Γράφει ὁ Δημήτριος Λαμπρόπουλος, θεολόγος
Προσβάλλεται ἡ μνήμη τῶν Ἁγιορειτῶν Μακεδονομάχων ἀλλὰ καὶ τῆς ἀνεκτιμήτου προσφορᾶς τῆς Ἀθωνικῆς Πολιτείας εἰς τὸν Μακεδονικὸν Ἀγῶνα μὲ τὴν ὑποδοχὴν τοῦ Πατριάρχου Βαρθολομαίου εἰς τὸ Ὄρος. Ἀπορεῖ κανεὶς καὶ πικραίνεται μὲ τὸ γεγονὸς ὅτι δὲν ἔχουν ἐξεγερθῆ αἱ Ἱ. Μοναί, αἱ Ἱ. Σκῆται καὶ τὰ Ἱ. Κελλία ἀλλὰ καὶ οἱ Μητροπολῖται τῆς Βορείου Ἑλλάδος μετὰ τὴν «συμπαιγνίαν» Φαναρίου καὶ Σλάβων σχετικῶς μὲ τὸ Σκοπιανόν. Δὲν ἔφθανεν ἡ ἀποδοχὴ ἐκ μέρους των τῆς ψευδεπιγράφου ὀνομασίας «Ἐκκλησία τῆς Βόρειας Μακεδονίας», τώρα συνεφώνησαν νὰ ἐκχωρήσουν (ὡς νὰ τοὺς ἀνῆκε) καὶ τὴν ἱστορικὴν ἑλληνικὴν «Ἀρχιεπισκοπὴν Ἀχρίδος» εἰς τοὺς Σκοπιανούς!
Ἀντιλαμβανόμεθα ὅτι ἔνιοι Ἡγούμενοι καὶ μοναχοί, ἐπειδὴ εἶναι (φίλο)οἰκουμενισταὶ εἶναι ἐντελῶς ἀπαθεῖς ἔναντι τῶν κακοδοξιῶν τῶν σημερινῶν ἐνοίκων καὶ συνεργατῶν τοῦ Πατριαρχείου Κων/λεως. Ὡς, ὅμως, διαπιστώνει πλέον κανείς, δὲν τοὺς ἐνδιαφέρει οὔτε ἡ ἑλληνικὴ ἱστορία οὔτε ἡ ἐνεργὸς ἀνάμειξις τῶν παλαιοτέρων Ἁγιορειτῶν εἰς τὸ Μακεδονικόν. Ἂν πράγματι διακατήχοντο ἀπὸ τὴν ἐπαναστατικὴν φλόγαν τῶν μονασάντων εἰς τὸν Ἄθω, τότε δὲν θὰ ἐπέτρεπον εἰς τὸν «Πάπαν τῆς Ἀνατολῆς» νὰ τολμήση νὰ εὑρεθῆ εἰς τὸν τόπον, ὁ ὁποῖος ὑπέφερεν ἀπὸ Λατινόφρονας καὶ Πανσλαυιστάς, τοὺς ὁποίους δικαιώνει ὁ Πατριάρχης Βαρθολομαῖος.
Διὰ τοῦτο εἰς τὰς ἀκολουθούσας γραμμὰς θὰ ἐπιχειρήσωμεν, ἀντλῶντες ἐλάχιστα μόνον ἀπὸ ἀπειράριθμα τεκμήρια, τὰ ὁποῖα παραθέτει ἡ ἐξαιρετικὴ διατριβὴ τοῦ κ. Βασιλείου Ν. Πάππα («Ἱστορικὰ καὶ πολιτιστικὰ στοιχεῖα στὸ Ἅγιο Ὄρος καὶ τὴν εὐρύτερη περιοχή. Ἡ δράση μοναχῶν καὶ λαϊκῶν κατὰ τὸν Μακεδονικὸ Ἀγώνα καὶ τοὺς Βαλκανικοὺς Πολέμους», σ. 723), νὰ ἀναζωπυρώσωμεν τὴν ψυχὴν τῶν Ἁγιορειτῶν.
Ὁ ζῆλος τῶν Ἁγιορειτῶν διὰ τὴν Μακεδονίαν
Οἱ Μοναχοὶ τοῦ Ἁγίου Ὄρους συμμετεῖχον ὄχι μόνον εἰς τὴν Ἐπανάστασιν τοῦ 1821, ἀλλὰ καὶ εἰς τοὺς διαρκεῖς ἀγῶνας ἀπελευθερώσεως τῆς Μακεδονίας διακατεχόμενοι ἀπὸ τὸν αὐτὸν ζῆλον:
«Ὁ ὑπολοχαγὸς μηχανικοῦ Δημήτριος Κάκκαβος ποὺ ὑπηρετοῦσε στὸ Ἑλληνικὸ Προξενεῖο Θεσσαλονίκης ἀπὸ 1904 ἕως 1908, συνεργάτης στενός τοῦ Μητροπολίτη Κασσανδρείας Εἰρηναίου, ἀφοῦ ὁρίστηκε ἀπὸ τὴν Ἑλληνικὴ Κυβέρνηση ὡς ὑπεύθυνος τῆς ὀργάνωσης τοῦ Ἀγώνα στὴ Χαλκιδική, μετέβη στὸ Ἅγιο Ὄρος. Στὰ ἀπομνημονεύματά του περιγράφει πόσο ἔκδηλη ἦταν πρὸς αὐτὸν ἡ ἐπιθυμία τῶν Ἑλλήνων μοναχῶν τοῦ Ἁγίου Ὄρους νὰ συνδράμουν στὸν ἐθνικὸ Ἀγώνα, ὅταν ἐπισκέφθηκε τὸ Πρωτάτο, τὶς Ἱερὲς Μονὲς Βατοπαιδίου, Λαύρας, Ἰβήρων, Ξηροποτάμου, Κουτλουμουσίου καὶ τὴ Ρωσικὴ σκήτη τοῦ Ἁγ. Ἀνδρέου. Καὶ ἰδιαίτερα αὐτῶν τῆς Ἱ. Μ. Βατοπαιδίου, οἱ ὁποῖοι συντηροῦσαν ἐκείνη τὴν ἐποχὴ δύο οἰκοτροφεῖα (ἀρρένων καὶ θηλέων) τοῦ Προξενείου Θεσσαλονίκης εὑρισκόμενα στὴ Χαλκιδική. Σ’ αὐτὰ συνετηροῦντο καὶ ἐξεπαιδεύοντο τὰ ὀρφανὰ τῶν κατὰ τὸν ἀγῶνα θυσιαζομένων ἢ τὰ τέκνα τῶν διακρινομένων ἐπὶ πατριωτικῇ δράσει καὶ αὐταπαρνήσει ὁμογενῶν… Κατὰ τὸν Κάκκαβο, διακρίνονταν γιὰ τὴν ἐθνική τους δράση οἱ ἑξῆς μοναχοί: Χρυσόστομος ὁ Λαυριώτης, ἀπόφοιτος τῆς Σχολῆς τῆς Χάλκης, Ἄνθιμος ὁ Βατοπαιδινός, Σμυρνάκης ὁ Ἐσφιγμενίτης, Ἰωακεὶμ ὁ Ἰβηρίτης, Νίκανδρος ὁ Κουτλουμουσιανός, ἰατρὸς ἐπιστήμων καὶ τινὲς ἄλλοι…».
Ἀξιομνημόνευτοι προσφοραὶ
Ἡ Ἱερὰ Μονὴ Γρηγορίου συνέβαλε τὰ μέγιστα εἰς τὸ Μακεδονικόν, καθὼς διέθεσε τὰ μετόχιά της διὰ τὴν διακίνησιν πολεμοφοδίων καὶ ὡς ὁρμητήρια τῶν Μακεδονομάχων. Ἐκτὸς ἀπὸ αὐτὰ κατέβαλε τὸ ποσὸν τῶν 500.300 λιρῶν εἰς τὴν «Διεύθυνσιν Ἐθνικοῦ Ἀγώνα», ἡ ὁποία ἕδρευεν εἰς τὴν Θεσσαλονίκην.
Ἀπὸ ἐπιστολὴν (31.10.1912) τοῦ ἀντιπροσώπου τῆς Μεγίστης Λαύρας Ἡσυχίου, καθίσταται γνωστὸν ὅτι μὲ τὴν ἀναγγελίαν τῆς ἀπελευθερώσεως τῆς Θεσσαλονίκης οἱ Ἰβηρῖται ἀπεφάσισαν νὰ μεταβοῦν σχεδὸν ὅλοι (περὶ τοὺς διακοσίους – τριακοσίους τότε) εἰς τὸν Ἅγιον Δημήτριον καὶ νὰ τελέσουν ἀγρυπνίαν, δωρίζοντες μάλιστα 50 Ἱερατικὰ ἄμφια καὶ ἀργυροχρυσᾶ Εὐαγγέλια.
Κρύπτουν ὅπλα καὶ Μακεδονομάχους
«Ὁ Καϊμακάμης τοῦ Ἁγίου Ὄρους Σαχὶν Βέης ἕνεκα κατηγοριῶν πρὸς αὐτὸν ὅτι ἡ Μονὴ Βατοπαιδίου ὑποθάλπει κακοποιὰ στοιχεῖα, συνέλαβε στὶς 9 Αὐγούστου τοῦ 1900 στὴν ἀγορὰ τῶν Καρυῶν δύο Μοναχούς της, τὸν Πατέρα Σπυρίδωνα καὶ τὸν λόγιο τῆς Μονῆς Ἀρκάδιο. Δὲν ἀρκέστηκε ὅμως μόνο σ’ αὐτό, ἀλλὰ μὲ Τούρκους στρατιῶτες τῆς διοίκησης τοῦ Ἁγίου Ὄρους ὁ Καϊμακάμης πολιόρκησε τὴ Μονὴ γιὰ δεκαπέντε ἡμέρες… τὰ κακοποιὰ στοιχεῖα ποὺ ἰσχυριζόταν ὁ Καϊμακάμης ὅτι διαβιοῦσαν στὴ Μονὴ ἦσαν Μακεδονομάχοι, μοναχοὶ καὶ λαϊκοί, μὲ τοὺς ὁποίους συνεργάζονταν οἱ μοναχοὶ τῆς Μονῆς…
Κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ Μακεδονικοῦ Ἀγώνα Μοναχοὶ ἀπὸ τὸ Κελλὶ Ἁγ. Εὐσταθίου (Διονυσιάτικο) ἔδρασαν μὲ ἀρχηγὸ τὸν μοναχὸ Γρηγόριο (Σούλιο), ὁ ὁποῖος εἶχε τὴν εὐθύνη τῆς μεταφορᾶς τῶν ὅπλων στοὺς ἀγωνιζόμενους μοναχοὺς τοῦ Ἁγίου Ὄρους. Ὅταν τὸ Κελλί τους κατεδαφίσθηκε (1936) λόγῳ ἐπέκτασης κτηρίων τοῦ Πρωτάτου, βρέθηκαν πολλὲς κρύπτες ἐντὸς αὐτοῦ, ὅπου ἀποθηκεύονταν τὰ πολεμοφόδια ποὺ μεταφέρονταν κυρίως μὲ καΐκια στὴ περιοχή…».
Σώματα Μακεδονομάχων Ἁγιορειτῶν
«Τὸν Μάρτιο τοῦ 1854, Ἁγιορεῖτες Μοναχοί, μέλη μυστικῆς ἐθνικῆς ὀργανώσεως στὶς Καρυὲς τοῦ Ἁγίου Ὄρους, πληροφορήθηκαν ὅτι ὁ στρατηγὸς Δημήτρης (Τσάμης) Καρατάσος ἐπρόκειτο νὰ καταφθάσει… Παρ’ ὅλες τὶς ἐπιφυλάξεις τῆς μοναστικῆς κοινότητας γιὰ τὴ δράση τοῦ Καρατάσου, 200 Μοναχοί, ἀλλὰ καὶ σερδάρηδες καὶ σεϊμένιδες τοῦ Ἁγίου Ὄρους συντάχθηκαν μὲ τὸ στρατό του. Πολλοὶ Μοναχοὶ προσέφεραν στὸ στρατηγὸ χρυσὰ νομίσματα καὶ ἐφόδια, -μεταξὺ τῶν ὁποίων καὶ ἕνα ἄλογο, δῶρο τοῦ ἡγουμένου τῆς Ἱ. Μονῆς Καρακάλλου ἱερομονάχου Δαμασκηνοῦ-, προκειμένου νὰ στηρίξουν τὸν ἀγώνα του. Στὶς τάξεις τοῦ Καρατάσου κατατάχθηκαν πολλοὶ Ἁγιορεῖτες μοναχοί, ἰδίως Ἁγιοπαυλίτες, Γρηγοριάτες, Ἐσφιγμενίτες, Ἰβηρίτες κ.ἄ., φόρεσαν τὶς φουστανέλλες καὶ ὁπλισθέντες συντά-χθηκαν μαζί του στὸν κοινὸ Ἀγώνα…
Τὸ 1904, κατὰ τὴν τελετὴ τῶν ἐγκαινίων τοῦ ναοῦ τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων (Βατοπαιδινὸ) παρευρέθηκαν 130 μοναχοί, οἱ ὁποῖοι, ἀφοῦ κοινώνησαν τῶν ἀχράντων μυστηρίων, ὁρκίσθηκαν νὰ πολεμήσουν στὸ πλευρὸ τῶν Μακεδονομάχων κατὰ τῶν κομιτατζήδων, ἐνῶ ἔνθερμους πατριωτικοὺς λόγους ἐξεφώνησε ὁ παριστάμενος Εὐλόγιος Κουρίλας Λαυριώτης (μετέπειτα Μητροπολίτης Κορυτσᾶς)…
Ἐπιστολὴ τοῦ προηγουμένου τῆς Μονῆς Ξηροποτάμου Κυρίλλου (11.12.1908) μᾶς ἐνημερώνει περὶ Συλλαλητηρίου κελλιωτῶν ποὺ φώναζαν μὲ κραυγές, Ζήτω τὸ Σύνταγμα, εἰς Ἱ. Ἐπιστασίαν…
Ἡ μικρὴ ἀστυνομικὴ δύναμη τοῦ Ἁγίου Ὄρους ποὺ δὲν ἐπαρκοῦσε γιὰ τὴν ἐπιβολὴ τῆς τάξης, ἀνάγκασε τὸν ἀστυνομικὸ διοικητὴ Καρυῶν Βεργογιαννόπουλο νὰ ζητήσει τὴ συνδρομὴ τοῦ Γερ. Ἀβερκίου ἀπὸ τὸ Κελλὶ Ἁγίων Ἀρχαγγέλων τῆς Ἱ. Μ. Χελανδαρίου καὶ τοῦ Κελλιώτη τῆς Ἱ. Μ. Γρηγορίου Ἰωάννη Κομβολογᾶ, προκειμένου νὰ καταρτίσουν Σῶμα ἀπὸ ἐθελοντὲς κελλιῶτες καὶ ἄλλους μοναχούς. Μὲ τὴν ἔναρξη δὲ τοῦ Β΄ Βαλκανικοῦ πολέμου (Ἰούν.1913), τὸ Σῶμα αὐτό, ἀποτελούμενο περισσότερο ἀπὸ 200 Κελλιῶτες καὶ 100 λαϊκοὺς ὑπὸ τὶς διαταγὲς τοῦ Βεργογιαννόπουλου πολιόρκησε τὴ Ἱ. Μ. Ζωγράφου…».
Οἱ «Ἀθωνῖται Ἀντάρται» πρῶτοι ἐμβαίνουν εἰς Θεσσαλονίκην
«Τὸ 1912 ἑλληνικὸ πλοῖο εἰσῆλθε στὸ λιμάνι τῆς Θεσσαλονίκης καὶ ἀνατίναξε τουρκικὸ πλοῖο. Ἔγιναν μάχες ἑλληνικῶν καὶ τουρκικῶν στρατευμάτων ἔξω ἀπὸ τὴν πόλη. Ὑπῆρξε μεγάλη ἀγωνία γιὰ τὴν καθυστέρηση τῆς κατάληψης τῆς πόλης. Ὁ Κουρίλας ἔστειλε ἐπιστολή, μὲ τὴν ὁποία ἐνημερώνει ὅτι παρουσιάσθηκε στὸν ἀρχηγὸ τῶν ἀνταρτῶν καὶ ὀνόμασε τὸ σῶμα του «Ἀθωνῖται Ἀντάρται», ζητώντας νὰ μὴ ἐμποδισθοῦν ὅσοι Ἁγιορεῖτες ἐπιθυμοῦσαν νὰ ἐνταχθοῦν…
Ὁ Κουρίλας εἶχε ὡς παράδειγμα τὸν Οἰκουμενικὸ Πατριάρχη Ἰωακεὶμ Β΄, ὁ ὁποῖος, εὑρισκόμενος στὰ Ἰωάννινα καὶ βλέποντας τὸν ἑλληνικὸ στρατὸ νὰ κάμπτεται ἀπὸ τοὺς λησταντάρτες, περιέζωσε τὸ ξίφος, ὥρμησε κατ’ αὐτῶν καὶ τοὺς ἔτρεψε εἰς φυγὴ κράζοντας «ἀπὸ σὲ δεσπότη, τὴν παθαίνομεν». «Δὲν ἐπιθυμῶ νὰ ἀνατρέξω εἰς τὸ ἀπώτερον παρελθόν, ὑπενθυμίζω μόνον τὸ 1912, ὅτε ἀπὸ τρίχα ἐσώθη ἡ Θεσσαλονίκη ἀπὸ τὴν βουλγαρικὴ βουλιμία. Ἤμην ὁπλαρχηγὸς τοῦ σώματος τῶν Ἁγιορειτῶν καὶ ἀσθμαίνοντες κατωρθώσαμεν διανύσαντες νήστεις μαραθώνιον δρόμον διὰ νὰ προλάβωμεν νὰ εἰσέλθωμεν πρῶτοι εἰς τὴν πόλιν τοῦ Ἁγίου Δημητρίου (ἐπικαλοῦμαι τὴν μαρτυρίαν τοῦ Ἁγίου Θεσσαλονίκης κ. Γενναδίου, ὅστις μὲ ἐξένισε εἰς τὴν Ἱ. Μητρόπολιν)…».
Ποία ἡ στάσις τῶν συγχρόνων Ἁγιορειτῶν;
Μετὰ ἀπ’ ὅσα ἀπειροελάχιστα παρετέθησαν διερωτώμεθα: Αἱ θυσίαι τῶν Ἁγιορειτῶν διὰ τὴν Μακεδονίαν ἠκυρώθησαν δι’ ὑπογραφῆς τοῦ Πατριάρχου Βαρθολομαίου; Οἱ σημερινοὶ Ἁγιορεῖται ἀναλογίζονται τὸ βάρος τῆς εὐθύνης των; Τόσα δεινὰ συμβαίνουν, μεταξὺ τῶν ὁποίων ὁ ἀδελφοκτόνος πόλεμος εἰς Οὐκρανίαν, καὶ δὲν ἔχουν τὸ θάρρος νὰ κλείσουν τὴν θύραν τοῦ Ὄρους καὶ νὰ καλέσουν τὸν Πατριάρχην Κων/λεως εἰς μετάνοιαν, ὡς ἔπραξεν ὁ Ἅγιος Ἀμβρόσιος εἰς τὸν Αὐτοκράτορα Θεοδόσιον διὰ τὴν ἄδικον σφαγὴν τῆς Θεσσαλονίκης; Οὔτε οἱ ἀχειροτόνητοι, οὔτε οἱ μακεδονοκάπηλοι, οὔτε τὸ Κολυμβάριον, οὔτε οἱ λειτουργικοὶ ἀσπασμοὶ μετὰ τοῦ Πάπα, οὔτε αἱ κακοδοξίαι τῶν Φαναριωτῶν «Ἑβραίους ἔπεισαν»…
Ορθόδοξος Τύπος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου