθρές είναι ορατά τα απομεινάρια της Αρχαίας, της Βυζαντινής και της Νεότερης εποχής. Δίπλα στο ναό της Πολλιάδος Αθηνάς (8ος-7ος αιώνας π.Χ.) συναντάμε την εκκλησία της Αγίας Ματρώνας του 18ου αιώνα, ενώ ερείπια της αρχαίας και βυζαντινής πόλης των Ερυθρών περιβάλλονται από τα τείχη της Ελληνιστικής εποχής. Στον ίδιο χώρο χτίστηκε και το Λυθρί, όπως μετονομάστηκε η πόλη κατά τους Νεότερους χρόνους.
Τη Μαγνησία, τον επόμενο σταθμό του οδοιπορικού, κοσμεί ένας επιβλητικός ναός. Πρόκειται για το ναό της Λευκοφρυηνής Αρτέμιδος, έργο του Ερμογένη από την Πριήνη, που χτίστηκε γύρω στο 130 π.Χ. στη θέση ενός παλαιότερου μικρότερου ιερού αφιερωμένου στη θεά Μητέρα-Κυβέλη. Η πόλη έκανε αισθητή την παρουσία της μέχρι και τους Βυζαντινούς χρόνους, οπότε και έγινε έδρα επισκοπής.
Τελευταίος σταθμός του ντοκιμαντέρ είναι η Σμύρνη, μια πόλη που την περίοδο της ακμής της έσφυζε από ζωή και δημιουργία. Η Αγορά της πόλης, όχι μόνο εμπορικό κέντρο αλλά και δημόσιος χώρος, η Ευαγγελική Σχολή, το θέατρό της, από τα ωραιότερα των Βαλκανίων και της Ανατολής, ο Φραγκομαχαλάς, το εμπορικό και οικονομικό κέντρο της πόλης, μαρτυρούν ότι εκεί μεγαλούργησε ο Ελληνισμός.
Δείτε το βίντεο: Από την Τέω στη Σμύρνη
Αφήγηση: Άσπα Κυρίμη, Ελίτα Κουνάδη
Από την Έφεσο στην Ηράκλεια
Η Βιβλιοθήκη του Κέλσου στην Έφεσο
Ephesus Celsus Library Façade
Η Έφεσος ήταν μία από τις σημαντικότερες Ιωνικές πόλεις της Μικράς Ασίας σχεδόν στα παράλια του Αιγαίου. Ήταν χτισμένη παρά τον μυχό του Καΰστριου κόλπου Α.ΒΑ. της Σάμου.
Η πρώτη πόλη του ντοκιμαντέρ αυτού είναι η Πριήνη, ηγετικό μέλος της Πανιωνίου Συμμαχίας, που είχε και το ιερό της στην επικράτειά της. Η πόλη συνέδεσε την ιστορία της με το όνομα του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Μετά το θάνατό του περιήλθε στην κυριαρχία των Ατταλίδων της Περγάμου και κατόπιν στους Ρωμαίους.
Ο κινηματογραφικός φακός εστιάζει σε δημόσια οικοδομήματα: ο ναός της Αθηνάς Πολλιάδος, το Γυμνάσιο, το Στάδιο, η Αγορά, το Θέατρο, το Βουλευτήριο είναι χώροι όπου διαδραματιζόταν ο δημόσιος βίος των Πριηνέων.
Η Έφεσος, που αποτελεί τον επόμενο σταθμό των δύο «ηρώων», διασώζει ένα από τα σπουδαιότερα μνημεία του Χριστιανισμού: την εκκλησία της Παναγίας, στην οποία έλαβε χώρα η Γ' Οικουμενική Σύνοδος, που καταδίκασε το Νεστόριο.
Με αφορμή τις θρησκευτικές αναζητήσεις των δύο «προσώπων» προσεγγίζουμε την ιστορία της πόλης, ιδίως κατά τα Ρωμαϊκά χρόνια, όταν η νέα θρησκεία βρισκόταν υπό διωγμό: εδώ φυλακίστηκε ο Απόστολος Παύλος, όταν μίλησε για το Χριστιανισμό, ενώ αρκετοί πιστοί βρήκαν το θάνατο στο Στάδιο της Εφέσου επί Νέρωνα.
Το οδοιπορικό συνεχίζεται στα Δίδυμα και την Κλάρο, με τα μαντεία του Απόλλωνα, και στο Σιρίντζε, το γνωστό Κιρκιντζά από τα «Ματωμένα Χώματα». Αρκετά κοντά βρίσκεται η Ηράκλεια, σημαντικό κέντρο του Χριστιανισμού κατά τους Βυζαντινούς χρόνους.
Η πόλη διασώζει το ιερό του Ενδημίωνα, το μοναδικό ιερό στην Αρχαιότητα αφιερωμένο στο βοσκό που σύμφωνα με τη μυθολογία συνέδεσε το όνομά του με την πόλη.
Τελευταίος σταθμός της περιήγησης είναι η Μίλητος, η οποία ξυπνά παλιές μνήμες, μέσα από τις οποίες αναβιώνουν στιγμές της ιστορίας της πόλης.
Αφήγηση: Βασίλης Μπατσακούτσας, Νίκος Σταματιάδης
Δείτε το βίντεο: Από την Έφεσο στην Ηράκλεια
Από την Κνίδο στα Μύρα
Ancient town in Myra, Turkey
Στο τελευταίο ντοκιμαντέρ της σειράς η περιήγηση ξεκινά από την Καύνο, πόλη στην οποία κατά τη μυθολογία κατέφυγε ο Καύνος για να λησμονήσει τον έρωτά του προς την αδερφή του Βυβλίδα. Η πόλη αποτελεί μωσαϊκό μνημείων από διάφορες εποχές. Υπάρχουν λαξευτοί τάφοι που ανήκουν στην Eλληνιστική περίοδο, ενώ στην ακρόπολη της πόλης συνυπάρχουν οχυρώσεις των Ελληνιστικών και των Βυζαντινών χρόνων.
Το ταξίδι στο χώρο και το χρόνο συνεχίζεται με το εγκαταλελειμμένο Λίβισι, την αρχαία Καρμυλησσό, μια πόλη που κατοικούνταν κυρίως από Έλληνες και γνώρισε μεγάλη ακμή στις αρχές του αιώνα.
Επόμενος σταθμός του οδοιπορικού είναι η Ξάνθος, για την οποία η αρχαιότερη αναφορά υπάρχει στην Ιλιάδα: ο Σαρπηδόνας, ήρωας του Τρωϊκού πολέμου, φέρεται ως ιδρυτής της. Η πόλη, η οποία γνώρισε διαδοχικές κατακτήσεις, άκμασε ιδιαίτερα επί λυκιακής κυριαρχίας, οπότε και χρονολογούνται τα τρία λατρευτικά κτήρια της ακρόπολής της.
Ο κινηματογραφικός φακός εστιάζει σε μνημεία που αντανακλούν την ιστορία της: στη Λυκιακή Σαρκοφάγο, ένα μνημείο που «εμπεριέχει» πολλές εποχές, και στην ενεπίγραφη στήλη, με τη μεγαλύτερη σε λυκιακή γλώσσα επιγραφή που έχει βρεθεί.
Η επόμενη πόλη του οδοιπορικού, τα Μύρα, είναι στενά συνδεδεμένη με το βίο του Αγίου Νικολάου. Εδώ, σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση, ο άγιος έσωσε τρία παιδάκια από βέβαιο θάνατο και γι' αυτό θεωρήθηκε προστάτης των παιδιών. Ο θρύλος μπλέκεται με την πραγματικότητα σχετικά με το έργο και την προσφορά του αγίου στην πόλη. Το βέβαιο είναι ότι οι κάτοικοι των Μύρων, αναγνωρίζοντας την προσφορά του, τον ανακήρυξαν επίσκοπο και έχτισαν εκκλησία αφιερωμένη στη μνήμη του.
Τελευταία πόλη του οδοιπορικού είναι η Κνίδος, για την ίδρυση της οποίας υπάρχουν διάφορες εκδοχές. Πρόκειται για πόλη σημαντική, με αποικίες στη Βόρειο Σικελία, στο νησί Λίπαρι έως και στη Ναύκρατη της Αιγύπτου. Ανέπτυξε σημαντικό πολιτισμό, όπως δείχνει το άγαλμα της Αφροδίτης, έργο του Πραξιτέλη, που κοσμούσε την πόλη. Διέθετε ιατρική σχολή, ήταν η πατρίδα του αρχιτέκτονα Σέσαστρου, του δημιουργού του Φάρου της Αλεξάνδρειας, αλλά και του αστρονόμου Εύδοξου, του εφευρέτη του ηλιακού ρολογιού.
Αφήγηση: Κλεοπάτρα Τολόγκου, Δημήτρης
Λουκόπουλος, και Αλεξάνδρα Μαρτίνου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου