Η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας του Βλαδιμίρ

Αν κάποιος ήθελε να σε ζωγραφίσει, Παρθένε,
Θα χρειαζόταν το φως των άστρων και όχι των Χρωμάτων,

ώστε σαν Πύλη Φωτός, να σε ζωγράφιζε με φώς∙
όμως τα ουράνια σώματα δεν υπακούουν στα λόγια των θνητών∙

με όσα μας εκχώρησαν οι νόμοι της ζωγραφικής κι η φύση,
μ’ αυτά ο άνθρωπος θα σε ιστορίσει και θα σε ζωγραφίσει.
(Κωνσταντίνος ο Ρόδιος, τέλη 9ου αι.)

 

Η αποτίναξη του ζυγού των Μογγόλων, γεγονός με κεφαλαιώδη σημασία για την ιστορική εξέλιξη της χώρας, πραγματοποιήθηκε στα χρόνια του μεγάλου ηγεμόνα της Μόσχας Ιβάν Γ’ Βασιλιεβιτς (1462 – 1505).
Το 1472 ο Ιβάν σταμάτησε να πληρώνει φόρο υποτέλειας στον Μογγόλο χάνο της Κριμαίας Αχμέτ. Ο χάνος για μερικά χρόνια δεν αντέδρασε. Αλλά το 1480 αποφάσισε να επιβάλει με στρατιωτική βια την παλαιά τάξη πραγμάτων. Έτσι, αφού συγκέντρωσε μεγάλο στράτευμα, κίνησε εναντίον της Μόσχας. Έφτασε ως τον ποταμό Ούγκρ, παραπόταμο του Οκά, που διατρέχει τις επαρχίες Τούλα και Καλούγκα. Στην άλλη πλευρά του ποταμού, που αποκαλείται από τους Ρώσους ‘’Ζώνη της Παναγίας’’, είχε παραταχθεί το στράτευμα του μεγάλου ηγεμόνα, έχοντας μαζί του και τη θαυματουργή θεομητορική εικόνα.

Κανένας από τους αντιπάλους δεν αποφάσιζε να περάσει πρώτος το ποτάμι. Αυτή η αναμονή κράτησε εβδομάδες. Τελικά, μια μέρα, ο μεγάλος ηγεμόνας, έπειτα από θερμή προσευχή στην Παναγία του Βλαντιμίρ, πρόσταξε τους στρατιώτες του να οπισθοχωρήσουν λίγο, περιμένοντας ότι οι εχθροί θα έσπευδαν τότε να τους επιτεθούν. Οι Μογγόλοι, όμως, θεωρώντας την οπισθοχώρηση τακτική και σκόπιμη, για την παραπλάνηση και την παγίδευση τους, άρχισαν κι αυτοί να απομακρύνονται από την απέναντι όχθη, αργά στην αρχή και πιο γρήγορα στη συνέχεια. Και καθώς έπεφτε η νύχτα, τους έπιασε τέτοιος φόβος, που άρχισαν να τρέχουν σαν τρελοί, χωρίς να κοιτάζουν πίσω, μολονότι κανείς δεν τους κυνηγούσε.

Έτσι, χωρίς να χυθεί αίμα, οι Ρώσοι, με τη βοήθεια της Θεοτόκου, λυτρώθηκαν από τον μογγολικό ζυγό. Από τότε κάθε χρόνο, στις 23 Ιουνίου, επέτειο του σημαντικού αυτού γεγονότος, γίνεται λιτάνευση της εικόνας της Παναγίας του Βλαντιμίρ από το Κρεμλίνο ως τη Μονή της Υπαπαντής.
Από το βιβλίο, Θαυματουργές εικόνες της Παναγίας στη Ρωσία, Ι.Μ. Παρακλήτου Ωρωπού, 2018

Ἀπολυτίκιον τῆς Παναγίας τοῦ Βλαντιμὶρ
Ἦχος α΄. Τῆς ἐρήμου πολίτης.

Θεομήτορος Κόρης τῇ Εἰκόνι προσπέσωμεν,* τῇ τοῦ Βλαδιμήρου, αἰτοῦντες* ἐξ ἐχθρῶν ἀπολύτρωσιν·* αὔτη γάρ τό πάλαι ἐξ ἐχθρῶν* διέσωσεν Ῥωσίαν θαυμαστῶς,* Τατάρους ἐκδιώξασα ἀπ’ αὐτῆς* καί Ταμερλάνον μαινόμενον.* Δόξα οὖν ἐκβοήσωμεν αὐτῇ·* δόξα Σοί, πάντων Ἄνασσα,* δόξα Σοί, ὦ ἐργόχειρον Λουκᾶ,* ἡμῶν δέ καταφύγιον.