Άγιος Ιγνάτιος ο Θεοφόρος

Αποστολικός Πατήρ και δεύτερος, μετά τον Εύοδο, επίσκοπος Αντιοχείας ο άγιος Ιγνάτιος ο θεοφόρος, ο οποίος μαζί με τον άγιο Πολύκαρπο Σμύρνης μαθήτευσε κοντά στον Ευαγγελιστή Ιωάννη τον Θεολόγο. Το όνομά του, το οποίο στα λατινικά εκφέρεται ως ignis, σημαίνει φωτιά και φανερώνει τον πόθο που τον έφλεγε για το Χριστό, σε τέτοιο βαθμό που έλαβε την προσωνυμία θεοφόρος. Το προσωνύμιο «θεοφόρος» η παράδοση το ερμήνευσε με δυο εκδοχές: α) οτι μετά το μαρτύριό του βρέθηκε στην καρδιά του χαραγμένο με χρυσά γράμματα το όνομα του Χριστού και β) τι αυτός ήταν το παιδί που έφερε ο Χριστός στην αγκαλιά του, σύμφωνα με τη διήγηση του κατά Ματθαίον ευαγγελίου (Ματθ. 18,1).

Πολλές δεκαετίες της ζωής και της δράσης του αγίου Ιγνατίου θα παρέμεναν στην αφάνεια αν είχε πεθάνει στον επισκοπικό θρόνο και θα ήταν γνωστός μόνο στους επισκοπικούς καταλόγους του Ευσεβίου.

Κατά το διωγμό του Δομητιανού (81-96) ο άγιος Ιγνάτιος ενθάρρυνε πολλούς ομολογητές να καταφρονούν τα βασανιστήρια και τις δοκιμασίες που διαρκούν μόνο για μια στιγμή και να κερδίσουν ζωή αιωνία. Αφού σταμάτησε ο διωγμός ο άγιος Ιγνάτιος έθεσε τα θεμέλια της οργάνωσης της Εκκλησίας και κατέδειξε πως η Χάρη που δόθηκε στους Αποστόλους κατά την ημέρα της Πεντηκοστής παραμένει και παρατείνεται στο επισκοπικό λειτούργημα παρότι οι Απόστολοι είχαν πλέον εκδημήσει.

Στη συνέχεια, όταν αναρρήθηκε στον αυτοκρατορικό θρόνο ο Τραϊανός, άφησε στην αρχή ήσυχους τους Χριστιανούς επειδή βρισκόταν σε πόλεμο με τους βάρβαρους. Μετά τη νίκη του επί των Σκύθων και των Δάκων αποφάσισε να υποτάξει όλους τους υπηκόους του οδηγώντας τους στη λατρεία των ειδώλων και του αυτοκράτορα. Η άρνηση της λατρείας των προαναφερθέντων θα επέφερε την ποινή θανάτου.

Γύρω στο 113, ο Τραϊανός, εκστράτευσε εναντίον των Αρμενίων και των Πάρθων και στη διαδρομή σταμάτησε για λίγο στην Αντιόχεια όπου ξεκίνησε έναν τοπικό διωγμό κατά των Χριστιανών. Εκεί ο άγιος Ιγνάτιος, αφού πρώτα συνελήφθη, παρουσιάστηκε μπροστά στον αυτοκράτορα και ομολόγησε  την πίστη του στο Χριστό δεν δίστασε να χλευάσει τη δεισιδαιμονία του πανίσχυρου αυτοκράτορα, ο οποίος επικαλείτο μάταιες και ψευδείς οντότητες για να προστατέψει τις στρατιές του.

Τότε ο άγιος αποχαιρέτησε την Εκκλησία του οδηγήθηκε δέσμιος στη Ρώμη, αφού πρώτα πέρασε από τη Σμύρνη, όπου συνάντησε το συμμαθητή του Πολύκαρπο επίσκοπο Σμύρνης δίνοντας στο λαό τις κατάλληλες νουθεσίες. Στη Ρώμη, όπου τελείωσε η πορεία του, έγινε δεκτός από τους πιστούς της πρωτεύουσας. Το μαρτύριό του έλαβε χώρα στην αρένα του σταδίου της Ρώμης, όπου έπεσαν πάνω του άγρια λιοντάρια και τον κατασπάραξαν αφήνοντας μόνο τα μεγάλα οστά ως κατάλοιπο, τα οποία κάποιοι πιστοί τα συνέλεξαν και τα μετέφεραν στην Αντιόχεια, όπου οι χριστιανοί τα υποδέχτηκαν πανηγυρικά και τα τίμια λείψανα αναδείχθηκαν πηγή θαυμάτων και πνευματικής παρηγοριάς.

Ο άγιος Ιγνάτιος ο Θεοφόρος, ο δεύτερος επίσκοπος Αντιοχείας με την επισκοπία του να αρχίζει από το 70 μ.Χ.  υπήρξε Πατήρ και Διδάσκαλος της Εκκλησίας και ο πρώτος μεγάλος θεολόγος της Εκκλησίας μετά τους Αποστόλους.

Σε ποιά ηλικία έγινε επίσκοπος δεν είναι γνωστό. Το βέβαιο είναι ότι το κύρος του και η πνευματική του εξουσία ξεπερνούσαν τα όρια της Αντιόχειας φτάνοντας έως τα όρια της Συρίας, ενώ η φήμη του ήταν ακόμα ευρύτερη. Ήταν με λίγα λόγια επίσκοπος οικουμενικού χαρακτήρα.

Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης
Τί αγάπη είχαν οι άγιοι Μάρτυρες για τον Χριστό, τι λεβεντιά!

Διαβάστε Συναξάρια. Τα Συναξάρια πολὺ βοηθούν, γιατὶ συνδέεται κανεὶς με τους Αγίους και φουντώνει μέσα του η ευλάβεια και η διάθεση για θυσία.

Τί αγάπη είχαν οι άγιοι Μάρτυρες για τον Χριστό, τι λεβεντιά!

Για τον Άγιο που προχωρεί στο μαρτύριο, η αγάπη του για τον Χριστό είναι ανώτερη από τον πόνο, γι’ αυτό και τον εξουδετερώνει. Το μαχαίρι του δημίου το ένιωθαν οι Μάρτυρες γλυκύτερο και από το δοξάρι του βιολιού. Όταν φουντώση η αγάπη για τον Χριστό, τότε το μαρτύριο είναι πανηγύρι· η φωτιά ανακουφίζει καλύτερα από λουτρό, γιατί το κάψιμο χάνεται από το κάψιμο της θείας αγάπης. Το γδάρσιμο είναι χάιδεμα. Ο θείος έρωτας παίρνει την καρδιά, παίρνει και το μυαλό, και τρελλαίνεται ο άνθρωπος. Δεν καταλαβαίνει ούτε πόνο ούτε τίποτε, γιατί ο νούς του είναι στον Χριστό και πλημμυρίζει η καρδιά του από χαρά. Πόσοι Άγιοι πήγαιναν στο μαρτύριο και ένιωθαν τέτοια χαρά, λές και πήγαιναν σε πανηγύρι! Ο Άγιος Ιγνάτιος έτρεχε στο μαρτύριο και φώναζε: «Αφήστε με να μαρτυρήσω, αφήστε με να με φάνε τα θηρία». Την χαρά που ένιωθε εκείνος δεν την αισθάνεται ούτε ένας νεαρός ερωτευμένος που λέει: «Θέλω αυτήν να παντρευτώ και δεν υπολογίζω κανέναν, ούτε μάνα ούτε πατέρα». Από την τρέλλα του ερωτευμένου μεγαλύτερη ήταν η «τρέλλα» του Αγίου Ιγνατίου.

Όλοι οι Άγιοι αγωνίσθηκαν για την αγάπη του Χριστού. Οι άγιοι Μάρτυρες έχυσαν το αίμα τους, οι Όσιοι Πατέρες έχυσαν ιδρώτες και δάκρυα, έκαναν πνευματικά πειράματα στον εαυτό τους, σαν καλοί βοτανολόγοι, ταλαιπωρήθηκαν οι ίδιοι από αγάπη προς τον Θεό και προς την εικόνα του Θεού, τον άνθρωπο, για να μας αφήσουν τις πνευματικές τους συνταγές. Έτσι προλαβαίνουμε το κακό ή θεραπεύουμε μια πνευματική αρρώστια μας και αποκτάμε υγεία και, εάν φιλοτιμηθούμε να τους μιμηθούμε στους αγώνες, μπορούμε ακόμη και να αγιάσουμε.
Αγίου Παϊσίου Αγιορείτου-Πνευματική αφύπνιση. Λόγοι Β΄, Ι. Ησυχαστήριον ” Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος” Σουρωτή Θεσσαλονίκης

***

Όταν ο άνθρωπος δώση την καρδιά του στον Θεό, τότε και τα μυαλά του ανθρώπου είναι παρμένα από την αγάπη του Θεού και η καρδιά του σκιρτάει συνέχεια· νιώθει το κεφάλι του ελαφρό και το σώμα του σαν πούπουλο. Και όταν η αγάπη του Θεού είναι περισσότερη από την χωρητικότητα της καρδιάς, το χτύπημα της καρδιάς ακούγεται και στους γύρω του, γιατί σ᾿ αυτήν την κατάσταση συμμετέχει και το σώμα.
Μια καρδιά τόσο μικρή και μπορεί να αγαπάη τόσο πολύ!.. Μια ζωή ακόμη και χιλίων ετών, και χίλιες καρδιές να έχη κανείς, δεν φθάνουν για να τις δώση στον Χριστό για την μεγάλη αγάπη που μας έδειξε και που μας δείχνει …
Αγίου Παϊσίου Αγιορείτου-Πάθη και Αρετές, Λόγοι Ε΄,Ι. Ησυχαστήριον ” Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος” Σουρωτή Θεσσαλονίκης

***

– Πως μπορείς να παλαβώσης, Γέροντα, από την αγάπη του Θεού;

 

– Να συναναστρέφεσαι με… παλαβούς, να να σου μεταδώσουν την τρέλα τους την πνευματική! Θα εύχομαι να σε δω… θεότρελλη! Αμήν
Έχω κι εγώ μια μικρή πείρα από την πνευματική τρέλα, η οποία προέρχεται από τον θείο έρωτα. Φθάνει τότε ο άνθρωπος στην θεία αφηρημάδα και δεν θέλει να σκέφτεται τίποτε εκτός από τον Θεό, τα θεία, τα πνευματικά, τα ουράνια. Ερωτευμένος πια θεϊκά, καίγεται εσωτερικά, γλυκά, και ξεσπάει εξωτερικά, παλαβά, μέσα στον θείο χώρο της σεμνότητος δοξολογώντας σαν άγγελος μέρα-νύχτα τον Θεό και Πλάστη του.

– Είναι έκστασις αυτό, Γέροντα;
– Ναι, είναι εκτός εαυτού τότε ο άνθρωπος, με την καλή έννοια. Αυτό είναι …..”έκστηθι φρίττων ουρανέ” [ειρμός της η’ ωδής του κανόνος του Μ. Σαββάτου]
Η θεία τρέλα βγάζει τον άνθρωπο έξω από την έλξη της γης, τον ανεβάζει στον θρόνο του Θεού, και νιώθει πια ο άνθρωπος τον εαυτό του σαν το σκυλάκι στα πόδια του αφεντικού του και του γλείφει τα πόδια με χαρά και ευλάβεια.
Πηγή: Γέροντος Παϊσίου Αγιορείτου, Λόγοι Ε’: Πάθη και Αρετές, έκδ. Ι.Ησ. «Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος», Σουρωτή Θεσσαλονίκης: 2006, σελ. 205-207.

 

«Υιέ μου, δός μοι σήν καρδίαν» (Παρ. κγ’ 26).
Αγίου Ιγνατίου Μπριαντσιανίνωφ

Στο βίο του αγίου  Ιγνατίου του Θεοφόρου, επισκόπου Αντιοχείας, πού στεφανώθηκε με το φωτοστέφανο του μαρτυρικού θανάτου στη Ρώμη, στα χρόνια του αυτοκράτορα Τραϊανού, διαβάζουμε  αυτά τα λόγια: «Όταν τον έπαιρναν για να τον καταβροχθίσουν τα άγρια θηρία και εκείνος είχε ασταμάτητα το όνομα του  Ιησού στα χείλη του, οι ειδωλολάτρες τον ρώτησαν γιατί θυμόταν το όνομα εκείνο αδιάλειπτα. Ο Άγιος απάντησε ότι είχε το όνομα του  Ιησού Χριστού γραμμένο μέσα στην καρδιά του κι ότι ομολογούσε με τα χείλη  Εκείνον πού πάντα έφερε μέσα στην καρδιά του. Όταν τα άγρια θηρία είχαν καταβροχθίσει τον Άγιο, η καρδιά του, με το θέλημα του Θεού, διατηρήθηκε ανέπαφη ανάμεσα στα κόκαλα του. Οι άπιστοι τη βρήκαν και τότε θυμήθηκαν όσα είχε πει ο Άγιος. Έτσι, έκοψαν την καρδιά εκείνη στα δύο, θέλοντας να μάθουν αν ήταν αληθινό ο,τι τους είχε λεχθεί. Στο εσωτερικό των δυο κομματιών της καρδίας βρήκαν μιαν επιγραφή γραμμένη με χρυσά γράμματα: ΙΗΣΟΥΣ ΧΡΙΣΤΟΣ. Έτσι ο άγιος  Ιγνάτιος ήταν θεοφόρος και στο όνομα και στην πράξη, έχοντας πάντα και φέροντας μέσα στην καρδιά του το Θεό μας Χριστό, με το όνομά Του γραμμένο με το λογισμό του νου σαν με κάλαμο».

Ο άγιος Ιγνάτιος ήταν μαθητής του αγίου Αποστόλου και Ευαγγελιστού Ιωάννου του Θεολόγου και είχε το προνόμιο, όντας παιδί, να δει τον Κύριο  Ιησού Χριστό προσωπικά.  Ήταν το ευλογημένο εκείνο παιδί, για το οποίο λέγεται στο Ευαγγέλιο ότι ο Κύριος το έβαλε στο μέσο των Αποστόλων, πού συζητούσαν για πρωτεία, το πήρε στην αγκαλιά του και είπε: «Αμήν λέγω υμίν, εάν μη στραφήτε και γένησθε ως τα παιδία, ου μη εισέλθητε εις την βασιλείαν των ουρανών.  Όστις ουν ταπεινώσει εαυτόν ως το παιδίον τούτο, ούτος εστίν ο μείζων εν τη βασιλεία των ουρανών»(3).

Σίγουρα ο άγιος  Ιγνάτιος διδάχτηκε την προσευχή του Ιησού από τον άγιο Ευαγγελιστή και την εφάρμοζε κατά την περίοδο εκείνη της ακμής του Χριστιανισμού, όπως όλοι οι άλλοι Χριστιανοί. Την εποχή εκείνη όλοι οι Χριστιανοί μάθαιναν την προσευχή του Ιησού, πρώτα για τη μεγάλη σημασία της ίδιας της προσευχής, όπως και για το ότι σπάνιζαν τότε και ήταν πανάκριβα τα χειρόγραφα ιερά βιβλία, γιατί λίγοι ήταν οι γραμματισμένοι (οι πιο πολλοί από τους Αποστόλους ήταν αγράμματοι) και γιατί η προσευχή του  Ιησού ήταν εύκολη, πρόσφερε ικανοποίηση και επενεργούσε με μια πολύ ειδική ενέργεια και δύναμη…

…Αυτός ο τρόπος προσευχής, το να προσεύχεται δηλαδή κανείς λέγοντας την προσευχή του Ιησού, είναι θείος θεσμός, που θεσπίστηκε όχι μέσω Αποστόλου ή Αγγέλου, αλλά από τον Υιόν του Θεού, που είναι Θεός ο ίδιος. Μετά το μυστικό δείπνο, ανάμεσα σ’ άλλες υψηλές, ύστατες εντολές και οδηγίες, ο Κύριος Ιησούς Χριστός θέσπισε την προσευχή στο όνομά Του. Έδωσε αυτό τον τρόπο προσευχής σαν μια νέα, εξαίρετη και ανεκτίμητη δωρεά. Οι Απόστολοι γνώριζαν ήδη μερικώς τη δύναμη του ονόματος του Ιησού· μ’ αυτό θεράπευσαν ανίατες αρρώστιες και υπέταξαν δαίμονες, και μ’ αυτό τους κατανίκησαν, τους έδεσαν και τους εξέβαλαν.
Αυτό το πανίσχυρο και θαυμαστό όνομα ο Κύριος μας αφήνει εντολή να το χρησιμοποιούμε στην προσευχή. Υποσχέθηκε ότι τέτοια προσευχή θα είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική. “Ο,τι αν αιτήσητε τον Πατέρα”, είπε στους Αγίους Αποστόλους, “εν τω ονόματί μου, τούτο ποιήσω, ίνα δοξασθή ο πατήρ εν τω υιώ. Εάν τι αιτήσητε εν τω ονόματί μου, εγώ ποιήσω” (Ιωάν. 14, 13). “Αμήν αμήν λέγω υμίν ότι όσα αν αιτήσητε τον πατέρα εν τω ονόματί μου, δώσει υμίν Έως άρτι ουκ ητήσατε ουδέν εν τω ονόματί μου· αιτείτε και λήψεσθε, ίνα η χαρά υμών η πεπληρωμένη” (Ιωάν. 16, 23-24).
Πόσο υπέροχη δωρεά! Είναι εγγύηση ατέλειωτων κι απέραντων ευλογιών! Δωρεά που βγήκε από τα χείλη του άπειρου Θεού, ντυμένου την πεπερασμένη ανθρώπινη φύση και καλουμένου με το ανθρώπιον όνομα του Σωτήρα…

Να επιμένεις, λοιπόν, αδιάκοπα στην επίκληση του ονόματος του Κυρίου Ιησού, για να καταπιεί η καρδιά τον Κύριο και ο Κύριος την καρδιά και να γίνουν τα δύο ένα» (βλ. Οσίων Καλλίστου και Ιγνατίου των Ξανθοπού, Μέθοδος και κανών…, κα΄).

…”Την ώρα της προσευχής, συγκεντρώσου στον εαυτό σου, δηλαδή μάζεψε το νού σου κι ένωσέ τον με την ψυχή σου. Στην αρχή, για μια-δυό ή περισσότερες μέρες, κάνε αυτή την προσευχή μοναχά με το νού σου κι αργά, συγκεντρώνοντας την προσοχή στην κάθε μια λέξη χωριστά. Όταν ο Κύριος θερμάνει την καρδιά σου με τη θέρμη της χάρης Του και σε ενώσει σ’ ένα πνεύμα, τότε η προσευχή αυτή θα αναβρύζει μέσα σου αδιάλειπτα και θα είναι πάντα μαζί σου, ευφραίνοντάς σε και τρέφοντάς σε. Κι αυτή είναι ακριβώς η σημασία των λόγων του Προφήτη Ησαία: Η δρόσος η παρά σου ίαμα αυτοίς εστιν’ (Ησ. 26, 19). Όταν όμως συνομιλήσεις με τον Κύριο, γιατί να γυροφέρνεις από κελλί σε κελλί αδελφού, κι ας είσαι προσκαλεμένος από κάποιον; Στ’ αλήθεια σου λέω, οι φλυαρίες είναι αγάπη της ραθυμίας. Αν δεν μπορείς να καταλάβεις τον εαυτό σου, μπορείς να συζητήσεις ο,τιδήποτε ή να διδάξεις άλλους; Μένε σιωπηλός, αδιάκοπα σιωπηλός. Πάντα να θυμάσαι την παρουσία του Θεού και τ’ όνομά Του. Μην αρχίζεις συνομιλία με κανένα· ταυτόχρονα όμως πρόσεχε, μην κρίνεις εκείνους που κουβεντιάζουν και γελούν. Στην περίπτωση εκείνη να είσαι κουφός και άλαλος. Ο,τι και να πούν οι άνθρωποι για σένα, άσε το να περάσει απαρατήρητο από τ’ αυτιά σου. Σαν πρότυπό σου μπορείς να πάρεις το Στέφανο το Νέο, που η προσευχή του ήταν αδιάλειπτη, οι τρόποι του ήρεμοι και γλυκείς, το στόμα του σιωπηλό, η καρδιά του ταπεινή, το πνεύμα του συντετριμμένο, το σώμα και η ψυχή του αγνά, η παρθενία του αμόλυντη, η πτωχεία του αληθινή και η απάθειά του ερημητική· η υπακοή του ήταν χωρίς γογγυσμούς και η δράση του υπομονητική· μοχθούσε με θέρμη και ζήλο. Όταν κάθεσαι στο τραπέζι, μη κοιτάζεις για να δείς και να κρίνεις το πόσο τρώει ο ένας ή ο άλλος, αλλά συγκεντρώνου στον εαυτό σου και θρέφε την ψυχή σου με προσευχή”. (Άγιος Σεραφείμ του Σαρωφ)
Από το βιβλίο «ΥΙΕ ΜΟΥ ΔΟΣ ΜΟΙ ΣΗΝ ΚΑΡΔΙΑΝ…», Αγίου Ιγνατίου Μπριαντσιανίνωφ, Ορθόδοξη αναφορά στην καρδιακή ή νοερά προσευχή του Ιησού, Γ΄ έκδοση, (πρόλογος, εισαγωγή, μετάφραση), Αρχιμ. Επιφανίου (Ευθυβούλου) Χαραλ. Ασσιώτη, έκδοση του «Ορθόδοξου Πνευματικού Κέντρου Λεμεσού