ΕΡΩΤΗΣΗ: Πανοσιολογιότατε, εξηγείστε μας, σας παρακαλούμε, την έννοια του όρου «υπαρξιακό πρόβλημα», που είναι πάγκοινο γνώρισμα αλλά κυρίως νεανικό ζήτημα.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Eυχαριστώ πολύ παιδιά για την εμπιστοσύνη και την φιλομάθειά σας. Δεν συνηθίζω να δίνω συνεντεύξεις αλλά με έκαμψε η ευλογημένη επιμονή σας και η θεματολογία των προβληματισμών που μου θέσατε στη συζήτησή μας. Ζητώ συγγνώμη που ενώ υπεσχέθην από τον περασμένο Μάιο καθυστέρησα λόγω της εκδημίας της Γερόντισσας Γαλακτίας. Μεσολάβησε για μένα μία περίοδος μόνωσης και σιωπής. Διαπίστωσα ότι έχετε εύστοχες και υγιείς αναζητήσεις.
Υπαρξιακό πρόβλημα λέγεται κατά τον Όσιο Πορφύριο τον Καυσοκαλυβίτη η διάπυρη λαχτάρα της ψυχής, να συναντήσει το Aρχέτυπο της δημιουργίας της. Απεκάλυψε σε μαθητή του, έτι επιζώντα, ότι την στιγμή της συλλήψεως κάθε ανθρώπου, επιστατεί ο Παράκλητος, το Πνεύμα της Αληθείας, και δημιουργεί εκ του μηδενός την καθαρότατη και αρτιότατη αθάνατη ψυχή. Η ψυχή δεν έχει κληρονομικότητα. Έχει τελειότητα. Τότε, ο νους, ο οφθαλμός της ψυχής, για δευτερόλεπτα ορά τον Χριστό ως Θεάνθρωπο «εν τω Ακτίστω Φωτί»! Μάλιστα, σεβόμενος την ελευθερία ενός εκάστου, ερωτά εκείνη την στιγμή την νεόπλαστη ανθρώπινη ύπαρξη αν θέλει να ζήσει! Την εμπειρία αυτή την μεγαλειώδη και καθοριστική, την διακρατεί η καρδιακή μνήμη του εμβρύου. Συνοδεύει κάθε άνθρωπο σε όλη την εξελισσόμενη επίγεια πορεία του. Δεν ενθυμείται αυτό το γεγονός η μη ανεπτυγμένη εγκεφαλική μνήμη, αλλά η παράλληλη και απείρως δυνατότερη, η επονομαζομένη καρδιακή. Αυτή την διακρατεί μνημονικά ανεξίτηλη και γευστικά απαιτητική. Επομένως, την αναζητά διακαώς σε όλη την μετέπειτα ενδοκοσμική διαδρομή της.
Προσπαθεί με την εμφάνιση των παθών και τις εισηγήσεις του πονηρού να την εντοπίσει στην ικανοποίηση της σωματικής ηδονής και εν γένει στις αισθησιακές απολαύσεις. Στην ψυχαγωγία και τα σπορ. Στην φιλόδοξη αναρρίχηση. Στην υλόφρονα διασφάλιση. Στην επιστημοσύνη και στις ιδεολογίες. Όμως, το κενό ολοένα και περισσότερο μεγεθύνεται και η τραγική αναζήτηση εκτραχύνεται. Οι συνεχείς ανθρωποκεντρικές στοχεύσεις, επιφέρουν και βαθμηδόν θανασιμότερες γεύσεις… Όταν, αποκολληθεί η ψυχή από τα ποικίλα είδωλα της αμαρτίας και συναντήσει τον Χριστό της Ορθοδόξου Μοναδικής Εκκλησίας, τότε ανανεώνει την πρωτόγευστη συγκλονιστική εμπειρία της! Τότε καλύπτεται το εσωτερικό κενό και δίδεται διέξοδος στην οδυνηρή υπαρξιακή αναζήτηση του ανθρώπου. Όλα τα άλλα γήινα που προανέφερα, λησμόνησα τα οινοπνευματώδη ποτά και τις εξαρτησιογόνες ουσίες, ναρκώνουν προς καιρό το νου που βιώνει μια πλασματική ευφορία εν καιρώ επηρείας και καθιστούν ισχυρότερη την βάσανό του, εν καιρώ ανανήψεως… Ισχύει, εδώ, αυτό που έγραψε αρχαίος διδάσκαλος της Εκκλησίας, που δοκίμασε στον ταραχώδη βίο του, αυτήν την αιματηρή αναζήτηση. Πρόκειται για τον Ιερό Αυγουστίνο Επίσκοπο Ιππώνος. Γράφει: «Η ψυχή μας είναι ανήσυχος, έως ότου εύρει ανάπαυσιν εν σοι ω Θεέ…».
Το υπαρξιακό πρόβλημα εκδηλώνεται με αναζητήσεις του τύπου:
- Ποιος είναι ο αληθινός Θεός
- Γιατί με γέννησαν χωρίς να με ρωτήσουν
- Γιατί ο πόνος και ο θάνατος στην ανθρώπινη ύπαρξη
- Ποιος ο σκοπός της γεννήσεως και ο βαθύτερος προορισμός του ανθρώπου
- Υπάρχει πνευματικό στοιχείο μέσα μας; Και αν ναι, σε τί συνίσταται
- Τί συμβαίνει μετά θάνατον κ.α.
Εκδηλώνεται με τέτοια βασανιστικά ερωτήματα και πασχίζει να εκτονωθεί στην ικανοποίηση των παθών και των αισθήσεων. Αυτό διογκώνει αντί να αναπαύει το υπαρξιακό κενό. Σαν να διψάς και να τρέχεις σε βόθρους να ξεδιψάσεις οπότε γίνεται βασανιστικότερη η ανάγκη που σε ώθησε εκεί και επέρχεται και δηλητηριασμός σε όλη σου την ύπαρξη.
Ο γνωστός ηθοποιός Άρης Σερβετάλης, επεξηγώντας σε πρόσφατη τηλεοπτική του συνέντευξη, πως γνώρισε τον Χριστό και έγινε συνειδητό μέλος της Εκκλησίας, αναφέρει τα εξής αποκαλυπτικά: «Είχα βιώσει το χάος… Μέσα στην χαοτική και θυελλώδη αυτή κατάσταση, είχε δημιουργηθεί ένα τραγικό κενό… Αναζητούσα την ηδονή σε οποιαδήποτε μορφή της για να το καλύψω… Επειδή, όμως, είναι εφήμερη, μετά με οδηγούσε σε ένα αβυσσαλέο κενό το οποίο δεν είχε πάτο. Και ένιωθα αυτή τη μοναξιά και έλεγα: Αυτό το πράγμα είναι τερατώδες, δεν μπορώ να το αντέξω. Επομένως, άρχιζα να μην μπορώ να στηριχτώ στον εαυτό μου, όταν βίωσα αυτόν τον πάτο. Τόσο πολύ, που έλεγα ότι δεν υπάρχει κάτι χειρότερο. Άρχισα να ζητώ βοήθεια… Τότε ήρθε ο Χριστός στην ζωή μου! Η ψυχή μου βρήκε αυτό που ζητούσε. Δεν συγκρίνεται με τίποτα…»
Κάποτε ένας νέος ελληνορθόδοξος στην Αγγλία, επισκέφθηκε στην Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου στο Έσσεξ τον Άγιο Σωφρόνιο. Του είπε συγκλονισμένος: «Γέροντα, πρόσφατα χόρευα με μια κοπέλα σε ένα πάρτι. Και καθώς την φιλούσα στο στόμα, γεύθηκα αίσθηση και ανατριχίλα θανάτου. Γιατί μου συνέβη αυτό;». Ο Άγιος γέλασε και του απάντησε: «Εσύ παιδί μου δεν θα φύγεις ποτέ από την Εκκλησία»! Εξυπονοούσε ο Άγιος Γέροντας, ότι το παλικάρι αυτό διακατέχονταν από μια βαθύτερη υπαρξιακή ανησυχία και αναζήτηση. Νόμισε ότι θα έβρισκε λύτρωση ο βασανισμός της ψυχής του στην ηδονή της σαρκός, αλλά εντόπισε τον θάνατο που φωλιάζει μέσα σ’ αυτές τις εφήμερες επιλογές… Διέγνωσε το ανεκπλήρωτο των ενδομύχων πόθων του και την αστάθεια των ανθρώπινων πραγμάτων. Εν συνεχεία, η αναζήτησή του αυτή θα τον οδηγούσε σε αμεσότερη σχέση με τον Χριστό της Εκκλησίας, οπότε και η σχέση με το άλλο φύλο θα ενταχθεί στην προοπτική της αιωνιότητας. Έτσι θα εδραιωθεί μέσα του η λυτρωτική γεύση από τα στεγανά της κτιστότητας, που εμπεριέχει μέσα της το όπιο του θανάτου και την δουλική υποταγή στις διακελεύσεις της φθαρτότητας. Έλεγε ο Άγιος Σωφρόνιος ότι υπάρχει η χαρισματική μνήμη θανάτου που δημιουργεί το Άγιο Πνεύμα. Τότε βλέπεις τον θάνατο μέσα σου και γύρω σου. Βλέπεις ότι δεν μπορείς να αρδεύσεις πληρότητα εσωτερική από θνητούς. Σαν να πας σ’ ένα νεκροταφείο και να ζητάς εκεί να γίνεις δήμαρχος. Αυτό είναι τρέλα. Το ίδιο αίσθημα δημιουργεί και η χαρισματική μνήμη θανάτου. Διαπιστώνεις ότι δεν εκπληρώνονται από γήινα πράγματα οι βαθύτεροι πόθοι σου, ούτε μπορείς να εξουσιάζεις σε θνητούς. Οπότε, ορμάς στην κατάκτηση της αιωνιότητας. Η χαρισματική μνήμη θανάτου είναι διαφορετική από την πεσιμιστική μνήμη θανάτου που έχει κάθε πανικόβλητος άνθρωπος από ασθένειες, γήρας κλπ. Η χαρισματική μνήμη θανάτου σε οδηγεί στην υπέρβαση του θανάτου και στην κατάκτηση της αιωνιότητας. Αντίθετα η πεσιμιστική μνήμη θανάτου σε υποδουλώνει περισσότερο σ’ αυτόν, γιατί όσο τον ξορκίζεις με ψευδαισθήσεις και γήινες προσκολλήσεις, τόσο απειλητικότερη νοιώθεις την παρουσία του στη ζωή σου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου